- 1158
سوره مبارکه حشر
ترجمه خواندنی قرآن با نگاه تفسیری و پیام رسان برای نوجوانان و جوانان اثر حجت الاسلام علی ملکی، با صدای علی همت مومیوند
59. حشر
به نام خدای بزرگوار مهربان
آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح خداست و اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست. 1
هم‌اوست که یهودی‌نماهای بی‌دینِ بنی‌نضیر را به‌محض لشکرکشی‌تان، از منطقۀ زندگی‌شان در مدینه اخراج کرد. خیال نمی‌کردید به این راحتی‌ها بروند! خودشان هم خیال می‌کردند قلعه‌های محکمشان در برابر خدا حفظشان می‌کند؛ ولی خدا از جایی سراغشان آمد که فکرش را نمی‌کردند! و در دل‌هایشان وحشت انداخت؛ طوری‌که هم به‌دست خودشان خانه‌هایشان را خراب می‌کردند و هم به‌دست مسلمان‌ها! آی روشن‌بین‌ها، عبرت بگیرید! 2
اگر خدا تبعید از وطن را برایشان مقدّر نکرده بود، در همین دنیا عذابشان می‌کرد. البته در آخرت عذاب جهنم نصیبشان می‌شود؛ 3
زیرا آن‌ها از درِ مخالفت با خدا و پیامبرش درآمدند و هرکه از درِ مخالفت با خدا دربیاید، بداند که مجازات خدا شدید است. 4
در محاصرۀ قلعه‌هایشان هر نخل سرسبزی که بریدید یا به‌حال خودش رهایش کردید، همه با اجازۀ خدا بود، تا چنین مردم منحرفی را خواروخفیف کند و... . 5
اموالشان که خدا از راه غنیمت در اختیار پیامبر گذاشت، شما مسلمانان برای به‌دست‌آوردنش زحمتی نکشیدید و عرقی نریختید؛ بلکه خدا پیامبرانش را بر هرکه بخواهد، مسلط می‌کند. بله، خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 6
دارایی اهالی شهرها و روستاهایی که خدا از راه غنیمت در اختیار پیامبرش می‌گذارد، مال این‌هاست: خدا، پیامبر، امام معصوم، سادات یتیمِ فقیر، سادات نیازمند و سادات درراه‌مانده؛ تا این‌گونه درآمدها فقط بین ثروتمندهایتان دست‌به‌دست نشود. در ضمن، هرچه پیامبر از غنائم به شما داد، قبول کنید و هرچه نداد، از آن چشم بردارید. در حضور خدا هم، مراقب رفتارتان باشید که مجازات خدا شدید است! 7
البته سهم خدا به مصرف «مهاجرانِ» نیازمندی می‌رسد که از منطقۀ زندگی‌شان اخراج شده‌اند و اموالشان را مصادره کرده‌اند؛ ولی آنان دنبال لطف و رضایت خدا هستند و به خدا و رسولش کمک می‌کنند. بله، آنان واقعاً باصداقت‌اند. 8
همین‌طور به مصرف «انصارِ» نیازمندی می‌رسد که قبل از مهاجران مکه در سرای هجرت و ایمان، یعنی مدینه، ساکن بوده‌اند. آنان هرکه را به‌سویشان هجرت کرده است، دوست دارند و به غنائمی که به «مهاجران» داده شده، از تهِ دلشان هیچ نظری ندارند و آنان را بر خود ترجیح می‌دهند، هرچند خودشان نیازمند باشند. بله، چنین کسانی که از خودخواهی و تنگ‌نظری در امان‌اند، خوشبخت‌اند. 9
