این تلاوت شامل آیات 253 تا 286 سوره مبارکه بقره و آیات 1 تا 92 سوره مبارکه آل عمران است.
تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَلَکِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ کَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَکِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیدُ ﴿253﴾
اینان پیامبرانى هستند که بعضى را بر بعضى برترى بخشیدهایم، از آنان کسى هست که خداوند با او سخن گفته است، و بعضى را مرتبتى بلند ارزانى داشته است، و عیسى بن مریم را معجزات آشکار دادیم و او را به روحالقدس یارى کردیم، و اگر خدا مىخواست کسانى که پس از ایشان آمدند، پس از روشنگریهایى که برایشان آمد، کشمکش و کارزار نمىکردند، ولى اختلاف پیشه کردند، و بعضى از ایشان ایمان آوردند و بعضى کفرورزیدند، و اگر خدا مىخواست کشمکش و کارزار نمىکردند، ولى خداوند هر آنچه اراده کند انجام مىدهد (253)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا بَیْعٌ فِیهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْکَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿254﴾
اى مؤمنان، پیش از آنکه روزى فرارسد که در آن نه خرید و فروشى هست و نه دوستى و شفاعتى، از آنچه روزیتان کردهایم، انفاق کنید و [بدانید که] کافران همان ستمگرانند (254)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ﴿255﴾
خداوند کسى است که جز او خدایى نیست، زنده پاینده است، نه غنودن او را فراگیرد نه خواب، آنچه در آسمانها و در زمین است از اوست، کیست که در نزد او، جز به اذن او، به شفاعت برخیزد، گذشته و آینده ایشان را مىداند، و به چیزى از علم او احاطه و آگاهى نیابند مگر آنچه خود بخواهد، کرسى [علم و قدرت] او آسمانها و زمین را فراگرفته است، و نگاهداشت آنها بر او دشوار نیست، و او بزرگوار و بزرگ است (255)
لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿256﴾
در کار دین اکراه روا نیست، چرا که راه از بیراهه به روشنى آشکار شده است، پس هرکس که به طاغوت کفر ورزد، و به خداوند ایمان آورد، به راستى که به دستاویز استوارى دست زده است که گسستى ندارد و خداوند شنواى داناست (256)
اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿257﴾
خداوند سرور مؤمنان است و آنان را از تاریکیها به سوى روشنایى به در مىبرد، و کافران سرورشان طاغوت است که ایشان را از روشنایى به سوى تاریکیها به در مىبرد، اینان دوزخىاند و در آن جاودانه مىمانند (257)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿258﴾
آیا [داستان] کسى را که از [سرمستى] آنکه خداوند به او ملک و مکنت بخشیده بود، با ابراهیم درباره پروردگارش محاجه مىکرد ندانستهاى؟ چون ابراهیم گفت پروردگار من کسى است که زندگى مىبخشد و مىمیراند، او [نمرود] گفت من [نیز] زندگى مىبخشم و مىمیرانم، ابراهیم گفت خداوند خورشید را از مشرق برمىآورد، تو از مغربش برآور آن کفر پیشه سرگشته [و خاموش] ماند، و خداوند مردم ستمکار را هدایت نمىکند (258)
أَوْ کَالَّذِی مَرَّ عَلَى قَرْیَةٍ وَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى یُحْیِی هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ کَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِکَ وَشَرَابِکَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِکَ وَلِنَجْعَلَکَ آیَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ کَیْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَکْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿259﴾
یا [داستان] کسى را که بر شهرى گذشت که سقفها و دیوارهایش فرو ریخته بود، [در دل] گفت چگونه خداوند [اهل] این [شهر] را پس از مرگشان زنده مىکند؟ آنگاه خداوند او را [به مدت] صد سال میراند، سپس زنده کرد، [و به او] گفت چه مدت [در این حال] ماندهاى؟ گفت یک روز یا بخشى از یک روز [در این حال] ماندهام فرمود چنین نیست، صد سال [در چنین حالى] ماندهاى، به خوردنى و نوشیدنىات بنگر که با گذشت زمان دیگرگون نشده است، و به درازگوشت بنگر، و [بدینسان] تو را مایه عبرت مردم خواهیم ساخت، و به استخوانها بنگر که چگونه فراهمشان مىنهیم، سپس بر آنها [پرده] گوشت مىپوشانیم، و هنگامى که [حقیقت امر] بر او آشکار شد، گفت مىدانم که خداوند بر هر کارى تواناست (259)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی کَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَکِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿260﴾
و آنگاه که ابراهیم گفت پروردگارا به من بنماى که چگونه مردگان را زنده مىکنى، فرمود مگر ایمان ندارى؟ گفت چرا، ولى براى آنکه دلم آرام گیرد، فرمود چهار پرنده بگیر [و بکش] و پاره پاره کن [و همه را در هم بیامیز]، سپس بر سر هر کوهى پارهاى از آنها را بگذار، آنگاه آنان را [به خود] بخوان [خواهى دید] که شتابان به سوى تو مىآیند و بدان که خداوند پیروزمند فرزانه است (260)
مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿261﴾
داستان کسانى که اموالشان را در راه خدا مىبخشند همچون دانهاى است که هفت خوشه مىرویاند و در هر خوشهاى یکصد دانه، و خداوند براى هرکس که بخواهد [پاداش را] چند برابر مىکند و خداوند گشایشگر داناست (261)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿262﴾
کسانى که اموالشان را در راه خدا مىبخشند و به دنبال بخشش خود منت و آزارى در میان نمىآورند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (262)
قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ یَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِیٌّ حَلِیمٌ﴿263﴾
زبان خوش و پردهپوشى بهتر است از صدقهاى که آزارى در پى داشته باشد، و خداوند بىنیاز بردبار است (263)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى کَالَّذِی یُنْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لَا یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِمَّا کَسَبُوا وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ ﴿264﴾
اى مؤمنان صدقات خود را با منت نهادن و آزار باطل نکنید، همانند کسى که مالش را براى نمایش دادن به مردم، انفاق مىکند، و به خداوند و روز بازپسین ایمان ندارد، آرى داستان او همچون تختهسنگى است که بر آن خاکى باشد و باران سنگینى بر آن ببارد و آن را [همچنان] سترون واگذارد، آنان از کار و کردار خویش حاصلى نبرند، و خداوند خدانشناسان را هدایت نمىکند (264)
وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُکُلَهَا ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿265﴾
و داستان کسانى که اموالشان را در طلب خشنودى خداوند و براى تحکیم اعتقاد خویش مىبخشند، همچون بوستانى است بر پشتهاى که باران سنگینى بر آن ببارد و میوههایش را دوچندان به بار آورد، و اگر باران سنگین بر آن نبارد [دست کم] باران سبک [بر آن ببارد] و خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (265)
أَیَوَدُّ أَحَدُکُمْ أَنْ تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ ﴿266﴾
آیا کسى از شما دوست دارد که باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد و جویباران از فرودست آن جارى باشد، و هرگونه میوه برایش به بار آورد و [او] پیریش فرارسیده و فرزندانى خرد و ناتوان داشته باشد، [و به ناگاه] گردبادى که آتشى دربر دارد، بر آن بزند و [سراپا] بسوزد خداوند بدین گونه آیاتش را براى شما روشن مىگرداند تا اندیشه کنید (266)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿267﴾
اى مؤمنان از دستاورد خویش و از آنچه از زمین برایتان برآوردهایم، پاکیزههایش را انفاق کنید و [حاشا که] قصد بخشیدن [چیزهاى] بد و بیهوده را نکنید، چرا که خود شما نیز ستاننده آن نیستید، مگر آنکه چشمپوشى کنید، و بدانید که خداوند بىنیاز ستوده است (267)
الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿268﴾
شیطان شما را از تهیدستى بیم مىدهد و به ناشایستى [بخل] فرمان مىدهد، و خداوند به شما بخشایش و بخشش خویش را نوید مىدهد و خدا گشایشگر داناست (268)
یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿269﴾
او به هرکس که بخواهد حکمت مىبخشد و به هرکس که حکمت بخشیده باشند، بىشک خیر بسیارش دادهاند، و جز خردمندان کسى پند نمىگیرد (269)
وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ ﴿270﴾
هر بخششى که انجام دهید یا هر نذرى که ببندید خداوند آن را مىداند و ستمکاران یاورانى ندارند (270)
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَیُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئَاتِکُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ﴿271﴾
اگر صدقات خویش را آشکار کنید، نیکوست و اگر پنهانش بدارید و به تهیدستان بدهید برایتان بهتر است، و بخشى از سیئات شما را مىزداید و خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (271)
لَیْسَ عَلَیْکَ هُدَاهُمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ ﴿272﴾
هدایت آنان بر عهده تو نیست، بلکه خداوند هرکس را که بخواهد هدایت مىکند هر مالى که ببخشید به سود خودتان است، و جز در راه رضاى الهى انفاق نکنید، و هر مالى که ببخشید، پاداشش به تمامى به شما داده خواهد شد و بر شما ستم نمىرود (272)
لِلْفُقَرَاءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الْأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ لَا یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿273﴾
[صدقات] براى تهیدستانى است که خود را وقف [جهاد] در راه خدا کردهاند، و نمىتوانند [جز آن] سیر و سفرى کنند، و از مناعتى که دارند، هرکس ناآگاه باشد آنان را توانگر مىانگارد، آنان را به سیمایشان مىشناسى، از مردم به اصرار چیزى نمىخواهند، و هر مالى که ببخشید خداوند از آن آگاه است (273)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿274﴾
کسانى که اموالشان را در شب و روز، پنهانى و آشکارا مىبخشند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (274)
الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبَا لَا یَقُومُونَ إِلَّا کَمَا یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَنْ جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿275﴾
آنان که ربا مىخورند [به کار، یا از گور] برنمىخیزند مگر مانند برخاستن کسى که شیطانش زده و دچار جنون کرده باشد، این از آن است که مىگویند دادوستد مانند رباست، حال آنکه خداوند دادوستد را حلال و ربا را حرام کرده است، اینک کسى که پند پروردگارش به او رسیده و دست بردارد، گذشتهاش را ایرادى نیست و کار او با خداوند است، و کسانى که به این کار بازگردند دوزخىاند و جاودانه در آنند (275)
یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ﴿276﴾
خداوند ربا را کم و کاست [و بىبرکت] مىگرداند و صدقات را افزایش [و برکت] مىدهد، و خداوند هیچ کفر[ان] پیشه گنهکارى را دوست ندارد (276)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿277﴾
کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند و نماز خواندهاند و زکات پرداختهاند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (277)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ﴿278﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر به واقع مؤمنید، از خداوند پروا کنید و بازمانده ربا را رها کنید (278)
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ ﴿279﴾
