- 988
- 1000
- 1000
- 1000
تلاوت ترتیل عبدالله خیاط تلاوت ترتیل عبدالله خیاط (تحدیر) - جزء 26
سوره های مبارکه احقاف، محمد(ص)، فتح حجرات، ق و آیات 1 تا 30 سوره میارکه ذاریات، با ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حم ﴿1﴾
[حا میم] (1)
تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿2﴾
کتابى است فروفرستاده از سوى خداوند پیروزمند فرزانه (2)
مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَالَّذِینَ کَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿3﴾
آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، جز به حق و سرآمدى معین نیافریده ایم و کافران از آنچه هشدار مى یابند رویگردانند (3)
قُلْ أَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ ائْتُونِی بِکِتَابٍ مِنْ قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿4﴾
بگو آیا شریکانى را که به جاى خداوند قائل هستید، نگریسته اید، به من بنمایانید که چه چیزى را در زمین آفریده اند، یا آیا در [آفرینش] آسمانها شرکتى داشته اند، اگر راست مىگویید کتابى پیش از این [کتاب]، یا نشانه اى از علم بیاورید (4)
وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ﴿5﴾
و کیست گمراهتر از کسى که موجودى را به دعا خواند که تا روز قیامت پاسخش را ندهد، و ایشان از دعاى آنان بىخبرند (5)
وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِینَ ﴿6﴾
و چون مردم گرد آورده شوند، [آن معبودان باطل] دشمنان ایشان باشند، و عبادتشان را منکر شوند (6)
وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُنَا بَیِّنَاتٍ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُبِینٌ ﴿7﴾
و چون آیات روشنگر ما بر آنان خوانده شود، کافران درباره حق چون فراز آیدشان گویند، این جادوى آشکار است (7)
أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلَا تَمْلِکُونَ لِی مِنَ اللَّهِ شَیْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِیضُونَ فِیهِ کَفَى بِهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿8﴾
یا گویند آن را بر ساخته است بگو اگر آن را برساخته باشم، در برابر خداوند چیزى به سود من ندارید، او به آنچه به آن مى پردازید آگاهتر است، خداوند در میان من و شما گواه بس، و او آمرزگار مهربان است (8)
قُلْ مَا کُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِی مَا یُفْعَلُ بِی وَلَا بِکُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا یُوحَى إِلَیَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ مُبِینٌ ﴿9﴾
بگو [من] پدیدهاى نو ظهور در میان پیامبران نیستم، و نمىدانم بر من و بر شما چه خواهد رفت، جز از وحیى که به من مىشود، از چیزى پیروى نمىکنم، و من جز هشدار دهنده اى آشکار نیستم (9)
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَکَفَرْتُمْ بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَکْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ﴿10﴾
بگو بیندیشید اگر [قرآن] از سوى خداوند باشد و سپس به آن انکار ورزید، [آیا ستمگر نیستید؟] و گواهى از بنىاسرائیل بر همانند آن گواهى داده است، آنگاه او ایمان آورده و شما استکبار ورزیدید، بىگمان خداوند قوم ستمکاران را هدایت نمىکند (10)
وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا لَوْ کَانَ خَیْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَیْهِ وَإِذْ لَمْ یَهْتَدُوا بِهِ فَسَیَقُولُونَ هَذَا إِفْکٌ قَدِیمٌ ﴿11﴾
و کافران در حق مؤمنان گویند اگر خیر بود آنان بر ما در زمینه آن پیشى نمىگرفتند، و چون به آن راهیاب نشدند، گویند این برساخته اى کهن است (11)
وَمِنْ قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا کِتَابٌ مُصَدِّقٌ لِسَانًا عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِینَ ﴿12﴾
و پیش از آن کتاب موسى رهنما و رحمت بود، و این کتابى است همخوان [با آن]، به زبان عربى [شیوا]، تا ستمپیشگان [مشرک] را هشدار دهد، و بشارتى براى نیکوکاران باشد (12)
إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ﴿13﴾
بىگمان کسانى که گفتند پروردگار ما خداوند است، سپس [در این راه] پایدارى ورزیدند، نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مىشوند (13)
أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِینَ فِیهَا جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿14﴾
اینان بهشتیانند که جاودانه در آنند، که پاداش کارى است که کرده اند (14)
وَوَصَّیْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهًا وَوَضَعَتْهُ کُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَى وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿15﴾
و به انسان سفارش کرده ایم که در حق پدر و مادرش نیکى کند [چرا که] مادرش به دشوارى او را آبستن بوده و به دشوارى او را زاده است، و [دوران] بارگرفتن و از شیر گرفتن او سى ماه است، تا آنکه به کمال رشدش برسد و به چهل سالگى برسد گوید پروردگارا مرا توفیق ده که نعمتى را که بر من و بر پدر و مادرم ارزانى داشتى سپاس بگزارم، و کارهاى شایسته اى کنم که آن را بپسندى، و زاد و رود مرا نیز به صلاح آور، من به درگاه تو توبه کرده ام و من از مسلمانانم (15)
أُولَئِکَ الَّذِینَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ فِی أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کَانُوا یُوعَدُونَ ﴿16﴾
اینانند که نیکوترین کارى را که کردهاند، از ایشان مىپذیریم، و در میان بهشتیان از گناهانشان در مىگذریم، [این] وعده راستینى است که به آنان نوید داده شده است (16)
وَالَّذِی قَالَ لِوَالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُمَا أَتَعِدَانِنِی أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِی وَهُمَا یَسْتَغِیثَانِ اللَّهَ وَیْلَکَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَیَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿17﴾
و کسى که به پدر و مادرش مىگفت اف بر شما آیا به من وعده مىدهید که [از گور زنده] بیرون آورده شوم، حال آنکه نسلهاى [بسیارى] پیش از من بوده اند [و زنده نشده اند]، و آن دو به درگاه خداوند استغاثه مى کنند [و به او مىگویند] واى بر تو، ایمان بیاور بىگمان وعده الهى راست است، و [او] گوید این جز افسانه هاى پیشینیان نیست (17)
أُولَئِکَ الَّذِینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ ﴿18﴾
اینانند که در میان امتهاى جن و انس که پیش از ایشان بوده اند، حکم [عذاب] بر آنان تعلق گرفته است، اینانند که زیانکارند (18)
وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَلِیُوَفِّیَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿19﴾
و هر یک را بر حسب آنچه کردهاند درجاتى است، و تا سرانجام جزاى اعمالشان را به تمام و کمال بدهد، و بر ایشان ستم نرود (19)
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ ﴿20﴾
و روزى که کافران را به نزدیک آتش [دوزخ] بدارند [و گویند] خیر و خوشی هایتان را در زندگانى دنیویتان به پایان بردید، و از آن بهره مند شدید، پس امروز به خاطر آنکه در روى زمین به ناحق استکبار مى ورزیدید و به خاطر آنکه نافرمانى مىکردید، عذاب خوارکننده را کیفر برید (20)
وَاذْکُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿21﴾
و از برادر عادیان [ هود] یاد کن که قومش را در احقاف هشدار داد، و پیشاپیش وى و پس از وى هشداردهندگانى به میان آمده بودند [و گفت] جز خداوند را مپرستید، که من بر شما از عذاب روزى سهمگین مىترسم (21)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِکَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ﴿22﴾
گفتند آیا به سراغ ما آمدهاى که ما را از خدایانمان باز دارى، پس اگر از راستگویان هستى، آنچه به ما وعده داده اى به میان بیاور (22)
قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُکُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَکِنِّی أَرَاکُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿23﴾
گفت همانا علم نزد خداوند است، و من رسالتم را به شما مىرسانم، ولى شما را قومى مىبینم که نادانى مىکنید (23)
فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِیحٌ فِیهَا عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿24﴾
آنگاه چون آن [عذاب] را به هیئت ابرى دیدند که رو به [دشت و] دره هایشان نهاده بود، گفتند این ابرى است بارنده بر ما، نه بلکه آن چیزى است که به شتابش مىخواستید، بادى است که در آن عذابى دردناک است (24)
تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا یُرَى إِلَّا مَسَاکِنُهُمْ کَذَلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ ﴿25﴾
که به فرمان پروردگارش همه چیز را نابود مىکند، و چنان شدند که چیزى جز خانه هایشان دیده نمىشد، بدینسان قوم گناهکاران را کیفر مىدهیم (25)
وَلَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فِیمَا إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فِیهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْءٍ إِذْ کَانُوا یَجْحَدُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿26﴾
و به راستى به آنان در چیزهایى تمکن داده بودیم که شما را آن تمکن نداده بودیم، و براى آنان گوشها و چشمها و دلها آفریده بودیم، اما گوشها و چشمها و دلهایشان سودى به حالشان نداد، چرا که آیات الهى را انکار مىکردند و آنچه ریشخندش مىکردند، ایشان را فروگرفت (26)
وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا مَا حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ﴿27﴾
و به راستى چه بسیار از شهرهایى را که پیرامونتان بود، نابود کردیم و آیات [خود] را گونه گون بیان کردیم، باشد که بازآیند (27)
فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِکَ إِفْکُهُمْ وَمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿28﴾
پس چرا کسانى که به جاى خداوند به پرستششان گرفته بودند، که مایه تقربشان شود، یعنى آن خدایان یاریشان ندادند؟ بلکه از دید آنان گم و گور شدند، و این است افتراى ایشان و آنچه بر مىساختند (28)
وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَیْکَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ ﴿29﴾
و چنین بود که گروهى از جن را متوجه تو ساختیم که به قرآن گوش سپارند، و چون نزد او حضور یافتند گفتند خاموش باشید [و گوش دهید]، و چون سپرى شد، هشدارگر به سوى قومشان بازگشتند (29)
قَالُوا یَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا کِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿30﴾
گفتند اى هم قومان ما، [آیات] کتابى را شنیدیم که پس از موسى فروفرستاده شده، [و] همخوان [کتابهاى] پیشاپیش خویش است، و به حق و راهى راست رهنمون است (30)
یَا قَوْمَنَا أَجِیبُوا دَاعِیَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَیُجِرْکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿31﴾
اى هم قومان ما دعوتگر الهى را بپذیرید و به او ایمان آورید، تا از گناهانتان درگذرد و شما را از عذابى دردناک در امان دارد (31)
وَمَنْ لَا یُجِبْ دَاعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ وَلَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءُ أُولَئِکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿32﴾
و هر کس دعوتگر الهى را نپذیرد، بداند که در [این سر] زمین گزیر و گریزى ندارد، و در برابر او سرورانى ندارد، اینانند که در گمراهى آشکارند (32)
أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿33﴾
آیا نیندیشیدهاند که خداوندى که آسمانها و زمین را آفریده است، و در آفرینش آنها در نمانده است، تواناى آن است که مردگان را زنده بدارد، آرى او بر هر کارى تواناست (33)
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَیْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ ﴿34﴾
و روزى که کافران را به نزدیک آتش [دوزخ] بدارند [و از ایشان بپرسند] آیا این [وعده] حق نیست؟ گویند چرا سوگند به پروردگارمان گوید پس عذاب را به خاطر آنکه [انکار و] کفر مى ورزیدید بچشید (34)
فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿35﴾
پس همان گونه که پیامبران نستوه، صبر کردند، صبر کن، و براى آنان [عذاب را] به شتاب مخواه زیرا روزى که آنچه وعده شان داده شده است، بنگرند، گویى جز ساعتى از یک روز به سر نبردهاند، [این] پیامى است، پس به نابودى کشانده نخواهند شد جز قوم نافرمانان (35)
محمد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿1﴾
کسانى که کفرورزیدند و [مردمان را] از راه خدا بازداشتند، [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] کرد (1)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ کَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ ﴿2﴾
و کسانى که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند، و به آنچه بر محمد فروفرستاده شده -که حق است و از جانب پروردگارشان باور داشتند، گناهانشان را زدود و کار و بار ایشان به صلاح آورد (2)
ذَلِکَ بِأَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَأَنَّ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِمْ کَذَلِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَالَهُمْ ﴿3﴾
این از آن است که کافران از باطل پیروى کردهاند، و[لى] مؤمنان از حق پیروى کردهاند که از جانب پروردگارشان است، بدینسان خداوند براى مردم مثل هایشان را مىزند (3)
فَإِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِنْ لِیَبْلُوَ بَعْضَکُمْ بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿4﴾
