- 1133
سوره مبارکه ق
ترجمه خواندنی قرآن با نگاه تفسیری و پیام رسان برای نوجوانان و جوانان به همراه شرح تکمیلی، اثر حجت الاسلام علی ملکی، با صدای علی همت مومیوند و فاطمه نیرومند
50. ق
به نام خدای بزرگوار مهربان
قاف. به قرآن مجید قسم، قیامتی در کار است! 1
ولی بی‌دین‌ها باور نکردند. تازه، از اینکه هشداردهنده‌ای از جنس خودشان سراغشان آمد، تعجب هم کردند و گفتند: «این چیز عجیبی است! 2
مگر وقتی مردیم و خاک شدیم، می‌شود دوباره زنده شویم؟! این برگشتن خیلی بعید است!» 3
بعید نیست! چون از جزءبه‌جزء بدنشان که زمین تجزیه‌اش می‌کند، مطلعیم؛ زیرا پیشمان کتابی است که همه چیز در آن ثبت است.{این کتاب مانند کتاب‌های رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکت‌های آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّ‌الکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیه‌های دیگر آمده‌اند} 4
اصلاً، حرف حق را که به دستشان رسیده، دروغ دانستند. برای همین است که آن‌ها به‌کلی سردرگم‌اند! 5
مگر آسمان بالای سرشان را نمی‌بینند که آن را چطور برافراشتیم و با خورشید و ماه و ستاره‌ها چشم‌نوازش کردیم و هیچ شکافی در آن نیست؟! 6
در زمین خشکی‌ها را گسترش دادیم و کوه‌های پابرجا را به آن پیچ کردیم و انواع گیاهان باطراوت را در آن رویاندیم 7
تامایۀ بصیرت و به‌خودآمدن باشد، برای هر بنده‌ای که رو به درگاه خدا بیاورد. 8
از آسمان برف و بارانی پربرکت فرستادیم تا با آن، باغ‌های میوه و غلّه‌های دروکردنی پرورش دهیم 9
و نخل‌های بلندقامتِ خرما با خوشه‌‌های سوار بر هم، 10
تا رزق‌وروزی بنده‌ها باشد. با آن آب، زمین‌های مرده را زنده می‌کنیم. بله، زنده‌شدن مرده‌ها هم همین‌طور است. 11
قبل از این هم، قوم نوح و اصحاب رَس و ثمود پیامبرانشان را دروغگو دانستند{داستان اصحاب رس را مختلف نقل کرده‌اند. بنا به نقلی، آنان مردمی بودند که درخت صنوبری را می‌پرستیدند و علاوه بر بت‌پرستی، گناهان بسیاری انجام می‌دادند؛ ازجمله اینکه زنانشان به همجنس‌بازی آلوده بودند. خدا پیامبری را برای هدایتشان فرستاد؛ ولی به‌جای حرف‌شنوی از او و اصلاح مفاسد عقیدتی و اخلاقی خود، با انداختن او به درون چاه شهیدش کردند!} 12
و نیز قوم عاد و فرعون و همشهری‌های لوط 13
و اهالی اَیکه و قوم تُبَّع. همگی‌شان به پیامبران اَنگ دروغگویی زدند. برای همین، وعدۀ عذابم در حقّشان حتمی شد.{شهر اَیکه منطقه‌ای جنگلی در مناطق مرزی اردن و عربستان و در همسایگی شهر مَدیَن بود و حضرت شُعیب علاوه بر مردم مَدیَن، مردم ایکه را نیز راهنمایی می‌کرده است.} 2-{«تُبَّع» یکى از پادشاهان حق‌جوی یمن بود. او مردی درستکار بود؛ ولی مردم زمان او در نتیجۀ طغیان و سرکشی به عذاب الهی گرفتار شدند.} 14
مگر در آفرینش اول درماندیم که در آفرینش جدید دربمانیم؟! نه، بلکه آن‌ها بی‌دلیل در آفرینش جدید دچار شبهه‌اند. 15
البته انسان را ما آفریده‌ایم و وسوسه‌های درونی‌اش را خوب می‌دانیم؛ چون‌که ما از رگ گردن به او نزدیک‌تریم! 16