همچنین، به مصرف مسلمانان نیازمندی می‌رسد که بعد از «مهاجران» و «انصار» به دنیا آمده و می‌آیند. آنان این‌طور دعا می‌کنند: «خدایا، ما و برادران دینی‌مان را که زودتر از ما اسلام آورده‌اند، بیامرز و در دل‌هایمان کینه و کدورتی از مسلمانان قرار نده که تو دلسوز مهربانی.» 10
مگر ندیدی منافق‌هایی را که به هم‌فکرانشان، یعنی یهودی‌نماهای بی‌دینِ بنی‌نضیر، می‌گفتند: «اگر اخراجتان کردند، ما هم همراهتان از مدینه بیرون می‌آییم و علیه شما ابداً به حرف کسی گوش نمی‌دهیم و اگر با شما جنگیدند، حتماً کمکتان می‌کنیم.»؟! خدا شهادت می‌دهد که آن‌ها دروغ می‌گویند: 11
اگر یهودی‌ها را اخراج کنند، آن‌ها همراهشان خارج نمی‌شوند و اگر جنگی با آن‌ها دربگیرد، کمکشان نمی‌کنند. به‌فرض هم کمکشان بکنند، فوری پا به فرار می‌گذارند و یهودی‌ها باز بدون کمک می‌مانند. 12
بله، وحشتی که از شما در دل دارند، بیشتر از ترسی است که از خدا دارند. چون‌که آن‌ها جماعتی نفهم‌اند! 13
به‌صورت جمعی و رودررو با شما نمی‌جنگند؛ مگر از داخل قلعه‌های مستحکم یا از پشت درودیوار خانه‌ها! ضرب‌وزورشان فقط بین خودشان زیاد است! خیال می‌کنی متحدند؛ درحالی‌که دل‌هایشان از هم دور است. آخر، آن‌ها مردمی بی‌عقل‌اند! 14
قصۀ یهودیان بنی‌نضیر مثل قصۀ یهودیان بنی‌قَینُقاع است که کمی قبل از آن‌ها کیفرِ عهدشکنی‌شان را در همین دنیا چشیدند. در آخرت هم عذابی زجرآور نصیبشان می‌شود. 15
قصۀ منافق‌ها هم مثل قصۀ شیطان است که به انسان می‌گوید: «بی‌دین شو!» وقتی هم او بی‌دین می‌شود، می‌گوید: «من کاری به کارَت ندارم؛ چون من از خدا، صاحب جهانیان، وحشت دارم!» 16
آخرعاقبتِ هر دو این است که در آتش‌اند و در آنجا ماندنی. بله، جزای این ستمکارها همین است. 17
مسلمانان! در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید. هرکس باید ببیند که برای فردایش چه چیزی آماده کرده است. در حضور خدا مراقب اخلاص در کارهایتان باشید؛ زیرا خدا آگاه است که چه می‌کنید. 18
مثل کسانی نباشید که خدا را فراموش کرده‌اند و خدا هم آن‌ها را دچار خودفراموشی کرده است؛ چون‌که همان‌ها افرادی منحرف‌اند! 19
جهنمی‌ها با بهشتیان برابر نیستند؛ زیرا فقط بهشتیان مردمی کامیاب‌اند. 20
به‌فرض، این قرآن را بر کوهی فرو می‌فرستادیم، حتماً می‌دیدی که از هیبت خدا متواضع می‌شد و از هم می‌پاشید! این نکته‌ها را برای مردم می‌آوریم تا فکرشان را به‌کار بیندازند. 21
او خدایی است که معبودی جز او نیست و دانای پنهان و پیداست و بزرگواری مهربان است. 22
هم‌اوست خدایی که جز او نیست معبودی: فرمانروای هستی، عاری از کاستی، سرچشمۀ امنیت و سلامتی، مسلط بر همه و مبرّا از هر شکستی، انجام‌دهندۀ هر اراده و خواستی و سرآمدِ باعظمت هستی. بله، این خدا مبرّاست از ادعاهای هر بت‌پرستی. 23 خدای آفرینندۀ متمایزکنندۀ شکل‌وشمایل‌دهنده فقط اوست. بهترین نام‌ها مخصوص اوست. آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح اوست و شکست‌ناپذیرِ کاردرست فقط اوست. 24
