- 219
- 1000
- 1000
- 1000
قسمت 19 - همزه ها در قرائت کسائی کوفی
در این برنامه آقای کریم دولتی به آموزش همزه ها در قرائت کسائی کوفی می پردازد.
قرائتهای متواتر
قاریان هفتگانه از طبقه سوم قاریان قرآن در سده دوم هجری بودند که میان مردم شهرت پیدا کردند و این شهرت باعث شد که دیگران را تحتالشعاع قرار بدهند. این هفت تن با این که روات بسیار داشتند ولی دو راوی از آنها معروف شدند که عبارتاند از:
ابن کثیر مالکی: که راویانش قنبل و بزّی میباشند.
نافع مدنی: راویانش قالون و ورش میباشند.
عاصم کوفی: راویانش ابوبکر شعبة بن عیاش و حفص میباشند؛ و قرآنی که الآن در بین مردم دائر است مطابق قرائت عاصم است به روایت حفص.
حمزه کوفی: راویانش خلف و خلاد هستند.
کسایی کوفی: راویانش دوری و ابوالحارث هستند.
ابوعمرو بن علاء بصری: روایانش دوری و السّوسی میباشند.
ابن عامر: روایانش هشام و ابن ذکوان هستند.
از میان قرّاء سبعه پنج نفر اصالتاً ایرانی هستند و دو نفر عرب بودهاند و همچنین پنج نفر از بزرگان قراء سبعه (عاصم، نافع، حمزه، کسائی و ابوعمرو) از مذهب تشیع بودهاند و دو نفر بقیّه «ابن عامر و ابن کثیر) از اهل تسنن میباشند.
قرائتهای آحاد
علاوه بر هفت نفر یاد شده، سه نفر دیگر که قرائتشان را بسیاری از علمای قرائت صحیح و متواتر دانستهاند، به آنان افزودهاند که آنان عبارتند از:
یزیدبن قیقاع مدنی، درگذشته به سال 132 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: عیسی بن وردان و ابوالربیع سلیمان بن مسلم.
یعقوب بن اسحاق حضرمی، متوفی به سال 185 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: رویس (محمد متوکل) و روح بن عبدالمؤمن (عبدالمنعم).
خلف بن هشام، درگذشته به سال 229 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: اسحاق وراق و ادریس حداد.
قرائتهای شاذ
بعدها چهار نفر دیگر نیز بر شماره قاریان افزوده شد که قرائت این چهار نفر از قرائتهای «شاذ» - نادر- بود که آنان عبارتند از:
ابن محیصن: محمد بن عبدالرحمن معروف به ابن محیصن زاده 123 هـ.ق.
حسن بصری: درگذشته سال 110 هـ.ق.
یحیی بن مبارک یزیدی: درگذشت سال 202 ه.ق
اعمش: ابومحمد سلیمان بن مهران، معروف به اعمش؛ درگذشت 148 هـ. ق
روایتهای چهاردهگانه
هر یک از قرائتهای هفتگانه شاگردان مشهور داشتند که قرائت آنان را روایت چهاردهگانه گفتهاند. این چهارده نفر عبارتند از:
قالون: عیسی بن مینا مدنی (120–220 هـ. ق)
ورش: عثمان بن سعید مصری (110–197 هـ. ق)
بزی: ابوالحسن احمد بن محمد بن عبدالله ابی بزه، (170–234/250 هـ. ق)
قنبل: ابوعمرو محمد بن عبدالرحمن بن محمد بن خالدبن سعید، (195–291 هـ. ق)
دوری: ابوعمر حفص بن عمربن عبدالعزیز، دوری نحوی، درگذشت به سال 246 هـ.ق.
سوسی: ابوشعیب صالح بن زیاد بن عبدالله، درگذشت به سال 261 هـ.ق.
هشام: ابوولید هشام بن عماربن نصیر قاضی دمشقی، درگذشت به سال 245 هـ.ق.
ابن ذکوان: ابوعمر و عبدالله بن احمد بشیر بن ذکوان قرشی دمشقی (173–242 هـ. ق)
شعبة بن عیاش: ابوبکر شعبة بن عیاش بن سالم کوفی(95–193 هـ. ق)
حفص بن سلیمان: ابوعمرحفص بن سلیمان بن مغیره اسدی کوفی، درگذشت به سال 180 هـ.ق.
خلف: ابومحمد خلف بن هشام بزاز، متوفی به سال 229 هـ.ق.