پس چون با کافران [حربى] رو به رو شوید، گردنهایشان را بزنید تا آنکه ایشان را به زانو در آورید [و در دست شما اسیر شوند] آنگاه بنده ایشان را سخت استوار کنید، و پس از آن یا منت نهید [و رها کنید بدون فدیه] یا فدیه بستانید [و رها کنید]، تا اهل کارزار بارهاى [سلاح] خود را فرو گذارد، چنین است [حکم الهى]، و اگر خداوند مىخواست از ایشان انتقام مىکشید، ولى [چنین کرد] تا بعضى از شما را به بعضى دیگر بیازماید، و کسانى که در راه خدا کشته شده اند، هرگز [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] نخواهد کرد (4)
سَیَهْدِیهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ ﴿5﴾
به زودى ایشان را هدایت مىکند و کار و بارشان را به صلاح مى آورد (5)
وَیُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ ﴿6﴾
و به بهشتى که به آنان شناسانده است، در مى آوردشان (6)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ﴿7﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید اگر [دین] خدا را یارى دهید، شما را یارى مى دهد و گامهایتان را استوار مى دارد (7)
وَالَّذِینَ کَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿8﴾
و کسانى که کفر ورزیده اند بدا به حالشان، [خداوند] اعمالشان را تباه کرده است (8)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ ﴿9﴾
چرا که [وحى] فرو فرستاده الهى را ناخوش دارند، پس اعمالشان را تباه [و بىارزش] گرداند (9)
أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَلِلْکَافِرِینَ أَمْثَالُهَا ﴿10﴾
آیا در زمین سیر و سفر نکردهاند که بنگرند سرانجام کسانى که پیش از آنان بوده اند چگونه بود، که خداوند نابودشان کرد، و سرنوشت کافران همانند آن است (10)
ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَأَنَّ الْکَافِرِینَ لَا مَوْلَى لَهُمْ ﴿11﴾
این از آن است که خداوند سرور مؤمنان است و کافران سرورى ندارند (11)
إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَالَّذِینَ کَفَرُوا یَتَمَتَّعُونَ وَیَأْکُلُونَ کَمَا تَأْکُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ ﴿12﴾
بىگمان خداوند کسانى را که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کرده اند، به بوستانهایى در مى آورد که جویباران از فرودست آن جارى است، و کافران [از ظواهر زندگى] بهره بر مىگیرند و همان گونه که چارپایان مىخورند، مىخورند و [مىخوابند] و آتش [دوزخ] جایگاه ایشان است (12)
وَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ هِیَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْیَتِکَ الَّتِی أَخْرَجَتْکَ أَهْلَکْنَاهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ ﴿13﴾
و چه بسیار [مردم] شهرها که از شهر تو که آواره ات کرد نیرومندتر بودند، نابودشان کردیم، و یاورى نداشتند (13)
أَفَمَنْ کَانَ عَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ کَمَنْ زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ﴿14﴾
آیا کسى که به طریقه روشنى از جانب پروردگار خویش است، همانند کسى است که بد عملىاش در نظرش آراسته جلوه داده شده و از هوى و هوسهایشان پیروى مىکنند (14)
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ کَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِی النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِیمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ ﴿15﴾
وصف بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده است [چنین است که] در آن جویهایى از آب ناگندا، و جوی هایى از شیرى که مزه اش تغییرناپذیر است، و جوی هایى از شراب لذتبخش آشامندگان، و جوی هایى از عسل پالوده [روان] است، و برایشان در آنجا همه گونه میوه هست، و نیز آمرزشى از جانب پروردگارشان، [آیا چنین کسى] همانند کسى است که جاودانه در آتش [دوزخ] است؟ و به آنان آبى جوشان نوشانده مىشود که دل و روده هایشان را پاره پاره مىکند (15)
وَمِنْهُمْ مَنْ یَسْتَمِعُ إِلَیْکَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِکَ قَالُوا لِلَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُولَئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ ﴿16﴾
و از ایشان کسانى هستند که [ظاهرا] به تو گوش مىسپارند، سپس که از نزدت بیرون مىروند، به دانش یافتگان گویند هم اکنون چه گفت؟ اینان کسانى هستند که خداوند به دلهایشان مهر نهاده است و از هوى و هوس هایشان پیروى کرده اند (16)
وَالَّذِینَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ ﴿17﴾
و رهیافتگان را هدایت افزود و [راه و رسم] پارسایى شان آموخت (17)
فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِکْرَاهُمْ ﴿18﴾
پس انتظار ندارند مگر قیامت را که به ناگهان به سراغشان آید، که به راستى نشانه هاى آن ظاهر شده است، پس آنگاه که فراز آیدشان، چه پندى مىخواهند بگیرند؟ (18)
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مُتَقَلَّبَکُمْ وَمَثْوَاکُمْ ﴿19﴾
بدان که خدایى جز خداوند نیست، و براى گناهت، و نیز براى مردان و زنان مؤمن آمرزش بخواه، و خداوند [جاى] جنب و جوش و آرام و قرارتان را مىداند (19)
وَیَقُولُ الَّذِینَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْکَمَةٌ وَذُکِرَ فِیهَا الْقِتَالُ رَأَیْتَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ یَنْظُرُونَ إِلَیْکَ نَظَرَ الْمَغْشِیِّ عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ ﴿20﴾
و [بعضى از] مؤمنان گویند چرا سوره اى [شامل حکم جهاد] فرو فرستاده نمىشود، آنگاه چون سوره اى از محکمات فرو فرستاده مىشود و در آن کارزار [با مشرکان] یاد مىشود، بیماردلان را بینى که به تو با نگاه کسى که از [سکرات] مرگ بیهوش شده باشد، مىنگرند، بدا به حال ایشان (20)
طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ﴿21﴾
اطاعت باید و سخنى نیک، آنگاه چون کار قطعى شود، اگر با خداوند صادق باشند، بى شک برایشان بهتر است (21)
فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَکُمْ﴿22﴾
چه بسا چون دست یابید در این سرزمین فتنه و فساد کنید و پیوند خویشاوندانتان را بگسلید (22)
أُولَئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ ﴿23﴾
اینان کسانى هستند که خداوند لعنتشان کرده و [از شنیدن و دیدن حق] ناشنوا و نابیناشان ساخته است (23)
أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ﴿24﴾
آیا در قرآن تامل نمىکنند، یا بر دلها قفلها[ى غفلت]شان افتاده است؟ (24)
إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ ﴿25﴾
بىگمان کسانى که پس از آنکه راه هدایت بر آنان روشن شده است، به آن پشت کردند [و به گذشته برگشتند]، شیطان آن را در چشمشان آراسته است و به آنان مهلت و میدان داده است (25)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِینَ کَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِیعُکُمْ فِی بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ ﴿26﴾
این از آن است که به کسانى که [وحى] فرو فرستاده الهى را ناخوش داشتهاند، گویند زودا که در بعضى کارها از شما اطاعت کنیم، و خداوند پنهانکاریشان را مىداند (26)
فَکَیْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَائِکَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ ﴿27﴾
پس چگونه باشد حالشان آنگاه که فرشتگان جانشان را بگیرند و چهره ها و پشتهایشان را فرو کوبند؟ (27)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَکَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ﴿28﴾
این از آن است که از آنچه خداوند را به خشم آورد پیروى مىکنند و خشنودى او را ناخوش دارند، و [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] کند (28)
أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ ﴿29﴾
آیا بیماردلان پنداشته اند که خداوند هرگز حقد و حسدهایشان را آشکار نمىسازد؟ (29)
وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَیْنَاکَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِیمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ أَعْمَالَکُمْ ﴿30﴾
و اگر بخواهیم آنان را به تو مىنمایانیم، آنگاه ایشان را به سیمایشان مىشناسى، و آنان را از آهنگ سخنشان مى شناسى، و خداوند [ظاهر و باطن] اعمالتان را مىداند (30)
وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِینَ مِنْکُمْ وَالصَّابِرِینَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَکُمْ ﴿31﴾
و همه گونه مى آزماییم تان تا از میان شما مجاهدان و صابران را معلوم بداریم، و احوالتان را بشناسانیم (31)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَسَیُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ ﴿32﴾
بىگمان کسانى که کفرورزیده اند و [مردم را] از راه خدا باز داشته اند، و پس از آنکه راه هدایت بر آنان روشن شده است، با پیامبر مخالفت ورزیده اند، هرگز به خداوند زیانى نمىرسانند و زودا که [خداوند] اعمالشان را تباه و [بىارزش] گرداند (32)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَکُمْ﴿33﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید از خداوند و از پیامبر اطاعت کنید و اعمالتان را باطل مگردانید (33)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ مَاتُوا وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ﴿34﴾
بىگمان کسانى که کفرورزیده اند و [مردم را] از راه خدا باز داشته اند، سپس در حالى که کافر بودهاند در گذشته اند، هرگز خداوند آنان را نمى آمرزد (34)
فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَکُمْ وَلَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ ﴿35﴾
پس سستى مورزید و از در صلح و سازش در نیایید که شما برتر و [چیره]اید و خداوند با شماست و [پاداش] اعمال شما را نمى کاهد (35)
إِنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا یُؤْتِکُمْ أُجُورَکُمْ وَلَا یَسْأَلْکُمْ أَمْوَالَکُمْ ﴿36﴾
همانا زندگانى دنیا [مانند] بازیچه و سرگرمى است و اگر ایمان داشته باشید و پروا و پرهیز بورزید، پاداشهایتان را به شما مىپردازد، و [همه] اموال شما را از شما نمىگیرد (36)
إِنْ یَسْأَلْکُمُوهَا فَیُحْفِکُمْ تَبْخَلُوا وَیُخْرِجْ أَضْغَانَکُمْ ﴿37﴾
اگر آن را از شما بطلبد و بر شما سخت بگیرد [چه بسا] بخل ورزید و ناهمدلى شما را آشکار سازد (37)
هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَمِنْکُمْ مَنْ یَبْخَلُ وَمَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِیُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُونُوا أَمْثَالَکُمْ ﴿38﴾
همین شما هستید که از شما خواسته مىشود که در راه خدا انفاق کنید، آنگاه بعضى از شما هستند که بخل مىورزند، و هر کس بخل ورزد همانا از خود دریغ مىورزد، و خداوند بىنیاز است و شما نیازمندانید، و اگر روى بگردانید قومى غیر شما را جانشین شما مىسازد، آنگاه آنان مانند شما نخواهند بود (38)
فتح
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحًا مُبِینًا ﴿1﴾
همانا گشایشى آشکار در کار تو پدید آوردیم (1)
لِیَغْفِرَ لَکَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَمَا تَأَخَّرَ وَیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَیَهْدِیَکَ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا ﴿2﴾
تا سرانجام خداوند گناه نخستین و اخیر [امت] تو را براى تو بیامرزد و نعمتش را بر تو به کمال برساند و تو را به راهى راست هدایت فرماید (2)
وَیَنْصُرَکَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِیزًا ﴿3﴾
و خداوند تو را به نصرتى پیروزمندانه یارى دهد (3)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿4﴾
هموست که آرامش را در دلهاى مؤمنان جاى داد، تا ایمانى بر ایمانشان بیفزایند، و سپاه هاى آسمان و زمین خداوند راست، و خداوند داناى فرزانه است (4)
لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَیُکَفِّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَکَانَ ذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمًا ﴿5﴾
تا سرانجام مردان مؤمن و زنان مؤمن را به بوستانهایى که جویباران از فرو دست آن جارى است درآورد، که جاودانه در آنجا هستند، و سیئاتشان را از ایشان بزداید، و این نزد خداوند رستگارى بزرگى است (5)
وَیُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکِینَ وَالْمُشْرِکَاتِ الظَّانِّینَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَیْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِیرًا ﴿6﴾
و تا مردان منافق و زنان منافق و مردان مشرک و زنان مشرک را که درباره خداوند بداندیشند، عذاب کند، گردش بد روزگار بر آنان باد و خداوند بر آنان خشم گرفته و لعنت آورده و برایشان دوزخ را آماده ساخته است و بد سرانجامى است (6)
وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا ﴿7﴾
و سپاه هاى آسمان و زمین خداوند راست، و خداوند پیروزمند فرزانه است (7)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا ﴿8﴾
همانا ما تو را گواه و مژده بخش و هشدار دهنده فرستاده ایم (8)
لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا ﴿9﴾
تا به خداوند و پیامبر او ایمان آورید و او [پیامبر] را گرامى دارید و بزرگ شمارید و [خداوند را] بامدادان و شامگاهان تسبیح گویید (9)
إِنَّ الَّذِینَ یُبَایِعُونَکَ إِنَّمَا یُبَایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا ﴿10﴾
بىگمان کسانى که با تو بیعت مىکنند، در واقع با خداوند بیعت مىکنند، دست خداوند برفراز دست ایشان است، پس هر کس که پیمان شکند، همانا به زیان خویش پیمان شکسته است، و هر کس به آنچه با خداوند پیمان بسته است، وفا کند، زودا که به او پاداش بزرگ ببخشد (10)
