- 846
- 1000
- 1000
- 1000
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم
جلسه پنجم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه میوه اصفهانی
در این برنامه قصد داریم تا به بررسی ابعاد سبکی مرحوم علی محمود بپردازیم. وی از جمله قراء نسل اول کشور مصر است که قبل از سال 1900 میلادی متولد شده و از جمله شخصیت‌های چند وجهی در عالم قرائت است که علاوه بر قرائت قرآن در زمینه موسیقی و تواشیح نیز دستی بر آتش داشته است.
وی دارای صدایی خاص در عالم قرائت بود که با طنین صدای همراه با زنگ مطلوب خود، از قدرت، انعطاف و تحریر قوی نیز برخوردار بود. صدایی کمیاب که طرفداران خاص خود را داشته و حجم صدایش نیز زبانزد خاص و عام است.
اذانی که مرحوم علی محمود در مسجد رأس الحسین (ع) می گفت، بدون دستگاه های تقویت صدا و تنها به دلیل قدرت صدایش تا صدها متر شنیده می شد. بدون شک او یکی از قاریانی است که وسعت و دامنه گسترده تری از مقامات و الحان را به کار گرفته و از طیف بسیار وسیعی از مقامات اصلی، مرکب، فرعی و ترکیباتی که ابداع خاص اوست، در تلاوت خود استفاده نموده است.
از جمله ویژگی های صدای او در حوزه بافت نغمات این است که هیچ پایبندی خاصی به اکمال یک مقام نداشته و بر اساس حس و حال خود و ضروریات معنایی که در آیات قرآن وجود دارد، هر لحظه ممکن است از مقامی به مقام دیگر برود و این تغییرات دائم، حس و حال شنونده را با خود همراه نموده و اجازه نمی دهد تنها در یک فضا باقی بماند و این یکی از ویژگی های سبکی اوست.
استاد علی محمود در اجرای الحان و نغمات، بعد از گرفتن هر پرده ای در ردیف های بالاتر، علاقمند به بازگشت به نوت قرار یا درجه اول آن مقام دارد. اما در بحث بافت لحنی ترتیب خاصی برای اجرای مقامات در قرائت ایشان مشاهده نمی شود که بداهه و حس و حال لحظه ای او هنگام خوانش دلیل آن است.
اجرای فواصل یکی دیگر از ویژگی های بافت لحنی در خواندن مرحوم علی محمود است. یکی دیگر از مشخصه های تلاوت یا سبک او، این است که علیرغم داشتن صدای پرتحریر و با توجه به اینکه در ابتحال تحریرهای زیادی از او می بینیم، علاقمند به اجرای غفله های کم تحریر است و بیشتر از تحریرها در حوزه های میانی یا ابتدایی فرازهای لحنی خود استفاده می کند و این جزو ویژگی های نسل اول قراء به جز مرحوم محمد رفعت است.
استاد علی محمود جزو قاریانی است که در حوزه برنامه‌ها و در بخش سرعت تلاوت، تندخوان است. یکی دیگر از ویژگی های ایشان در بخش انتقال نغمات این است که از انتقال نوت پایه یا شروع زیاد استفاده می نماید که به آن مدلاسیون می گویند. از دیگر ویژگی های ایشان در حوزه برنامه ها این است که شروع اوج گیری او از درجه هفتم، در مقام بیات است اما چون در بین و ورودی چند نفس را اجرا می کند، کسی متوجه روش اوج گیری او نمی شود.
یکی دیگر از ویژگی هایی که در حوزه وسعت صدای ایشان و اجرای الحان در آن گستره صوتی باید اشاره کنیم، این است که ایشان جزو قاریان مصری است که قرآن را در درجه پانزده صوتی اجرا نموده است، ولی شناسایی آن برای اهل فن قدری مشکل است.
در این برنامه قصد داریم تا به بررسی ابعاد سبکی مرحوم علی محمود بپردازیم. وی از جمله قراء نسل اول کشور مصر است که قبل از سال 1900 میلادی متولد شده و از جمله شخصیت‌های چند وجهی در عالم قرائت است که علاوه بر قرائت قرآن در زمینه موسیقی و تواشیح نیز دستی بر آتش داشته است.
وی دارای صدایی خاص در عالم قرائت بود که با طنین صدای همراه با زنگ مطلوب خود، از قدرت، انعطاف و تحریر قوی نیز برخوردار بود. صدایی کمیاب که طرفداران خاص خود را داشته و حجم صدایش نیز زبانزد خاص و عام است.
اذانی که مرحوم علی محمود در مسجد رأس الحسین (ع) می گفت، بدون دستگاه های تقویت صدا و تنها به دلیل قدرت صدایش تا صدها متر شنیده می شد. بدون شک او یکی از قاریانی است که وسعت و دامنه گسترده تری از مقامات و الحان را به کار گرفته و از طیف بسیار وسیعی از مقامات اصلی، مرکب، فرعی و ترکیباتی که ابداع خاص اوست، در تلاوت خود استفاده نموده است.
از جمله ویژگی های صدای او در حوزه بافت نغمات این است که هیچ پایبندی خاصی به اکمال یک مقام نداشته و بر اساس حس و حال خود و ضروریات معنایی که در آیات قرآن وجود دارد، هر لحظه ممکن است از مقامی به مقام دیگر برود و این تغییرات دائم، حس و حال شنونده را با خود همراه نموده و اجازه نمی دهد تنها در یک فضا باقی بماند و این یکی از ویژگی های سبکی اوست.
استاد علی محمود در اجرای الحان و نغمات، بعد از گرفتن هر پرده ای در ردیف های بالاتر، علاقمند به بازگشت به نوت قرار یا درجه اول آن مقام دارد. اما در بحث بافت لحنی ترتیب خاصی برای اجرای مقامات در قرائت ایشان مشاهده نمی شود که بداهه و حس و حال لحظه ای او هنگام خوانش دلیل آن است.
اجرای فواصل یکی دیگر از ویژگی های بافت لحنی در خواندن مرحوم علی محمود است. یکی دیگر از مشخصه های تلاوت یا سبک او، این است که علیرغم داشتن صدای پرتحریر و با توجه به اینکه در ابتحال تحریرهای زیادی از او می بینیم، علاقمند به اجرای غفله های کم تحریر است و بیشتر از تحریرها در حوزه های میانی یا ابتدایی فرازهای لحنی خود استفاده می کند و این جزو ویژگی های نسل اول قراء به جز مرحوم محمد رفعت است.
استاد علی محمود جزو قاریانی است که در حوزه برنامه‌ها و در بخش سرعت تلاوت، تندخوان است. یکی دیگر از ویژگی های ایشان در بخش انتقال نغمات این است که از انتقال نوت پایه یا شروع زیاد استفاده می نماید که به آن مدلاسیون می گویند. از دیگر ویژگی های ایشان در حوزه برنامه ها این است که شروع اوج گیری او از درجه هفتم، در مقام بیات است اما چون در بین و ورودی چند نفس را اجرا می کند، کسی متوجه روش اوج گیری او نمی شود.
یکی دیگر از ویژگی هایی که در حوزه وسعت صدای ایشان و اجرای الحان در آن گستره صوتی باید اشاره کنیم، این است که ایشان جزو قاریان مصری است که قرآن را در درجه پانزده صوتی اجرا نموده است، ولی شناسایی آن برای اهل فن قدری مشکل است.
