- 1088
سوره مبارکه حدید
ترجمه خواندنی قرآن با نگاه تفسیری و پیام رسان برای نوجوانان و جوانان اثر حجت الاسلام علی ملکی، با صدای علی همت مومیوند
57. حدید
به نام خدای بزرگوار مهربان
آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح خداست و اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست. 1
فرمانرواییِ آسمان‌ها و زمین فقط مال اوست. هم‌اوست که زنده می‌کند و می‌میراند و او از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 2
او قبل از همه بوده و بعد از همه هم خواهد بود. از همه آشکارتر است و در‌عین‌حال از همه هم مخفی‌تر! او هر چیزى را می‌داند. 3
اوست کسی که آسمان‌ها و زمین را در طول شش مرحله آفرید. آن‌وقت، بر مقام فرمانرواییِ جهان تکیه زد. همه را می‌داند: آنچه در زمین فرو می‌رود و آنچه از زمین خارج می‌شود و آنچه از آسمان فرو می‌آید و آنچه به آسمان بالا می‌رود. هر جا باشید، با شماست. بله، خدا کارهایتان را می‌بیند. 4
فرمانرواییِ آسمان‌ها و زمین فقط مال اوست و همۀ کارها به او ختم می‌شود. 5
در طول سال، مدتی شب‌ها را بلند و روزها را کوتاه می‌کند و مدتی روزها را بلند و شب‌ها را کوتاه. او می‌داند هرچه را در دل‌ها می‌گذرد. 6
نقش ایمان به خدا و رسولش را در زندگی پُررنگ‌تر کنید و از اموالی که خدا در استفادۀ از آن، شما را جانشین خودش کرده است، در راه او هزینه کنید. از میان شما کسانی که نقش ایمان را در زندگی پُررنگ‌تر کنند و انفاق کنند، پاداش بزرگی نصیبشان می‌شود. 7
چه‌تان شده که آن‌طورکه باید، به خدا ایمان نمی‌آورید؟! با اینکه پیامبر به پُررنگ‌ترکردن نقش ایمان به خدا دعوتتان می‌کند! درحالی‌که اگر واقعاً مسلمانید، هنگام اسلام‌آوردن، از شما تعهد محکم گرفت که گوش‌به‌فرمانش باشید! 8
هم‌اوست که بر بنده‌اش محمد آیه‌های روشن می‌فرستد تا از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرونتان بکشد. آخر، خدا در حقّتان دلسوزی مهربان است. 9
چه‌تان شده که در راه خدا انفاق نمی‌کنید؟! درحالی‌که آخرِ سر هم، خدا وارث آسمان‌ها و زمین است. البته از بین شما، کسانی که قبل از فتح مکه در راه خدا هزینه کردند و جنگیدند، با بقیه مساوی نیستند. آن‌ها مقامی دارند خیلی برتر از کسانی که بعد از فتح مکه در راه خدا هزینه کردند و جنگیدند. البته خدا به همۀ آنان پاداش نیک وعده داده است. بله، خدا از کارهایتان آگاه است. 10
کیست که کارهای خوب پیش خدا پس‌انداز کند تا خدا برایش چند برابرشان کند و آن کس پاداشی ارزشمند داشته باشد؟! 11
در آن روز که مردان و زنان باایمان را می‌بینی که نورشان جلوی رو و در سمت راست و چپشان پَرتوافشانی می‌کند. ندا می‌آید: «بشارت باد امروز بر شما به باغ‌های پردرختی که از زیرشان جوی‌ها روان است و در آنجا ماندنی هستید. این است آن کامیابی بزرگ!» 12
همان روزی که مردها و زن‌های منافق با التماس به مؤمنان می‌گویند: «کمی صبر کنید تا ما هم از نورتان استفاده کنیم!» به آن‌ها گفته می‌شود: «برگردید پشت سرتان و نوری از دنیا به‌دست بیاورید!» پس بینشان دیواری زده می‌شود که دری دارد. محوطۀ داخلی‌اش بهشت است و محوطۀ بیرونی‌اش جهنم! 13