سَیَقُولُ لَکَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا یَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَنْ یَمْلِکُ لَکُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا إِنْ أَرَادَ بِکُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِکُمْ نَفْعًا بَلْ کَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا ﴿11﴾
به زودى واپسماندگان اعرابى [جهادگریزان بادیهنشین] به تو گویند اموال ما و خانواده هایمان ما را [از همراهى با شما] مشغول داشت، پس براى ما آمرزش بخواه، به زبانهایشان چیزى را مىگویند که در دلهایشان نیست، بگو پس چه کسى در برابر خداوند -اگر در حق شما زیانى یا در حق شما سودى بخواهد از شما حمایت خواهد کرد؟ آرى خداوند به آنچه مىکنید آگاه است (11)
بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ یَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِیهِمْ أَبَدًا وَزُیِّنَ ذَلِکَ فِی قُلُوبِکُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَکُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا ﴿12﴾
حق این است که گمان مىکردید که پیامبر و مؤمنان هرگز به سوى خانوادههایشان باز نمىگردند، و این امر در دلهایتان آراسته جلوه داده شد، و بداندیشى کردید و قومى ورشکسته شدید (12)
وَمَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ سَعِیرًا ﴿13﴾
و هر کس به خداوند و پیامبر او ایمان نیاورد [بداند که] ما براى کافران آتشى افروخته آماده ساخته ایم (13)
وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿14﴾
و فرمانروایى آسمانها و زمین خداوند راست، که هر کس را بخواهد مىآمرزد و هر کس را بخواهد عذاب مىکند، و خداوند آمرزگار مهربان است (14)
سَیَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انْطَلَقْتُمْ إِلَى مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْکُمْ یُرِیدُونَ أَنْ یُبَدِّلُوا کَلَامَ اللَّهِ قُلْ لَنْ تَتَّبِعُونَا کَذَلِکُمْ قَالَ اللَّهُ مِنْ قَبْلُ فَسَیَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا بَلْ کَانُوا لَا یَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِیلًا ﴿15﴾
چون به سوى غنایم راه برید که آن را به دست آورید، زودا که واپس ماندگان گویند ما را بگذارید که از شما پیروى کنیم مىخواهند حکم الهى را دگرگون کنند، بگو هرگز از ما پیروى نخواهید کرد، خداوند پیشاپیش درباره شما چنین گفته است، زودا که [در پاسخ شما] گویند خیر، شما به ما رشک مىبرید، حق این است جز اندکى در نمى یابند (15)
قُلْ لِلْمُخَلَّفِینَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ یُسْلِمُونَ فَإِنْ تُطِیعُوا یُؤْتِکُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا وَإِنْ تَتَوَلَّوْا کَمَا تَوَلَّیْتُمْ مِنْ قَبْلُ یُعَذِّبْکُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿16﴾
به واپس ماندگان اعرابى [جهادگریزان بادیه نشین] بگو زودا که به سوى قومى ستیزه جوى سهمگین خوانده شوید که با ایشان کارزار کنید، یا آنکه آنان مسلمان شوند، پس اگر اطاعت کنید، خداوند پاداشى نیکو به شما بدهد و اگر روى برتابید، چنانکه پیشتر هم روى برتافته بودید، به عذابى دردناک عذابتان کند (16)
لَیْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِیضِ حَرَجٌ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَنْ یَتَوَلَّ یُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿17﴾
[البته] بر نابینا ایرادى نیست، و بر لنگ ایرادى نیست، و بر بیمار هم ایرادى نیست، و هر کس از خداوند و پیامبرش اطاعت کند، به بوستان هایى که جویباران از فرو دست آن جارى است، درآوردشان، و هر کس روى برتابد، به عذابى دردناک عذابش کند (17)
لَقَدْ رَضِیَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ إِذْ یُبَایِعُونَکَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّکِینَةَ عَلَیْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِیبًا ﴿18﴾
به راستى که خداوند از مؤمنان، چون با تو در زیر آن درخت بیعت کردند، خشنود شد، و مىدانست که در دلهایشان چیست، و آنگاه آرامش [خود] را بر آنان نازل کرد و به پیروزى اى نزدیک پاداششان داد (18)
وَمَغَانِمَ کَثِیرَةً یَأْخُذُونَهَا وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا ﴿19﴾
و نیز غنایمى بسیار که به آن دستیابند، و خداوند پیروزمند فرزانه است (19)
وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَذِهِ وَکَفَّ أَیْدِیَ النَّاسِ عَنْکُمْ وَلِتَکُونَ آیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ وَیَهْدِیَکُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا﴿20﴾
خداوند به شما غنایم بسیارى وعده کرده است که بر آن دست یابید، و این را براى شما پیش انداخت، و دستان مردم [مخالف] را از شما بازداشت، تا این امر نشانه عبرتى براى مؤمنان باشد، و شما را به راهى راست هدایت کند (20)
وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَیْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا ﴿21﴾
و موردى دیگر که هنوز به آن دست نیافته اید، ولى خداوند به آن احاطه دارد، و خداوند بر همه چیز تواناست (21)
وَلَوْ قَاتَلَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا﴿22﴾
و اگر کافران با شما به کارزار برخیزند، بىشک به شما پشت خواهند کرد، سپس نه یارى و نه یاورى یابند (22)
سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِیلًا ﴿23﴾
این سنت الهى است که پیشتر نیز جارى بوده است، و هرگز در سنت الهى تغییر و تبدیلى نخواهى یافت (23)
وَهُوَ الَّذِی کَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَکَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَکُمْ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرًا ﴿24﴾
و هموست که پس از آنکه شما را بر ایشان پیروزى داد، در میان مکه دستان ایشان را از شما، و دستان شما را از ایشان بازداشت، و خداوند به آنچه مىکنید بیناست (24)
هُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْیَ مَعْکُوفًا أَنْ یَبْلُغَ مَحِلَّهُ وَلَوْلَا رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ وَنِسَاءٌ مُؤْمِنَاتٌ لَمْ تَعْلَمُوهُمْ أَنْ تَطَئُوهُمْ فَتُصِیبَکُمْ مِنْهُمْ مَعَرَّةٌ بِغَیْرِ عِلْمٍ لِیُدْخِلَ اللَّهُ فِی رَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ لَوْ تَزَیَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿25﴾
آنان بودند که کفرورزیدند و شما را از مسجدالحرام باز داشتند و نگذاشتند قربانى [شما] که باز داشته شده بود، به محل [قربانگاه]اش برسد، و اگر [در مکه] مردان و زنان [مستضعف] با ایمانى نبودند که [ممکن بود] بىآنکه آنان را بشناسید، ندانسته پایمالشان کنید و تاوانشان بر شما بماند [فرمان حمله به مکه مىدادیم] تا خدا هر که را بخواهد در جوار رحمت خویش درآورد اگر [کافران و مؤمنان] از هم متمایز مىشدند، قطعا از میان آنان کافران را به عذاب دردناکى معذب مىداشتیم (25)
إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الْجَاهِلِیَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَأَلْزَمَهُمْ کَلِمَةَ التَّقْوَى وَکَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا ﴿26﴾
چنین بود که کافران در دلهایشان حمیت -حمیت جاهلیت آوردند، ولى خداوند آرامشش را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد و آنان را پایبند حکم تقوا ساخت، و به آن سزاوارتر و اهل آن بودند، و خداوند به همه چیز داناست (26)
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُءُوسَکُمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذَلِکَ فَتْحًا قَرِیبًا ﴿27﴾
به راستى که خداوند رؤیاى پیامبرش را به حقیقت پیوست، که شما ان شاء الله در امن و امان و حلق و تقصیر کرده وارد مسجدالحرام خواهید شد بى آنکه بیمى داشته باشید، و او چیزى را که شما نمى دانید مى داند و جز این نیز پیروزى اى نزدیک نصیب شما گردانده است (27)
هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ شَهِیدًا ﴿28﴾
او کسى است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاده است، تا آن را بر همه ادیان پیروز گرداند، و خداوند گواهى را بس (28)
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا ﴿29﴾
محمد پیامبر الهى است و کسانى که با او هستند بر کافران سختگیر و با خودشان مهربانند، آنان را راکع و ساجد بینى که در طلب بخشش و خشنودى خداوند، نشانه آنان در چهره هایشان از اثر سجود [آشکار] است، و این است توصیف آنان در تورات، و توصیف آنان در انجیل هست، همانند نهالى که جوانه اش را برآورد، و آن را نیرومند سازد و ستبر گردد و بر ساقه هایش بایستد، و کشاورزان را شاد و شگفت زده سازد، تا از [دیدن] ایشان کافران را به خشم آورد، خداوند به کسانى از ایشان که ایمان آورده اند و کارهاى شایسته کرده اند، آمرزش و پاداشى بزرگ وعده داده است (29)
حجرات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿1﴾
اى مؤمنان بر حکم خداوند و پیامبر او پیشدستى نکنید، و از خداوند پروا داشته باشید، بىگمان خداوند شنواى داناست (1)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿2﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید صداهایتان را از صداى پیامبر بلندتر مسازید، و در سخن با او، مانند بلند حرف زدنتان با همدیگر، بلند حرف مزنید مبادا که اعمالتان تباه شود و آگاه نباشید (2)
إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿3﴾
بىگمان کسانى که صداهایشان را نزد پیامبر خدا [آهسته و] پوشیده مىدارند، اینانند که خداوند دلهایشان را براى تقوا پالوده است، ایشان را آمرزش و پاداشى بزرگ است (3)
إِنَّ الَّذِینَ یُنَادُونَکَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْقِلُونَ ﴿4﴾
بىگمان کسانى که تو را از پشت در حجرهها صدا مىزنند، بیشترشان نابخردانند (4)
وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَیْهِمْ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ﴿5﴾
و اگر آنان صبر مىکردند که تو بر ایشان بیرون آیى، بىشک بر ایشان بهتر بود، و خداوند آمرزگار مهربان است (5)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ ﴿6﴾
اى مؤمنان اگر فرد فاسقى خبرى برایتان آورد، [در آن] بررسى کنید مبادا نادانسته به قومى زیان رسانید، آنگاه به خاطر کارى که کرده اید پشیمان شوید (6)
وَاعْلَمُوا أَنَّ فِیکُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یُطِیعُکُمْ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ وَزَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَکَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیَانَ أُولَئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ ﴿7﴾
و بدانید که پیامبر خدا در میان شماست که اگر در بسیارى از امور از شما پیروى کند، به مشقت افتید، ولى خداوند ایمان را خوشایند شما قرار داد و آن را در دلهایتان آراست، و کفر و فسق و عصیان را براى شما ناخوشایند ساخت، اینانند که ره یافتگانند (7)
فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿8﴾
بخشش و نعمتى از جانب خداوند است، و خداوند داناى فرزانه است (8)
وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ﴿9﴾
و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم در افتند، میان آنان سازش دهید، و اگر یکى از آنها بر دیگرى تعدى کرد، پس با آنکه تعدى پیشه کرده است کارزار کنید، تا آنکه به سوى امر الهى باز آید، و اگر باز آمد، آنگاه میان آنان دادگرانه سازش دهید، و به داد بکوشید که خداوند دادگران را دوست دارد (9)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿10﴾
همانا مؤمنان [مسلمانان] بردارند، پس بین برادرانتان آشتى برقرار سازید، و از خداوند پروا کنید، باشد که مشمول رحمت شوید (10)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿11﴾
اى مؤمنان نباید که قومى، قوم دیگر را به ریشخند بگیرد، چه بسا اینان از آنان بهتر باشند، و نیز نباید زنانى زنان دیگر را [ریشخند کنند] چه بسا اینان از آنان بهتر باشند، و در میان خویش عیبجویى مکنید، و یکدیگر را به لقب هاى بد مخوانید پس از ایمان، پرداختن به فسق، بد رسمى است، و هر کس [از این کار] بازنگردد، اینانند که ستمگرانند (11)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیمٌ ﴿12﴾
اى مؤمنان از بسیارى از گمانها پرهیز کنید، چرا که بعضى از گمانها گناه است، و [در کار دیگران] تجسس مکنید، و بعضى از شما از بعضى دیگر غیبت نکند، آیا هیچ کدام از شما خوش دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد، که از آن تنفر دارید، و از خداوند پروا کنید که بىگمان خداوند توبه پذیر مهربان است (12)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ﴿13﴾
هان اى مردم همانا ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدهایم و شما را به هیئت اقوام و قبایلى در آوردهایم تا با یکدیگر انس و آشنایى یابید، بىگمان گرامىترین شما در نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، که خداوند داناى آگاه است (13)
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ وَإِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿14﴾
اعرابیان گفتند ایمان آورده ایم بگو هنوز ایمان [حقیقى] نیاورده اید، بهتر است بگویید اسلام آورده ایم چرا که هنوز ایمان به [ژرفناى] دلهایتان راه نیافته است، و اگر از خداوند و پیامبر او اطاعت کنید، چیزى از [پاداش] اعمال شما نمى کاهد، بىگمان خداوند آمرزگار مهربان است (14)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿15﴾
