مفاهیم آیه منتخب، کارشناس حجت الاسلام حمید محمدی - طرح 1455
حق الناس
إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِکُمْ مَا لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَیِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِیمٌ ﴿15﴾
زیرا شما آن سخنان را از زبان یکدیگر تلقّی کرده و حرفی بر زبان می‌گفتید که علم به آن نداشتید و این کار را سهل و کوچک می‌پنداشتید در صورتی که نزد خدا (گناهی) بسیار بزرگ بود. (15)
این آیه به دنبال ماجرای افک و یا تهمت بزرگ است. در مدینه برخی از منافقین نسبت به برخی از زنان مسلمان تهمت ناموسی زدند. شایعاتی نیز در جامعه پراکنده کردند. قرآن کریم به شدت با این مطلب برخورد کرده و در این آیه با پیگیری همان مطلب، خداوند مسلمانان را در مورد کوتاهی کردن در برخورد با شایعات سرزنش می کند.
در این آیه در چند مورد از مسلمانان انتقاد شده است. اول اینکه چرا افراد جامعه اسلامی به استقبال این شایعه رفته و مطلب را از زبان یکدیگر گرفته و پخش کردند که خود اینکار گناه است.
جامعه اسلامی در خصوص مطلبی در حال گفت و گو است که هیچ علم و یقینی در مورد آن نداشتند. تهمت و شایعه ای بدون دلیل و مدرک گسترش پیدا کرده که این هم خود گناهی بزرگ است.
سوم اینکه این تهمت بزرگ را مطلبی ساده و کوچک برشمردند. در حالی که حیثیت برخی از زنان مسلمان خدشه دار می شد و آبروی مسلمان بردن گناهی فوق العاده بزرگی است. و نکته چهارم اینکه کوتاهی در برخورد با تهمت و شایعه، بسیار امر خطایی است.
در این آیات گاهی تعبیر به زبانتان و گاهی تعبیر با دهانتان آمده است. با این همه که ما می دانیم سخن با زبان و دهان انجام می گیرد. این نکته شاید اشاره به این امر دارد که شما نه در پذیرش و نه در پخش شایعه دلیلی نداشتید. بلکه سخنانی بی اساس و باد هوا بود که زبان و دهان شما را گردش می داد.
گناه تهمت را نباید کوچک و سبک شمرد. اگر گناه در نظر انسان بزرگ باشد، انسان کمتر مرتکب گناه شده و اگر خطا کرد، بلافاصله ناراحت شده و توبه می کند. اما اگر گناه در نظر انسان کوچک و ساده باشد و انسان اهمیتی برای آن قائل نباشد، این انسان در مسیر خطرناک سقوط قرار می گیرد.
مولا علی (ع) در نهج البلاغه قصار 348 اعلام می کند: شدیدترین گناهان، آنهایی است که صاحبش آن را سبک شمارد. این آیه شریفه با شایعه سازی به شدت برخورد کرده و از مسلمانان خواسته که در برابر شایعه بایستند. چون شایعه سازی و شایعه پراکنی یکی از شاخه های جنگ روانی است که در جهان امروز از این روش در سطح ملی و بین المللی و در محافل سیاسی و اجتماعی استفاده می شود.
وقتی دشمن نمی تواند در میدان جنگ به مسلمانان صدمه بزند، باشایعه پراکنی افکار عمومی را نگران و از مسائل ضروری منحرف می کند. در جوامع اسلامی نیز گاهی منافقین برای لکه دار کردن شخصیت ها یا انحراف افکار عمومی گاهی با انگیزه انتقام جویی و تسویه حساب شخصی، شایعه پراکنی می کنند. بردن آبروی دیگران و هتک حرمت و شخصیت انسانها حق الناس است و اگر انسان نتواند حق الناس را جبران کند، عاقبت بسیار بدی در انتظارش است.
انشاء الله خداوند ما را به وظایفمان آشنا نموده و از شایعه سازی و شایعه پراکنی دور گرداند.
سؤال امروز:
با توجه به آیه 15 سوره نور، کدام گناه بزرگ را مردم سبک می شمارند؟
1-پخش کردن شایعاتی که به درستی آن یقین ندارند.
2-سبک شمردن نماز
3-نقل اخباری که به زیان مسلمین است.
لطفا پاسخ مورد نظر خود را به سامانه پیامکی 300004444 ارسال فرمایید.