آن‌ها مؤمنان را صدا می‌زنند: «مگر در همۀ صحنه‌ها با شما نبودیم؟!» مؤمنان می‌گویند: «چرا، ولی شما خودتان را به بلای نفاق گرفتار کردید، در انتظار نابودی اسلام بودید، در همه چیز شک کردید، آرزوهای پوچ فریبتان داد و شیطان با وعدۀ آمرزش الهی گولتان زد تا بالاخره فرمان مرگتان از طرف خدا رسید. 14
بنابراین امروز در عوضِ رهایی از آتش، نه از شما چیزی پذیرفته می‌شود و نه از بی‌دین‌ها. جایگاهتان آتش است و همان هم همدمتان است و آن بد سرانجامی است!» 15
آیا وقتش نرسیده که دل‌های مسلمانان به‌یاد خدا و آیه‌های سراسر حقّ قرآن نرم بشود و مثل اهل‌کتابی نباشند که قبل از آنان زندگی می‌کردند؟! آن اهل‌کتاب چون مدت عمر به‌نظرشان زیاد آمد، دل‌هایشان سفت‌وسخت شد و خیلی‌هایشان به انحراف کشیده شدند. 16
البته بدانید همان‌طورکه خدا زمین را بعد از مردنش زنده می‌کند، دل سخت را هم نرم می‌کند! آیه‌ها و نشانه‌های خود را واقعاً برایتان روشن کردیم تا عقلتان را به‌کار بیندازید. 17
مردان و زنانی که صدقه و خمس و زکات می‌دهند و در کل، آنانی که کارهای خوب پیش خدا پس‌انداز می‌کنند، آنچه می‌دهند برایشان چند برابر می‌شود و پاداشی ارزشمند دارند! 18
کسانی که نقش ایمان به خدا و پیامبرانش را در زندگی پُررنگ‌تر کردند، از نظر خدا در رتبۀ آدم‌های باصداقت و شاهدان اعمال مردم‌اند و پاداش و نورانیتی مثل آن‌ها دارند؛ ولی کسانی که بی‌دین شدند و آیه‌ها و نشانه‌های ما را دروغ دانستند، جهنمی‌اند. 19
بدانید زندگی دنیا فقط بازیچه، سرگرمی، تجمل‌گرایی، فخرفروشی به همدیگر و زیاده‌خواهی در اموال و اولاد است! درست مثل بارانی که از گل‌وگیاهِ عمل‌آمده از آن، کشاورزان خوششان بیاید؛ ولی مدتی بعد پژمرده می‌شود و می‌بینی که زرد شده است. آخرِ سر هم خس‌وخاشاک می‌شود! در آخرت، عذابی سخت برای دنیاپرست‌هاست و آمرزش و رضایت خدا برای عبرت‌گیرنده‌ها. بله، زندگی دنیا فقط وسیلۀ گول‌خوردن است. 20
سبقت بگیرید از همدیگر برای رسیدن به آمرزش خدا و بهشتی که به‌پهنای آسمان و زمین است و برای کسانی آماده‌اش ساخته‌اند که خدا و پیامبرانش را باور کرده‌اند. این لطف خداست که به هرکس شایسته بداند، می‌دهد؛ زیرا خدا لطفِ بسیار دارد. 21
هر حادثه‌ای بخواهد در زمین یا برای خود شما اتفاق بیفتد، قبل از آنکه به‌وجودش بیاوریم، در کتابی ثبت است که البته این کار برای خدا آسان است؛ 22
تا از آنچه از دستتان می‌رود، سرخورده نشوید و به آنچه خدا به شما می‌دهد، سرخوش نشوید! خدا خیال‌باف‌های خودپسند را دوست ندارد؛ 23
همان کسانی که بخل می‌ورزند و دیگران را هم به بخیل‌بودن تشویق می‌کنند. هرکس از ایمان و انفاق رو بگرداند، بداند که فقط خدا بی‌نیازی ستودنی است. 24
ما پیامبرانمان را با دلیل‌های روشن فرستادیم. همچنین، کتاب‌های آسمانی را فرستادیم و دین را که معیار سنجش است تا مردم به‌عدالت رفتار کنند.