همانا مؤمنان کسانى هستند که به خداوند و پیامبر او ایمان آورده اند، سپس شک و شبهه نیاورده اند، و در راه خدا به مال و جانشان جهاد کرده اند، اینانند که راستگویانند (15)
قُلْ أَتُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِینِکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿16﴾
بگو آیا دینتان را به خداوند مىشناسانید؟ حال آنکه خداوند آنچه در آسمانهاست و آنچه در زمین است، مىداند، و خداوند به همه چیز داناست (16)
یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَیَّ إِسْلَامَکُمْ بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لِلْإِیمَانِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿17﴾
بر تو منت مى نهند که اسلام آورده اند، بگو اسلام آوردنتان را بر من منت منهید، بلکه خداوند است که اگر راست مىگویید، بر شما منت مى نهد که شما را به [راه] ایمان هدایت کرده است (17)
إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴿18﴾
بى گمان خداوند نهانی هاى آسمان و زمین را مىداند و خداوند به آنچه مىکنید بیناست (18)
ق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِیدِ ﴿1﴾
ق [ قاف]، سوگند به قرآن مجید (1)
بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْکَافِرُونَ هَذَا شَیْءٌ عَجِیبٌ﴿2﴾
حق این است که [کافران] از اینکه از میان خودشان هشداردهندهاى به سراغ آنان آمده است، شگفتزده شدهاند، و کافران گویند این چیزى گفت آور است (2)
أَإِذَا مِتْنَا وَکُنَّا تُرَابًا ذَلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ ﴿3﴾
آیا چون مردیم و خاک شدیم [از نو زنده شویم؟]، این بازگشتى بعید است (3)
قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِنْدَنَا کِتَابٌ حَفِیظٌ ﴿4﴾
به راستى مىدانیم که زمین از ایشان چه مىکاهد، و نزد ما کتابى است محفوظ (4)
بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ ﴿5﴾
حق این است که [دین و پیامبر] حق را چون فراز آمدشان دروغ شمردند، و ایشان در کارى سردرگمند (5)
أَفَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَزَیَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ ﴿6﴾
آیا به آسمان فرازشان ننگریسته اند، که چگونه آن را برافراشتهایم و آن را آراسته ایم، و هیچ خللى ندارد (6)
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ﴿7﴾
و زمین را گسترانده ایم، و در آن کوه ها را درانداخته ایم، و در آن از هرگونه خرمى رویانده ایم (7)
تَبْصِرَةً وَذِکْرَى لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ ﴿8﴾
براى روشنگرى و یادآورى هر بنده اهل انابت (8)
وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکًا فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِیدِ ﴿9﴾
و از آسمان آبى پربرکت فرو فرستادیم، آنگاه بدان بوستان ها و دانه درودنى رویانده ایم (9)
وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَهَا طَلْعٌ نَضِیدٌ ﴿10﴾
و درختان خرماى بلند بالا که میوه توبرتو دارد (10)
رِزْقًا لِلْعِبَادِ وَأَحْیَیْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا کَذَلِکَ الْخُرُوجُ ﴿11﴾
تا روزى بندگان باشد، و بدان سرزمینى پژمرده را زنده کردیم، رستاخیز هم همینگونه است (11)
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ ﴿12﴾
پیش از آنان قوم نوح و اصحاب رس و ثمود تکذیب پیشه کردند (12)
وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ ﴿13﴾
و نیز عاد و فرعون و قوم لوط (13)
وَأَصْحَابُ الْأَیْکَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِیدِ ﴿14﴾
و اصحاب ایکه، و قوم تبع همگان پیامبران را دروغزن شمردند، آنگاه عقاب من بر آنان تعلق گرفت (14)
أَفَعَیِینَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ ﴿15﴾
آیا در آفرینش نخستین درمانده بودیم؟ [هرگز]، بلکه ایشان از آفرینش جدید شک و شبهه دارند (15)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ ﴿16﴾
و به راستى که انسان را آفریدهایم و مىدانیم که نفسش چه وسوسهاى به او مىکند، و ما به او از رگ جان نزدیکتریم (16)
إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ ﴿17﴾
چون فراگیران که از راست و از چپ او کمیندار هستند، [کارها و سخنان او را] فراگیرند (17)
مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ ﴿18﴾
سخنى به زبان نمىآورد، مگر آنکه نگهبان حاضر و ناظرى نزد اوست (18)
وَجَاءَتْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ذَلِکَ مَا کُنْتَ مِنْهُ تَحِیدُ ﴿19﴾
و مستى مرگ، حقیقت را پدید آورد، این همان است که از آن کناره مىگرفتى (19)
وَنُفِخَ فِی الصُّورِ ذَلِکَ یَوْمُ الْوَعِیدِ ﴿20﴾
و در صور دمیده شود، این روز وعده عذاب است (20)
وَجَاءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَشَهِیدٌ ﴿21﴾
و همراه هر کسى راهبرى و شاهدى فراز آید (21)
لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا فَکَشَفْنَا عَنْکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ ﴿22﴾
[و به او گویند] به راستى که از این امر در غفلت بودى و حال پردهات را از تو برطرف ساخته ایم، و امروز دیده ات تیزبین است (22)
وَقَالَ قَرِینُهُ هَذَا مَا لَدَیَّ عَتِیدٌ ﴿23﴾
و همنشین او گوید این همان است که نزد من آماده است (23)
أَلْقِیَا فِی جَهَنَّمَ کُلَّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ ﴿24﴾
هر کفر پیشه ستیزه جویى را به جهنم اندازید (24)
مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ مُعْتَدٍ مُرِیبٍ ﴿25﴾
[همان که] بازدارنده خیر و تجاوزکار شکاک است (25)
الَّذِی جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فِی الْعَذَابِ الشَّدِیدِ ﴿26﴾
کسى که در جنب خداوند به خدایى دیگر قائل است، پس او را در [جایگاه] عذاب سهمگین بیندازید (26)
قَالَ قَرِینُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَیْتُهُ وَلَکِنْ کَانَ فِی ضَلَالٍ بَعِیدٍ ﴿27﴾
همنشین او گوید پروردگارا من او را طغیانگر نساخته ام، ولى خودش در گمراهى دور و دراز بود (27)
قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ ﴿28﴾
فرماید نزد من ستیزه جویى مکنید، و به راستى که پیشاپیش وعده عذاب را [براى آگاهى شما] فرستاده بودم (28)
مَا یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿29﴾
در نزد من آن حکم دیگرگون نشود، و [در عین حال] من در حق بندگان ستمگر نیستم (29)
یَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ ﴿30﴾
روزى که به جهنم گوییم آیا پرشدى؟ و گوید آیا باز هم بیشتر هست؟ (30)
وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ غَیْرَ بَعِیدٍ ﴿31﴾
و بهشت براى پرهیزگاران نزدیک آورده شود و دور نباشد (31)
هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِکُلِّ أَوَّابٍ حَفِیظٍ ﴿32﴾
این همان است که به شما وعده داده شده است، [و] خاص هر توبه کار [ادب] نگاه دار (32)
مَنْ خَشِیَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُنِیبٍ ﴿33﴾
همان کسى که به نادیده از خداوند رحمان بیمناک باشد، و دلى پرانابت پیش آورد (33)
ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُلُودِ ﴿34﴾
[گوییم] به سلامت [و امن و امان] وارد آن [بهشت] شوید، این روز [آغاز] جاودانگى است (34)
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ ﴿35﴾
در آنجا ایشان راست هر چه خواهند، و نزد ما افزونتر هم هست (35)
وَکَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِی الْبِلَادِ هَلْ مِنْ مَحِیصٍ ﴿36﴾
و چه بسیار پیش از آنان نسلهایى را نابود کردیم که از ایشان دراز دستتر بودند، که در گوشه و کنار شهرها جستجو کردند که آیا گریزگاهى هست (36)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِمَنْ کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیدٌ ﴿37﴾
بىگمان در این براى کسى که صاحبدل باشد یا سمع قبول داشته و شاهد باشد، پندآموزى است (37)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ ﴿38﴾
و به راستى که آسمانها و زمین و مابین آنها را در شش روز آفریدیم و به ما ماندگى نرسید (38)
فَاصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ ﴿39﴾
پس بر آنچه مىگویند شکیبایى ورز و سپاسگزارانه پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب [آن] تسبیح گوى (39)
وَمِنَ اللَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ ﴿40﴾
و در شب و به دنباله سجده [و نماز واجب] نیز او را نیایش کن (40)
وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَکَانٍ قَرِیبٍ ﴿41﴾
و گوش بدار روزى را که منادى از جایى نزدیک ندا در دهد (41)
یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُرُوجِ ﴿42﴾
روزى که صیحه را به حق بشنوند، آنگاه روز رستاخیز است (42)
إِنَّا نَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَإِلَیْنَا الْمَصِیرُ ﴿43﴾
بىگمان ماییم که زنده مىداریم و مى میرانیم و سرانجام [همه چیز] به سوى ماست (43)
یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِکَ حَشْرٌ عَلَیْنَا یَسِیرٌ ﴿44﴾
روزى که زمین شتابان بر آنان بشکافد [و از گورها بیرون آیند] این [هنگام] حشر است که [اقامه آن] بر ما آسان است (44)
نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا یَقُولُونَ وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِیدِ ﴿45﴾
ما به آنچه مىگویند آگاهتریم و تو زورگوى بر آنان نیستى، پس هر کس را که از وعده عذاب من مىترسد، به قرآن پند بده (45)
ذاریات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالذَّارِیَاتِ ذَرْوًا ﴿1﴾
سوگند به بادهاى پراکنده گر (1)
فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا ﴿2﴾
و به ابرهاى سنگین بار (2)
فَالْجَارِیَاتِ یُسْرًا ﴿3﴾
و به کشتیهاى آسان گذار (3)
فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا ﴿4﴾
و به فرشتگان تقسیمگر کار (4)
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ ﴿5﴾
که همانا آنچه به شما وعده داده اند راست و درست است (5)
وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ ﴿6﴾
و جزا[ى اخروى] واقعى است (6)
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُکِ ﴿7﴾
و سوگند به آسمان تو بر تو (7)
إِنَّکُمْ لَفِی قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ ﴿8﴾
که شما سخنهاى گوناگون پیش آرید (8)
یُؤْفَکُ عَنْهُ مَنْ أُفِکَ ﴿9﴾
هر کس که از پیش، باز گردانده شده است از [ایمان به] آن باز گردانده شود (9)
قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ﴿10﴾
مرگ بر دروغ زنان (10)
الَّذِینَ هُمْ فِی غَمْرَةٍ سَاهُونَ ﴿11﴾
کسانى که در بىخبرى فراموشکارند (11)
یَسْأَلُونَ أَیَّانَ یَوْمُ الدِّینِ ﴿12﴾
مىپرسند که روز جزا چه وقت است (12)
یَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ یُفْتَنُونَ ﴿13﴾
روزى که ایشان بر آتش [دوزخ] عذاب کرده شوند (13)
ذُوقُوا فِتْنَتَکُمْ هَذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ ﴿14﴾
همین عذابتان را، که به شتابش مىخواستید، بچشید (14)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿15﴾
پرهیزگاران در بوستانها و چشمه سارانند (15)
آخِذِینَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَلِکَ مُحْسِنِینَ ﴿16﴾
آنچه پروردگارشان به ایشان بخشیده است پذیرا هستند، که ایشان پیش از این نیکوکار بودند (16)
کَانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ مَا یَهْجَعُونَ ﴿17﴾
[فقط] اندکى از شب را مىخفتند (17)
وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ ﴿18﴾
و در سحرگاهان استغفار مىکردند (18)
وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿19﴾
و در اموالشان سهمى براى سائل و محروم بود (19)
وَفِی الْأَرْضِ آیَاتٌ لِلْمُوقِنِینَ ﴿20﴾
و در زمین مایههاى عبرتى براى اهل یقین هست (20)
وَفِی أَنْفُسِکُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿21﴾
و نیز در وجود خودتان آیا [به چشم بصیرت] نمىنگرید؟ (21)
وَفِی السَّمَاءِ رِزْقُکُمْ وَمَا تُوعَدُونَ ﴿22﴾
و در آسمان مایه روزى شماست و نیز آنچه به شما وعده داده اند (22)
فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ ﴿23﴾
آرى، سوگند به پروردگار آسمان و زمین که آن مانند همین که شما سخن مىگویید، حق است (23)
هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ الْمُکْرَمِینَ ﴿24﴾
آیا داستان مهمانان گرامى ابراهیم به تو رسیده است؟ (24)
إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿25﴾
که چون بر او وارد شدند گفتند سلام، گفت سلام [بر شما] [و در دل گفت ایشان] گروهى ناشناخته[اند] (25)
فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِینٍ ﴿26﴾
سپس به خانواده اش روى کرد، آنگاه گوساله اى فربه [و بریان] به میان آورد (26)
فَقَرَّبَهُ إِلَیْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْکُلُونَ ﴿27﴾
پس آن را نزدیک ایشان نهادند گفت چرا نمىخورید؟ (27)
فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِیمٍ ﴿28﴾
سپس از آنان ترسى در دل یافت، گفتند مترس و او را به فرزندى دانا بشارت دادند (28)
فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِی صَرَّةٍ فَصَکَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِیمٌ ﴿29﴾
آنگاه زنش با آوایى [بلند] رو به او آورد و بر چهره اش چک زد و گفت [چگونه فرزند بزایم که من] پیرزنى سترون هستم (29)
قَالُوا کَذَلِکِ قَالَ رَبُّکِ إِنَّهُ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ ﴿30﴾