خلاد: برخی او را خلید بن خالد صیرفی خواندهاند (درگذشت به سال 220 هـ. ق)
ابوحارث: لیث بن خالد بغدادی (درگذشت به سال 240/246 هـ. ق)
حفص دوری
قرائتهای متواتر
قاریان هفتگانه از طبقه سوم قاریان قرآن در سده دوم هجری بودند که میان مردم شهرت پیدا کردند و این شهرت باعث شد که دیگران را تحتالشعاع قرار بدهند. این هفت تن با این که روات بسیار داشتند ولی دو راوی از آنها معروف شدند که عبارتاند از:
ابن کثیر مالکی: که راویانش قنبل و بزّی میباشند.
نافع مدنی: راویانش قالون و ورش میباشند.
عاصم کوفی: راویانش ابوبکر شعبة بن عیاش و حفص میباشند؛ و قرآنی که الآن در بین مردم دائر است مطابق قرائت عاصم است به روایت حفص.
حمزه کوفی: راویانش خلف و خلاد هستند.
کسایی کوفی: راویانش دوری و ابوالحارث هستند.
ابوعمرو بن علاء بصری: روایانش دوری و السّوسی میباشند.
ابن عامر: روایانش هشام و ابن ذکوان هستند.
از میان قرّاء سبعه پنج نفر اصالتاً ایرانی هستند و دو نفر عرب بودهاند و همچنین پنج نفر از بزرگان قراء سبعه (عاصم، نافع، حمزه، کسائی و ابوعمرو) از مذهب تشیع بودهاند و دو نفر بقیّه «ابن عامر و ابن کثیر) از اهل تسنن میباشند.
قرائتهای آحاد
علاوه بر هفت نفر یاد شده، سه نفر دیگر که قرائتشان را بسیاری از علمای قرائت صحیح و متواتر دانستهاند، به آنان افزودهاند که آنان عبارتند از:
یزیدبن قیقاع مدنی، درگذشته به سال 132 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: عیسی بن وردان و ابوالربیع سلیمان بن مسلم.
یعقوب بن اسحاق حضرمی، متوفی به سال 185 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: رویس (محمد متوکل) و روح بن عبدالمؤمن (عبدالمنعم).
خلف بن هشام، درگذشته به سال 229 هـ.ق. راویانش عبارت بودند از: اسحاق وراق و ادریس حداد.
قرائتهای شاذ
بعدها چهار نفر دیگر نیز بر شماره قاریان افزوده شد که قرائت این چهار نفر از قرائتهای «شاذ» - نادر- بود که آنان عبارتند از:
ابن محیصن: محمد بن عبدالرحمن معروف به ابن محیصن زاده 123 هـ.ق.
حسن بصری: درگذشته سال 110 هـ.ق.
یحیی بن مبارک یزیدی: درگذشت سال 202 ه.ق
اعمش: ابومحمد سلیمان بن مهران، معروف به اعمش؛ درگذشت 148 هـ. ق
روایتهای چهاردهگانه
هر یک از قرائتهای هفتگانه شاگردان مشهور داشتند که قرائت آنان را روایت چهاردهگانه گفتهاند. این چهارده نفر عبارتند از:
قالون: عیسی بن مینا مدنی (120–220 هـ. ق)
ورش: عثمان بن سعید مصری (110–197 هـ. ق)
بزی: ابوالحسن احمد بن محمد بن عبدالله ابی بزه، (170–234/250 هـ. ق)
قنبل: ابوعمرو محمد بن عبدالرحمن بن محمد بن خالدبن سعید، (195–291 هـ. ق)
دوری: ابوعمر حفص بن عمربن عبدالعزیز، دوری نحوی، درگذشت به سال 246 هـ.ق.
سوسی: ابوشعیب صالح بن زیاد بن عبدالله، درگذشت به سال 261 هـ.ق.
هشام: ابوولید هشام بن عماربن نصیر قاضی دمشقی، درگذشت به سال 245 هـ.ق.
ابن ذکوان: ابوعمر و عبدالله بن احمد بشیر بن ذکوان قرشی دمشقی (173–242 هـ. ق)
شعبة بن عیاش: ابوبکر شعبة بن عیاش بن سالم کوفی(95–193 هـ. ق)
حفص بن سلیمان: ابوعمرحفص بن سلیمان بن مغیره اسدی کوفی، درگذشت به سال 180 هـ.ق.
خلف: ابومحمد خلف بن هشام بزاز، متوفی به سال 229 هـ.ق.
خلاد: برخی او را خلید بن خالد صیرفی خواندهاند (درگذشت به سال 220 هـ. ق)
ابوحارث: لیث بن خالد بغدادی (درگذشت به سال 240/246 هـ. ق)
حفص دوری