- 698
- 1000
- 1000
- 1000
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم
جلسه دوازدهم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه میوه اصفهانی
در این برنامه به بررسی ابعاد سبکی مرحوم استاد ابوالعینین شعیشع می پردازیم. ایشان که بسیار زود و در سنین 17-18 سالگی به چهره ای مطرح در عالم قرائت قرآن کریم تبدیل شد، صدایی بسیار قوی و با صلابت داشت و به عنوان یکی از قاریان رسمی کشور مصر شناخته شده بود که از دیگر کشورها نیز برای قرائت قرآن از ایشان دعوت می شد.
وی مقلد سبک استاد رفعت بود که پس از مدتی به توصیه خود استاد رفعت، به سراغ سبک مختص به خود رفت. اما آثار تقلید از استاد رفعت تا پایان عمر در تلاوت های ایشان باقی ماند. سبک او نیز به دلیل سختی مقلدات زیادی نداشت و دیگر خیلی تکرار نشد.
صدای استاد شعیشع از صداهای ماندگار و نادر در عالم قرائت قرآن کریم است. صدایی که مساحت کاملی داشته و در عین حال توان اجرای فرکانس ها و نوت های بسیار بالایی را در اوکتاو 5 و 6 در تلاوت های خود نشان داده که همراه با قدرت زیادی بوده و زیبایی خاصی را به تلاوت او بخشیده است. زنگ صدای خاص و بسیار حزن‌انگیزی که در صدای اوست، تا اعماق جان انسانها نفوذ می کند.
انعطاف صدای بسیار خوب و قدرت اجرای تحریرهای بسیار ریز که گاهی تا مرز لرزش پیش می رود اما کسی احساس لرزش نمی کند، از دیگر ویژگی های صدای اوست. اما هرگز زیبایی خود را از دست نمی دهد. بدون شک صدای ایشان بی نظیر و موهبتی آسمانی است که خداوند به عشاق قرآن هدیه نموده است. این صدا با سبکی بسیار مناسب عجین شده است که بیشترین تأثیر را بر مخاطب می گذارد، اما متأسفانه مدت زمان زیادی به دلیل ابتلای استاد شعیشع به بیماری سرطان حنجره، این صدا مسکوت ماند.
از حیث بافت لحنی، شروع و تمایل ایشان به استفاده از مقام کرد در ابتدای تلاوت است که از وجوه متمایز سبکی ایشان است. حزن بسیار واضح و آشکار در شروع های ایشان که در همان یکی دو نفس اول مخاطب را جذب می کند.
هرچند ایشان متأثر از استاد رفعت است، اما از حیث تنوع بسیار متنوع خوانده و بیشترین مقاماتی که در خوانش خود مورد استفاده قرار داده است، بیات، نهاوند، رست، سه گاه و عجم است و از حیث آنها بیشترین و پربارترین کارنامه را دارد. اما در برخی از تلاوت ها اشاره به مقام های حجاز و صبا هم داشته است.
در حوزه الحان و مقامات، او در دوره جوانی که دوره اول تلاوتش بود، تمایل زیادی به استفاده از جوابات در تلاوت داشت که به مرور این تمایل کم شد. ایشان از ترتیب مشخصی از مقامات استفاده می کند.
بیشترین کارکرد ایشان در بخش مقامات فرعی، استفاده از درجه پنجم مقامات است که نقطه اوج لحنی ایشان است و جایی که بیشترین اثرگذاری را در تلاوت دارد. یکی از مختصات سبکی او استفاده از تکنیک بم خوانی پس از هر بار اوج خوانی است و این بم خوانی ها به کرات و با تعدد زیاد در چندین نفس پشت سرهم انجام شده که رنگ خاصی به تلاوتش بخشیده است.
از جمله ویژگی‌های سبکی او استفاده از نفس های بلند است که همراه با تکرار موتیف اجرا می شود، یعنی نیم جمله ها را ایشان تکرار می کند و یک نفس بلند را شکل می دهد. حوزه استفاده از فواصل در تلاوت او کم تر است و در یک نفس از فواصل دیگر استفاده نمی‌کند.
در حوزه غفلات نیز غفلات خاص خود را دارد که پیش از این در کسی دیده نشده است. در شیوه اوج گیری به تبعیت از رفعت به شیوه اوکتاوی در بیات اوج گیری دارد. یکی ازنکات بارز در خصوص سبک او این است که ایشان از تطریب به معانی مثبت خیلی خوب استفاده می کند. هرچند از حزن ذاتی در تلاوت برخوردار است اما از هیجان و طرب در برخی از تلاوت های خود استفاده می کند که شور بیشتری به تلاوت بخشیده که ابداع خود اوست.
در شیوه اوج گیری به تبعیت از رفعت به شیوه اوکتاوی در بیات اوج گیری دارد. یکی از نکات بارز در خصوص سبک اوآن است که ایشان از تطریب به معانی مثبت خیلی خوب استفاده می کند، هر چند از حزن ذاتی در تلاوت برخوردار است اما هیجان و طرب در برخی ردیف‌های خود استفاده کرده که شور بیشتری به تلاوت هایش بخشیده و ابداع خود اوست.