[فرشتگان] گفتند پروردگارت چنین فرموده است، که او فرزانه داناست (30)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿31﴾
گفت اى فرشتگان کار و بار شما چیست؟ (31)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حم ﴿1﴾
[حا میم] (1)
تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿2﴾
کتابى است فروفرستاده از سوى خداوند پیروزمند فرزانه (2)
مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَالَّذِینَ کَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿3﴾
آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، جز به حق و سرآمدى معین نیافریده ایم و کافران از آنچه هشدار مى یابند رویگردانند (3)
قُلْ أَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ ائْتُونِی بِکِتَابٍ مِنْ قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿4﴾
بگو آیا شریکانى را که به جاى خداوند قائل هستید، نگریسته اید، به من بنمایانید که چه چیزى را در زمین آفریده اند، یا آیا در [آفرینش] آسمانها شرکتى داشته اند، اگر راست مىگویید کتابى پیش از این [کتاب]، یا نشانه اى از علم بیاورید (4)
وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ﴿5﴾
و کیست گمراهتر از کسى که موجودى را به دعا خواند که تا روز قیامت پاسخش را ندهد، و ایشان از دعاى آنان بىخبرند (5)
وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِینَ ﴿6﴾
و چون مردم گرد آورده شوند، [آن معبودان باطل] دشمنان ایشان باشند، و عبادتشان را منکر شوند (6)
وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُنَا بَیِّنَاتٍ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُبِینٌ ﴿7﴾
و چون آیات روشنگر ما بر آنان خوانده شود، کافران درباره حق چون فراز آیدشان گویند، این جادوى آشکار است (7)
أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلَا تَمْلِکُونَ لِی مِنَ اللَّهِ شَیْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِیضُونَ فِیهِ کَفَى بِهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿8﴾
یا گویند آن را بر ساخته است بگو اگر آن را برساخته باشم، در برابر خداوند چیزى به سود من ندارید، او به آنچه به آن مى پردازید آگاهتر است، خداوند در میان من و شما گواه بس، و او آمرزگار مهربان است (8)
قُلْ مَا کُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِی مَا یُفْعَلُ بِی وَلَا بِکُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا یُوحَى إِلَیَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ مُبِینٌ ﴿9﴾
بگو [من] پدیدهاى نو ظهور در میان پیامبران نیستم، و نمىدانم بر من و بر شما چه خواهد رفت، جز از وحیى که به من مىشود، از چیزى پیروى نمىکنم، و من جز هشدار دهنده اى آشکار نیستم (9)
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَکَفَرْتُمْ بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَکْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ﴿10﴾
بگو بیندیشید اگر [قرآن] از سوى خداوند باشد و سپس به آن انکار ورزید، [آیا ستمگر نیستید؟] و گواهى از بنىاسرائیل بر همانند آن گواهى داده است، آنگاه او ایمان آورده و شما استکبار ورزیدید، بىگمان خداوند قوم ستمکاران را هدایت نمىکند (10)
وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا لَوْ کَانَ خَیْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَیْهِ وَإِذْ لَمْ یَهْتَدُوا بِهِ فَسَیَقُولُونَ هَذَا إِفْکٌ قَدِیمٌ ﴿11﴾
و کافران در حق مؤمنان گویند اگر خیر بود آنان بر ما در زمینه آن پیشى نمىگرفتند، و چون به آن راهیاب نشدند، گویند این برساخته اى کهن است (11)
وَمِنْ قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا کِتَابٌ مُصَدِّقٌ لِسَانًا عَرَبِیًّا لِیُنْذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِینَ ﴿12﴾
و پیش از آن کتاب موسى رهنما و رحمت بود، و این کتابى است همخوان [با آن]، به زبان عربى [شیوا]، تا ستمپیشگان [مشرک] را هشدار دهد، و بشارتى براى نیکوکاران باشد (12)
إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ﴿13﴾
بىگمان کسانى که گفتند پروردگار ما خداوند است، سپس [در این راه] پایدارى ورزیدند، نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مىشوند (13)
أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِینَ فِیهَا جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿14﴾
اینان بهشتیانند که جاودانه در آنند، که پاداش کارى است که کرده اند (14)
وَوَصَّیْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهًا وَوَضَعَتْهُ کُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَى وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿15﴾
و به انسان سفارش کرده ایم که در حق پدر و مادرش نیکى کند [چرا که] مادرش به دشوارى او را آبستن بوده و به دشوارى او را زاده است، و [دوران] بارگرفتن و از شیر گرفتن او سى ماه است، تا آنکه به کمال رشدش برسد و به چهل سالگى برسد گوید پروردگارا مرا توفیق ده که نعمتى را که بر من و بر پدر و مادرم ارزانى داشتى سپاس بگزارم، و کارهاى شایسته اى کنم که آن را بپسندى، و زاد و رود مرا نیز به صلاح آور، من به درگاه تو توبه کرده ام و من از مسلمانانم (15)
أُولَئِکَ الَّذِینَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ فِی أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کَانُوا یُوعَدُونَ ﴿16﴾
اینانند که نیکوترین کارى را که کردهاند، از ایشان مىپذیریم، و در میان بهشتیان از گناهانشان در مىگذریم، [این] وعده راستینى است که به آنان نوید داده شده است (16)
وَالَّذِی قَالَ لِوَالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُمَا أَتَعِدَانِنِی أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِی وَهُمَا یَسْتَغِیثَانِ اللَّهَ وَیْلَکَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَیَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿17﴾
و کسى که به پدر و مادرش مىگفت اف بر شما آیا به من وعده مىدهید که [از گور زنده] بیرون آورده شوم، حال آنکه نسلهاى [بسیارى] پیش از من بوده اند [و زنده نشده اند]، و آن دو به درگاه خداوند استغاثه مى کنند [و به او مىگویند] واى بر تو، ایمان بیاور بىگمان وعده الهى راست است، و [او] گوید این جز افسانه هاى پیشینیان نیست (17)
أُولَئِکَ الَّذِینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ ﴿18﴾
اینانند که در میان امتهاى جن و انس که پیش از ایشان بوده اند، حکم [عذاب] بر آنان تعلق گرفته است، اینانند که زیانکارند (18)
وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَلِیُوَفِّیَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿19﴾
و هر یک را بر حسب آنچه کردهاند درجاتى است، و تا سرانجام جزاى اعمالشان را به تمام و کمال بدهد، و بر ایشان ستم نرود (19)
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ ﴿20﴾
و روزى که کافران را به نزدیک آتش [دوزخ] بدارند [و گویند] خیر و خوشی هایتان را در زندگانى دنیویتان به پایان بردید، و از آن بهره مند شدید، پس امروز به خاطر آنکه در روى زمین به ناحق استکبار مى ورزیدید و به خاطر آنکه نافرمانى مىکردید، عذاب خوارکننده را کیفر برید (20)
وَاذْکُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿21﴾
و از برادر عادیان [ هود] یاد کن که قومش را در احقاف هشدار داد، و پیشاپیش وى و پس از وى هشداردهندگانى به میان آمده بودند [و گفت] جز خداوند را مپرستید، که من بر شما از عذاب روزى سهمگین مىترسم (21)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِکَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ﴿22﴾
گفتند آیا به سراغ ما آمدهاى که ما را از خدایانمان باز دارى، پس اگر از راستگویان هستى، آنچه به ما وعده داده اى به میان بیاور (22)
قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُکُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَکِنِّی أَرَاکُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿23﴾
گفت همانا علم نزد خداوند است، و من رسالتم را به شما مىرسانم، ولى شما را قومى مىبینم که نادانى مىکنید (23)
فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِیحٌ فِیهَا عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿24﴾
آنگاه چون آن [عذاب] را به هیئت ابرى دیدند که رو به [دشت و] دره هایشان نهاده بود، گفتند این ابرى است بارنده بر ما، نه بلکه آن چیزى است که به شتابش مىخواستید، بادى است که در آن عذابى دردناک است (24)
تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا یُرَى إِلَّا مَسَاکِنُهُمْ کَذَلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ ﴿25﴾
که به فرمان پروردگارش همه چیز را نابود مىکند، و چنان شدند که چیزى جز خانه هایشان دیده نمىشد، بدینسان قوم گناهکاران را کیفر مىدهیم (25)
وَلَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فِیمَا إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فِیهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْءٍ إِذْ کَانُوا یَجْحَدُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿26﴾
و به راستى به آنان در چیزهایى تمکن داده بودیم که شما را آن تمکن نداده بودیم، و براى آنان گوشها و چشمها و دلها آفریده بودیم، اما گوشها و چشمها و دلهایشان سودى به حالشان نداد، چرا که آیات الهى را انکار مىکردند و آنچه ریشخندش مىکردند، ایشان را فروگرفت (26)
وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا مَا حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ﴿27﴾
و به راستى چه بسیار از شهرهایى را که پیرامونتان بود، نابود کردیم و آیات [خود] را گونه گون بیان کردیم، باشد که بازآیند (27)
فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِکَ إِفْکُهُمْ وَمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿28﴾
پس چرا کسانى که به جاى خداوند به پرستششان گرفته بودند، که مایه تقربشان شود، یعنى آن خدایان یاریشان ندادند؟ بلکه از دید آنان گم و گور شدند، و این است افتراى ایشان و آنچه بر مىساختند (28)
وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَیْکَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ ﴿29﴾
و چنین بود که گروهى از جن را متوجه تو ساختیم که به قرآن گوش سپارند، و چون نزد او حضور یافتند گفتند خاموش باشید [و گوش دهید]، و چون سپرى شد، هشدارگر به سوى قومشان بازگشتند (29)
قَالُوا یَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا کِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿30﴾
گفتند اى هم قومان ما، [آیات] کتابى را شنیدیم که پس از موسى فروفرستاده شده، [و] همخوان [کتابهاى] پیشاپیش خویش است، و به حق و راهى راست رهنمون است (30)
یَا قَوْمَنَا أَجِیبُوا دَاعِیَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَیُجِرْکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿31﴾
اى هم قومان ما دعوتگر الهى را بپذیرید و به او ایمان آورید، تا از گناهانتان درگذرد و شما را از عذابى دردناک در امان دارد (31)
وَمَنْ لَا یُجِبْ دَاعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ وَلَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءُ أُولَئِکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿32﴾
و هر کس دعوتگر الهى را نپذیرد، بداند که در [این سر] زمین گزیر و گریزى ندارد، و در برابر او سرورانى ندارد، اینانند که در گمراهى آشکارند (32)
أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿33﴾
آیا نیندیشیدهاند که خداوندى که آسمانها و زمین را آفریده است، و در آفرینش آنها در نمانده است، تواناى آن است که مردگان را زنده بدارد، آرى او بر هر کارى تواناست (33)
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَیْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ ﴿34﴾
و روزى که کافران را به نزدیک آتش [دوزخ] بدارند [و از ایشان بپرسند] آیا این [وعده] حق نیست؟ گویند چرا سوگند به پروردگارمان گوید پس عذاب را به خاطر آنکه [انکار و] کفر مى ورزیدید بچشید (34)
فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿35﴾
پس همان گونه که پیامبران نستوه، صبر کردند، صبر کن، و براى آنان [عذاب را] به شتاب مخواه زیرا روزى که آنچه وعده شان داده شده است، بنگرند، گویى جز ساعتى از یک روز به سر نبردهاند، [این] پیامى است، پس به نابودى کشانده نخواهند شد جز قوم نافرمانان (35)
محمد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿1﴾
کسانى که کفرورزیدند و [مردمان را] از راه خدا بازداشتند، [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] کرد (1)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ کَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ ﴿2﴾
و کسانى که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند، و به آنچه بر محمد فروفرستاده شده -که حق است و از جانب پروردگارشان باور داشتند، گناهانشان را زدود و کار و بار ایشان به صلاح آورد (2)
ذَلِکَ بِأَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَأَنَّ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِمْ کَذَلِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَالَهُمْ ﴿3﴾
این از آن است که کافران از باطل پیروى کردهاند، و[لى] مؤمنان از حق پیروى کردهاند که از جانب پروردگارشان است، بدینسان خداوند براى مردم مثل هایشان را مىزند (3)
فَإِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِنْ لِیَبْلُوَ بَعْضَکُمْ بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿4﴾
