- 1055
- 1000
- 1000
- 1000
قسمت 25 - چرایی حفظ قرآن
در این برنامه آقای شهریار پرهیزگار به توضیحاتی درمورد چرایی حفظ قرآن می پردازند .
جایگاه حفظ قرآن در آیات و روایات
الف - آیات
1) و لقد یسرنا القران للذکر فهل من مدکر(قمر،17)
بر اساس تفاسیر شیعی مجمع البیان، اثنا عشری،شبر معین،منهج الصادقین و ... آیه شریفه اینگونه تفسیر شده است : به درستی قرآن را سهل و آسان قرار دادیم برای حفظ و قرائت پس آیا کسی هست تا به واسطه ی قرائت این آیات مورد تذکر،تنبه و بیداری قرار گیرد.
علامه شهید مطهری ره در کتاب آشنایی با قرآن در ذیل این آیه شریفه می فرمایند:بیشتر احتمال می دهند که مقصود این باشد که ما قرآن را با عباراتی فصیح و ساده نازل کردیم.(للذکر) یعنی، للحفظ . قرآن از کتابهایی است که آمادگی اش برای حفظ شدن از هر کتاب دیگری بیشتر است.
عجیب است! شعر را می شود حفظ کرد و قرآن شعر هم نیست، نثر است. یک کتاب نثر در دنیا نمی توان پیدا کرد که بشود چهار صفحه اش را حفظ کرد و قرآن در اثر آن سلاست فوق العاده ای که در عبارات و کلماتش هست این خاصیت را دارد.وقتی کلمات خیلی سلیس باشد،زود حفظ می شود، شما در خود شعرها می توانید امتحان کنید...
در میان نثرها تنها کتاب نثری در عالم که قابل حفظ کردن است یعنی اصلا ذهن، آن را برای حفظ کردن می پذیرد قرآن است. شما کتاب نثر دیگری در عالم نمی توانید پیدا کنید که انسان بتواند عبارت های آن را حفظ کند... هیچ کدام از کتاب های آسمانی جز قرآن قابلیت حفظ کردن را ندارد. همان گونه سایر کتب قابلیت قرائت با صوت و الحان زیبا را نیز ندارند. و الا با توجه به اینکه غرب در فن موسیقی از مسلمانان جلوتر است حتما برای ترویج تورات و انجیل از آن استفاده می کردند.(ج5،ص227)
2) بل هو ءایات بینات فی صدور الذین اوتوا العلم و ما یجحد بایتنا الا الظالمون(عنکبوت 49)
بنابر تفاسیر مجمع البیان، منهج الصادقین، زبده التفاسیر، جوامع الجامع و ... تفسیر آیه فوق به این شرح آمده است:
بلکه این قرآن آیات روشن و آشکاری است در سینه ی کسانی که علم به آنها عطا شده و آنها پیامبر، ائمه و دانشمندانی هستند که قرآن را حفظ می کنند و در سینه های خود نگه می دارند.
ب) روایات
در غالب مجامع معتبر روایی شیعه، باب یا ابوابی به ذکر احادیثی حول حفظ قرآن اختصاص یافته است؛ اما از آنجایی که ذکر تمامی این احادیث در اینجا میسر نیست از باب تبرکف جند نمونه ذکر می شود.
1) عن النبی صلی الله علیه و آله: انه قال اقرءوا القرآن و استظهروه فان الله تعالی لا یعذب قلبا وعی القران
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: قرآن را بخوانید و آن را حفظ نمائید زیرا خداون قلبی را که قرآن را در خود جای داده عذاب نمی کند.(مستدرک الوسائل،ج4،ص 245)
2) و قال صلی الله علیه و آله و سلم: من استظهر القرآن و حفظه و احل حلاله و حرم حرامه ادخله الله به الجنه و شفعه فی عشره من اهل بیته کلهم قد وجب له النار
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: کسی که قرآن را به خاطر سپرده و حفظ نماید و حلال آن را حلال و حرام آن را حرام بداند خداوند او را وارد بهشت می گرداند و شفاعت او را برای ده نفر از خاندانش که تمامی اهل آتش باشند،می پذیرد.(مستدرک،ج4،ص245)
برگرفته از کتاب «چرا قرآن را حفظ کنیم»
فوائد حفظ قرآن
1- حفظقرآن کریم زمینه های تقوی را در انسان تقویت میکند تا جایی که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: خواندن قرآن انسان را از گناه دور نگاه میدارد.
2- حفظ قرآن کریم راهی برای نجات ازفتنه آخرالرمان:پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم که شخص اول عالم هستی است ، و اگر عالم تکان بخورد دل او تکان نمی خورد برای امت آخرالزمان اعلام خطر کرده اند پس پیدا است که این خطر چقدر مهم است که حضرت اعلام خطر کردند.
حضرت اعلام خطر کردند که بعد از من فتنه هایی است( اذا التبست علیکم الفتن کقطع الیل المظلم فعلیکم بالقرآن: هرگاه فتنه ها همچون پاره های شب شما را فراگرفت پس به قرآن پناه آورید.)
از پیامبر سوال شد راه نجات از این فتنه چیست؟
حضرت فرمودند:کتاب الله العزیز
3- حفظ قرآن کریم موجب تقویت حافظه می شود . در روایتی از امیر المومنین علی علیه السلام آمده:
ثلاثه یزدن فی الحفظ و یذهبن بالبلغم القرآن و العسل و اللبان،سه چیز است که موجب تقویت حافظه و از بین رفتن بلغم می شود،قرآن و عسل و کندر.