حق الناس
إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِکُمْ مَا لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَیِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِیمٌ ﴿15﴾
زیرا شما آن سخنان را از زبان یکدیگر تلقّی کرده و حرفی بر زبان می‌گفتید که علم به آن نداشتید و این کار را سهل و کوچک می‌پنداشتید در صورتی که نزد خدا (گناهی) بسیار بزرگ بود. (15)
این آیه به دنبال ماجرای افک و یا تهمت بزرگ است. در مدینه برخی از منافقین نسبت به برخی از زنان مسلمان تهمت ناموسی زدند. شایعاتی نیز در جامعه پراکنده کردند. قرآن کریم به شدت با این مطلب برخورد کرده و در این آیه با پیگیری همان مطلب، خداوند مسلمانان را در مورد کوتاهی کردن در برخورد با شایعات سرزنش می کند.
در این آیه در چند مورد از مسلمانان انتقاد شده است. اول اینکه چرا افراد جامعه اسلامی به استقبال این شایعه رفته و مطلب را از زبان یکدیگر گرفته و پخش کردند که خود اینکار گناه است.
جامعه اسلامی در خصوص مطلبی در حال گفت و گو است که هیچ علم و یقینی در مورد آن نداشتند. تهمت و شایعه ای بدون دلیل و مدرک گسترش پیدا کرده که این هم خود گناهی بزرگ است.
سوم اینکه این تهمت بزرگ را مطلبی ساده و کوچک برشمردند. در حالی که حیثیت برخی از زنان مسلمان خدشه دار می شد و آبروی مسلمان بردن گناهی فوق العاده بزرگی است. و نکته چهارم اینکه کوتاهی در برخورد با تهمت و شایعه، بسیار امر خطایی است.
در این آیات گاهی تعبیر به زبانتان و گاهی تعبیر با دهانتان آمده است. با این همه که ما می دانیم سخن با زبان و دهان انجام می گیرد. این نکته شاید اشاره به این امر دارد که شما نه در پذیرش و نه در پخش شایعه دلیلی نداشتید. بلکه سخنانی بی اساس و باد هوا بود که زبان و دهان شما را گردش می داد.
گناه تهمت را نباید کوچک و سبک شمرد. اگر گناه در نظر انسان بزرگ باشد، انسان کمتر مرتکب گناه شده و اگر خطا کرد، بلافاصله ناراحت شده و توبه می کند. اما اگر گناه در نظر انسان کوچک و ساده باشد و انسان اهمیتی برای آن قائل نباشد، این انسان در مسیر خطرناک سقوط قرار می گیرد.
مولا علی (ع) در نهج البلاغه قصار 348 اعلام می کند: شدیدترین گناهان، آنهایی است که صاحبش آن را سبک شمارد. این آیه شریفه با شایعه سازی به شدت برخورد کرده و از مسلمانان خواسته که در برابر شایعه بایستند. چون شایعه سازی و شایعه پراکنی یکی از شاخه های جنگ روانی است که در جهان امروز از این روش در سطح ملی و بین المللی و در محافل سیاسی و اجتماعی استفاده می شود.
وقتی دشمن نمی تواند در میدان جنگ به مسلمانان صدمه بزند، باشایعه پراکنی افکار عمومی را نگران و از مسائل ضروری منحرف می کند. در جوامع اسلامی نیز گاهی منافقین برای لکه دار کردن شخصیت ها یا انحراف افکار عمومی گاهی با انگیزه انتقام جویی و تسویه حساب شخصی، شایعه پراکنی می کنند. بردن آبروی دیگران و هتک حرمت و شخصیت انسانها حق الناس است و اگر انسان نتواند حق الناس را جبران کند، عاقبت بسیار بدی در انتظارش است.
انشاء الله خداوند ما را به وظایفمان آشنا نموده و از شایعه سازی و شایعه پراکنی دور گرداند.
سؤال امروز:
با توجه به آیه 15 سوره نور، کدام گناه بزرگ را مردم سبک می شمارند؟
1-پخش کردن شایعاتی که به درستی آن یقین ندارند.
2-سبک شمردن نماز
3-نقل اخباری که به زیان مسلمین است.
لطفا پاسخ مورد نظر خود را به سامانه پیامکی 300004444 ارسال فرمایید.