پس چون با کافران [حربى] رو به رو شوید، گردنهایشان را بزنید تا آنکه ایشان را به زانو در آورید [و در دست شما اسیر شوند] آنگاه بنده ایشان را سخت استوار کنید، و پس از آن یا منت نهید [و رها کنید بدون فدیه] یا فدیه بستانید [و رها کنید]، تا اهل کارزار بارهاى [سلاح] خود را فرو گذارد، چنین است [حکم الهى]، و اگر خداوند مىخواست از ایشان انتقام مىکشید، ولى [چنین کرد] تا بعضى از شما را به بعضى دیگر بیازماید، و کسانى که در راه خدا کشته شده اند، هرگز [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] نخواهد کرد (4)
سَیَهْدِیهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ ﴿5﴾
به زودى ایشان را هدایت مىکند و کار و بارشان را به صلاح مى آورد (5)
وَیُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ ﴿6﴾
و به بهشتى که به آنان شناسانده است، در مى آوردشان (6)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ﴿7﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید اگر [دین] خدا را یارى دهید، شما را یارى مى دهد و گامهایتان را استوار مى دارد (7)
وَالَّذِینَ کَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿8﴾
و کسانى که کفر ورزیده اند بدا به حالشان، [خداوند] اعمالشان را تباه کرده است (8)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ ﴿9﴾
چرا که [وحى] فرو فرستاده الهى را ناخوش دارند، پس اعمالشان را تباه [و بىارزش] گرداند (9)
أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَلِلْکَافِرِینَ أَمْثَالُهَا ﴿10﴾
آیا در زمین سیر و سفر نکردهاند که بنگرند سرانجام کسانى که پیش از آنان بوده اند چگونه بود، که خداوند نابودشان کرد، و سرنوشت کافران همانند آن است (10)
ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَأَنَّ الْکَافِرِینَ لَا مَوْلَى لَهُمْ ﴿11﴾
این از آن است که خداوند سرور مؤمنان است و کافران سرورى ندارند (11)
إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَالَّذِینَ کَفَرُوا یَتَمَتَّعُونَ وَیَأْکُلُونَ کَمَا تَأْکُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ ﴿12﴾
بىگمان خداوند کسانى را که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کرده اند، به بوستانهایى در مى آورد که جویباران از فرودست آن جارى است، و کافران [از ظواهر زندگى] بهره بر مىگیرند و همان گونه که چارپایان مىخورند، مىخورند و [مىخوابند] و آتش [دوزخ] جایگاه ایشان است (12)
وَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ هِیَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْیَتِکَ الَّتِی أَخْرَجَتْکَ أَهْلَکْنَاهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ ﴿13﴾
و چه بسیار [مردم] شهرها که از شهر تو که آواره ات کرد نیرومندتر بودند، نابودشان کردیم، و یاورى نداشتند (13)
أَفَمَنْ کَانَ عَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ کَمَنْ زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ﴿14﴾
آیا کسى که به طریقه روشنى از جانب پروردگار خویش است، همانند کسى است که بد عملىاش در نظرش آراسته جلوه داده شده و از هوى و هوسهایشان پیروى مىکنند (14)
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ کَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِی النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِیمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ ﴿15﴾
وصف بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده است [چنین است که] در آن جویهایى از آب ناگندا، و جوی هایى از شیرى که مزه اش تغییرناپذیر است، و جوی هایى از شراب لذتبخش آشامندگان، و جوی هایى از عسل پالوده [روان] است، و برایشان در آنجا همه گونه میوه هست، و نیز آمرزشى از جانب پروردگارشان، [آیا چنین کسى] همانند کسى است که جاودانه در آتش [دوزخ] است؟ و به آنان آبى جوشان نوشانده مىشود که دل و روده هایشان را پاره پاره مىکند (15)
وَمِنْهُمْ مَنْ یَسْتَمِعُ إِلَیْکَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِکَ قَالُوا لِلَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُولَئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ ﴿16﴾
و از ایشان کسانى هستند که [ظاهرا] به تو گوش مىسپارند، سپس که از نزدت بیرون مىروند، به دانش یافتگان گویند هم اکنون چه گفت؟ اینان کسانى هستند که خداوند به دلهایشان مهر نهاده است و از هوى و هوس هایشان پیروى کرده اند (16)
وَالَّذِینَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ ﴿17﴾
و رهیافتگان را هدایت افزود و [راه و رسم] پارسایى شان آموخت (17)
فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِکْرَاهُمْ ﴿18﴾
پس انتظار ندارند مگر قیامت را که به ناگهان به سراغشان آید، که به راستى نشانه هاى آن ظاهر شده است، پس آنگاه که فراز آیدشان، چه پندى مىخواهند بگیرند؟ (18)
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مُتَقَلَّبَکُمْ وَمَثْوَاکُمْ ﴿19﴾
بدان که خدایى جز خداوند نیست، و براى گناهت، و نیز براى مردان و زنان مؤمن آمرزش بخواه، و خداوند [جاى] جنب و جوش و آرام و قرارتان را مىداند (19)
وَیَقُولُ الَّذِینَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْکَمَةٌ وَذُکِرَ فِیهَا الْقِتَالُ رَأَیْتَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ یَنْظُرُونَ إِلَیْکَ نَظَرَ الْمَغْشِیِّ عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ ﴿20﴾
و [بعضى از] مؤمنان گویند چرا سوره اى [شامل حکم جهاد] فرو فرستاده نمىشود، آنگاه چون سوره اى از محکمات فرو فرستاده مىشود و در آن کارزار [با مشرکان] یاد مىشود، بیماردلان را بینى که به تو با نگاه کسى که از [سکرات] مرگ بیهوش شده باشد، مىنگرند، بدا به حال ایشان (20)
طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ﴿21﴾
اطاعت باید و سخنى نیک، آنگاه چون کار قطعى شود، اگر با خداوند صادق باشند، بى شک برایشان بهتر است (21)
فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَکُمْ﴿22﴾
چه بسا چون دست یابید در این سرزمین فتنه و فساد کنید و پیوند خویشاوندانتان را بگسلید (22)
أُولَئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ ﴿23﴾
اینان کسانى هستند که خداوند لعنتشان کرده و [از شنیدن و دیدن حق] ناشنوا و نابیناشان ساخته است (23)
أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ﴿24﴾
آیا در قرآن تامل نمىکنند، یا بر دلها قفلها[ى غفلت]شان افتاده است؟ (24)
إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ ﴿25﴾
بىگمان کسانى که پس از آنکه راه هدایت بر آنان روشن شده است، به آن پشت کردند [و به گذشته برگشتند]، شیطان آن را در چشمشان آراسته است و به آنان مهلت و میدان داده است (25)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِینَ کَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِیعُکُمْ فِی بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ ﴿26﴾
این از آن است که به کسانى که [وحى] فرو فرستاده الهى را ناخوش داشتهاند، گویند زودا که در بعضى کارها از شما اطاعت کنیم، و خداوند پنهانکاریشان را مىداند (26)
فَکَیْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَائِکَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ ﴿27﴾
پس چگونه باشد حالشان آنگاه که فرشتگان جانشان را بگیرند و چهره ها و پشتهایشان را فرو کوبند؟ (27)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَکَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ﴿28﴾
این از آن است که از آنچه خداوند را به خشم آورد پیروى مىکنند و خشنودى او را ناخوش دارند، و [خداوند] اعمالشان را تباه [و بىارزش] کند (28)
أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ ﴿29﴾
آیا بیماردلان پنداشته اند که خداوند هرگز حقد و حسدهایشان را آشکار نمىسازد؟ (29)
وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَیْنَاکَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِیمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ أَعْمَالَکُمْ ﴿30﴾
و اگر بخواهیم آنان را به تو مىنمایانیم، آنگاه ایشان را به سیمایشان مىشناسى، و آنان را از آهنگ سخنشان مى شناسى، و خداوند [ظاهر و باطن] اعمالتان را مىداند (30)
وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِینَ مِنْکُمْ وَالصَّابِرِینَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَکُمْ ﴿31﴾
و همه گونه مى آزماییم تان تا از میان شما مجاهدان و صابران را معلوم بداریم، و احوالتان را بشناسانیم (31)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَسَیُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ ﴿32﴾
بىگمان کسانى که کفرورزیده اند و [مردم را] از راه خدا باز داشته اند، و پس از آنکه راه هدایت بر آنان روشن شده است، با پیامبر مخالفت ورزیده اند، هرگز به خداوند زیانى نمىرسانند و زودا که [خداوند] اعمالشان را تباه و [بىارزش] گرداند (32)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَکُمْ﴿33﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید از خداوند و از پیامبر اطاعت کنید و اعمالتان را باطل مگردانید (33)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ مَاتُوا وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ﴿34﴾
بىگمان کسانى که کفرورزیده اند و [مردم را] از راه خدا باز داشته اند، سپس در حالى که کافر بودهاند در گذشته اند، هرگز خداوند آنان را نمى آمرزد (34)
فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَکُمْ وَلَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ ﴿35﴾
پس سستى مورزید و از در صلح و سازش در نیایید که شما برتر و [چیره]اید و خداوند با شماست و [پاداش] اعمال شما را نمى کاهد (35)
إِنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا یُؤْتِکُمْ أُجُورَکُمْ وَلَا یَسْأَلْکُمْ أَمْوَالَکُمْ ﴿36﴾
همانا زندگانى دنیا [مانند] بازیچه و سرگرمى است و اگر ایمان داشته باشید و پروا و پرهیز بورزید، پاداشهایتان را به شما مىپردازد، و [همه] اموال شما را از شما نمىگیرد (36)
إِنْ یَسْأَلْکُمُوهَا فَیُحْفِکُمْ تَبْخَلُوا وَیُخْرِجْ أَضْغَانَکُمْ ﴿37﴾
اگر آن را از شما بطلبد و بر شما سخت بگیرد [چه بسا] بخل ورزید و ناهمدلى شما را آشکار سازد (37)
هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَمِنْکُمْ مَنْ یَبْخَلُ وَمَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِیُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُونُوا أَمْثَالَکُمْ ﴿38﴾
همین شما هستید که از شما خواسته مىشود که در راه خدا انفاق کنید، آنگاه بعضى از شما هستند که بخل مىورزند، و هر کس بخل ورزد همانا از خود دریغ مىورزد، و خداوند بىنیاز است و شما نیازمندانید، و اگر روى بگردانید قومى غیر شما را جانشین شما مىسازد، آنگاه آنان مانند شما نخواهند بود (38)
فتح
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحًا مُبِینًا ﴿1﴾
همانا گشایشى آشکار در کار تو پدید آوردیم (1)
لِیَغْفِرَ لَکَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَمَا تَأَخَّرَ وَیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَیَهْدِیَکَ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا ﴿2﴾
تا سرانجام خداوند گناه نخستین و اخیر [امت] تو را براى تو بیامرزد و نعمتش را بر تو به کمال برساند و تو را به راهى راست هدایت فرماید (2)
وَیَنْصُرَکَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِیزًا ﴿3﴾
و خداوند تو را به نصرتى پیروزمندانه یارى دهد (3)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿4﴾
هموست که آرامش را در دلهاى مؤمنان جاى داد، تا ایمانى بر ایمانشان بیفزایند، و سپاه هاى آسمان و زمین خداوند راست، و خداوند داناى فرزانه است (4)
لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَیُکَفِّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَکَانَ ذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمًا ﴿5﴾
تا سرانجام مردان مؤمن و زنان مؤمن را به بوستانهایى که جویباران از فرو دست آن جارى است درآورد، که جاودانه در آنجا هستند، و سیئاتشان را از ایشان بزداید، و این نزد خداوند رستگارى بزرگى است (5)
وَیُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکِینَ وَالْمُشْرِکَاتِ الظَّانِّینَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَیْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِیرًا ﴿6﴾
و تا مردان منافق و زنان منافق و مردان مشرک و زنان مشرک را که درباره خداوند بداندیشند، عذاب کند، گردش بد روزگار بر آنان باد و خداوند بر آنان خشم گرفته و لعنت آورده و برایشان دوزخ را آماده ساخته است و بد سرانجامى است (6)
وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا ﴿7﴾
و سپاه هاى آسمان و زمین خداوند راست، و خداوند پیروزمند فرزانه است (7)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا ﴿8﴾
همانا ما تو را گواه و مژده بخش و هشدار دهنده فرستاده ایم (8)
لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا ﴿9﴾
تا به خداوند و پیامبر او ایمان آورید و او [پیامبر] را گرامى دارید و بزرگ شمارید و [خداوند را] بامدادان و شامگاهان تسبیح گویید (9)
إِنَّ الَّذِینَ یُبَایِعُونَکَ إِنَّمَا یُبَایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا ﴿10﴾
بىگمان کسانى که با تو بیعت مىکنند، در واقع با خداوند بیعت مىکنند، دست خداوند برفراز دست ایشان است، پس هر کس که پیمان شکند، همانا به زیان خویش پیمان شکسته است، و هر کس به آنچه با خداوند پیمان بسته است، وفا کند، زودا که به او پاداش بزرگ ببخشد (10)