و اگر نکردید بدانید که به جنگ با خدا و رسولش برخاستهاید، و اگر توبه کنید، سرمایههاى شما از آن شماست، نه ستم مىکنید و نه بر شما ستم مىرود (279)
وَإِنْ کَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَیْسَرَةٍ وَأَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿280﴾
و اگر [وامدار] تنگدست بود، مهلتى باید، تا گشایشى یابد، و اگر بدانید، بخشیدن آن برایتان بهتر است (280)
وَاتَّقُوا یَوْمًا تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿281﴾
و از روزى بترسید که در آن به سوى خداوند بازگردانده مىشوید، سپس به هرکس جزاى هر کارى که کرده است به تمامى داده شود، و بر آنان ستم نرود (281)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا تَدَایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاکْتُبُوهُ وَلْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا یَأْبَ کَاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ کَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیَکْتُبْ وَلْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئًا فَإِنْ کَانَ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفِیهًا أَوْ ضَعِیفًا أَوْ لَا یَسْتَطِیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجَالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونَا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَکِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا یَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَکْتُبُوهُ صَغِیرًا أَوْ کَبِیرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِکُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِیرُونَهَا بَیْنَکُمْ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَکْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَایَعْتُمْ وَلَا یُضَارَّ کَاتِبٌ وَلَا شَهِیدٌ وَإِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَیُعَلِّمُکُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿282﴾
اى مؤمنان اگر وامى [یا معامله نسیهاى انجام] دادید که سررسید معینى داشت آن را بنویسید، و باید نویسندهاى در میان شما دادگرانه آن را بنویسد، و هیچ نویسندهاى نباید از نوشتن آن سر باززند، چنانکه [و به شکرانه آنکه] خداوند او را آموزش داده است، باید کسى که وام بر عهده اوست املاء کند و او [نویسنده] بنویسد و از خداوند [جهان]، پروردگارش پروا کند و چیزى از آن فرونگذارد، و اگر کسى که وام بر عهده اوست کمخرد یا ناتوان باشد، یا املاء کردن نتواند، باید "ولى" او عادلانه املاء کند، و دو شاهد از مردان خودتان [مسلمانان] را بر آن گواه بگیرید، و اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن از گواهانى که مىپسندید [انتخاب کنید]، که اگر یکى از آنها فراموش کرد، آن دیگرى به یادش آورد، و گواهان چون [براى اداى گواهى] خوانده شوند، سر بازنزنند، و ملول نشوید از اینکه آن را چه خرد باشد چه بزرگ، طبق مدتش بنویسید، این کار نزد خداوند درستتر و از لحاظ گواهى دادن استوارتر و بىشک و شبههتر است، مگر آنکه دادوستد نقدى باشد که بین خود [دستادست] برگذار کنید، که در این صورت گناهى بر شما نیست که آن را ننویسید، و چون دادوستد کنید بر آن گواه بگیرید، و نباید نویسنده و گواه به رنج و زیان افتند، و اگر چنین کارى کنید، نافرمانى کردهاید، و از خداوند پروا کنید، و خداوند [بدین گونه] به شما آموزش مىدهد، و خدا به هر چیز داناست (282)
وَإِنْ کُنْتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا کَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُکُمْ بَعْضًا فَلْیُؤَدِّ الَّذِی اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَکْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ یَکْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ﴿283﴾
و اگر در سفر بودید و نویسنده نیافتید باید گرویى بستانید، و اگر کسى از شما دیگرى را امین دانست [و گرویى نگرفت] باید کسى که امین دانسته شده، امانت [دین] او را بازپس دهد و از خداوند [جهان] پروردگارش، پروا کند، و شهادت را کتمان نکنید، و هرکس که آن را کتمان کند، دلش گنهکار است، و خداوند به آنچه مىکنید داناست (283)
لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿284﴾
آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداوند است، و اگر ما فىالضمیر خود را آشکار کنید یا پنهان بدارید، خداوند آن را با شما محاسبه خواهد کرد، آنگاه هرکس را که بخواهد مىآمرزد و هرکس را که بخواهد به عذاب دچار مىکند، و خداوند بر هر کارى تواناست (284)
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ ﴿285﴾
پیامبر به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده است، ایمان آورده است و مؤمنان هم، همگى به خداوند و فرشتگانش و کتابهایش و پیامبرانش ایمان آوردهاند [و مىگویند] بین هیچیک از پیامبران او فرق نمىگذاریم، و مىگویند شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا آمرزش تو را خواهانیم و بازگشت به سوى توست (285)
لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ﴿286﴾
خداوند هیچکس را جز به اندازه توانش تکلیف نمىکند، هرکس هر چه نیکى کند به سود او و هرچه بدى کند به زیان اوست، خدایا اگر [فرمانى را] فراموش یا خطایى کردیم بر ما مگیر، پروردگارا بار گرانى بر عهده ما مگذار، چنانکه بر عهده پیشینیان ما گذاردهاى، پروردگارا آنچه تاب و توان آن را نداریم بر دوش ما مگذار، ما را ببخش و بیامرز و بر ما رحمتآور، تو مولاى مایى، ما را بر خدا نشناسان پیروز گردان (286)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الم ﴿1﴾
الف لام میم (1)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ﴿2﴾
خداوند است آنکه جز او خدایى نیست و زنده پاینده است (2)
نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿3﴾
این کتاب را که همخوان با کتب آسمانى پیشین است به درستى بر تو نازل کرد و تورات و انجیل را پیشتر فروفرستاد (3)
مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَأَنْزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَاللَّهُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿4﴾
که راهنماى مردم است، و نیز فرقان را نازل کرد، منکران آیات الهى، عذابى شدید [در پیش] دارند و خداوند پیروزمند دادستان است (4)
إِنَّ اللَّهَ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ ﴿5﴾
هیچ چیز در زمین و در آسمان بر خداوند پوشیده نیست (5)
هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحَامِ کَیْفَ یَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿6﴾
او کسى است که بدانگونه که خواهد شما را در رحمها نقشبندى کند، جز او که پیروزمند فرزانه است خدایى نیست (6)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ﴿7﴾
او کسى است که کتاب را بر تو نازل کرد که بخشى از آن محکمات است که اساس کتاب است، و بخش دیگر متشابهات است، اما کجدلان، براى فتنه جویى و در طلب تاویل، پیگیر متشابهات مىشوند، حال آنکه تاویل آن را جز خداوند و راسخان در علم که مىگویند به آن ایمان آوردهایم، همه از پیشگاه خداوند است نمىدانند، و جز خردمندان کسى پند نمىگیرد (7)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ ﴿8﴾
[مىگویند] پروردگارا، پس از آنکه هدایتمان کردى، دلهاى ما را مگردان، و رحمتى از سوى خویش به ما ارزانى دار که تو بخشندهاى (8)
رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُخْلِفُ الْمِیعَادَ﴿9﴾
پروردگارا تو گردآورنده مردمان در روزى هستى که شکى در [آمدن] آن نیست، چرا که خداوند خلف وعده نمىکند (9)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِکَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ ﴿10﴾
کافران را اموال و فرزندانشان به هیچ روى از عذاب الهى بازندارد، و اینان همگى هیزم جهنماند (10)
کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللَّهُ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿11﴾
همانند شیوه آل فرعون و پیشینیان ایشان که آیات ما را دروغ انگاشتند، آنگاه خداوند آنان را به گناهانشان فروگرفت، و خدا سخت کیفر است (11)
قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿12﴾
بگو به کافران زودا که به زانو درآیید و [سرانجام] در جهنم گرد آورده شوید و چه بد جایگاهى است (12)
قَدْ کَانَ لَکُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَأُخْرَى کَافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ الْعَیْنِ وَاللَّهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشَاءُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ ﴿13﴾
حقا که در کار و بار دو گروهى که با هم رو در رو شدند مایه عبرتى براى شما بود، گروهى در راه خدا مىجنگید و دیگرى کفر پیشه بود، [کافران مسلمانان را] به چشم خویش دوچندان خویش مىدیدند، و خداوند هرکس را بخواهد به نصرت خویش یارى مىدهد، و در این امر دیدهوران را عبرت است (13)
زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ ﴿14﴾
عشق به خواستنیها از جمله زنان و فرزندان [پسران] و مال هنگفت اعم از زر و سیم و اسبان نشاندار و چارپایان و کشتزاران، در چشم مردم آراسته شده است، اینها بهره [گذارى] زندگانى دنیاست، و نیک سرانجامى نزد خداوند است (14)
قُلْ أَؤُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذَلِکُمْ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿15﴾
بگو آیا به بهتر از اینها آگاهتان کنم؟ براى پرهیزگاران نزد پروردگارشان بوستانهایى است که جویباران از فرودست آنها جارى است، جاودانه در آنند و جفتهاى پاکیزه دارند و از خشنودى خداوند برخوردارند، و خدا بر [احوال] بندگانش بیناست (15)
الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿16﴾
آنان که مىگویند پروردگارا ما ایمان آوردهایم گناهان ما را بیامرز و ما را از عذاب دوزخ در امان بدار (16)
الصَّابِرِینَ وَالصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَالْمُنْفِقِینَ وَالْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ﴿17﴾
آنان شکیبایان و راستگویان و فرمانبرداران و بخشندگان و استغفارگران سحرگاهانند (17)
شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِکَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿18﴾
خداوند که در دادگرى استوار است و فرشتگان و عالمان [راستین] گواهى مىدهند که خدایى جز او نیست، آرى جز او که پیروزمند فرزانه است، خدایى نیست (18)
إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ وَمَنْ یَکْفُرْ بِآیَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿19﴾
دین خداپسند همانا اسلام است و اهل کتاب پس از آنکه علم یافتند، از رشک و رقابتى که با هم داشتند، اختلاف پیشه کردند و هر کس که آیات الهى را انکار کند [بداند که] خداوند زودشمار است (19)
فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ وَالْأُمِّیِّینَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿20﴾
و اگر با تو محاجه کردند بگو من و هر آن کس که پیرو من است روى دل به سوى خداوند مىنهیم، و به اهل کتاب و قوم بىکتاب [مشرکان عرب] بگو آیا اسلام مىآورید؟ اگر اسلام آوردند، به راستى راهیاب شدهاند و اگر رویگردان شدند، همین رساندن پیام بر تو است و خداوند بر [احوال] بندگانش بیناست (20)