جایگاه حفظ قرآن در آیات و روایات
الف - آیات
1) و لقد یسرنا القران للذکر فهل من مدکر(قمر،17)
بر اساس تفاسیر شیعی مجمع البیان، اثنا عشری،شبر معین،منهج الصادقین و ... آیه شریفه اینگونه تفسیر شده است : به درستی قرآن را سهل و آسان قرار دادیم برای حفظ و قرائت پس آیا کسی هست تا به واسطه ی قرائت این آیات مورد تذکر،تنبه و بیداری قرار گیرد.
علامه شهید مطهری ره در کتاب آشنایی با قرآن در ذیل این آیه شریفه می فرمایند:بیشتر احتمال می دهند که مقصود این باشد که ما قرآن را با عباراتی فصیح و ساده نازل کردیم.(للذکر) یعنی، للحفظ . قرآن از کتابهایی است که آمادگی اش برای حفظ شدن از هر کتاب دیگری بیشتر است.
عجیب است! شعر را می شود حفظ کرد و قرآن شعر هم نیست، نثر است. یک کتاب نثر در دنیا نمی توان پیدا کرد که بشود چهار صفحه اش را حفظ کرد و قرآن در اثر آن سلاست فوق العاده ای که در عبارات و کلماتش هست این خاصیت را دارد.وقتی کلمات خیلی سلیس باشد،زود حفظ می شود، شما در خود شعرها می توانید امتحان کنید...
در میان نثرها تنها کتاب نثری در عالم که قابل حفظ کردن است یعنی اصلا ذهن، آن را برای حفظ کردن می پذیرد قرآن است. شما کتاب نثر دیگری در عالم نمی توانید پیدا کنید که انسان بتواند عبارت های آن را حفظ کند... هیچ کدام از کتاب های آسمانی جز قرآن قابلیت حفظ کردن را ندارد. همان گونه سایر کتب قابلیت قرائت با صوت و الحان زیبا را نیز ندارند. و الا با توجه به اینکه غرب در فن موسیقی از مسلمانان جلوتر است حتما برای ترویج تورات و انجیل از آن استفاده می کردند.(ج5،ص227)
2) بل هو ءایات بینات فی صدور الذین اوتوا العلم و ما یجحد بایتنا الا الظالمون(عنکبوت 49)
بنابر تفاسیر مجمع البیان، منهج الصادقین، زبده التفاسیر، جوامع الجامع و ... تفسیر آیه فوق به این شرح آمده است:
بلکه این قرآن آیات روشن و آشکاری است در سینه ی کسانی که علم به آنها عطا شده و آنها پیامبر، ائمه و دانشمندانی هستند که قرآن را حفظ می کنند و در سینه های خود نگه می دارند.
ب) روایات
در غالب مجامع معتبر روایی شیعه، باب یا ابوابی به ذکر احادیثی حول حفظ قرآن اختصاص یافته است؛ اما از آنجایی که ذکر تمامی این احادیث در اینجا میسر نیست از باب تبرکف جند نمونه ذکر می شود.
1) عن النبی صلی الله علیه و آله: انه قال اقرءوا القرآن و استظهروه فان الله تعالی لا یعذب قلبا وعی القران
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: قرآن را بخوانید و آن را حفظ نمائید زیرا خداون قلبی را که قرآن را در خود جای داده عذاب نمی کند.(مستدرک الوسائل،ج4،ص 245)
2) و قال صلی الله علیه و آله و سلم: من استظهر القرآن و حفظه و احل حلاله و حرم حرامه ادخله الله به الجنه و شفعه فی عشره من اهل بیته کلهم قد وجب له النار
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: کسی که قرآن را به خاطر سپرده و حفظ نماید و حلال آن را حلال و حرام آن را حرام بداند خداوند او را وارد بهشت می گرداند و شفاعت او را برای ده نفر از خاندانش که تمامی اهل آتش باشند،می پذیرد.(مستدرک،ج4،ص245)
برگرفته از کتاب «چرا قرآن را حفظ کنیم»
فوائد حفظ قرآن
1- حفظقرآن کریم زمینه های تقوی را در انسان تقویت میکند تا جایی که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: خواندن قرآن انسان را از گناه دور نگاه میدارد.
2- حفظ قرآن کریم راهی برای نجات ازفتنه آخرالرمان:پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم که شخص اول عالم هستی است ، و اگر عالم تکان بخورد دل او تکان نمی خورد برای امت آخرالزمان اعلام خطر کرده اند پس پیدا است که این خطر چقدر مهم است که حضرت اعلام خطر کردند.
حضرت اعلام خطر کردند که بعد از من فتنه هایی است( اذا التبست علیکم الفتن کقطع الیل المظلم فعلیکم بالقرآن: هرگاه فتنه ها همچون پاره های شب شما را فراگرفت پس به قرآن پناه آورید.)
از پیامبر سوال شد راه نجات از این فتنه چیست؟
حضرت فرمودند:کتاب الله العزیز
3- حفظ قرآن کریم موجب تقویت حافظه می شود . در روایتی از امیر المومنین علی علیه السلام آمده:
ثلاثه یزدن فی الحفظ و یذهبن بالبلغم القرآن و العسل و اللبان،سه چیز است که موجب تقویت حافظه و از بین رفتن بلغم می شود،قرآن و عسل و کندر.
