- 3575
- 1000
- 1000
- 1000
قسمت 5- حرف لام
در این برنامه استاد سید مهدی سیف درباره موضوع حروف ناخوانا و موارد استثنای لام توضیح می دهند همچنین به مرور دروس گذشته می پردازند.
دو نکته: برای شنیدن صدای یک حرف، آن را ساکن کنید و یک فتحه قبل از آن بگذارید: مثلاً برای س، می گوئیم: اَسْ و برای ث، اَثْ. برای درشت تلفظ کردن حرف دو کار انجام می شود: اول؛ دهان به شکل عمودی باز میشود و دوم؛ زبان به طرف سقف دهان بالا میرود.
اقسام لام در زبان عربی:
1- لام إبتدا : همان حرف إبتدا است که فقط در ابتدای کلام می آید تا بعد از خود را تأکید کند موارد آن عبارت است از:
الف – هرگاه مبتدا پیش از خبر بیاید مانند: (لأنتم أشدُ رهبةً)
ب- خبر پیش از مبتدا آمده باشد: (لعالمٌ علیٌّ)
2- لام إستغاثة: در إستغاثه غالباً مستغاثٌ به با( لََ )مفتوح ومستغاث له یا لأجله با(لِ) مجرور به کار می رود مانند :( یا لَرجال الأمن لِلحریقِ)
(لَ) حرف استغاثه للمستغاث به، عامل جرّ، مبنی علی الفتح
(لِ) حرف استغاثه للمستغاث له، عامل جرّ، مبنی علی الکسر
3- لام تأکید: این لام برای تأکید نفی پیش از خود می آید وبه آن حرف جحد نیز گفته اندو به شرطی عمل می کند که پیش از آن کان منفی (ماکان،لم یکن و...) بیاید.
مانند: (ماکان اللهُ لِیظلم العبیدَ، لم یکن اللهُ لِیغفرَ لَهم) که لام تأکید با فعل مضارع پس از خود جارّ و مجرور خواهد بود.
4-لام تعلیل: همان لام ناصبه است که در حقیقت بعد از آن (أن) مقدر است و علت وقوع فعل را می رساند مانند: (أُدرس لِتنجحَ) أی لِنجاحکَ.
5- لام أمر: برای ساختن فعل أمر از صیغه های غائب ومتکلم وتمام صیغه های فعل مجهول(غائب،مخاطب، متکلم) از لام أمر استفاده می شود مانند:
( لِِیکتب، لِیکتبوا، لِنکتب، لِیُکتَبوا، لِتُکتَب)
*حرکت لام أمر کسره ولی جایز است بعد از ( واو،ثُمّ،فاء و...)ساکن شود. مانند: (فلیُنصف الأبریاءُ)
6- لام موطئة للقسم :هرگاه جواب قسم با (لام وإن شرطی) ویا (لام وقد )بیاید مانند: (لَئن شکرتم لَأزیدنّکم )- (لقد قام علیّ) که در این صورت لام موطئة للقسم گفته می شود زیرا جواب را برای قسم خوردن آماده می کند.
دو نکته: برای شنیدن صدای یک حرف، آن را ساکن کنید و یک فتحه قبل از آن بگذارید: مثلاً برای س، می گوئیم: اَسْ و برای ث، اَثْ. برای درشت تلفظ کردن حرف دو کار انجام می شود: اول؛ دهان به شکل عمودی باز میشود و دوم؛ زبان به طرف سقف دهان بالا میرود.
اقسام لام در زبان عربی:
1- لام إبتدا : همان حرف إبتدا است که فقط در ابتدای کلام می آید تا بعد از خود را تأکید کند موارد آن عبارت است از:
الف – هرگاه مبتدا پیش از خبر بیاید مانند: (لأنتم أشدُ رهبةً)
ب- خبر پیش از مبتدا آمده باشد: (لعالمٌ علیٌّ)
2- لام إستغاثة: در إستغاثه غالباً مستغاثٌ به با( لََ )مفتوح ومستغاث له یا لأجله با(لِ) مجرور به کار می رود مانند :( یا لَرجال الأمن لِلحریقِ)
(لَ) حرف استغاثه للمستغاث به، عامل جرّ، مبنی علی الفتح
(لِ) حرف استغاثه للمستغاث له، عامل جرّ، مبنی علی الکسر
3- لام تأکید: این لام برای تأکید نفی پیش از خود می آید وبه آن حرف جحد نیز گفته اندو به شرطی عمل می کند که پیش از آن کان منفی (ماکان،لم یکن و...) بیاید.
مانند: (ماکان اللهُ لِیظلم العبیدَ، لم یکن اللهُ لِیغفرَ لَهم) که لام تأکید با فعل مضارع پس از خود جارّ و مجرور خواهد بود.
4-لام تعلیل: همان لام ناصبه است که در حقیقت بعد از آن (أن) مقدر است و علت وقوع فعل را می رساند مانند: (أُدرس لِتنجحَ) أی لِنجاحکَ.
5- لام أمر: برای ساختن فعل أمر از صیغه های غائب ومتکلم وتمام صیغه های فعل مجهول(غائب،مخاطب، متکلم) از لام أمر استفاده می شود مانند:
( لِِیکتب، لِیکتبوا، لِنکتب، لِیُکتَبوا، لِتُکتَب)
*حرکت لام أمر کسره ولی جایز است بعد از ( واو،ثُمّ،فاء و...)ساکن شود. مانند: (فلیُنصف الأبریاءُ)
6- لام موطئة للقسم :هرگاه جواب قسم با (لام وإن شرطی) ویا (لام وقد )بیاید مانند: (لَئن شکرتم لَأزیدنّکم )- (لقد قام علیّ) که در این صورت لام موطئة للقسم گفته می شود زیرا جواب را برای قسم خوردن آماده می کند.