إِنَّ الَّذِینَ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَیَقْتُلُونَ الَّذِینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿21﴾
به کسانى که آیات الهى را انکار مىکنند و پیامبران را به ناحق مىکشند و دادگستران را به قتل مىرسانند، از عذابى دردناک خبر ده (21)
أُولَئِکَ الَّذِینَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ﴿22﴾
اینان کسانى هستند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه شده است و یاورانى ندارند (22)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُوا نَصِیبًا مِنَ الْکِتَابِ یُدْعَوْنَ إِلَى کِتَابِ اللَّهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلَّى فَرِیقٌ مِنْهُمْ وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿23﴾
آیا داستان کسانى را که بهرهاى از کتاب الهى دارند، ندانستهاى که چون براى داورى در میانشان، ایشان را به کتاب الهى [تورات] بازخوانند، آنگاه گروهى از آنان سر برتافته، رویگردان مىشوند (23)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِی دِینِهِمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿24﴾
این از آن است که مىگویند آتش دوزخ جز چند روز اندکشمار به ما نمىرسد، و برساخته هایشان آنان را در دینشان فریفته کرده است (24)
فَکَیْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿25﴾
تا اینان در روزى که شکى در فرارسیدن آن نیست و گردشان آوریم و به هرکس جزاى کردارش به تمامى داده شود و بر هیچ کس ستم نرود، چه خواهند کرد؟ (25)
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ﴿26﴾
بگو خداوندا، اى فرمانفرماى هستى، به هرکس که خواهى فرمانروایى بخشى و از هرکس که خواهى فرمانروایى بازستانى، و تویى که هرکس را که خواهى گرامى دارى و هرکسى را که خواهى خوارکنى، [سررشته] خیر به دست توست، تو بر هر کار توانایى (26)
تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿27﴾
از شب بکاهى و بر روز بیفزایى و از روز بکاهى و بر شب بیفزایى، و زنده را از مرده برآورى و مرده را از زنده، و هرکس را که خواهى بىحساب روزى دهى (27)
لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ ﴿28﴾
مؤمنان نباید که کافران را -به جاى مؤمناندوست بگیرند، و هرکس چنین کند از [لطف و ولایت] خداوند بىبهره است، مگر آنکه از آنان به نوعى تقیه کنید، و خداوند شما را از خویش بر حذر مىدارد، و بازگشت به سوى خداوند است (28)
قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِی صُدُورِکُمْ أَوْ تُبْدُوهُ یَعْلَمْهُ اللَّهُ وَیَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿29﴾
بگو اگر مافىالضمیرتان را پنهان بدارید یا آشکار کنید، خداوند آن را مىداند و آنچه در آسمانها و زمین است [هم] مىداند، و خداوند بر هر کارى تواناست (29)
یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَدًا بَعِیدًا وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ ﴿30﴾
[یاد کنید از] روزى که هرکس هر آنچه از نیکى و بدى کرده است، حاضر یابد، و آرزو کند که مگر بین او و کار بدش فرسنگها فاصله باشد، و خداوند شما را از خودش بر حذر مىدارد، و خدا به بندگانش رئوف است (30)
قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿31﴾
بگو اگر خدا را دوست دارید از من پیروى کنید تا خدا نیز شما را دوست داشته باشد و گناهانتان را بیامرزد، و خداوند آمرزگار مهربان است (31)
قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ ﴿32﴾
بگو از خدا و پیامبر اطاعت کنید، و اگر رویگردان شدند [بدانند که] خداوند کافران را دوست ندارد (32)
إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ﴿33﴾
خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید (33)
ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿34﴾
اینان بعضى زاد و رود بعضى دیگر هستند، و خداوند شنواى داناست (34)
إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿35﴾
و چنین بود که همسر عمران گفت پروردگارا من آنچه در شکم دارم نذر کردم که آزاد از هر قید، دربند خدمت تو باشد، از من بپذیر که تو شنواى دانایى (35)
فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّکَرُ کَالْأُنْثَى وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَإِنِّی أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ﴿36﴾
و چون فرزندش را بزاد گفت پروردگارا من دختر زادهام -و خدا بهتر مىداند که او چه زاده بود-و پسر مانند دختر نیست، و من او را مریم نام نهادم و او و فرزندانش را از شر شیطان مطرود به پناه تو مىآورم (36)
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ یَا مَرْیَمُ أَنَّى لَکِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ﴿37﴾
آنگاه پروردگارش او را هرچه نیکتر پذیرفت، و به نیکى پرورش داد، و زکریا را به سرپرستى او برگماشت، هرگاه که زکریا در آن غرفه بر او وارد مىشد مىدید که نزد او رزق و روزىاى هست [و] مىگفت اى مریم اینها از کجا برایت آمده است؟ مریم [در پاسخ] مىگفت آن از نزد خداوند است، خدا هرکس را که بخواهد بىحساب روزى مىبخشد (37)
هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ ﴿38﴾
آنجا بود که زکریا به [درگاه] پروردگارش دعا کرد و گفت پروردگارا به من از نزد خود فرزندى پاک عطا فرما، که تو شنواى دعایى (38)
فَنَادَتْهُ الْمَلَائِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیَى مُصَدِّقًا بِکَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَیِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿39﴾
آنگاه در حالى که در محراب به نماز ایستاده بود، فرشتگان ندایش دادند که خداوند تو را به [فرزندى به نام] یحیى بشارت مىدهد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کلمه الله [عیسى بن مریم] و مهتر و خویشتندار [پرهیزنده از زنان] و پیامبرى از شایستگان است (39)
قَالَ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِیَ الْکِبَرُ وَامْرَأَتِی عَاقِرٌ قَالَ کَذَلِکَ اللَّهُ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ ﴿40﴾
گفت پروردگارا چگونه مرا پسرى باشد، حال آنکه پیرىام بالا گرفته است و همسرم نازاست، گفت بدینسان خداوند هرچه را خواهد به انجام رساند (40)
قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قَالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزًا وَاذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ ﴿41﴾
گفت پروردگارا براى من نشانهاى قرار ده، گفت نشانه تو این است که سه روز با مردم سخن نگویى مگر به اشاره، و پروردگارت را بسیار یاد کن و شامگاهان و بامدادان او را تسبیح گوى (41)
وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ ﴿42﴾
و یاد کن از آنکه فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را پذیرفته و پاکیزه داشته و بر زنان جهانیان [هم زمان خویش] برترى داده است (42)
یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ ﴿43﴾
اى مریم پروردگارت را اطاعت کن و سجدهبر و همراه نمازگزاران نماز بگزار (43)
ذَلِکَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْکَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَیُّهُمْ یَکْفُلُ مَرْیَمَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ ﴿44﴾
این از اخبار غیب است که بر تو وحى مىکنیم و تو آنگاه که قلمها[ى قرعه]شان را انداختند که کدامیک مریم را سرپرستى کنند، و هنگامى که ستیزه مىکردند در نزد ایشان نبودى (44)
إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ﴿45﴾
چنین بود که فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را به کلمه خویش که نامش عیسى مسیح فرزند مریم است و در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان [الهى] است، بشارت مىدهد (45)
وَیُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَکَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿46﴾
او در گهواره [به اعجاز] و در میانسالى [به وحى] با مردم سخن مىگوید و از شایستگان است (46)
قَالَتْ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ قَالَ کَذَلِکِ اللَّهُ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿47﴾
[مریم] گفت پروردگارا چگونه مرا فرزندى باشد، حال آنکه دست هیچ بشرى به من نرسیده است، گفت خداوند بدینسان هرچه را بخواهد مىآفریند، [و] چون اراده او به کارى تعلق گرفت، به آن مىگوید موجود شو، و بىدرنگ موجود مىشود (47)
وَیُعَلِّمُهُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿48﴾
و به او کتاب و حکمت و تورات و انجیل مىآموزد (48)
وَرَسُولًا إِلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْیِی الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُکُمْ بِمَا تَأْکُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿49﴾
و پیامبرى است به سوى بنىاسرائیل که [با آنان مىگوید] من از سوى پروردگارتان براى شما معجزهاى آوردهام، که از گل براى شما چیزى به هیئت پرنده مىسازم و در آن مىدمم و آن به اذن الهى پرنده[ى جاندار] مىشود، و به اذن الهى نابیناى مادرزاد و پیس را بهبود مىبخشم و مردگان را زنده مىکنم، و از آنچه مىخورید و در خانههایتان ذخیره مىکنید به شما خبر مىدهم، اگر اهل ایمان باشید در این براى شما مایه آگاهى و عبرت است (49)
وَمُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَجِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ ﴿50﴾
همچنین گواهىدهنده بر [صدق] تورات هستم که پیش روى من است [و برانگیخته شدهام] که بعضى از آنچه بر شما حرام بوده است، حلال کنم و معجزهاى از سوى پروردگارتان براى شما آوردهام، پس از خداوند پروا و از من پیروى کنید (50)
إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ ﴿51﴾
خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، او را بپرستید که راه راست همین است (51)
فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسَى مِنْهُمُ الْکُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿52﴾
سپس، هنگامى که عیسى به کفر آنان پى برد، گفت یاوران من در راه خداوند کیستند؟ حواریون گفتند ما یاوران [دین] الهى هستیم، به خداوند ایمان آوردهایم و گواه باش که ما فرمانبرداریم (52)
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ ﴿53﴾
پروردگارا به آنچه نازل کردهاى ایمان آوردیم و از پیامبرت پیروى کردیم پس ما را در زمره گواهان بنویس (53)
وَمَکَرُوا وَمَکَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ ﴿54﴾
و [منکران] مکرورزیدند و خداوند هم [در پاسخشان] مکر در میان آورد، و خداوند بهترین مکرانگیزان است (54)
إِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَرَافِعُکَ إِلَیَّ وَمُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِینَ اتَّبَعُوکَ فَوْقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأَحْکُمُ بَیْنَکُمْ فِیمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿55﴾
و چنین بود که خداوند فرمود اى عیسى من فراگیرنده [روح] تو و برکشندهات به سوى خویش و رهایىدهندهات از [شر] کافرانم و پیروان تو را تا روز قیامت از کافران برتر مىدارم، سپس بازگشت شما به سوى من است، و در آنچه اختلاف دارید داورى خواهم کرد (55)
فَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿56﴾
آنگاه کافران را در دنیا و آخرت به عذابى شدید دچار مىکنم، و یاورانى ندارند (56)
وَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿57﴾