آهن را که در ساختن تجهیزات نظامی و غیرنظامی به‌درد می‌خورَد، آفریدیم تا خدا معلوم کند کسانی را که از ترس عذابِ ندیده، دین الهی و پیامبرانش را یاری می‌کنند و تا... . زیرا خدا نیرومندِ شکست‌ناپذیر است. 25
نوح و ابراهیم را برای راهنمایی مردم فرستادیم و در نسل آن دو، نعمت پیامبری و کتاب آسمانی را به‌امانت گذاشتیم. بعضی‌هایشان راه درست را پیدا کردند؛ ولی خیلی‌هایشان منحرف شدند. 26
بعد، به‌دنبال آنان پیامبران دیگرمان را یکی پس از دیگری آوردیم تا اینکه عیسی‌بن‌مریم را فرستادیم. به او انجیل دادیم و در دل پیروانش انداختیم که به همدیگر محبت و مهربانی کنند. در ضمن، نوعی گوشه‌نشینی و ترک دنیا هم از خودشان درآوردند! البته ما آن را برایشان واجب نکرده بودیم. درست است که انگیزه‌شان از گوشه‌نشینی به‌دست‌آوردن رضای خدا بود؛ ولی حدّش را آن‌طورکه بایدوشاید رعایت نکردند. در نهایت، پاداش مؤمنان واقعی‌شان را دادیم؛ اما خیلی‌هایشان منحرف شدند. 27
مسلمانان! در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید و به پیامبرش ایمان واقعی بیاورید تا از رحمتش دوچندان به شما عطا کند و نوری درخشان جلوی پایتان بتاباند که به‌برکتش، در مسیر درست راه بروید و تا اینکه بیامرزدتان که او آمرزندۀ مهربان است. 28
این پاداش دوچندان برای آن است که اهل‌کتاب خیال نکنند مسلمانان حتی به گوشه‌ای از لطف خدا دسترسی ندارند! زیرا لطف، همه‌اش دست خداست و به هرکه شایسته بداند می‌دهد؛ چون خدا لطفِ بسیار دارد. 29
57. حدید
به نام خدای بزرگوار مهربان
آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح خداست و اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست. 1
فرمانرواییِ آسمان‌ها و زمین فقط مال اوست. هم‌اوست که زنده می‌کند و می‌میراند و او از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 2
او قبل از همه بوده و بعد از همه هم خواهد بود. از همه آشکارتر است و در‌عین‌حال از همه هم مخفی‌تر! او هر چیزى را می‌داند. 3
اوست کسی که آسمان‌ها و زمین را در طول شش مرحله آفرید. آن‌وقت، بر مقام فرمانرواییِ جهان تکیه زد. همه را می‌داند: آنچه در زمین فرو می‌رود و آنچه از زمین خارج می‌شود و آنچه از آسمان فرو می‌آید و آنچه به آسمان بالا می‌رود. هر جا باشید، با شماست. بله، خدا کارهایتان را می‌بیند. 4
فرمانرواییِ آسمان‌ها و زمین فقط مال اوست و همۀ کارها به او ختم می‌شود. 5
در طول سال، مدتی شب‌ها را بلند و روزها را کوتاه می‌کند و مدتی روزها را بلند و شب‌ها را کوتاه. او می‌داند هرچه را در دل‌ها می‌گذرد. 6
نقش ایمان به خدا و رسولش را در زندگی پُررنگ‌تر کنید و از اموالی که خدا در استفادۀ از آن، شما را جانشین خودش کرده است، در راه او هزینه کنید. از میان شما کسانی که نقش ایمان را در زندگی پُررنگ‌تر کنند و انفاق کنند، پاداش بزرگی نصیبشان می‌شود. 7
