- 4007
- 1000
- 1000
- 1000
جلسه 23 ، صوت اساتید مصری
جناب آقای احمد ابوالقاسمی در بیست و سومین جلسه آموزش صوت و لحن قران به موضوع صوت در تلاوت های مصری می پردازد.
می گویند «لحن کمال گفتار است». علمای فن قرائت به مرور زمان متوجه شدند که آیات قرآن کریم با توجه به دوری و نزدیکی معنایشان، ریتم و آهنگ خاصی دارند و نتیجه آن شد که الحان را دسته بندی کردند و به هر دسته «مقام» یا «دستگاه» گفتند.
بیات: وسیع ترین مقام در قرائت قرآن کریم است و گوشه های بسیاری دارد. معمولاً قرائت با این مقام آغاز می شود و زمینه اجرای مقام های دیگر است که وقار، عظمت، بزرگی، تسلط و سنگینی را القا می کند و آرامش همراه با غم می آورد. این مقام برای اجرای دعاهای قرآنی، حکایات و اندرزها به کار می رود.
نمونه: آل عمران، آیه 171 به بعد/استاد مصطفی اسماعیل، مریم، ابتدای سوره/ استاد عبدالباسط
رست: بعد از بیات، از کامل ترین مقام هاست. می گویند قدمت آن به زمان حضرت آدم(علیه السلام) برمی گردد. اثر آن برانگیختن حس مردانگی، جسارت و حرکت به سمت کشف حقیقت است و در آیاتی که دارای تأکید و تحکم و امر است، استفاده می شود.
نمونه: آیات ابتدای سوره شمس و ضحی/استاد عبدالباسط، روم، آیه 20 /استاد منشاوی
عجم و چهارگاه: بعضی، این دو مقام را یکی می دانند ولی بعضی آن ها را از هم جدا می کنند. این سخن سرای مضامین خدا، بهشت، توبه، معجزات پیامبران، دعا، درخواست و حرکت و مبارزه استفاده می شود.
نمونه: ضحی آیه 11 انشراح/ استاد عبدالباسط، انعام آیه 99 / استاد شحات انور
نهاوند: مقام بسیار زیبایی است که متعادل و قابل انعطاف است و ماهیتی لطیف و منعطف از نظر لحنی دارد. نه خیلی خشن است و نه خیلی خفیف و بیشتر در بیان داستان های قرآنی به کار می رود.
نمونه: بقره آیه 250 / استاد مصطفی اسماعیل، شعراء آیه های 32 و 33 / استاد منشاوی
سه گاه: زادگاهش آذربایجان است. به مرور، رنگ و بوی عربی گرفته و یکی از مقام های اصلی قرائت قرآن کریم است. آن را نگین مقام ها می دانند. این لحن برانگیزاننده حس محبت، عشق و سوز دل است و در آیاتی با مفاهیم، وعده الهی، بشارت، مغفرت، صفات مؤمنان، پیروزی و اجابت دعا به کار می رود.
نمونه: فاطر آیه های 14 و 15/استاد مصطفی اسماعیل، نساء آیه 142/ استاد شحات انور، انعام آیه 100/ استاد شحات انور/حمد، اوایل سوره/ استاد منشاوی، طارق، اوایل سوره/استاد منشاوی
صبا: مجموعه ای از نغمات حزین است که گذشته از دست داده را به تصویر می کشد و ما را به خویشتن خویش دعوت می کند. در آیاتی با موضوع عبرت از حوادث گذشتگان، مقایسه عاقبت نیک مؤمنان و سرانجام بد گناهکاری، دعا و توبه و پشیمانی و ذکر نعمت ها و آیات الهی به کار می رود.
نمونه: قیامت آیه های 14 و 15/استاد عبدالباسط/ نساء آیه 137/ استاد شحات انور، الرحمن، اوایل سوره/ استاد منشاوی
حجاز: اثر آن شور و شعف همراه با احساسات عالی و حزین و دعوت به یکپارچگی و اتحاد و آرزو برای سعادت بشر است. از این مقام در آیاتی که مربوط به بشارت و انذار، نعمت های خداوند، تذکر و یادآوری، امر و توصیه، خلقت جهان هستی و موجودات هستند، استفاده می شود.