ولى کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند، پاداشهایشان را به تمامى مىدهد و خداوند ستمکاران را دوست ندارد (57)
ذَلِکَ نَتْلُوهُ عَلَیْکَ مِنَ الْآیَاتِ وَالذِّکْرِ الْحَکِیمِ ﴿58﴾
اینها [همه را] از آیات خویش و قرآن حکمتآمیز بر تو مىخوانیم (58)
إِنَّ مَثَلَ عِیسَى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿59﴾
شان [آفرینش] عیسى براى خداوند همچون شان [آفرینش] آدم است که او را از خاک آفرید، سپس به او گفت موجود شو و بىدرنگ موجود شد (59)
الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلَا تَکُنْ مِنَ الْمُمْتَرِینَ ﴿60﴾
این حقایق از سوى پروردگار تو است، پس هرگز از دودلان مباش (60)
فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ ﴿61﴾
و هرکس که پس از فرا رسیدن علم [وحى] به تو درباره او [عیسى] با تو محاجه کند بگو بیایید ما پسرانمان و شما پسرانتان، ما زنانمان و شما زنانتان، ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را بخوانیم، سپس [به درگاه خداوند] تضرع کنیم و بخواهیم که لعنت الهى بر دروغگویان فرود آید (61)
إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿62﴾
اینها حدیث حق و حقیقت است و خدایى جز خداوند نیست، و خداوند پیروزمند فرزانه است (62)
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالْمُفْسِدِینَ ﴿63﴾
و اگر رویگردان شدند [بدان که] خداوند از تبهکاران آگاه است (63)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿64﴾
بگو اى اهل کتاب بیایید بر سر سخنى که بین ما و شما یکسان است بایستیم که جز خداوند را نپرستیم و براى او هیچگونه شریکى نیاوریم و هیچکس از ما دیگرى را به جاى خداوند، به خدایى برنگیرد و اگر رویگردان شدند، بگویید شاهد باشید که ما فرمانبرداریم (64)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِی إِبْرَاهِیمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِیلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿65﴾
اى اهل کتاب چرا در حق ابراهیم محاجه مىکنید، حال آنکه تورات و انجیل پس از او، نازل شده است، آیا اندیشه نمىکنید؟ (65)
هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِیمَا لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِیمَا لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿66﴾
بهوش باشید گیریم که در آنچه به آن علم دارید محاجه کردید، اما چرا در آنچه به آن علمى ندارید مجادله مىکنید؟ و خداوند مىداند و شما نمىدانید (66)
مَا کَانَ إِبْرَاهِیمُ یَهُودِیًّا وَلَا نَصْرَانِیًّا وَلَکِنْ کَانَ حَنِیفًا مُسْلِمًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿67﴾
ابراهیم نه یهودى بود و نه مسیحى، بلکه پاکدین فرمانبردارى بود و از مشرکان نبود (67)
إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِیُّ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ ﴿68﴾
نزدیکترین مردم به ابراهیم همان کسانى هستند که از او پیروى کردهاند و این پیامبر و مؤمنان، و خداوند سرور مؤمنان است (68)
وَدَّتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یُضِلُّونَکُمْ وَمَا یُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ ﴿69﴾
گروهى از اهل کتاب خوش دارند که شما را گمراه کنند، ولى جز خودشان را به گمراهى نمىکشند و نمىدانند (69)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿70﴾
اى اهل کتاب چرا آیات الهى را آگاهانه انکار مىکنید؟ (70)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿71﴾
اى اهل کتاب چرا دیده و دانسته حق را به باطل مىآمیزید و آن را کتمان مىکنید؟ (71)
وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِی أُنْزِلَ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاکْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ﴿72﴾
و گروهى از اهل کتاب گفتند به آنچه بر مؤمنان [مسلمانان] نازل شده است، در آغاز روز ایمان بیاورید، و در پایان روز انکارش کنید، شاید [از دین خود] برگردند (72)
وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَکُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ أَنْ یُؤْتَى أَحَدٌ مِثْلَ مَا أُوتِیتُمْ أَوْ یُحَاجُّوکُمْ عِنْدَ رَبِّکُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿73﴾
و جز به کسى که از دین شما پیروى مىکند، ایمان نیاورید -بگو هدایت، هدایت الهى است[و باور مکنید] که به کسى نظیر آنچه به شما داده شده است داده شود یا [باور مکنید که بتوانند] در پیشگاه خداوند با شما احتجاج کنند بگو چنین فضلى در دست خداوند است، به هرکس که بخواهد مىبخشد، و خداوند گشایشگر داناست (73)
یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿74﴾
هرکس را که بخواهد مشمول رحمت خویش مىگرداند و خدا دارنده بخشش و بخشایش عظیم است (74)
وَمِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ یُؤَدِّهِ إِلَیْکَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِینَارٍ لَا یُؤَدِّهِ إِلَیْکَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَیْهِ قَائِمًا ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَیْسَ عَلَیْنَا فِی الْأُمِّیِّینَ سَبِیلٌ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ﴿75﴾
و از اهل کتاب کسى هست که اگر مالى هنگفت به او امانت دهى، به تو بازخواهد داد، و هم از ایشان کسى هست که اگر دینارى به او امانت دهى به تو باز نخواهد داد، مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشى [و باز پس بخواهى]، این از آن است که مىگویند قوم بىکتاب [عرب] بر ما حقى و حکمى ندارند و آگاهانه به خداوند دروغ مىبندند (75)
بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ ﴿76﴾
چنین نیست، بلکه هر کس که به پیمانش وفا کند و پارسایىورزد [بداند که] خداوند پرهیزگاران را دوست دارد (76)
إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَیْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَلَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلَا یُزَکِّیهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿77﴾
کسانى که عهد الهى و سوگندهاى خود را به بهاى ناچیزى مىفروشند، در آخرت بهرهاى ندارند و خداوند در روز قیامت با آنان سخن نمىگوید و [به نظر رحمت] به سویشان نمىنگرد و پاکیزهشان نمىدارد و عذاب دردناکى [در پیش] دارند (77)
وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِیقًا یَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْکِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْکِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْکِتَابِ وَیَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿78﴾
و از ایشان گروهى هستند که به تقلید و تحریف کتاب آسمانى مىکوشند تا [آنچه از خود مىبافند] جزو کتاب آسمانى بشمارید و حال آنکه جزو کتاب آسمانى نیست، و مىگویند آنها از سوى خداوند [نازل شده] است و حال آنکه از سوى خداوند نیست، و آگاهانه به خداوند دروغ مىبندند (78)
مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتَابَ وَالْحُکْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِبَادًا لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِمَا کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ وَبِمَا کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ ﴿79﴾
هیچ بشرى را نرسد که خداوند به او کتاب و حکمت و نبوت داده باشد، سپس به مردمان بگوید به جاى آنکه بندگان خداوند باشید، بندگان من باشید، بلکه [باید بگوید] شما که کتاب آسمانى را آموزش داده و آموزش یافتهاید، عالمان ربانى باشید (79)
وَلَا یَأْمُرَکُمْ أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلَائِکَةَ وَالنَّبِیِّینَ أَرْبَابًا أَیَأْمُرُکُمْ بِالْکُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿80﴾
و به شما دستور ندهد که فرشتگان و پیامبران را به خدایى برگیرید، آیا پس از آنکه مسلمان گشتهاید شما را به کفر فرمان مىدهد؟ (80)
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتَابٍ وَحِکْمَةٍ ثُمَّ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِکُمْ إِصْرِی قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَکُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ ﴿81﴾
و چنین بود که خداوند از پیامبران پیمان گرفت که چون به شما کتاب و حکمت بخشیدم، آنگاه پیامبرى به سویتان آمد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کتب آسمانى شما گردید، بر شماست که به او ایمان آورید و یاریش دهید، آنگاه فرمود آیا گردن نهادید و بر این [امر] با من پیمان بستید؟ گفتند آرى گردن نهادیم، فرمود پس هم شما گواهى دهید و هم من همراه با شما، شاهدم (81)
فَمَنْ تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿82﴾
سپس هر کس که بعد از آن رویگردان شد، [بدانید که] ایشان از نافرمانانند (82)
أَفَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ ﴿83﴾
آیا دینى جز دین الهى را مىجویند، حال آنکه هر آن کس که در آسمانها و زمین است خواه و ناخواه فرمانبردار او هستند، و به سوى او بازگردانده مىشوند (83)
قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَالنَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿84﴾
بگو به خداوند و آنچه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسى و عیسى و پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ایمان آوردهایم، و بین هیچیک از آنان فرق نمىگذاریم و ما فرمانبردار او هستیم (84)
وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿85﴾
و هر کس که دینى غیر از اسلام برگزیند، هرگز از او پذیرفته نمىشود و او در آخرت از زیانکاران است (85)
کَیْفَ یَهْدِی اللَّهُ قَوْمًا کَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿86﴾
چگونه خداوند قومى را هدایت کند که بعد از ایمانشان و پس از اینکه شهادت دادهاند که پیامبر [اسلام] بر حق است و روشنگریهایى براى آنان آمده است، کافر شدند، و خداوند قوم ستمکار را هدایت نمىکند (86)
أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِکَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ﴿87﴾
جزاى اینان آن است که لعنت الهى و لعنت فرشتگان و مردم همگى بر آنان است (87)
خَالِدِینَ فِیهَا لَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ ﴿88﴾
جاودانه در دوزخاند، و از عذابشان کاسته نمىشود و به آنان مهلت داده نمىشود (88)
إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿89﴾
مگر کسانى که پس از آن، توبه و درستکارى کردند که خداوند آمرزگار مهربان است (89)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا کُفْرًا لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الضَّالُّونَ ﴿90﴾
کسانى که پس از ایمانشان کفرورزیدند، سپس بر کفر خود افزودند، هرگز توبهشان پذیرفته نمىشود و اینان گمراهند (90)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿91﴾
کسانى که کفرورزیدهاند و در حال کفر مردهاند، اگر به اندازه روى زمین، طلا فدیه دهند از ایشان پذیرفته نمىشود، اینان عذابى دردناک [در پیش] دارند و یاورانى ندارند (91)
لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿92﴾
هرگز به نیکى دست نیابید مگر آنکه از آنچه دوست دارید [و عزیز مىشمارید] ببخشید، و هر آنچه ببخشید خداوند از آن آگاه است (92)
تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَلَکِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ کَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَکِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیدُ ﴿253﴾
اینان پیامبرانى هستند که بعضى را بر بعضى برترى بخشیدهایم، از آنان کسى هست که خداوند با او سخن گفته است، و بعضى را مرتبتى بلند ارزانى داشته است، و عیسى بن مریم را معجزات آشکار دادیم و او را به روحالقدس یارى کردیم، و اگر خدا مىخواست کسانى که پس از ایشان آمدند، پس از روشنگریهایى که برایشان آمد، کشمکش و کارزار نمىکردند، ولى اختلاف پیشه کردند، و بعضى از ایشان ایمان آوردند و بعضى کفرورزیدند، و اگر خدا مىخواست کشمکش و کارزار نمىکردند، ولى خداوند هر آنچه اراده کند انجام مىدهد (253)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا بَیْعٌ فِیهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْکَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿254﴾
اى مؤمنان، پیش از آنکه روزى فرارسد که در آن نه خرید و فروشى هست و نه دوستى و شفاعتى، از آنچه روزیتان کردهایم، انفاق کنید و [بدانید که] کافران همان ستمگرانند (254)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ﴿255﴾
خداوند کسى است که جز او خدایى نیست، زنده پاینده است، نه غنودن او را فراگیرد نه خواب، آنچه در آسمانها و در زمین است از اوست، کیست که در نزد او، جز به اذن او، به شفاعت برخیزد، گذشته و آینده ایشان را مىداند، و به چیزى از علم او احاطه و آگاهى نیابند مگر آنچه خود بخواهد، کرسى [علم و قدرت] او آسمانها و زمین را فراگرفته است، و نگاهداشت آنها بر او دشوار نیست، و او بزرگوار و بزرگ است (255)
لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿256﴾
در کار دین اکراه روا نیست، چرا که راه از بیراهه به روشنى آشکار شده است، پس هرکس که به طاغوت کفر ورزد، و به خداوند ایمان آورد، به راستى که به دستاویز استوارى دست زده است که گسستى ندارد و خداوند شنواى داناست (256)
اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿257﴾
خداوند سرور مؤمنان است و آنان را از تاریکیها به سوى روشنایى به در مىبرد، و کافران سرورشان طاغوت است که ایشان را از روشنایى به سوى تاریکیها به در مىبرد، اینان دوزخىاند و در آن جاودانه مىمانند (257)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿258﴾
آیا [داستان] کسى را که از [سرمستى] آنکه خداوند به او ملک و مکنت بخشیده بود، با ابراهیم درباره پروردگارش محاجه مىکرد ندانستهاى؟ چون ابراهیم گفت پروردگار من کسى است که زندگى مىبخشد و مىمیراند، او [نمرود] گفت من [نیز] زندگى مىبخشم و مىمیرانم، ابراهیم گفت خداوند خورشید را از مشرق برمىآورد، تو از مغربش برآور آن کفر پیشه سرگشته [و خاموش] ماند، و خداوند مردم ستمکار را هدایت نمىکند (258)
أَوْ کَالَّذِی مَرَّ عَلَى قَرْیَةٍ وَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى یُحْیِی هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ کَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِکَ وَشَرَابِکَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِکَ وَلِنَجْعَلَکَ آیَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ کَیْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَکْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿259﴾
یا [داستان] کسى را که بر شهرى گذشت که سقفها و دیوارهایش فرو ریخته بود، [در دل] گفت چگونه خداوند [اهل] این [شهر] را پس از مرگشان زنده مىکند؟ آنگاه خداوند او را [به مدت] صد سال میراند، سپس زنده کرد، [و به او] گفت چه مدت [در این حال] ماندهاى؟ گفت یک روز یا بخشى از یک روز [در این حال] ماندهام فرمود چنین نیست، صد سال [در چنین حالى] ماندهاى، به خوردنى و نوشیدنىات بنگر که با گذشت زمان دیگرگون نشده است، و به درازگوشت بنگر، و [بدینسان] تو را مایه عبرت مردم خواهیم ساخت، و به استخوانها بنگر که چگونه فراهمشان مىنهیم، سپس بر آنها [پرده] گوشت مىپوشانیم، و هنگامى که [حقیقت امر] بر او آشکار شد، گفت مىدانم که خداوند بر هر کارى تواناست (259)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی کَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَکِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿260﴾
و آنگاه که ابراهیم گفت پروردگارا به من بنماى که چگونه مردگان را زنده مىکنى، فرمود مگر ایمان ندارى؟ گفت چرا، ولى براى آنکه دلم آرام گیرد، فرمود چهار پرنده بگیر [و بکش] و پاره پاره کن [و همه را در هم بیامیز]، سپس بر سر هر کوهى پارهاى از آنها را بگذار، آنگاه آنان را [به خود] بخوان [خواهى دید] که شتابان به سوى تو مىآیند و بدان که خداوند پیروزمند فرزانه است (260)
مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿261﴾
داستان کسانى که اموالشان را در راه خدا مىبخشند همچون دانهاى است که هفت خوشه مىرویاند و در هر خوشهاى یکصد دانه، و خداوند براى هرکس که بخواهد [پاداش را] چند برابر مىکند و خداوند گشایشگر داناست (261)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿262﴾
کسانى که اموالشان را در راه خدا مىبخشند و به دنبال بخشش خود منت و آزارى در میان نمىآورند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (262)
قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ یَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِیٌّ حَلِیمٌ﴿263﴾
زبان خوش و پردهپوشى بهتر است از صدقهاى که آزارى در پى داشته باشد، و خداوند بىنیاز بردبار است (263)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى کَالَّذِی یُنْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لَا یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِمَّا کَسَبُوا وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ ﴿264﴾
اى مؤمنان صدقات خود را با منت نهادن و آزار باطل نکنید، همانند کسى که مالش را براى نمایش دادن به مردم، انفاق مىکند، و به خداوند و روز بازپسین ایمان ندارد، آرى داستان او همچون تختهسنگى است که بر آن خاکى باشد و باران سنگینى بر آن ببارد و آن را [همچنان] سترون واگذارد، آنان از کار و کردار خویش حاصلى نبرند، و خداوند خدانشناسان را هدایت نمىکند (264)
وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُکُلَهَا ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿265﴾
و داستان کسانى که اموالشان را در طلب خشنودى خداوند و براى تحکیم اعتقاد خویش مىبخشند، همچون بوستانى است بر پشتهاى که باران سنگینى بر آن ببارد و میوههایش را دوچندان به بار آورد، و اگر باران سنگین بر آن نبارد [دست کم] باران سبک [بر آن ببارد] و خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (265)
أَیَوَدُّ أَحَدُکُمْ أَنْ تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ ﴿266﴾
آیا کسى از شما دوست دارد که باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد و جویباران از فرودست آن جارى باشد، و هرگونه میوه برایش به بار آورد و [او] پیریش فرارسیده و فرزندانى خرد و ناتوان داشته باشد، [و به ناگاه] گردبادى که آتشى دربر دارد، بر آن بزند و [سراپا] بسوزد خداوند بدین گونه آیاتش را براى شما روشن مىگرداند تا اندیشه کنید (266)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿267﴾
اى مؤمنان از دستاورد خویش و از آنچه از زمین برایتان برآوردهایم، پاکیزههایش را انفاق کنید و [حاشا که] قصد بخشیدن [چیزهاى] بد و بیهوده را نکنید، چرا که خود شما نیز ستاننده آن نیستید، مگر آنکه چشمپوشى کنید، و بدانید که خداوند بىنیاز ستوده است (267)
الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿268﴾
شیطان شما را از تهیدستى بیم مىدهد و به ناشایستى [بخل] فرمان مىدهد، و خداوند به شما بخشایش و بخشش خویش را نوید مىدهد و خدا گشایشگر داناست (268)
یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿269﴾
او به هرکس که بخواهد حکمت مىبخشد و به هرکس که حکمت بخشیده باشند، بىشک خیر بسیارش دادهاند، و جز خردمندان کسى پند نمىگیرد (269)
وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ ﴿270﴾
هر بخششى که انجام دهید یا هر نذرى که ببندید خداوند آن را مىداند و ستمکاران یاورانى ندارند (270)
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَیُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئَاتِکُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ﴿271﴾
اگر صدقات خویش را آشکار کنید، نیکوست و اگر پنهانش بدارید و به تهیدستان بدهید برایتان بهتر است، و بخشى از سیئات شما را مىزداید و خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (271)
لَیْسَ عَلَیْکَ هُدَاهُمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ ﴿272﴾
هدایت آنان بر عهده تو نیست، بلکه خداوند هرکس را که بخواهد هدایت مىکند هر مالى که ببخشید به سود خودتان است، و جز در راه رضاى الهى انفاق نکنید، و هر مالى که ببخشید، پاداشش به تمامى به شما داده خواهد شد و بر شما ستم نمىرود (272)
لِلْفُقَرَاءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الْأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ لَا یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿273﴾
[صدقات] براى تهیدستانى است که خود را وقف [جهاد] در راه خدا کردهاند، و نمىتوانند [جز آن] سیر و سفرى کنند، و از مناعتى که دارند، هرکس ناآگاه باشد آنان را توانگر مىانگارد، آنان را به سیمایشان مىشناسى، از مردم به اصرار چیزى نمىخواهند، و هر مالى که ببخشید خداوند از آن آگاه است (273)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿274﴾
کسانى که اموالشان را در شب و روز، پنهانى و آشکارا مىبخشند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (274)
الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبَا لَا یَقُومُونَ إِلَّا کَمَا یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَنْ جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿275﴾
آنان که ربا مىخورند [به کار، یا از گور] برنمىخیزند مگر مانند برخاستن کسى که شیطانش زده و دچار جنون کرده باشد، این از آن است که مىگویند دادوستد مانند رباست، حال آنکه خداوند دادوستد را حلال و ربا را حرام کرده است، اینک کسى که پند پروردگارش به او رسیده و دست بردارد، گذشتهاش را ایرادى نیست و کار او با خداوند است، و کسانى که به این کار بازگردند دوزخىاند و جاودانه در آنند (275)
یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ﴿276﴾
خداوند ربا را کم و کاست [و بىبرکت] مىگرداند و صدقات را افزایش [و برکت] مىدهد، و خداوند هیچ کفر[ان] پیشه گنهکارى را دوست ندارد (276)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿277﴾
کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند و نماز خواندهاند و زکات پرداختهاند، پاداششان نزد پروردگارشان [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (277)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ﴿278﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر به واقع مؤمنید، از خداوند پروا کنید و بازمانده ربا را رها کنید (278)
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ ﴿279﴾