سَیَقُولُ لَکَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا یَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَنْ یَمْلِکُ لَکُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا إِنْ أَرَادَ بِکُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِکُمْ نَفْعًا بَلْ کَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا ﴿11﴾
به زودى واپسماندگان اعرابى [جهادگریزان بادیهنشین] به تو گویند اموال ما و خانواده هایمان ما را [از همراهى با شما] مشغول داشت، پس براى ما آمرزش بخواه، به زبانهایشان چیزى را مىگویند که در دلهایشان نیست، بگو پس چه کسى در برابر خداوند -اگر در حق شما زیانى یا در حق شما سودى بخواهد از شما حمایت خواهد کرد؟ آرى خداوند به آنچه مىکنید آگاه است (11)
بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ یَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِیهِمْ أَبَدًا وَزُیِّنَ ذَلِکَ فِی قُلُوبِکُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَکُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا ﴿12﴾
حق این است که گمان مىکردید که پیامبر و مؤمنان هرگز به سوى خانوادههایشان باز نمىگردند، و این امر در دلهایتان آراسته جلوه داده شد، و بداندیشى کردید و قومى ورشکسته شدید (12)
وَمَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ سَعِیرًا ﴿13﴾
و هر کس به خداوند و پیامبر او ایمان نیاورد [بداند که] ما براى کافران آتشى افروخته آماده ساخته ایم (13)
وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿14﴾
و فرمانروایى آسمانها و زمین خداوند راست، که هر کس را بخواهد مىآمرزد و هر کس را بخواهد عذاب مىکند، و خداوند آمرزگار مهربان است (14)
سَیَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انْطَلَقْتُمْ إِلَى مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْکُمْ یُرِیدُونَ أَنْ یُبَدِّلُوا کَلَامَ اللَّهِ قُلْ لَنْ تَتَّبِعُونَا کَذَلِکُمْ قَالَ اللَّهُ مِنْ قَبْلُ فَسَیَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا بَلْ کَانُوا لَا یَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِیلًا ﴿15﴾
چون به سوى غنایم راه برید که آن را به دست آورید، زودا که واپس ماندگان گویند ما را بگذارید که از شما پیروى کنیم مىخواهند حکم الهى را دگرگون کنند، بگو هرگز از ما پیروى نخواهید کرد، خداوند پیشاپیش درباره شما چنین گفته است، زودا که [در پاسخ شما] گویند خیر، شما به ما رشک مىبرید، حق این است جز اندکى در نمى یابند (15)
قُلْ لِلْمُخَلَّفِینَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ یُسْلِمُونَ فَإِنْ تُطِیعُوا یُؤْتِکُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا وَإِنْ تَتَوَلَّوْا کَمَا تَوَلَّیْتُمْ مِنْ قَبْلُ یُعَذِّبْکُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿16﴾
به واپس ماندگان اعرابى [جهادگریزان بادیه نشین] بگو زودا که به سوى قومى ستیزه جوى سهمگین خوانده شوید که با ایشان کارزار کنید، یا آنکه آنان مسلمان شوند، پس اگر اطاعت کنید، خداوند پاداشى نیکو به شما بدهد و اگر روى برتابید، چنانکه پیشتر هم روى برتافته بودید، به عذابى دردناک عذابتان کند (16)
لَیْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِیضِ حَرَجٌ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَنْ یَتَوَلَّ یُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿17﴾
[البته] بر نابینا ایرادى نیست، و بر لنگ ایرادى نیست، و بر بیمار هم ایرادى نیست، و هر کس از خداوند و پیامبرش اطاعت کند، به بوستان هایى که جویباران از فرو دست آن جارى است، درآوردشان، و هر کس روى برتابد، به عذابى دردناک عذابش کند (17)
لَقَدْ رَضِیَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ إِذْ یُبَایِعُونَکَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّکِینَةَ عَلَیْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِیبًا ﴿18﴾
به راستى که خداوند از مؤمنان، چون با تو در زیر آن درخت بیعت کردند، خشنود شد، و مىدانست که در دلهایشان چیست، و آنگاه آرامش [خود] را بر آنان نازل کرد و به پیروزى اى نزدیک پاداششان داد (18)
وَمَغَانِمَ کَثِیرَةً یَأْخُذُونَهَا وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا ﴿19﴾
و نیز غنایمى بسیار که به آن دستیابند، و خداوند پیروزمند فرزانه است (19)
وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَذِهِ وَکَفَّ أَیْدِیَ النَّاسِ عَنْکُمْ وَلِتَکُونَ آیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ وَیَهْدِیَکُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا﴿20﴾
خداوند به شما غنایم بسیارى وعده کرده است که بر آن دست یابید، و این را براى شما پیش انداخت، و دستان مردم [مخالف] را از شما بازداشت، تا این امر نشانه عبرتى براى مؤمنان باشد، و شما را به راهى راست هدایت کند (20)
وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَیْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا ﴿21﴾
و موردى دیگر که هنوز به آن دست نیافته اید، ولى خداوند به آن احاطه دارد، و خداوند بر همه چیز تواناست (21)
وَلَوْ قَاتَلَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا﴿22﴾
و اگر کافران با شما به کارزار برخیزند، بىشک به شما پشت خواهند کرد، سپس نه یارى و نه یاورى یابند (22)
سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِیلًا ﴿23﴾
این سنت الهى است که پیشتر نیز جارى بوده است، و هرگز در سنت الهى تغییر و تبدیلى نخواهى یافت (23)
وَهُوَ الَّذِی کَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَکَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَکُمْ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرًا ﴿24﴾
و هموست که پس از آنکه شما را بر ایشان پیروزى داد، در میان مکه دستان ایشان را از شما، و دستان شما را از ایشان بازداشت، و خداوند به آنچه مىکنید بیناست (24)
هُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْیَ مَعْکُوفًا أَنْ یَبْلُغَ مَحِلَّهُ وَلَوْلَا رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ وَنِسَاءٌ مُؤْمِنَاتٌ لَمْ تَعْلَمُوهُمْ أَنْ تَطَئُوهُمْ فَتُصِیبَکُمْ مِنْهُمْ مَعَرَّةٌ بِغَیْرِ عِلْمٍ لِیُدْخِلَ اللَّهُ فِی رَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ لَوْ تَزَیَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿25﴾
آنان بودند که کفرورزیدند و شما را از مسجدالحرام باز داشتند و نگذاشتند قربانى [شما] که باز داشته شده بود، به محل [قربانگاه]اش برسد، و اگر [در مکه] مردان و زنان [مستضعف] با ایمانى نبودند که [ممکن بود] بىآنکه آنان را بشناسید، ندانسته پایمالشان کنید و تاوانشان بر شما بماند [فرمان حمله به مکه مىدادیم] تا خدا هر که را بخواهد در جوار رحمت خویش درآورد اگر [کافران و مؤمنان] از هم متمایز مىشدند، قطعا از میان آنان کافران را به عذاب دردناکى معذب مىداشتیم (25)
إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الْجَاهِلِیَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَأَلْزَمَهُمْ کَلِمَةَ التَّقْوَى وَکَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا ﴿26﴾
چنین بود که کافران در دلهایشان حمیت -حمیت جاهلیت آوردند، ولى خداوند آرامشش را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد و آنان را پایبند حکم تقوا ساخت، و به آن سزاوارتر و اهل آن بودند، و خداوند به همه چیز داناست (26)
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُءُوسَکُمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذَلِکَ فَتْحًا قَرِیبًا ﴿27﴾
به راستى که خداوند رؤیاى پیامبرش را به حقیقت پیوست، که شما ان شاء الله در امن و امان و حلق و تقصیر کرده وارد مسجدالحرام خواهید شد بى آنکه بیمى داشته باشید، و او چیزى را که شما نمى دانید مى داند و جز این نیز پیروزى اى نزدیک نصیب شما گردانده است (27)
هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ شَهِیدًا ﴿28﴾
او کسى است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاده است، تا آن را بر همه ادیان پیروز گرداند، و خداوند گواهى را بس (28)
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا ﴿29﴾
محمد پیامبر الهى است و کسانى که با او هستند بر کافران سختگیر و با خودشان مهربانند، آنان را راکع و ساجد بینى که در طلب بخشش و خشنودى خداوند، نشانه آنان در چهره هایشان از اثر سجود [آشکار] است، و این است توصیف آنان در تورات، و توصیف آنان در انجیل هست، همانند نهالى که جوانه اش را برآورد، و آن را نیرومند سازد و ستبر گردد و بر ساقه هایش بایستد، و کشاورزان را شاد و شگفت زده سازد، تا از [دیدن] ایشان کافران را به خشم آورد، خداوند به کسانى از ایشان که ایمان آورده اند و کارهاى شایسته کرده اند، آمرزش و پاداشى بزرگ وعده داده است (29)
حجرات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿1﴾
اى مؤمنان بر حکم خداوند و پیامبر او پیشدستى نکنید، و از خداوند پروا داشته باشید، بىگمان خداوند شنواى داناست (1)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿2﴾
اى کسانى که ایمان آورده اید صداهایتان را از صداى پیامبر بلندتر مسازید، و در سخن با او، مانند بلند حرف زدنتان با همدیگر، بلند حرف مزنید مبادا که اعمالتان تباه شود و آگاه نباشید (2)
إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿3﴾
بىگمان کسانى که صداهایشان را نزد پیامبر خدا [آهسته و] پوشیده مىدارند، اینانند که خداوند دلهایشان را براى تقوا پالوده است، ایشان را آمرزش و پاداشى بزرگ است (3)
إِنَّ الَّذِینَ یُنَادُونَکَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْقِلُونَ ﴿4﴾
بىگمان کسانى که تو را از پشت در حجرهها صدا مىزنند، بیشترشان نابخردانند (4)
وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَیْهِمْ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ﴿5﴾
و اگر آنان صبر مىکردند که تو بر ایشان بیرون آیى، بىشک بر ایشان بهتر بود، و خداوند آمرزگار مهربان است (5)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ ﴿6﴾
اى مؤمنان اگر فرد فاسقى خبرى برایتان آورد، [در آن] بررسى کنید مبادا نادانسته به قومى زیان رسانید، آنگاه به خاطر کارى که کرده اید پشیمان شوید (6)
وَاعْلَمُوا أَنَّ فِیکُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یُطِیعُکُمْ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ وَزَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَکَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیَانَ أُولَئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ ﴿7﴾
و بدانید که پیامبر خدا در میان شماست که اگر در بسیارى از امور از شما پیروى کند، به مشقت افتید، ولى خداوند ایمان را خوشایند شما قرار داد و آن را در دلهایتان آراست، و کفر و فسق و عصیان را براى شما ناخوشایند ساخت، اینانند که ره یافتگانند (7)
فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿8﴾
بخشش و نعمتى از جانب خداوند است، و خداوند داناى فرزانه است (8)
وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ﴿9﴾
و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم در افتند، میان آنان سازش دهید، و اگر یکى از آنها بر دیگرى تعدى کرد، پس با آنکه تعدى پیشه کرده است کارزار کنید، تا آنکه به سوى امر الهى باز آید، و اگر باز آمد، آنگاه میان آنان دادگرانه سازش دهید، و به داد بکوشید که خداوند دادگران را دوست دارد (9)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿10﴾
همانا مؤمنان [مسلمانان] بردارند، پس بین برادرانتان آشتى برقرار سازید، و از خداوند پروا کنید، باشد که مشمول رحمت شوید (10)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿11﴾
اى مؤمنان نباید که قومى، قوم دیگر را به ریشخند بگیرد، چه بسا اینان از آنان بهتر باشند، و نیز نباید زنانى زنان دیگر را [ریشخند کنند] چه بسا اینان از آنان بهتر باشند، و در میان خویش عیبجویى مکنید، و یکدیگر را به لقب هاى بد مخوانید پس از ایمان، پرداختن به فسق، بد رسمى است، و هر کس [از این کار] بازنگردد، اینانند که ستمگرانند (11)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیمٌ ﴿12﴾
اى مؤمنان از بسیارى از گمانها پرهیز کنید، چرا که بعضى از گمانها گناه است، و [در کار دیگران] تجسس مکنید، و بعضى از شما از بعضى دیگر غیبت نکند، آیا هیچ کدام از شما خوش دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد، که از آن تنفر دارید، و از خداوند پروا کنید که بىگمان خداوند توبه پذیر مهربان است (12)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ﴿13﴾
هان اى مردم همانا ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدهایم و شما را به هیئت اقوام و قبایلى در آوردهایم تا با یکدیگر انس و آشنایى یابید، بىگمان گرامىترین شما در نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، که خداوند داناى آگاه است (13)
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ وَإِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿14﴾
اعرابیان گفتند ایمان آورده ایم بگو هنوز ایمان [حقیقى] نیاورده اید، بهتر است بگویید اسلام آورده ایم چرا که هنوز ایمان به [ژرفناى] دلهایتان راه نیافته است، و اگر از خداوند و پیامبر او اطاعت کنید، چیزى از [پاداش] اعمال شما نمى کاهد، بىگمان خداوند آمرزگار مهربان است (14)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿15﴾
