فهرست
استاد محمود خلیل الحصری

استاد محمود خلیل الحصری

  • 5 دقیقه مدت
  • 527 دریافت شده
قسمت: 17
نام سریالی: آشنایی با قاریان
در این برنامه با زندگینامه استاد محمود خلیل الحصری آشنا میشوید .
«شیخ محمود خلیل الحصری»، از مشاهیر قرائت مصر و قاریان عصر طلایی بود که صد سال پیش در چنین روزی(17 سپتامبر 1917 میلادی) در روستای «شبرا النمله» از توابع شهر «طنطا» واقع در استان «غربیه» مصر دیده به جهان گشود.


پدرش در چهار سالگی او را به یکی از مکتب‌خانه‌های سنتی آموزش قرآن فرستاد تا کلام وحی را در آنجا حفظ کند. مرحوم الحصری در 8 سالگی موفق شد که حفظ قرآن را به پایان ببرد و در 12 سالگی به مرکز دینی شهر طنطا پیوست و پس از آن، قرائات ده‌گانه قرآن را در الازهر آموخت.

الحصری پس از کسب مدرک علم قرائات، به پژوهش در حوزه علوم قرآنی روی آورد و با صوت زیبا و ادای خوبی که داشت در سال 1944 میلادی در آزمون تلاوت رادیو قرآن مصر شرکت کرد و توانست مقام نخست این آزمون را از آن خود کند.

مرحوم الحصری در سال 1950 میلادی به‌عنوان قاری مسجد «الاحمدی» در شهر طنطا انتخاب شد و از آنجا به مسجد الحسین(ع) قاهره ملحق شد.


شیخ الحصری از قاریان مشهور و پرآوازه‌ای بود که خداوند متعال صدای زیبایی به وی ارزانی داشته بود، او دنیا را با حلاوت صدای دلنشین خود عطرآگین کرد، به گونه‌ای که نخستین قاری مصری بود که تلاوت زیبایش از بلندگوهای حرم مکی و مدنی پخش شد و همچنین، نخستین قاری بود که در کنگره آمریکا و کاخ سفید تلاوت کرد.

ارادت مالزیایی‌ها به سفیر قرآن

این قاری نامدار مصری را به خاطر کثرت سفرهایش به کشورهای مختلف جهان برای قرائت، «سفیر قرآن» می‌خوانند، به طوری که گفته شده است در یکی از سفرهای وی به مالزی، مسلمانان و دوستداران شیخ حصری، خودروی حاملی وی را بر روی شانه‌های خود قرار دادند.

شیخ محمود خلیل الحصری خیلی زود به اهمیت تجوید در فهم قرآن و رساندن پیام آن به مخاطب پی‌ برد. بنابراین قرائت از نظر او علم و دارای اصولی بود. مرحوم حصری همچنین، معتقد بود که ترتیل قرآن تجسم زنده واژگان قرآن و تجسم معانی کلام وحی است.

شیخ‌القراء پیشین مصر بر این باور بود که ترتیل قرآن، قاری را در مواجهه عقلانی با متن قرآن قرار می‌دهد و قاری را نسبت به مسئولیت مهمش متنبه می‌کند.

مرحوم حصری همچنین، نخستین کسی بود که مصحف صوتی را با ترتیل به روایت حفص از عاصم در سال 1961 میلادی ضبط کرد و تأسیس اتحادیه قاریان قرآن و راه‌اندازی مراکز آموزش حفظ قرآن در همه شهرها و روستاهای مصر را خواستار شد، وی همچنین اقدام به تأسیس یک مسجد و مرکز آموزش حفظ قرآن در قاهره کرد.

بیست سال شیخ القراء بودن در مصر

شیخ الحصری یکی از بزرگان عرصه تلاوت قرآن بود، به گونه‌ای که در طول بیست سال به عنوان «شیخ القراء مصر» شناخته می‌شد و برخی صوت او را لحنی از الحان آسمانی توصیف کرده‌اند. وی به کشورهای بسیاری از جمله روسیه، چین، سوئیس و کانادا سفر کرد.

این قاری نامدار مصری قرآن را به روایت‌های مختلفی تلاوت و ضبط کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به روایت حفص از عاصم، ورش از نافع، روایت قالون از نافع و الدوری از ابی عمرو البصری اشاره کرد.