حواستان باشد: دو فرشته همراه انسان‌اند تا یکی کارهای خوبش را ثبت کند و آن‌یکی کارهای بدش را. 17
هر حرفی می‌زند، در کنارش مراقبی آماده است برای ثبت‌کردن! 18
از خود بی‌خودشدنِ وقت مرگ، حقایق را جلوی چشم می‌آورد. «این همان است که از آن فرار می‌کردی!» 19
شیپور قیامت به صدا درمی‌آید. این است روز عملی‌شدنِ وعدۀ عذاب! 20
هرکسی درحالی به حضور خدا می‌رسد که فرشته‌ای او را می‌آورَد و فرشته‌ای پروندۀ اعمالش را. 21
«تو از چنین سرنوشتی واقعاً غافل بودی. پردۀ غفلت را از جلوی دیدگانت کنار زدیم و امروز دیگر چشمت تیزبین است.» 22
آورنده‌اش می‌گوید: «اینکه پیش من است، آماده است برای محاکمه.» 23
خدا می‌گوید: «داخل جهنم پرتاب کنید هر بی‌دین لج‌بازی را 24
که در خرج‌کردن مال در راه خدا، بخیل بود و زیاده‌خواهی می‌کرد و دربارۀ معاد شکاک بود؛ 25
همان‌که هم‌ردیف خدا به معبود دیگری قائل بود. پس در عذابی سخت، گیرش بیندازید.» 26
شیطانِ همنشینش می‌گوید: «خدایا، به‌زور که گمراهش نکردم! بلکه خودش غرق گمراهی بود.» 27
می‌فرماید: «در حضور من به جانِ هم نیفتید! قبلاً هشدارهای لازم را به شما داده بودم. 28
فرمانم در عذاب بدکاران عوض نمی‌شود و من به بندگانم کمترین ظلمی نمی‌کنم.» 29
این در روزی است که به جهنم می‌گوییم: «پر شدی؟!» او می‌گوید: «مگر بیشتر هم جا دارم؟!» 30
بهشت هم در دسترسِ خودمراقبان گذاشته می‌شود، بی‌آنکه فاصله‌ای با آنان داشته باشد. 31
این همان است که به هر خدامحور و پایبندی، ازجمله شما، وعده می‌دادند؛ 32
یعنی به همان‌ها که از ترس عذابِ نادیده، از خدای رحمان حساب بردند و با دلی رو‌آورنده به درگاه ما، پیشمان آمدند.{یعنی جهنمی که در دنیا دیدنی نیست.} 33
با آرامش، قدم در بهشت بگذارید. این است روز جاودانگی. 34
هرچه دلشان بخواهد، برایشان فراهم است. حتی بیشتر از حدّ تصورشان پیشمان هست. 35
چه ملت‌های زیادی را قبل از بت‌پرست‌های زمان تو نابود کردیم که خیره‌سرتر از آن‌ها بودند و کشورگشایی می‌کردند! وقت عذاب، راه پس‌وپیش داشتند؟! 36
بله، در این‌همه، درس عبرتی است برای آن‌هایی که ذهنی باز دارند یا سراپا گوش می‌دهند. 37
آسمان‌ها و زمین را و آنچه میان آن‌هاست، در طول شش مرحله آفریدیم و خستگی برایمان پیش نیامد. 38
در برابر حرف‌های بی‌ربط و آزاردهندۀ بت‌پرست‌ها صبوری کن و قبل از طلوع و غروب آفتاب، خدایت را از سرِ سپاس، به پاکی یاد کن. 39
قسمتی از شب و بعد از نمازها هم، از سرِ سپاس، به پاکی یادش کن {این دو آیه شاید به نمازهای پنج‌گانه اشاره می‌کند: قبل از طلوع آفتاب: نماز صبح، قبل از غروب آفتاب: نماز ظهر و عصر، قسمتی از شب: نماز مغرب و عشا.}40
و گوش‌به‌زنگِ روزی باش که نِدادهنده، از همین نزدیکی‌ها، در شیپور قیامت بدمد! 41
روزی که آن فریاد را همه واضح می‌شنوند! این است روز بیرون‌آمدن از قبرها. 42
ماییم که زنده می‌کنیم و می‌میرانیم و به ما ختم می‌شود آخرعاقبتِ همه؛ 43
روزی که زمین می‌شکافد تا آن‌ها سریع از قبرها خارج شوند! این جمع‌کردنِ مردم برایمان راحت است. 44