در این برنامه به بررسی ابعاد سبکی مرحوم استاد ابوالعینین شعیشع می پردازیم. ایشان که بسیار زود و در سنین 17-18 سالگی به چهره ای مطرح در عالم قرائت قرآن کریم تبدیل شد، صدایی بسیار قوی و با صلابت داشت و به عنوان یکی از قاریان رسمی کشور مصر شناخته شده بود که از دیگر کشورها نیز برای قرائت قرآن از ایشان دعوت می شد.
وی مقلد سبک استاد رفعت بود که پس از مدتی به توصیه خود استاد رفعت، به سراغ سبک مختص به خود رفت. اما آثار تقلید از استاد رفعت تا پایان عمر در تلاوت های ایشان باقی ماند. سبک او نیز به دلیل سختی مقلدات زیادی نداشت و دیگر خیلی تکرار نشد.
صدای استاد شعیشع از صداهای ماندگار و نادر در عالم قرائت قرآن کریم است. صدایی که مساحت کاملی داشته و در عین حال توان اجرای فرکانس ها و نوت های بسیار بالایی را در اوکتاو 5 و 6 در تلاوت های خود نشان داده که همراه با قدرت زیادی بوده و زیبایی خاصی را به تلاوت او بخشیده است. زنگ صدای خاص و بسیار حزن‌انگیزی که در صدای اوست، تا اعماق جان انسانها نفوذ می کند.
انعطاف صدای بسیار خوب و قدرت اجرای تحریرهای بسیار ریز که گاهی تا مرز لرزش پیش می رود اما کسی احساس لرزش نمی کند، از دیگر ویژگی های صدای اوست. اما هرگز زیبایی خود را از دست نمی دهد. بدون شک صدای ایشان بی نظیر و موهبتی آسمانی است که خداوند به عشاق قرآن هدیه نموده است. این صدا با سبکی بسیار مناسب عجین شده است که بیشترین تأثیر را بر مخاطب می گذارد، اما متأسفانه مدت زمان زیادی به دلیل ابتلای استاد شعیشع به بیماری سرطان حنجره، این صدا مسکوت ماند.
از حیث بافت لحنی، شروع و تمایل ایشان به استفاده از مقام کرد در ابتدای تلاوت است که از وجوه متمایز سبکی ایشان است. حزن بسیار واضح و آشکار در شروع های ایشان که در همان یکی دو نفس اول مخاطب را جذب می کند.
هرچند ایشان متأثر از استاد رفعت است، اما از حیث تنوع بسیار متنوع خوانده و بیشترین مقاماتی که در خوانش خود مورد استفاده قرار داده است، بیات، نهاوند، رست، سه گاه و عجم است و از حیث آنها بیشترین و پربارترین کارنامه را دارد. اما در برخی از تلاوت ها اشاره به مقام های حجاز و صبا هم داشته است.
در حوزه الحان و مقامات، او در دوره جوانی که دوره اول تلاوتش بود، تمایل زیادی به استفاده از جوابات در تلاوت داشت که به مرور این تمایل کم شد. ایشان از ترتیب مشخصی از مقامات استفاده می کند.
بیشترین کارکرد ایشان در بخش مقامات فرعی، استفاده از درجه پنجم مقامات است که نقطه اوج لحنی ایشان است و جایی که بیشترین اثرگذاری را در تلاوت دارد. یکی از مختصات سبکی او استفاده از تکنیک بم خوانی پس از هر بار اوج خوانی است و این بم خوانی ها به کرات و با تعدد زیاد در چندین نفس پشت سرهم انجام شده که رنگ خاصی به تلاوتش بخشیده است.
از جمله ویژگی‌های سبکی او استفاده از نفس های بلند است که همراه با تکرار موتیف اجرا می شود، یعنی نیم جمله ها را ایشان تکرار می کند و یک نفس بلند را شکل می دهد. حوزه استفاده از فواصل در تلاوت او کم تر است و در یک نفس از فواصل دیگر استفاده نمی‌کند.
در حوزه غفلات نیز غفلات خاص خود را دارد که پیش از این در کسی دیده نشده است. در شیوه اوج گیری به تبعیت از رفعت به شیوه اوکتاوی در بیات اوج گیری دارد. یکی ازنکات بارز در خصوص سبک او این است که ایشان از تطریب به معانی مثبت خیلی خوب استفاده می کند. هرچند از حزن ذاتی در تلاوت برخوردار است اما از هیجان و طرب در برخی از تلاوت های خود استفاده می کند که شور بیشتری به تلاوت بخشیده که ابداع خود اوست.
در شیوه اوج گیری به تبعیت از رفعت به شیوه اوکتاوی در بیات اوج گیری دارد. یکی از نکات بارز در خصوص سبک اوآن است که ایشان از تطریب به معانی مثبت خیلی خوب استفاده می کند، هر چند از حزن ذاتی در تلاوت برخوردار است اما هیجان و طرب در برخی ردیف‌های خود استفاده کرده که شور بیشتری به تلاوت هایش بخشیده و ابداع خود اوست.