چه‌تان شده که آن‌طورکه باید، به خدا ایمان نمی‌آورید؟! با اینکه پیامبر به پُررنگ‌ترکردن نقش ایمان به خدا دعوتتان می‌کند! درحالی‌که اگر واقعاً مسلمانید، هنگام اسلام‌آوردن، از شما تعهد محکم گرفت که گوش‌به‌فرمانش باشید! 8
هم‌اوست که بر بنده‌اش محمد آیه‌های روشن می‌فرستد تا از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرونتان بکشد. آخر، خدا در حقّتان دلسوزی مهربان است. 9
چه‌تان شده که در راه خدا انفاق نمی‌کنید؟! درحالی‌که آخرِ سر هم، خدا وارث آسمان‌ها و زمین است. البته از بین شما، کسانی که قبل از فتح مکه در راه خدا هزینه کردند و جنگیدند، با بقیه مساوی نیستند. آن‌ها مقامی دارند خیلی برتر از کسانی که بعد از فتح مکه در راه خدا هزینه کردند و جنگیدند. البته خدا به همۀ آنان پاداش نیک وعده داده است. بله، خدا از کارهایتان آگاه است. 10
کیست که کارهای خوب پیش خدا پس‌انداز کند تا خدا برایش چند برابرشان کند و آن کس پاداشی ارزشمند داشته باشد؟! 11
در آن روز که مردان و زنان باایمان را می‌بینی که نورشان جلوی رو و در سمت راست و چپشان پَرتوافشانی می‌کند. ندا می‌آید: «بشارت باد امروز بر شما به باغ‌های پردرختی که از زیرشان جوی‌ها روان است و در آنجا ماندنی هستید. این است آن کامیابی بزرگ!» 12
همان روزی که مردها و زن‌های منافق با التماس به مؤمنان می‌گویند: «کمی صبر کنید تا ما هم از نورتان استفاده کنیم!» به آن‌ها گفته می‌شود: «برگردید پشت سرتان و نوری از دنیا به‌دست بیاورید!» پس بینشان دیواری زده می‌شود که دری دارد. محوطۀ داخلی‌اش بهشت است و محوطۀ بیرونی‌اش جهنم! 13
آن‌ها مؤمنان را صدا می‌زنند: «مگر در همۀ صحنه‌ها با شما نبودیم؟!» مؤمنان می‌گویند: «چرا، ولی شما خودتان را به بلای نفاق گرفتار کردید، در انتظار نابودی اسلام بودید، در همه چیز شک کردید، آرزوهای پوچ فریبتان داد و شیطان با وعدۀ آمرزش الهی گولتان زد تا بالاخره فرمان مرگتان از طرف خدا رسید. 14
بنابراین امروز در عوضِ رهایی از آتش، نه از شما چیزی پذیرفته می‌شود و نه از بی‌دین‌ها. جایگاهتان آتش است و همان هم همدمتان است و آن بد سرانجامی است!» 15
آیا وقتش نرسیده که دل‌های مسلمانان به‌یاد خدا و آیه‌های سراسر حقّ قرآن نرم بشود و مثل اهل‌کتابی نباشند که قبل از آنان زندگی می‌کردند؟! آن اهل‌کتاب چون مدت عمر به‌نظرشان زیاد آمد، دل‌هایشان سفت‌وسخت شد و خیلی‌هایشان به انحراف کشیده شدند. 16
البته بدانید همان‌طورکه خدا زمین را بعد از مردنش زنده می‌کند، دل سخت را هم نرم می‌کند! آیه‌ها و نشانه‌های خود را واقعاً برایتان روشن کردیم تا عقلتان را به‌کار بیندازید. 17
مردان و زنانی که صدقه و خمس و زکات می‌دهند و در کل، آنانی که کارهای خوب پیش خدا پس‌انداز می‌کنند، آنچه می‌دهند برایشان چند برابر می‌شود و پاداشی ارزشمند دارند! 18
کسانی که نقش ایمان به خدا و پیامبرانش را در زندگی پُررنگ‌تر کردند، از نظر خدا در رتبۀ آدم‌های باصداقت و شاهدان اعمال مردم‌اند و پاداش و نورانیتی مثل آن‌ها دارند؛ ولی کسانی که بی‌دین شدند و آیه‌ها و نشانه‌های ما را دروغ دانستند، جهنمی‌اند. 19