بله، مابهتر می‌دانیم بت‌پرست‌ها چه می‌گویند. تو نمی‌توانی به‌زور مسلمانشان کنی. پس با قرآن، فقط به‌خود بیاور، به‌ویژه آنانی را که از هشدارهای من حساب می‌برند. 45
50. ق
به نام خدای بزرگوار مهربان
قاف. به قرآن مجید قسم، قیامتی در کار است! 1
ولی بی‌دین‌ها باور نکردند. تازه، از اینکه هشداردهنده‌ای از جنس خودشان سراغشان آمد، تعجب هم کردند و گفتند: «این چیز عجیبی است! 2
مگر وقتی مردیم و خاک شدیم، می‌شود دوباره زنده شویم؟! این برگشتن خیلی بعید است!» 3
بعید نیست! چون از جزءبه‌جزء بدنشان که زمین تجزیه‌اش می‌کند، مطلعیم؛ زیرا پیشمان کتابی است که همه چیز در آن ثبت است.{این کتاب مانند کتاب‌های رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکت‌های آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّ‌الکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیه‌های دیگر آمده‌اند} 4
اصلاً، حرف حق را که به دستشان رسیده، دروغ دانستند. برای همین است که آن‌ها به‌کلی سردرگم‌اند! 5
مگر آسمان بالای سرشان را نمی‌بینند که آن را چطور برافراشتیم و با خورشید و ماه و ستاره‌ها چشم‌نوازش کردیم و هیچ شکافی در آن نیست؟! 6
در زمین خشکی‌ها را گسترش دادیم و کوه‌های پابرجا را به آن پیچ کردیم و انواع گیاهان باطراوت را در آن رویاندیم 7
تامایۀ بصیرت و به‌خودآمدن باشد، برای هر بنده‌ای که رو به درگاه خدا بیاورد. 8
از آسمان برف و بارانی پربرکت فرستادیم تا با آن، باغ‌های میوه و غلّه‌های دروکردنی پرورش دهیم 9
و نخل‌های بلندقامتِ خرما با خوشه‌‌های سوار بر هم، 10
تا رزق‌وروزی بنده‌ها باشد. با آن آب، زمین‌های مرده را زنده می‌کنیم. بله، زنده‌شدن مرده‌ها هم همین‌طور است. 11
قبل از این هم، قوم نوح و اصحاب رَس و ثمود پیامبرانشان را دروغگو دانستند{داستان اصحاب رس را مختلف نقل کرده‌اند. بنا به نقلی، آنان مردمی بودند که درخت صنوبری را می‌پرستیدند و علاوه بر بت‌پرستی، گناهان بسیاری انجام می‌دادند؛ ازجمله اینکه زنانشان به همجنس‌بازی آلوده بودند. خدا پیامبری را برای هدایتشان فرستاد؛ ولی به‌جای حرف‌شنوی از او و اصلاح مفاسد عقیدتی و اخلاقی خود، با انداختن او به درون چاه شهیدش کردند!} 12
و نیز قوم عاد و فرعون و همشهری‌های لوط 13
و اهالی اَیکه و قوم تُبَّع. همگی‌شان به پیامبران اَنگ دروغگویی زدند. برای همین، وعدۀ عذابم در حقّشان حتمی شد.{شهر اَیکه منطقه‌ای جنگلی در مناطق مرزی اردن و عربستان و در همسایگی شهر مَدیَن بود و حضرت شُعیب علاوه بر مردم مَدیَن، مردم ایکه را نیز راهنمایی می‌کرده است.} 2-{«تُبَّع» یکى از پادشاهان حق‌جوی یمن بود. او مردی درستکار بود؛ ولی مردم زمان او در نتیجۀ طغیان و سرکشی به عذاب الهی گرفتار شدند.} 14
مگر در آفرینش اول درماندیم که در آفرینش جدید دربمانیم؟! نه، بلکه آن‌ها بی‌دلیل در آفرینش جدید دچار شبهه‌اند. 15
البته انسان را ما آفریده‌ایم و وسوسه‌های درونی‌اش را خوب می‌دانیم؛ چون‌که ما از رگ گردن به او نزدیک‌تریم! 16
حواستان باشد: دو فرشته همراه انسان‌اند تا یکی کارهای خوبش را ثبت کند و آن‌یکی کارهای بدش را. 17
هر حرفی می‌زند، در کنارش مراقبی آماده است برای ثبت‌کردن! 18
