- 691
- 1000
- 1000
- 1000
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم
جلسه هفدهم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه میوه اصفهانی
در این برنامه به بررسی سبک مرحوم محمود علی البنا می پردازیم. وی سبکی متاثراز مکتب غربیه و مصطفی اسماعیل دارد. اما به لحاظ سرعت اجرای نغمات و سرعت ادا با مصطفی اسماعیل متفاوت بوده و با افزودن ملودی‌ها و جملات لحنی از خودش به یک استقلال سبکی رسیده است.
در خصوص صدای ایشان باید گفت که صدای او را به صدای مخملی تعبیر کردند. صدایی که از زنگ بسیار ملایم و شفافی برخوردار است. مجموعه این عناصر در حقیقت صدایش را صدایی زیبا جلوه می دهد.
صدای او از حیث مساحت صدای کاملی است و معمولا به شکل کلاسیک و قرار جواب و و قرار غماز جواب در حقیقت مقامات را اجرا میکند و دارای انعطاف خوبی است. از نظر جنسیت صدای ایشان متعلق به صداهای باسباریتون است و تمایل بیشتری به صداهای باس دارد. در عین حال از اوج‌های بسیار زیبایی نیز برخوردار است و جنس صدای زیر و بم او اختلاف ماهیتی دارد. از حیث قدرت و حجم نیز جزو صداهای فاخر و شاخص عالم قرائت است.
در مورد بافت لحنی ایشان باید گفت که به طور معمول محوریت اجرای ایشان با مقاماتی مثل بیات، صبا، راست، نهاوند، سه گاه و حجاز است و کمتر تمایل به استفاده از مقام های عجم یا همان چهارگاه اصطلاحی در تلاوت ایشان دیده می شود. در عین حال گاه از مقامات مرکب هم ایشان در تلاوت خودش استفاده نموده است.
یکی از ویژگی های سبکی ایشان در اجرای مقامات این است که گاهی در اجرای درجات بالای یک مقام در برگشت به جایی که به قرار مقام برگردد به درجه پنج مقام برمیگردد و این باعث میشود که پرده صدای او بالاتر قرار گیرد.
مرحوم محمود علی البنا هم مثل بسیاری از قاریان صاحب سبک دارای ردیف های ابداعی خاص خودش است. خصوصاً در بیات، راست و صبا از جمله حالت نزولی که در مقام راست اجرا میکند، به شکل یک جنس نهاوند در بالا و بازگشت روی جنس راست در پایین است که جزو ردیف‌های مشخص ایشان است.
مرحوم محمود علی‌البنا قاری غفله پردازی نیست. اما غفله های خاص خودش رو مثل بسیاری از قاریان دیگر به نمایش گذاشته است. در بخش اجرای نغمات وی جزو قاریانی است که از تکنیک های گلیساندو به کرات استفاده کرده هرچند از تکنیک لگاتو یا انتقال پله کانی نغمات هم زیاد استفاده کرده ولی ترکیبی از این سه روش یعنی فاصله، گلیساندو یا اجرای پلکانی نوت ها در تلاوت ایشان به کرات دیده میشود.
در بخش برنامه‌ها میتوانیم بگوییم که شیوه اوج‌گیری او به مانند مصطفی اسماعیل با استفاده از مقام نوروز هست که استفاده از درجه 7 بیات قبلی برگشت به جنس راست در پایین و قرار گرفتن روی درجه هشتم بیات است.
مرحوم علی البنا از فرم ثابتی از انتقالات برخوردار است و کمتر در بحث تنقلات و انتقالات، انعطاف دارد. در حوزه تکرار موتیف‌ها و موتیف سازی ایشان از افرادی است که دراین بخش کارنامه خیلی پرباری دارد. در بخش تحریر‌ها بار لحنی‌اش بر تحریر استوار نیست و تحریر را به مناسبت و در جای خودش مورد استفاده قرار می‌دهد. بیشتر بار لحنی ایشان بر جملات موسیقایی استوار است.
نکته خاصی که در بخش اجرای مقامات به شکل اکتاوی باید گفت این است که ایشان جمع سبک مصطفی اسماعیل و سبک هایی مثل منشاوی و عبدالباسط را در تلاوت خودش دارد. یعنی هم از روش انتقال از 8 به 1 به شکل همزمان صعودی و نزولی استفاده کرده و هم از تکنیک بم خانه به شکل مجزا بهره برده است.
وی از سه بخش صدا یعنی صدای سینه، میانی و سریع استفاده کرده است. استفاده از نوانس ها و کم و زیاد کردن حجم صدا به فراخور اجرای نغمات از دیگر ویژگی‌های صدای اوست و وقتی که به پرده‌های اوج صدای خودش میرسد، صدا را به صدای سر منتقل میکند و در حقیقت از فشاری که روی تارهای صوتی معمولا در پرده های اوج وجود دارد کم میکند.