بدانید زندگی دنیا فقط بازیچه، سرگرمی، تجمل‌گرایی، فخرفروشی به همدیگر و زیاده‌خواهی در اموال و اولاد است! درست مثل بارانی که از گل‌وگیاهِ عمل‌آمده از آن، کشاورزان خوششان بیاید؛ ولی مدتی بعد پژمرده می‌شود و می‌بینی که زرد شده است. آخرِ سر هم خس‌وخاشاک می‌شود! در آخرت، عذابی سخت برای دنیاپرست‌هاست و آمرزش و رضایت خدا برای عبرت‌گیرنده‌ها. بله، زندگی دنیا فقط وسیلۀ گول‌خوردن است. 20
سبقت بگیرید از همدیگر برای رسیدن به آمرزش خدا و بهشتی که به‌پهنای آسمان و زمین است و برای کسانی آماده‌اش ساخته‌اند که خدا و پیامبرانش را باور کرده‌اند. این لطف خداست که به هرکس شایسته بداند، می‌دهد؛ زیرا خدا لطفِ بسیار دارد. 21
هر حادثه‌ای بخواهد در زمین یا برای خود شما اتفاق بیفتد، قبل از آنکه به‌وجودش بیاوریم، در کتابی ثبت است که البته این کار برای خدا آسان است؛ 22
تا از آنچه از دستتان می‌رود، سرخورده نشوید و به آنچه خدا به شما می‌دهد، سرخوش نشوید! خدا خیال‌باف‌های خودپسند را دوست ندارد؛ 23
همان کسانی که بخل می‌ورزند و دیگران را هم به بخیل‌بودن تشویق می‌کنند. هرکس از ایمان و انفاق رو بگرداند، بداند که فقط خدا بی‌نیازی ستودنی است. 24
ما پیامبرانمان را با دلیل‌های روشن فرستادیم. همچنین، کتاب‌های آسمانی را فرستادیم و دین را که معیار سنجش است تا مردم به‌عدالت رفتار کنند.
آهن را که در ساختن تجهیزات نظامی و غیرنظامی به‌درد می‌خورَد، آفریدیم تا خدا معلوم کند کسانی را که از ترس عذابِ ندیده، دین الهی و پیامبرانش را یاری می‌کنند و تا... . زیرا خدا نیرومندِ شکست‌ناپذیر است. 25
نوح و ابراهیم را برای راهنمایی مردم فرستادیم و در نسل آن دو، نعمت پیامبری و کتاب آسمانی را به‌امانت گذاشتیم. بعضی‌هایشان راه درست را پیدا کردند؛ ولی خیلی‌هایشان منحرف شدند. 26
بعد، به‌دنبال آنان پیامبران دیگرمان را یکی پس از دیگری آوردیم تا اینکه عیسی‌بن‌مریم را فرستادیم. به او انجیل دادیم و در دل پیروانش انداختیم که به همدیگر محبت و مهربانی کنند. در ضمن، نوعی گوشه‌نشینی و ترک دنیا هم از خودشان درآوردند! البته ما آن را برایشان واجب نکرده بودیم. درست است که انگیزه‌شان از گوشه‌نشینی به‌دست‌آوردن رضای خدا بود؛ ولی حدّش را آن‌طورکه بایدوشاید رعایت نکردند. در نهایت، پاداش مؤمنان واقعی‌شان را دادیم؛ اما خیلی‌هایشان منحرف شدند. 27
مسلمانان! در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید و به پیامبرش ایمان واقعی بیاورید تا از رحمتش دوچندان به شما عطا کند و نوری درخشان جلوی پایتان بتاباند که به‌برکتش، در مسیر درست راه بروید و تا اینکه بیامرزدتان که او آمرزندۀ مهربان است. 28
این پاداش دوچندان برای آن است که اهل‌کتاب خیال نکنند مسلمانان حتی به گوشه‌ای از لطف خدا دسترسی ندارند! زیرا لطف، همه‌اش دست خداست و به هرکه شایسته بداند می‌دهد؛ چون خدا لطفِ بسیار دارد. 29