و اگر نکردید بدانید که به جنگ با خدا و رسولش برخاستهاید، و اگر توبه کنید، سرمایههاى شما از آن شماست، نه ستم مىکنید و نه بر شما ستم مىرود (279)
وَإِنْ کَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَیْسَرَةٍ وَأَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿280﴾
و اگر [وامدار] تنگدست بود، مهلتى باید، تا گشایشى یابد، و اگر بدانید، بخشیدن آن برایتان بهتر است (280)
وَاتَّقُوا یَوْمًا تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿281﴾
و از روزى بترسید که در آن به سوى خداوند بازگردانده مىشوید، سپس به هرکس جزاى هر کارى که کرده است به تمامى داده شود، و بر آنان ستم نرود (281)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا تَدَایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاکْتُبُوهُ وَلْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا یَأْبَ کَاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ کَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیَکْتُبْ وَلْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئًا فَإِنْ کَانَ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفِیهًا أَوْ ضَعِیفًا أَوْ لَا یَسْتَطِیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجَالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونَا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَکِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا یَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَکْتُبُوهُ صَغِیرًا أَوْ کَبِیرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِکُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِیرُونَهَا بَیْنَکُمْ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَکْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَایَعْتُمْ وَلَا یُضَارَّ کَاتِبٌ وَلَا شَهِیدٌ وَإِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَیُعَلِّمُکُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿282﴾
اى مؤمنان اگر وامى [یا معامله نسیهاى انجام] دادید که سررسید معینى داشت آن را بنویسید، و باید نویسندهاى در میان شما دادگرانه آن را بنویسد، و هیچ نویسندهاى نباید از نوشتن آن سر باززند، چنانکه [و به شکرانه آنکه] خداوند او را آموزش داده است، باید کسى که وام بر عهده اوست املاء کند و او [نویسنده] بنویسد و از خداوند [جهان]، پروردگارش پروا کند و چیزى از آن فرونگذارد، و اگر کسى که وام بر عهده اوست کمخرد یا ناتوان باشد، یا املاء کردن نتواند، باید "ولى" او عادلانه املاء کند، و دو شاهد از مردان خودتان [مسلمانان] را بر آن گواه بگیرید، و اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن از گواهانى که مىپسندید [انتخاب کنید]، که اگر یکى از آنها فراموش کرد، آن دیگرى به یادش آورد، و گواهان چون [براى اداى گواهى] خوانده شوند، سر بازنزنند، و ملول نشوید از اینکه آن را چه خرد باشد چه بزرگ، طبق مدتش بنویسید، این کار نزد خداوند درستتر و از لحاظ گواهى دادن استوارتر و بىشک و شبههتر است، مگر آنکه دادوستد نقدى باشد که بین خود [دستادست] برگذار کنید، که در این صورت گناهى بر شما نیست که آن را ننویسید، و چون دادوستد کنید بر آن گواه بگیرید، و نباید نویسنده و گواه به رنج و زیان افتند، و اگر چنین کارى کنید، نافرمانى کردهاید، و از خداوند پروا کنید، و خداوند [بدین گونه] به شما آموزش مىدهد، و خدا به هر چیز داناست (282)
وَإِنْ کُنْتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا کَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُکُمْ بَعْضًا فَلْیُؤَدِّ الَّذِی اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَکْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ یَکْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ﴿283﴾
و اگر در سفر بودید و نویسنده نیافتید باید گرویى بستانید، و اگر کسى از شما دیگرى را امین دانست [و گرویى نگرفت] باید کسى که امین دانسته شده، امانت [دین] او را بازپس دهد و از خداوند [جهان] پروردگارش، پروا کند، و شهادت را کتمان نکنید، و هرکس که آن را کتمان کند، دلش گنهکار است، و خداوند به آنچه مىکنید داناست (283)
لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿284﴾
آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداوند است، و اگر ما فىالضمیر خود را آشکار کنید یا پنهان بدارید، خداوند آن را با شما محاسبه خواهد کرد، آنگاه هرکس را که بخواهد مىآمرزد و هرکس را که بخواهد به عذاب دچار مىکند، و خداوند بر هر کارى تواناست (284)
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ ﴿285﴾
پیامبر به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده است، ایمان آورده است و مؤمنان هم، همگى به خداوند و فرشتگانش و کتابهایش و پیامبرانش ایمان آوردهاند [و مىگویند] بین هیچیک از پیامبران او فرق نمىگذاریم، و مىگویند شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا آمرزش تو را خواهانیم و بازگشت به سوى توست (285)
لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ﴿286﴾
خداوند هیچکس را جز به اندازه توانش تکلیف نمىکند، هرکس هر چه نیکى کند به سود او و هرچه بدى کند به زیان اوست، خدایا اگر [فرمانى را] فراموش یا خطایى کردیم بر ما مگیر، پروردگارا بار گرانى بر عهده ما مگذار، چنانکه بر عهده پیشینیان ما گذاردهاى، پروردگارا آنچه تاب و توان آن را نداریم بر دوش ما مگذار، ما را ببخش و بیامرز و بر ما رحمتآور، تو مولاى مایى، ما را بر خدا نشناسان پیروز گردان (286)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الم ﴿1﴾
الف لام میم (1)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ﴿2﴾
خداوند است آنکه جز او خدایى نیست و زنده پاینده است (2)
نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿3﴾
این کتاب را که همخوان با کتب آسمانى پیشین است به درستى بر تو نازل کرد و تورات و انجیل را پیشتر فروفرستاد (3)
مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَأَنْزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَاللَّهُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿4﴾
که راهنماى مردم است، و نیز فرقان را نازل کرد، منکران آیات الهى، عذابى شدید [در پیش] دارند و خداوند پیروزمند دادستان است (4)
إِنَّ اللَّهَ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ ﴿5﴾
هیچ چیز در زمین و در آسمان بر خداوند پوشیده نیست (5)
هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحَامِ کَیْفَ یَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿6﴾
او کسى است که بدانگونه که خواهد شما را در رحمها نقشبندى کند، جز او که پیروزمند فرزانه است خدایى نیست (6)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ﴿7﴾
او کسى است که کتاب را بر تو نازل کرد که بخشى از آن محکمات است که اساس کتاب است، و بخش دیگر متشابهات است، اما کجدلان، براى فتنه جویى و در طلب تاویل، پیگیر متشابهات مىشوند، حال آنکه تاویل آن را جز خداوند و راسخان در علم که مىگویند به آن ایمان آوردهایم، همه از پیشگاه خداوند است نمىدانند، و جز خردمندان کسى پند نمىگیرد (7)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ ﴿8﴾
[مىگویند] پروردگارا، پس از آنکه هدایتمان کردى، دلهاى ما را مگردان، و رحمتى از سوى خویش به ما ارزانى دار که تو بخشندهاى (8)
رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُخْلِفُ الْمِیعَادَ﴿9﴾
پروردگارا تو گردآورنده مردمان در روزى هستى که شکى در [آمدن] آن نیست، چرا که خداوند خلف وعده نمىکند (9)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِکَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ ﴿10﴾
کافران را اموال و فرزندانشان به هیچ روى از عذاب الهى بازندارد، و اینان همگى هیزم جهنماند (10)
کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللَّهُ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿11﴾
همانند شیوه آل فرعون و پیشینیان ایشان که آیات ما را دروغ انگاشتند، آنگاه خداوند آنان را به گناهانشان فروگرفت، و خدا سخت کیفر است (11)
قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿12﴾
بگو به کافران زودا که به زانو درآیید و [سرانجام] در جهنم گرد آورده شوید و چه بد جایگاهى است (12)
قَدْ کَانَ لَکُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَأُخْرَى کَافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ الْعَیْنِ وَاللَّهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشَاءُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ ﴿13﴾
حقا که در کار و بار دو گروهى که با هم رو در رو شدند مایه عبرتى براى شما بود، گروهى در راه خدا مىجنگید و دیگرى کفر پیشه بود، [کافران مسلمانان را] به چشم خویش دوچندان خویش مىدیدند، و خداوند هرکس را بخواهد به نصرت خویش یارى مىدهد، و در این امر دیدهوران را عبرت است (13)
زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ ﴿14﴾
عشق به خواستنیها از جمله زنان و فرزندان [پسران] و مال هنگفت اعم از زر و سیم و اسبان نشاندار و چارپایان و کشتزاران، در چشم مردم آراسته شده است، اینها بهره [گذارى] زندگانى دنیاست، و نیک سرانجامى نزد خداوند است (14)
قُلْ أَؤُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذَلِکُمْ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿15﴾
بگو آیا به بهتر از اینها آگاهتان کنم؟ براى پرهیزگاران نزد پروردگارشان بوستانهایى است که جویباران از فرودست آنها جارى است، جاودانه در آنند و جفتهاى پاکیزه دارند و از خشنودى خداوند برخوردارند، و خدا بر [احوال] بندگانش بیناست (15)
الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿16﴾
آنان که مىگویند پروردگارا ما ایمان آوردهایم گناهان ما را بیامرز و ما را از عذاب دوزخ در امان بدار (16)
الصَّابِرِینَ وَالصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَالْمُنْفِقِینَ وَالْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ﴿17﴾
آنان شکیبایان و راستگویان و فرمانبرداران و بخشندگان و استغفارگران سحرگاهانند (17)
شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِکَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿18﴾
خداوند که در دادگرى استوار است و فرشتگان و عالمان [راستین] گواهى مىدهند که خدایى جز او نیست، آرى جز او که پیروزمند فرزانه است، خدایى نیست (18)
إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ وَمَنْ یَکْفُرْ بِآیَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿19﴾
دین خداپسند همانا اسلام است و اهل کتاب پس از آنکه علم یافتند، از رشک و رقابتى که با هم داشتند، اختلاف پیشه کردند و هر کس که آیات الهى را انکار کند [بداند که] خداوند زودشمار است (19)
فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ وَالْأُمِّیِّینَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿20﴾
و اگر با تو محاجه کردند بگو من و هر آن کس که پیرو من است روى دل به سوى خداوند مىنهیم، و به اهل کتاب و قوم بىکتاب [مشرکان عرب] بگو آیا اسلام مىآورید؟ اگر اسلام آوردند، به راستى راهیاب شدهاند و اگر رویگردان شدند، همین رساندن پیام بر تو است و خداوند بر [احوال] بندگانش بیناست (20)