از خود بی‌خودشدنِ وقت مرگ، حقایق را جلوی چشم می‌آورد. «این همان است که از آن فرار می‌کردی!» 19
شیپور قیامت به صدا درمی‌آید. این است روز عملی‌شدنِ وعدۀ عذاب! 20
هرکسی درحالی به حضور خدا می‌رسد که فرشته‌ای او را می‌آورَد و فرشته‌ای پروندۀ اعمالش را. 21
«تو از چنین سرنوشتی واقعاً غافل بودی. پردۀ غفلت را از جلوی دیدگانت کنار زدیم و امروز دیگر چشمت تیزبین است.» 22
آورنده‌اش می‌گوید: «اینکه پیش من است، آماده است برای محاکمه.» 23
خدا می‌گوید: «داخل جهنم پرتاب کنید هر بی‌دین لج‌بازی را 24
که در خرج‌کردن مال در راه خدا، بخیل بود و زیاده‌خواهی می‌کرد و دربارۀ معاد شکاک بود؛ 25
همان‌که هم‌ردیف خدا به معبود دیگری قائل بود. پس در عذابی سخت، گیرش بیندازید.» 26
شیطانِ همنشینش می‌گوید: «خدایا، به‌زور که گمراهش نکردم! بلکه خودش غرق گمراهی بود.» 27
می‌فرماید: «در حضور من به جانِ هم نیفتید! قبلاً هشدارهای لازم را به شما داده بودم. 28
فرمانم در عذاب بدکاران عوض نمی‌شود و من به بندگانم کمترین ظلمی نمی‌کنم.» 29
این در روزی است که به جهنم می‌گوییم: «پر شدی؟!» او می‌گوید: «مگر بیشتر هم جا دارم؟!» 30
بهشت هم در دسترسِ خودمراقبان گذاشته می‌شود، بی‌آنکه فاصله‌ای با آنان داشته باشد. 31
این همان است که به هر خدامحور و پایبندی، ازجمله شما، وعده می‌دادند؛ 32
یعنی به همان‌ها که از ترس عذابِ نادیده، از خدای رحمان حساب بردند و با دلی رو‌آورنده به درگاه ما، پیشمان آمدند.{یعنی جهنمی که در دنیا دیدنی نیست.} 33
با آرامش، قدم در بهشت بگذارید. این است روز جاودانگی. 34
هرچه دلشان بخواهد، برایشان فراهم است. حتی بیشتر از حدّ تصورشان پیشمان هست. 35
چه ملت‌های زیادی را قبل از بت‌پرست‌های زمان تو نابود کردیم که خیره‌سرتر از آن‌ها بودند و کشورگشایی می‌کردند! وقت عذاب، راه پس‌وپیش داشتند؟! 36
بله، در این‌همه، درس عبرتی است برای آن‌هایی که ذهنی باز دارند یا سراپا گوش می‌دهند. 37
آسمان‌ها و زمین را و آنچه میان آن‌هاست، در طول شش مرحله آفریدیم و خستگی برایمان پیش نیامد. 38
در برابر حرف‌های بی‌ربط و آزاردهندۀ بت‌پرست‌ها صبوری کن و قبل از طلوع و غروب آفتاب، خدایت را از سرِ سپاس، به پاکی یاد کن. 39
قسمتی از شب و بعد از نمازها هم، از سرِ سپاس، به پاکی یادش کن {این دو آیه شاید به نمازهای پنج‌گانه اشاره می‌کند: قبل از طلوع آفتاب: نماز صبح، قبل از غروب آفتاب: نماز ظهر و عصر، قسمتی از شب: نماز مغرب و عشا.}40
و گوش‌به‌زنگِ روزی باش که نِدادهنده، از همین نزدیکی‌ها، در شیپور قیامت بدمد! 41
روزی که آن فریاد را همه واضح می‌شنوند! این است روز بیرون‌آمدن از قبرها. 42
ماییم که زنده می‌کنیم و می‌میرانیم و به ما ختم می‌شود آخرعاقبتِ همه؛ 43
روزی که زمین می‌شکافد تا آن‌ها سریع از قبرها خارج شوند! این جمع‌کردنِ مردم برایمان راحت است. 44
بله، مابهتر می‌دانیم بت‌پرست‌ها چه می‌گویند. تو نمی‌توانی به‌زور مسلمانشان کنی. پس با قرآن، فقط به‌خود بیاور، به‌ویژه آنانی را که از هشدارهای من حساب می‌برند. 45