فهرست
مفاهیم آیه 26 سوره اسراء

مفاهیم آیه 26 سوره اسراء

  • 4 دقیقه مدت
  • 25 دریافت شده
قسمت:
كارشناسان مهمان حجت الاسلام حمید محمدی
نام سریالی:
مفاهیم آیه منتخب، کارشناس حجت الاسلام حمید محمدی - طرح 1455
حق الناس


وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا ﴿26﴾

و (ای رسول ما) تو خود حقوق خویشاوندان و ارحام خود را ادا کن و نیز فقیران و رهگذران بیچاره را به حق خودشان برسان و هرگز (در کارها) اسراف روا مدار. (26)

مخاطب این آیه پیامبر گرامی اسلام (ص) و یکی از مصادیق کامل و بارز خویشاوندان پیامبر به ویژه فاطمه زهرا (س) است. اما مطلب منحصرا در این نیست. بلکه شامل همه مسلمانان و پرداخت حقوق همه خویشاوندان است.

مفسران شیعه و سنی مثل طبری با الهام از روایات اعلام می کنند امام سجاد در هنگام اسارت وقتی همراه اسرا به شام رسید، در مقام مهاجه با آنها که اسرای شام را بی دین و خارجی می خواندند، با استناد به این آیه فرمودند: مراد از ذَا الْقُرْبَى ما هستیم.

این آیه رسیدگی به حقوق خویشاوندان و نیازمندان را وظیفه افراد می داند. پس اگر کسی به آنها کمک کرد، مطلقا نباید منت بگذارد. دلیل اینکه اسلام به حقوق خویشاوندان اهمیت می دهد، این است که انسان در طول زندگی اجتماعی خود، هرچه قدر هم ثروتمند باشد، باز هم از حمایت بستگان و خویشاوندان خود بی نیاز نیست.

خویشاوندان انسان بزرگترین سرمایه گروهی او هستند که می توانند از او حمایت کرده و اضطراب و ناراحتی را از او بزدایند و در هنگام مصیبت ها نسبت به او پرعاطفه ترین مردم خواهند بود. البته در طرف مقابل نباید به بهانه رابطه خویشاوندی مطلقا حق را زیر پا بگذاریم و به شدت باید مراقب باشیم.

حقوق خویشاوندی شامل احسان و نیکی، صله رحم، کمک مالی و ارث است که از نظر قرآن کریم با توجه به آیه یکم سوره مبارکه نساء، فقط تقوا و رعایت آن سبب می شود که حقوق خویشاوندی به صورت کامل رعایت شود و توجه به مراقبت دائمی خداوند نسبت به بندگان زمینه ساز اهتمام مردم نسبت به حقوق خویشاوندی است. بنابراین تنها کسانی که از ایمان و تقوا برخوردارند و خداوند را ناظر اعمال و رفتار خود می‌دانند، حقوق خویشاوندی را به صورت کامل رعایت می نمایند.

در این آیه تعبیر بر تبذیر داریم. تبذیر زمانی به کار می رود که انسان اموال خود را به صورت غیر منطقی و بی مورد مصرف نماید. تفاوت تبذیر و اسراف نیز در این است که اسراف خارج شدن از حد اعتدال و زیاد مصرف کردن است. اما تبذیر زیاد مصرف کردنی است که به اتلاف مال بیانجامد. انشاء الله خداوند همه ما را از اسراف و تبذیر دور بدارد.

سؤال امروز:

به کدام حقوق در آیه 26 سوره اسراء، اشاره شده است؟

1-حق والدین، همسر و فرزندان.
2-حق نزدیکان و خویشاوندان، مستمندان و در راه ماندگان.
3-حق والدین، همسایگان و در راه ماندگان.

لطفا پاسخ مورد نظر خود را به سامانه پیامکی 300004444 ارسال فرمایید.


قطعات صوتی

مشخصات

سایر مشخصات

تصاویر

قسمت‌های دیگر

پایگاه قرآن