در این برنامه به بررسی سبک مرحوم محمود علی البنا می پردازیم. وی سبکی متاثراز مکتب غربیه و مصطفی اسماعیل دارد. اما به لحاظ سرعت اجرای نغمات و سرعت ادا با مصطفی اسماعیل متفاوت بوده و با افزودن ملودی‌ها و جملات لحنی از خودش به یک استقلال سبکی رسیده است.
در خصوص صدای ایشان باید گفت که صدای او را به صدای مخملی تعبیر کردند. صدایی که از زنگ بسیار ملایم و شفافی برخوردار است. مجموعه این عناصر در حقیقت صدایش را صدایی زیبا جلوه می دهد.
صدای او از حیث مساحت صدای کاملی است و معمولا به شکل کلاسیک و قرار جواب و و قرار غماز جواب در حقیقت مقامات را اجرا میکند و دارای انعطاف خوبی است. از نظر جنسیت صدای ایشان متعلق به صداهای باسباریتون است و تمایل بیشتری به صداهای باس دارد. در عین حال از اوج‌های بسیار زیبایی نیز برخوردار است و جنس صدای زیر و بم او اختلاف ماهیتی دارد. از حیث قدرت و حجم نیز جزو صداهای فاخر و شاخص عالم قرائت است.
در مورد بافت لحنی ایشان باید گفت که به طور معمول محوریت اجرای ایشان با مقاماتی مثل بیات، صبا، راست، نهاوند، سه گاه و حجاز است و کمتر تمایل به استفاده از مقام های عجم یا همان چهارگاه اصطلاحی در تلاوت ایشان دیده می شود. در عین حال گاه از مقامات مرکب هم ایشان در تلاوت خودش استفاده نموده است.
یکی از ویژگی های سبکی ایشان در اجرای مقامات این است که گاهی در اجرای درجات بالای یک مقام در برگشت به جایی که به قرار مقام برگردد به درجه پنج مقام برمیگردد و این باعث میشود که پرده صدای او بالاتر قرار گیرد.
مرحوم محمود علی البنا هم مثل بسیاری از قاریان صاحب سبک دارای ردیف های ابداعی خاص خودش است. خصوصاً در بیات، راست و صبا از جمله حالت نزولی که در مقام راست اجرا میکند، به شکل یک جنس نهاوند در بالا و بازگشت روی جنس راست در پایین است که جزو ردیف‌های مشخص ایشان است.
مرحوم محمود علی‌البنا قاری غفله پردازی نیست. اما غفله های خاص خودش رو مثل بسیاری از قاریان دیگر به نمایش گذاشته است. در بخش اجرای نغمات وی جزو قاریانی است که از تکنیک های گلیساندو به کرات استفاده کرده هرچند از تکنیک لگاتو یا انتقال پله کانی نغمات هم زیاد استفاده کرده ولی ترکیبی از این سه روش یعنی فاصله، گلیساندو یا اجرای پلکانی نوت ها در تلاوت ایشان به کرات دیده میشود.
در بخش برنامه‌ها میتوانیم بگوییم که شیوه اوج‌گیری او به مانند مصطفی اسماعیل با استفاده از مقام نوروز هست که استفاده از درجه 7 بیات قبلی برگشت به جنس راست در پایین و قرار گرفتن روی درجه هشتم بیات است.
مرحوم علی البنا از فرم ثابتی از انتقالات برخوردار است و کمتر در بحث تنقلات و انتقالات، انعطاف دارد. در حوزه تکرار موتیف‌ها و موتیف سازی ایشان از افرادی است که دراین بخش کارنامه خیلی پرباری دارد. در بخش تحریر‌ها بار لحنی‌اش بر تحریر استوار نیست و تحریر را به مناسبت و در جای خودش مورد استفاده قرار می‌دهد. بیشتر بار لحنی ایشان بر جملات موسیقایی استوار است.
نکته خاصی که در بخش اجرای مقامات به شکل اکتاوی باید گفت این است که ایشان جمع سبک مصطفی اسماعیل و سبک هایی مثل منشاوی و عبدالباسط را در تلاوت خودش دارد. یعنی هم از روش انتقال از 8 به 1 به شکل همزمان صعودی و نزولی استفاده کرده و هم از تکنیک بم خانه به شکل مجزا بهره برده است.
وی از سه بخش صدا یعنی صدای سینه، میانی و سریع استفاده کرده است. استفاده از نوانس ها و کم و زیاد کردن حجم صدا به فراخور اجرای نغمات از دیگر ویژگی‌های صدای اوست و وقتی که به پرده‌های اوج صدای خودش میرسد، صدا را به صدای سر منتقل میکند و در حقیقت از فشاری که روی تارهای صوتی معمولا در پرده های اوج وجود دارد کم میکند.