تلاوت حصری به عنوان سبکی برای آموزش قرآن به کودکان و بزرگان به شمار می‌رود و شیخ را از بین میلیون‌ها قاری ممتاز می‌کند، وی در صدر نخستین کسانی قرار داشت که برای تلاوت به خارج از مصر دعوت شد و در مقر سازمان ملل متحد، قصر پادشاهی لندن، کاخ سفید و کنگره آمریکا قرآن تلاوت کرده است.

کسب مدال درجه یک علوم و فنون

مرحوم حصری همچنین در روز بزرگداشت علم در مصر در سال 1967 میلادی توانست، مدال درجه یک دولتی علوم و فنون را از آن خود کند.

هفته‌نامه «الیوم الجدید» مصر به مناسبت یکصدمین سالروز ولادت شیخ محمود خلیل حصری، گفت‌وگویی با شماری از قراء و دست‌اندرکاران قرآنی مصر انجام داده است، «حسن سلیمان»، رئیس رادیو قرآن مصر در این گفت‌و‌گو در ارتباط با تلاوت زیبای مرحوم حصری اظهار کرد: خداوند به شیخ حصری صوتی زیبا بخشیده بود. او خود را وقف قرائت و قرآن کرد و نخستین قاری بود که در سال 1964 میلادی قرآن را با ترتیل در رادیو قرآن تلاوت کرد.

وی در ارتباط با تفاوت شیخ حصری با قراء چهارگانه «عبدالباسط عبد الصمد، محمود علی البنا، محمد صدیق منشاوی و مصطفى إسماعیل» گفت: هریک از این قاریان سبک خاصی در قرائت داشتند، اما مرحوم حصری توانست با صوت زیبای خود مخارج حروف را بسیار ماهرانه ادا کند که به این «علم دلالت»(معناشناسی) می‌گویند.

حسن سلیمان با بیان این که سبک‌های شیخ حصری همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد و شاگردان وی این سبک را به دیگران آموزش می‌دهند، گفت: شیخ سبک‌های متعددی در تلاوت داشت و هزاران شاگرد در داخل و خارج مصر به دست او تربیت شده‌اند.

پخش روزانه تلاوت در رادیو قرآن مصر

وی افزود: رادیو قرآن هم‌اکنون ترتیل پنج قاری مشهور «الحصری، محمد علی البنا، منشاوی، عبدالباسط و مصطفى إسماعیل» را به طور مرتب و روزانه پخش می‌کند.

احمد عیسی المعصراوی، از قاریان برجسته مصری و شیخ‌القراء سابق این کشور نیز در ارتباط با صدای دلنشین مرحوم حصری تصریح کرد: شیخ حصری قرآن را با همه وجود خود تلاوت می‌کرد و خداوند نیز صوتی زیبا به عطا کرده بود.

وی با بیان این که معانی آیات بر تلاوت شیخ حصری تأثیر می‌گذاشت، توضیح داد: او آنچه را «علم مقامات» می‌نامند، نمی‌دانست؛ اما در عین حال قرآن را با صدایی متناسب با آیات تلاوت می‌کرد و جذابیت قرآن رهنمون او در تلاوت بود.

شیخ حصری علاوه بر این که یک از مشاهیر قرائت بود، در حوزه علوم قرآنی نیز تألیفاتی داشت که از مهم‌ترین کتاب‌های وی می‌توان به «أحکام قراءة القرآن الکریم»، «القراءات العشر من الشاطبیة والدرة»، «معالم الاهتداء إلى معرفة الوقف والابتداء»، «الفتح الکبیر فی الاستعاذه والتکبیر»، «أحسن الأثر فی تاریخ القراء الأربعة عشر»، «مع القرآن الکریم»، «قراءة ورش عن نافع المدنی»، «قراءة الدوری عن أبى عمرو البصری»، «النهج الجدید فی علم التجوید»، و«رحلاتی فی الإسلام» اشاره کرد.

وفات در 63 سالگی

شیخ محمود خلیل حصری در سال 1938 میلادی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند بود که همه آنها حافظ قرآن هستند.

وی سرانجام در شب دوشنبه 24 نوامبر سال 1980 پس از 55 سال همنشینی با کتاب خدا در 63 سالگی دیده از جهان فروبست و جان به جان‌آفرین تسلیم کرد .

قطعات صوتی

مشخصات

سایر مشخصات

تصاویر

قسمت‌های دیگر

پایگاه قرآن