همانا مؤمنان کسانى هستند که به خداوند و پیامبر او ایمان آورده اند، سپس شک و شبهه نیاورده اند، و در راه خدا به مال و جانشان جهاد کرده اند، اینانند که راستگویانند (15)
قُلْ أَتُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِینِکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿16﴾
بگو آیا دینتان را به خداوند مىشناسانید؟ حال آنکه خداوند آنچه در آسمانهاست و آنچه در زمین است، مىداند، و خداوند به همه چیز داناست (16)
یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَیَّ إِسْلَامَکُمْ بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لِلْإِیمَانِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿17﴾
بر تو منت مى نهند که اسلام آورده اند، بگو اسلام آوردنتان را بر من منت منهید، بلکه خداوند است که اگر راست مىگویید، بر شما منت مى نهد که شما را به [راه] ایمان هدایت کرده است (17)
إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴿18﴾
بى گمان خداوند نهانی هاى آسمان و زمین را مىداند و خداوند به آنچه مىکنید بیناست (18)
ق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِیدِ ﴿1﴾
ق [ قاف]، سوگند به قرآن مجید (1)
بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْکَافِرُونَ هَذَا شَیْءٌ عَجِیبٌ﴿2﴾
حق این است که [کافران] از اینکه از میان خودشان هشداردهندهاى به سراغ آنان آمده است، شگفتزده شدهاند، و کافران گویند این چیزى گفت آور است (2)
أَإِذَا مِتْنَا وَکُنَّا تُرَابًا ذَلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ ﴿3﴾
آیا چون مردیم و خاک شدیم [از نو زنده شویم؟]، این بازگشتى بعید است (3)
قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِنْدَنَا کِتَابٌ حَفِیظٌ ﴿4﴾
به راستى مىدانیم که زمین از ایشان چه مىکاهد، و نزد ما کتابى است محفوظ (4)
بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ ﴿5﴾
حق این است که [دین و پیامبر] حق را چون فراز آمدشان دروغ شمردند، و ایشان در کارى سردرگمند (5)
أَفَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَزَیَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ ﴿6﴾
آیا به آسمان فرازشان ننگریسته اند، که چگونه آن را برافراشتهایم و آن را آراسته ایم، و هیچ خللى ندارد (6)
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ﴿7﴾
و زمین را گسترانده ایم، و در آن کوه ها را درانداخته ایم، و در آن از هرگونه خرمى رویانده ایم (7)
تَبْصِرَةً وَذِکْرَى لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ ﴿8﴾
براى روشنگرى و یادآورى هر بنده اهل انابت (8)
وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکًا فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِیدِ ﴿9﴾
و از آسمان آبى پربرکت فرو فرستادیم، آنگاه بدان بوستان ها و دانه درودنى رویانده ایم (9)
وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَهَا طَلْعٌ نَضِیدٌ ﴿10﴾
و درختان خرماى بلند بالا که میوه توبرتو دارد (10)
رِزْقًا لِلْعِبَادِ وَأَحْیَیْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا کَذَلِکَ الْخُرُوجُ ﴿11﴾
تا روزى بندگان باشد، و بدان سرزمینى پژمرده را زنده کردیم، رستاخیز هم همینگونه است (11)
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ ﴿12﴾
پیش از آنان قوم نوح و اصحاب رس و ثمود تکذیب پیشه کردند (12)
وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ ﴿13﴾
و نیز عاد و فرعون و قوم لوط (13)
وَأَصْحَابُ الْأَیْکَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِیدِ ﴿14﴾
و اصحاب ایکه، و قوم تبع همگان پیامبران را دروغزن شمردند، آنگاه عقاب من بر آنان تعلق گرفت (14)
أَفَعَیِینَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ ﴿15﴾
آیا در آفرینش نخستین درمانده بودیم؟ [هرگز]، بلکه ایشان از آفرینش جدید شک و شبهه دارند (15)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ ﴿16﴾
و به راستى که انسان را آفریدهایم و مىدانیم که نفسش چه وسوسهاى به او مىکند، و ما به او از رگ جان نزدیکتریم (16)
إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ ﴿17﴾
چون فراگیران که از راست و از چپ او کمیندار هستند، [کارها و سخنان او را] فراگیرند (17)
مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ ﴿18﴾
سخنى به زبان نمىآورد، مگر آنکه نگهبان حاضر و ناظرى نزد اوست (18)
وَجَاءَتْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ذَلِکَ مَا کُنْتَ مِنْهُ تَحِیدُ ﴿19﴾
و مستى مرگ، حقیقت را پدید آورد، این همان است که از آن کناره مىگرفتى (19)
وَنُفِخَ فِی الصُّورِ ذَلِکَ یَوْمُ الْوَعِیدِ ﴿20﴾
و در صور دمیده شود، این روز وعده عذاب است (20)
وَجَاءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَشَهِیدٌ ﴿21﴾
و همراه هر کسى راهبرى و شاهدى فراز آید (21)
لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا فَکَشَفْنَا عَنْکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ ﴿22﴾
[و به او گویند] به راستى که از این امر در غفلت بودى و حال پردهات را از تو برطرف ساخته ایم، و امروز دیده ات تیزبین است (22)
وَقَالَ قَرِینُهُ هَذَا مَا لَدَیَّ عَتِیدٌ ﴿23﴾
و همنشین او گوید این همان است که نزد من آماده است (23)
أَلْقِیَا فِی جَهَنَّمَ کُلَّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ ﴿24﴾
هر کفر پیشه ستیزه جویى را به جهنم اندازید (24)
مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ مُعْتَدٍ مُرِیبٍ ﴿25﴾
[همان که] بازدارنده خیر و تجاوزکار شکاک است (25)
الَّذِی جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فِی الْعَذَابِ الشَّدِیدِ ﴿26﴾
کسى که در جنب خداوند به خدایى دیگر قائل است، پس او را در [جایگاه] عذاب سهمگین بیندازید (26)
قَالَ قَرِینُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَیْتُهُ وَلَکِنْ کَانَ فِی ضَلَالٍ بَعِیدٍ ﴿27﴾
همنشین او گوید پروردگارا من او را طغیانگر نساخته ام، ولى خودش در گمراهى دور و دراز بود (27)
قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ ﴿28﴾
فرماید نزد من ستیزه جویى مکنید، و به راستى که پیشاپیش وعده عذاب را [براى آگاهى شما] فرستاده بودم (28)
مَا یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿29﴾
در نزد من آن حکم دیگرگون نشود، و [در عین حال] من در حق بندگان ستمگر نیستم (29)
یَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ ﴿30﴾
روزى که به جهنم گوییم آیا پرشدى؟ و گوید آیا باز هم بیشتر هست؟ (30)
وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ غَیْرَ بَعِیدٍ ﴿31﴾
و بهشت براى پرهیزگاران نزدیک آورده شود و دور نباشد (31)
هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِکُلِّ أَوَّابٍ حَفِیظٍ ﴿32﴾
این همان است که به شما وعده داده شده است، [و] خاص هر توبه کار [ادب] نگاه دار (32)
مَنْ خَشِیَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُنِیبٍ ﴿33﴾
همان کسى که به نادیده از خداوند رحمان بیمناک باشد، و دلى پرانابت پیش آورد (33)
ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُلُودِ ﴿34﴾
[گوییم] به سلامت [و امن و امان] وارد آن [بهشت] شوید، این روز [آغاز] جاودانگى است (34)
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ ﴿35﴾
در آنجا ایشان راست هر چه خواهند، و نزد ما افزونتر هم هست (35)
وَکَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِی الْبِلَادِ هَلْ مِنْ مَحِیصٍ ﴿36﴾
و چه بسیار پیش از آنان نسلهایى را نابود کردیم که از ایشان دراز دستتر بودند، که در گوشه و کنار شهرها جستجو کردند که آیا گریزگاهى هست (36)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِمَنْ کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیدٌ ﴿37﴾
بىگمان در این براى کسى که صاحبدل باشد یا سمع قبول داشته و شاهد باشد، پندآموزى است (37)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ ﴿38﴾
و به راستى که آسمانها و زمین و مابین آنها را در شش روز آفریدیم و به ما ماندگى نرسید (38)
فَاصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ ﴿39﴾
پس بر آنچه مىگویند شکیبایى ورز و سپاسگزارانه پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب [آن] تسبیح گوى (39)
وَمِنَ اللَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ ﴿40﴾
و در شب و به دنباله سجده [و نماز واجب] نیز او را نیایش کن (40)
وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَکَانٍ قَرِیبٍ ﴿41﴾
و گوش بدار روزى را که منادى از جایى نزدیک ندا در دهد (41)
یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُرُوجِ ﴿42﴾
روزى که صیحه را به حق بشنوند، آنگاه روز رستاخیز است (42)
إِنَّا نَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَإِلَیْنَا الْمَصِیرُ ﴿43﴾
بىگمان ماییم که زنده مىداریم و مى میرانیم و سرانجام [همه چیز] به سوى ماست (43)
یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِکَ حَشْرٌ عَلَیْنَا یَسِیرٌ ﴿44﴾
روزى که زمین شتابان بر آنان بشکافد [و از گورها بیرون آیند] این [هنگام] حشر است که [اقامه آن] بر ما آسان است (44)
نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا یَقُولُونَ وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِیدِ ﴿45﴾
ما به آنچه مىگویند آگاهتریم و تو زورگوى بر آنان نیستى، پس هر کس را که از وعده عذاب من مىترسد، به قرآن پند بده (45)
ذاریات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالذَّارِیَاتِ ذَرْوًا ﴿1﴾
سوگند به بادهاى پراکنده گر (1)
فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا ﴿2﴾
و به ابرهاى سنگین بار (2)
فَالْجَارِیَاتِ یُسْرًا ﴿3﴾
و به کشتیهاى آسان گذار (3)
فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا ﴿4﴾
و به فرشتگان تقسیمگر کار (4)
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ ﴿5﴾
که همانا آنچه به شما وعده داده اند راست و درست است (5)
وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ ﴿6﴾
و جزا[ى اخروى] واقعى است (6)
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُکِ ﴿7﴾
و سوگند به آسمان تو بر تو (7)
إِنَّکُمْ لَفِی قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ ﴿8﴾
که شما سخنهاى گوناگون پیش آرید (8)
یُؤْفَکُ عَنْهُ مَنْ أُفِکَ ﴿9﴾
هر کس که از پیش، باز گردانده شده است از [ایمان به] آن باز گردانده شود (9)
قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ﴿10﴾
مرگ بر دروغ زنان (10)
الَّذِینَ هُمْ فِی غَمْرَةٍ سَاهُونَ ﴿11﴾
کسانى که در بىخبرى فراموشکارند (11)
یَسْأَلُونَ أَیَّانَ یَوْمُ الدِّینِ ﴿12﴾
مىپرسند که روز جزا چه وقت است (12)
یَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ یُفْتَنُونَ ﴿13﴾
روزى که ایشان بر آتش [دوزخ] عذاب کرده شوند (13)
ذُوقُوا فِتْنَتَکُمْ هَذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ ﴿14﴾
همین عذابتان را، که به شتابش مىخواستید، بچشید (14)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿15﴾
پرهیزگاران در بوستانها و چشمه سارانند (15)
آخِذِینَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَلِکَ مُحْسِنِینَ ﴿16﴾
آنچه پروردگارشان به ایشان بخشیده است پذیرا هستند، که ایشان پیش از این نیکوکار بودند (16)
کَانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ مَا یَهْجَعُونَ ﴿17﴾
[فقط] اندکى از شب را مىخفتند (17)
وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ ﴿18﴾
و در سحرگاهان استغفار مىکردند (18)
وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿19﴾
و در اموالشان سهمى براى سائل و محروم بود (19)
وَفِی الْأَرْضِ آیَاتٌ لِلْمُوقِنِینَ ﴿20﴾
و در زمین مایههاى عبرتى براى اهل یقین هست (20)
وَفِی أَنْفُسِکُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿21﴾
و نیز در وجود خودتان آیا [به چشم بصیرت] نمىنگرید؟ (21)
وَفِی السَّمَاءِ رِزْقُکُمْ وَمَا تُوعَدُونَ ﴿22﴾
و در آسمان مایه روزى شماست و نیز آنچه به شما وعده داده اند (22)
فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ ﴿23﴾
آرى، سوگند به پروردگار آسمان و زمین که آن مانند همین که شما سخن مىگویید، حق است (23)
هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ الْمُکْرَمِینَ ﴿24﴾
آیا داستان مهمانان گرامى ابراهیم به تو رسیده است؟ (24)
إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿25﴾
که چون بر او وارد شدند گفتند سلام، گفت سلام [بر شما] [و در دل گفت ایشان] گروهى ناشناخته[اند] (25)
فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِینٍ ﴿26﴾
سپس به خانواده اش روى کرد، آنگاه گوساله اى فربه [و بریان] به میان آورد (26)
فَقَرَّبَهُ إِلَیْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْکُلُونَ ﴿27﴾
پس آن را نزدیک ایشان نهادند گفت چرا نمىخورید؟ (27)
فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِیمٍ ﴿28﴾
سپس از آنان ترسى در دل یافت، گفتند مترس و او را به فرزندى دانا بشارت دادند (28)
فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِی صَرَّةٍ فَصَکَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِیمٌ ﴿29﴾
آنگاه زنش با آوایى [بلند] رو به او آورد و بر چهره اش چک زد و گفت [چگونه فرزند بزایم که من] پیرزنى سترون هستم (29)
قَالُوا کَذَلِکِ قَالَ رَبُّکِ إِنَّهُ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ ﴿30﴾
[فرشتگان] گفتند پروردگارت چنین فرموده است، که او فرزانه داناست (30)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿31﴾
گفت اى فرشتگان کار و بار شما چیست؟ (31)