نمونه: حشر آیه 21 / استاد عبدالباسط، نساء آیه 140/ استاد شحات انور، انعام آیه های 103 و 104 / استاد شحات انور، مریم آیه های 13 و 14 و 15 و 16 / استاد عبدالباسط.
می گویند «لحن کمال گفتار است». علمای فن قرائت به مرور زمان متوجه شدند که آیات قرآن کریم با توجه به دوری و نزدیکی معنایشان، ریتم و آهنگ خاصی دارند و نتیجه آن شد که الحان را دسته بندی کردند و به هر دسته «مقام» یا «دستگاه» گفتند.
بیات: وسیع ترین مقام در قرائت قرآن کریم است و گوشه های بسیاری دارد. معمولاً قرائت با این مقام آغاز می شود و زمینه اجرای مقام های دیگر است که وقار، عظمت، بزرگی، تسلط و سنگینی را القا می کند و آرامش همراه با غم می آورد. این مقام برای اجرای دعاهای قرآنی، حکایات و اندرزها به کار می رود.
نمونه: آل عمران، آیه 171 به بعد/استاد مصطفی اسماعیل، مریم، ابتدای سوره/ استاد عبدالباسط
رست: بعد از بیات، از کامل ترین مقام هاست. می گویند قدمت آن به زمان حضرت آدم(علیه السلام) برمی گردد. اثر آن برانگیختن حس مردانگی، جسارت و حرکت به سمت کشف حقیقت است و در آیاتی که دارای تأکید و تحکم و امر است، استفاده می شود.
نمونه: آیات ابتدای سوره شمس و ضحی/استاد عبدالباسط، روم، آیه 20 /استاد منشاوی
عجم و چهارگاه: بعضی، این دو مقام را یکی می دانند ولی بعضی آن ها را از هم جدا می کنند. این سخن سرای مضامین خدا، بهشت، توبه، معجزات پیامبران، دعا، درخواست و حرکت و مبارزه استفاده می شود.
نمونه: ضحی آیه 11 انشراح/ استاد عبدالباسط، انعام آیه 99 / استاد شحات انور
نهاوند: مقام بسیار زیبایی است که متعادل و قابل انعطاف است و ماهیتی لطیف و منعطف از نظر لحنی دارد. نه خیلی خشن است و نه خیلی خفیف و بیشتر در بیان داستان های قرآنی به کار می رود.
نمونه: بقره آیه 250 / استاد مصطفی اسماعیل، شعراء آیه های 32 و 33 / استاد منشاوی
سه گاه: زادگاهش آذربایجان است. به مرور، رنگ و بوی عربی گرفته و یکی از مقام های اصلی قرائت قرآن کریم است. آن را نگین مقام ها می دانند. این لحن برانگیزاننده حس محبت، عشق و سوز دل است و در آیاتی با مفاهیم، وعده الهی، بشارت، مغفرت، صفات مؤمنان، پیروزی و اجابت دعا به کار می رود.
نمونه: فاطر آیه های 14 و 15/استاد مصطفی اسماعیل، نساء آیه 142/ استاد شحات انور، انعام آیه 100/ استاد شحات انور/حمد، اوایل سوره/ استاد منشاوی، طارق، اوایل سوره/استاد منشاوی
صبا: مجموعه ای از نغمات حزین است که گذشته از دست داده را به تصویر می کشد و ما را به خویشتن خویش دعوت می کند. در آیاتی با موضوع عبرت از حوادث گذشتگان، مقایسه عاقبت نیک مؤمنان و سرانجام بد گناهکاری، دعا و توبه و پشیمانی و ذکر نعمت ها و آیات الهی به کار می رود.
نمونه: قیامت آیه های 14 و 15/استاد عبدالباسط/ نساء آیه 137/ استاد شحات انور، الرحمن، اوایل سوره/ استاد منشاوی
حجاز: اثر آن شور و شعف همراه با احساسات عالی و حزین و دعوت به یکپارچگی و اتحاد و آرزو برای سعادت بشر است. از این مقام در آیاتی که مربوط به بشارت و انذار، نعمت های خداوند، تذکر و یادآوری، امر و توصیه، خلقت جهان هستی و موجودات هستند، استفاده می شود.
نمونه: حشر آیه 21 / استاد عبدالباسط، نساء آیه 140/ استاد شحات انور، انعام آیه های 103 و 104 / استاد شحات انور، مریم آیه های 13 و 14 و 15 و 16 / استاد عبدالباسط.