إِنَّ الَّذِینَ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَیَقْتُلُونَ الَّذِینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿21﴾
به کسانى که آیات الهى را انکار مىکنند و پیامبران را به ناحق مىکشند و دادگستران را به قتل مىرسانند، از عذابى دردناک خبر ده (21)
أُولَئِکَ الَّذِینَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ﴿22﴾
اینان کسانى هستند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه شده است و یاورانى ندارند (22)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُوا نَصِیبًا مِنَ الْکِتَابِ یُدْعَوْنَ إِلَى کِتَابِ اللَّهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلَّى فَرِیقٌ مِنْهُمْ وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿23﴾
آیا داستان کسانى را که بهرهاى از کتاب الهى دارند، ندانستهاى که چون براى داورى در میانشان، ایشان را به کتاب الهى [تورات] بازخوانند، آنگاه گروهى از آنان سر برتافته، رویگردان مىشوند (23)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِی دِینِهِمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿24﴾
این از آن است که مىگویند آتش دوزخ جز چند روز اندکشمار به ما نمىرسد، و برساخته هایشان آنان را در دینشان فریفته کرده است (24)
فَکَیْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿25﴾
تا اینان در روزى که شکى در فرارسیدن آن نیست و گردشان آوریم و به هرکس جزاى کردارش به تمامى داده شود و بر هیچ کس ستم نرود، چه خواهند کرد؟ (25)
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ﴿26﴾
بگو خداوندا، اى فرمانفرماى هستى، به هرکس که خواهى فرمانروایى بخشى و از هرکس که خواهى فرمانروایى بازستانى، و تویى که هرکس را که خواهى گرامى دارى و هرکسى را که خواهى خوارکنى، [سررشته] خیر به دست توست، تو بر هر کار توانایى (26)
تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿27﴾
از شب بکاهى و بر روز بیفزایى و از روز بکاهى و بر شب بیفزایى، و زنده را از مرده برآورى و مرده را از زنده، و هرکس را که خواهى بىحساب روزى دهى (27)
لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ ﴿28﴾
مؤمنان نباید که کافران را -به جاى مؤمناندوست بگیرند، و هرکس چنین کند از [لطف و ولایت] خداوند بىبهره است، مگر آنکه از آنان به نوعى تقیه کنید، و خداوند شما را از خویش بر حذر مىدارد، و بازگشت به سوى خداوند است (28)
قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِی صُدُورِکُمْ أَوْ تُبْدُوهُ یَعْلَمْهُ اللَّهُ وَیَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿29﴾
بگو اگر مافىالضمیرتان را پنهان بدارید یا آشکار کنید، خداوند آن را مىداند و آنچه در آسمانها و زمین است [هم] مىداند، و خداوند بر هر کارى تواناست (29)
یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَدًا بَعِیدًا وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ ﴿30﴾
[یاد کنید از] روزى که هرکس هر آنچه از نیکى و بدى کرده است، حاضر یابد، و آرزو کند که مگر بین او و کار بدش فرسنگها فاصله باشد، و خداوند شما را از خودش بر حذر مىدارد، و خدا به بندگانش رئوف است (30)
قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿31﴾
بگو اگر خدا را دوست دارید از من پیروى کنید تا خدا نیز شما را دوست داشته باشد و گناهانتان را بیامرزد، و خداوند آمرزگار مهربان است (31)
قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ ﴿32﴾
بگو از خدا و پیامبر اطاعت کنید، و اگر رویگردان شدند [بدانند که] خداوند کافران را دوست ندارد (32)
إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ﴿33﴾
خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید (33)
ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿34﴾
اینان بعضى زاد و رود بعضى دیگر هستند، و خداوند شنواى داناست (34)
إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿35﴾
و چنین بود که همسر عمران گفت پروردگارا من آنچه در شکم دارم نذر کردم که آزاد از هر قید، دربند خدمت تو باشد، از من بپذیر که تو شنواى دانایى (35)
فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّکَرُ کَالْأُنْثَى وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَإِنِّی أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ﴿36﴾
و چون فرزندش را بزاد گفت پروردگارا من دختر زادهام -و خدا بهتر مىداند که او چه زاده بود-و پسر مانند دختر نیست، و من او را مریم نام نهادم و او و فرزندانش را از شر شیطان مطرود به پناه تو مىآورم (36)
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ یَا مَرْیَمُ أَنَّى لَکِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ﴿37﴾
آنگاه پروردگارش او را هرچه نیکتر پذیرفت، و به نیکى پرورش داد، و زکریا را به سرپرستى او برگماشت، هرگاه که زکریا در آن غرفه بر او وارد مىشد مىدید که نزد او رزق و روزىاى هست [و] مىگفت اى مریم اینها از کجا برایت آمده است؟ مریم [در پاسخ] مىگفت آن از نزد خداوند است، خدا هرکس را که بخواهد بىحساب روزى مىبخشد (37)
هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ ﴿38﴾
آنجا بود که زکریا به [درگاه] پروردگارش دعا کرد و گفت پروردگارا به من از نزد خود فرزندى پاک عطا فرما، که تو شنواى دعایى (38)
فَنَادَتْهُ الْمَلَائِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیَى مُصَدِّقًا بِکَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَیِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿39﴾
آنگاه در حالى که در محراب به نماز ایستاده بود، فرشتگان ندایش دادند که خداوند تو را به [فرزندى به نام] یحیى بشارت مىدهد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کلمه الله [عیسى بن مریم] و مهتر و خویشتندار [پرهیزنده از زنان] و پیامبرى از شایستگان است (39)
قَالَ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِیَ الْکِبَرُ وَامْرَأَتِی عَاقِرٌ قَالَ کَذَلِکَ اللَّهُ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ ﴿40﴾
گفت پروردگارا چگونه مرا پسرى باشد، حال آنکه پیرىام بالا گرفته است و همسرم نازاست، گفت بدینسان خداوند هرچه را خواهد به انجام رساند (40)
قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قَالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزًا وَاذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ ﴿41﴾
گفت پروردگارا براى من نشانهاى قرار ده، گفت نشانه تو این است که سه روز با مردم سخن نگویى مگر به اشاره، و پروردگارت را بسیار یاد کن و شامگاهان و بامدادان او را تسبیح گوى (41)
وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ ﴿42﴾
و یاد کن از آنکه فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را پذیرفته و پاکیزه داشته و بر زنان جهانیان [هم زمان خویش] برترى داده است (42)
یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ ﴿43﴾
اى مریم پروردگارت را اطاعت کن و سجدهبر و همراه نمازگزاران نماز بگزار (43)
ذَلِکَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْکَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَیُّهُمْ یَکْفُلُ مَرْیَمَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ ﴿44﴾
این از اخبار غیب است که بر تو وحى مىکنیم و تو آنگاه که قلمها[ى قرعه]شان را انداختند که کدامیک مریم را سرپرستى کنند، و هنگامى که ستیزه مىکردند در نزد ایشان نبودى (44)
إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ﴿45﴾
چنین بود که فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را به کلمه خویش که نامش عیسى مسیح فرزند مریم است و در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان [الهى] است، بشارت مىدهد (45)
وَیُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَکَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿46﴾
او در گهواره [به اعجاز] و در میانسالى [به وحى] با مردم سخن مىگوید و از شایستگان است (46)
قَالَتْ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ قَالَ کَذَلِکِ اللَّهُ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿47﴾
[مریم] گفت پروردگارا چگونه مرا فرزندى باشد، حال آنکه دست هیچ بشرى به من نرسیده است، گفت خداوند بدینسان هرچه را بخواهد مىآفریند، [و] چون اراده او به کارى تعلق گرفت، به آن مىگوید موجود شو، و بىدرنگ موجود مىشود (47)
وَیُعَلِّمُهُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿48﴾
و به او کتاب و حکمت و تورات و انجیل مىآموزد (48)
وَرَسُولًا إِلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْیِی الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُکُمْ بِمَا تَأْکُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿49﴾
و پیامبرى است به سوى بنىاسرائیل که [با آنان مىگوید] من از سوى پروردگارتان براى شما معجزهاى آوردهام، که از گل براى شما چیزى به هیئت پرنده مىسازم و در آن مىدمم و آن به اذن الهى پرنده[ى جاندار] مىشود، و به اذن الهى نابیناى مادرزاد و پیس را بهبود مىبخشم و مردگان را زنده مىکنم، و از آنچه مىخورید و در خانههایتان ذخیره مىکنید به شما خبر مىدهم، اگر اهل ایمان باشید در این براى شما مایه آگاهى و عبرت است (49)
وَمُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَجِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ ﴿50﴾
همچنین گواهىدهنده بر [صدق] تورات هستم که پیش روى من است [و برانگیخته شدهام] که بعضى از آنچه بر شما حرام بوده است، حلال کنم و معجزهاى از سوى پروردگارتان براى شما آوردهام، پس از خداوند پروا و از من پیروى کنید (50)
إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ ﴿51﴾
خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، او را بپرستید که راه راست همین است (51)
فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسَى مِنْهُمُ الْکُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿52﴾
سپس، هنگامى که عیسى به کفر آنان پى برد، گفت یاوران من در راه خداوند کیستند؟ حواریون گفتند ما یاوران [دین] الهى هستیم، به خداوند ایمان آوردهایم و گواه باش که ما فرمانبرداریم (52)
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ ﴿53﴾
پروردگارا به آنچه نازل کردهاى ایمان آوردیم و از پیامبرت پیروى کردیم پس ما را در زمره گواهان بنویس (53)
وَمَکَرُوا وَمَکَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ ﴿54﴾
و [منکران] مکرورزیدند و خداوند هم [در پاسخشان] مکر در میان آورد، و خداوند بهترین مکرانگیزان است (54)
إِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَرَافِعُکَ إِلَیَّ وَمُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِینَ اتَّبَعُوکَ فَوْقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأَحْکُمُ بَیْنَکُمْ فِیمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿55﴾
و چنین بود که خداوند فرمود اى عیسى من فراگیرنده [روح] تو و برکشندهات به سوى خویش و رهایىدهندهات از [شر] کافرانم و پیروان تو را تا روز قیامت از کافران برتر مىدارم، سپس بازگشت شما به سوى من است، و در آنچه اختلاف دارید داورى خواهم کرد (55)
فَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿56﴾
آنگاه کافران را در دنیا و آخرت به عذابى شدید دچار مىکنم، و یاورانى ندارند (56)
وَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿57﴾
ولى کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند، پاداشهایشان را به تمامى مىدهد و خداوند ستمکاران را دوست ندارد (57)
ذَلِکَ نَتْلُوهُ عَلَیْکَ مِنَ الْآیَاتِ وَالذِّکْرِ الْحَکِیمِ ﴿58﴾
اینها [همه را] از آیات خویش و قرآن حکمتآمیز بر تو مىخوانیم (58)
إِنَّ مَثَلَ عِیسَى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿59﴾
شان [آفرینش] عیسى براى خداوند همچون شان [آفرینش] آدم است که او را از خاک آفرید، سپس به او گفت موجود شو و بىدرنگ موجود شد (59)
الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلَا تَکُنْ مِنَ الْمُمْتَرِینَ ﴿60﴾
این حقایق از سوى پروردگار تو است، پس هرگز از دودلان مباش (60)
فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ ﴿61﴾
و هرکس که پس از فرا رسیدن علم [وحى] به تو درباره او [عیسى] با تو محاجه کند بگو بیایید ما پسرانمان و شما پسرانتان، ما زنانمان و شما زنانتان، ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را بخوانیم، سپس [به درگاه خداوند] تضرع کنیم و بخواهیم که لعنت الهى بر دروغگویان فرود آید (61)
إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿62﴾
اینها حدیث حق و حقیقت است و خدایى جز خداوند نیست، و خداوند پیروزمند فرزانه است (62)
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالْمُفْسِدِینَ ﴿63﴾
و اگر رویگردان شدند [بدان که] خداوند از تبهکاران آگاه است (63)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿64﴾
بگو اى اهل کتاب بیایید بر سر سخنى که بین ما و شما یکسان است بایستیم که جز خداوند را نپرستیم و براى او هیچگونه شریکى نیاوریم و هیچکس از ما دیگرى را به جاى خداوند، به خدایى برنگیرد و اگر رویگردان شدند، بگویید شاهد باشید که ما فرمانبرداریم (64)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِی إِبْرَاهِیمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِیلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿65﴾
اى اهل کتاب چرا در حق ابراهیم محاجه مىکنید، حال آنکه تورات و انجیل پس از او، نازل شده است، آیا اندیشه نمىکنید؟ (65)
هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِیمَا لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِیمَا لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿66﴾
بهوش باشید گیریم که در آنچه به آن علم دارید محاجه کردید، اما چرا در آنچه به آن علمى ندارید مجادله مىکنید؟ و خداوند مىداند و شما نمىدانید (66)
مَا کَانَ إِبْرَاهِیمُ یَهُودِیًّا وَلَا نَصْرَانِیًّا وَلَکِنْ کَانَ حَنِیفًا مُسْلِمًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿67﴾
ابراهیم نه یهودى بود و نه مسیحى، بلکه پاکدین فرمانبردارى بود و از مشرکان نبود (67)
إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِیُّ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ ﴿68﴾
نزدیکترین مردم به ابراهیم همان کسانى هستند که از او پیروى کردهاند و این پیامبر و مؤمنان، و خداوند سرور مؤمنان است (68)
وَدَّتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یُضِلُّونَکُمْ وَمَا یُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ ﴿69﴾
گروهى از اهل کتاب خوش دارند که شما را گمراه کنند، ولى جز خودشان را به گمراهى نمىکشند و نمىدانند (69)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿70﴾
اى اهل کتاب چرا آیات الهى را آگاهانه انکار مىکنید؟ (70)
یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿71﴾
اى اهل کتاب چرا دیده و دانسته حق را به باطل مىآمیزید و آن را کتمان مىکنید؟ (71)
وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِی أُنْزِلَ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاکْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ﴿72﴾
و گروهى از اهل کتاب گفتند به آنچه بر مؤمنان [مسلمانان] نازل شده است، در آغاز روز ایمان بیاورید، و در پایان روز انکارش کنید، شاید [از دین خود] برگردند (72)
وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَکُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ أَنْ یُؤْتَى أَحَدٌ مِثْلَ مَا أُوتِیتُمْ أَوْ یُحَاجُّوکُمْ عِنْدَ رَبِّکُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿73﴾
و جز به کسى که از دین شما پیروى مىکند، ایمان نیاورید -بگو هدایت، هدایت الهى است[و باور مکنید] که به کسى نظیر آنچه به شما داده شده است داده شود یا [باور مکنید که بتوانند] در پیشگاه خداوند با شما احتجاج کنند بگو چنین فضلى در دست خداوند است، به هرکس که بخواهد مىبخشد، و خداوند گشایشگر داناست (73)
یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿74﴾
هرکس را که بخواهد مشمول رحمت خویش مىگرداند و خدا دارنده بخشش و بخشایش عظیم است (74)
وَمِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ یُؤَدِّهِ إِلَیْکَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِینَارٍ لَا یُؤَدِّهِ إِلَیْکَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَیْهِ قَائِمًا ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَیْسَ عَلَیْنَا فِی الْأُمِّیِّینَ سَبِیلٌ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ﴿75﴾
و از اهل کتاب کسى هست که اگر مالى هنگفت به او امانت دهى، به تو بازخواهد داد، و هم از ایشان کسى هست که اگر دینارى به او امانت دهى به تو باز نخواهد داد، مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشى [و باز پس بخواهى]، این از آن است که مىگویند قوم بىکتاب [عرب] بر ما حقى و حکمى ندارند و آگاهانه به خداوند دروغ مىبندند (75)
بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ ﴿76﴾
چنین نیست، بلکه هر کس که به پیمانش وفا کند و پارسایىورزد [بداند که] خداوند پرهیزگاران را دوست دارد (76)
إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَیْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَلَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلَا یُزَکِّیهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿77﴾
کسانى که عهد الهى و سوگندهاى خود را به بهاى ناچیزى مىفروشند، در آخرت بهرهاى ندارند و خداوند در روز قیامت با آنان سخن نمىگوید و [به نظر رحمت] به سویشان نمىنگرد و پاکیزهشان نمىدارد و عذاب دردناکى [در پیش] دارند (77)
وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِیقًا یَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْکِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْکِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْکِتَابِ وَیَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿78﴾
و از ایشان گروهى هستند که به تقلید و تحریف کتاب آسمانى مىکوشند تا [آنچه از خود مىبافند] جزو کتاب آسمانى بشمارید و حال آنکه جزو کتاب آسمانى نیست، و مىگویند آنها از سوى خداوند [نازل شده] است و حال آنکه از سوى خداوند نیست، و آگاهانه به خداوند دروغ مىبندند (78)
مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتَابَ وَالْحُکْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِبَادًا لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِمَا کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ وَبِمَا کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ ﴿79﴾
هیچ بشرى را نرسد که خداوند به او کتاب و حکمت و نبوت داده باشد، سپس به مردمان بگوید به جاى آنکه بندگان خداوند باشید، بندگان من باشید، بلکه [باید بگوید] شما که کتاب آسمانى را آموزش داده و آموزش یافتهاید، عالمان ربانى باشید (79)
وَلَا یَأْمُرَکُمْ أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلَائِکَةَ وَالنَّبِیِّینَ أَرْبَابًا أَیَأْمُرُکُمْ بِالْکُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿80﴾
و به شما دستور ندهد که فرشتگان و پیامبران را به خدایى برگیرید، آیا پس از آنکه مسلمان گشتهاید شما را به کفر فرمان مىدهد؟ (80)
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتَابٍ وَحِکْمَةٍ ثُمَّ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِکُمْ إِصْرِی قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَکُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ ﴿81﴾
و چنین بود که خداوند از پیامبران پیمان گرفت که چون به شما کتاب و حکمت بخشیدم، آنگاه پیامبرى به سویتان آمد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کتب آسمانى شما گردید، بر شماست که به او ایمان آورید و یاریش دهید، آنگاه فرمود آیا گردن نهادید و بر این [امر] با من پیمان بستید؟ گفتند آرى گردن نهادیم، فرمود پس هم شما گواهى دهید و هم من همراه با شما، شاهدم (81)
فَمَنْ تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿82﴾
سپس هر کس که بعد از آن رویگردان شد، [بدانید که] ایشان از نافرمانانند (82)
أَفَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ ﴿83﴾
آیا دینى جز دین الهى را مىجویند، حال آنکه هر آن کس که در آسمانها و زمین است خواه و ناخواه فرمانبردار او هستند، و به سوى او بازگردانده مىشوند (83)
قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَالنَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿84﴾
بگو به خداوند و آنچه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسى و عیسى و پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ایمان آوردهایم، و بین هیچیک از آنان فرق نمىگذاریم و ما فرمانبردار او هستیم (84)
وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿85﴾
و هر کس که دینى غیر از اسلام برگزیند، هرگز از او پذیرفته نمىشود و او در آخرت از زیانکاران است (85)
کَیْفَ یَهْدِی اللَّهُ قَوْمًا کَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿86﴾
چگونه خداوند قومى را هدایت کند که بعد از ایمانشان و پس از اینکه شهادت دادهاند که پیامبر [اسلام] بر حق است و روشنگریهایى براى آنان آمده است، کافر شدند، و خداوند قوم ستمکار را هدایت نمىکند (86)
أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِکَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ﴿87﴾
جزاى اینان آن است که لعنت الهى و لعنت فرشتگان و مردم همگى بر آنان است (87)
خَالِدِینَ فِیهَا لَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ ﴿88﴾
جاودانه در دوزخاند، و از عذابشان کاسته نمىشود و به آنان مهلت داده نمىشود (88)
إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿89﴾
مگر کسانى که پس از آن، توبه و درستکارى کردند که خداوند آمرزگار مهربان است (89)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا کُفْرًا لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الضَّالُّونَ ﴿90﴾
کسانى که پس از ایمانشان کفرورزیدند، سپس بر کفر خود افزودند، هرگز توبهشان پذیرفته نمىشود و اینان گمراهند (90)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿91﴾
کسانى که کفرورزیدهاند و در حال کفر مردهاند، اگر به اندازه روى زمین، طلا فدیه دهند از ایشان پذیرفته نمىشود، اینان عذابى دردناک [در پیش] دارند و یاورانى ندارند (91)
لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿92﴾
هرگز به نیکى دست نیابید مگر آنکه از آنچه دوست دارید [و عزیز مىشمارید] ببخشید، و هر آنچه ببخشید خداوند از آن آگاه است (92)