59. حشر
به نام خدای بزرگوار مهربان
آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح خداست و اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست. 1
هم‌اوست که یهودی‌نماهای بی‌دینِ بنی‌نضیر را به‌محض لشکرکشی‌تان، از منطقۀ زندگی‌شان در مدینه اخراج کرد. خیال نمی‌کردید به این راحتی‌ها بروند! خودشان هم خیال می‌کردند قلعه‌های محکمشان در برابر خدا حفظشان می‌کند؛ ولی خدا از جایی سراغشان آمد که فکرش را نمی‌کردند! و در دل‌هایشان وحشت انداخت؛ طوری‌که هم به‌دست خودشان خانه‌هایشان را خراب می‌کردند و هم به‌دست مسلمان‌ها! آی روشن‌بین‌ها، عبرت بگیرید! 2
اگر خدا تبعید از وطن را برایشان مقدّر نکرده بود، در همین دنیا عذابشان می‌کرد. البته در آخرت عذاب جهنم نصیبشان می‌شود؛ 3
زیرا آن‌ها از درِ مخالفت با خدا و پیامبرش درآمدند و هرکه از درِ مخالفت با خدا دربیاید، بداند که مجازات خدا شدید است. 4
در محاصرۀ قلعه‌هایشان هر نخل سرسبزی که بریدید یا به‌حال خودش رهایش کردید، همه با اجازۀ خدا بود، تا چنین مردم منحرفی را خواروخفیف کند و... . 5
اموالشان که خدا از راه غنیمت در اختیار پیامبر گذاشت، شما مسلمانان برای به‌دست‌آوردنش زحمتی نکشیدید و عرقی نریختید؛ بلکه خدا پیامبرانش را بر هرکه بخواهد، مسلط می‌کند. بله، خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 6
دارایی اهالی شهرها و روستاهایی که خدا از راه غنیمت در اختیار پیامبرش می‌گذارد، مال این‌هاست: خدا، پیامبر، امام معصوم، سادات یتیمِ فقیر، سادات نیازمند و سادات درراه‌مانده؛ تا این‌گونه درآمدها فقط بین ثروتمندهایتان دست‌به‌دست نشود. در ضمن، هرچه پیامبر از غنائم به شما داد، قبول کنید و هرچه نداد، از آن چشم بردارید. در حضور خدا هم، مراقب رفتارتان باشید که مجازات خدا شدید است! 7
البته سهم خدا به مصرف «مهاجرانِ» نیازمندی می‌رسد که از منطقۀ زندگی‌شان اخراج شده‌اند و اموالشان را مصادره کرده‌اند؛ ولی آنان دنبال لطف و رضایت خدا هستند و به خدا و رسولش کمک می‌کنند. بله، آنان واقعاً باصداقت‌اند. 8
همین‌طور به مصرف «انصارِ» نیازمندی می‌رسد که قبل از مهاجران مکه در سرای هجرت و ایمان، یعنی مدینه، ساکن بوده‌اند. آنان هرکه را به‌سویشان هجرت کرده است، دوست دارند و به غنائمی که به «مهاجران» داده شده، از تهِ دلشان هیچ نظری ندارند و آنان را بر خود ترجیح می‌دهند، هرچند خودشان نیازمند باشند. بله، چنین کسانی که از خودخواهی و تنگ‌نظری در امان‌اند، خوشبخت‌اند. 9
همچنین، به مصرف مسلمانان نیازمندی می‌رسد که بعد از «مهاجران» و «انصار» به دنیا آمده و می‌آیند. آنان این‌طور دعا می‌کنند: «خدایا، ما و برادران دینی‌مان را که زودتر از ما اسلام آورده‌اند، بیامرز و در دل‌هایمان کینه و کدورتی از مسلمانان قرار نده که تو دلسوز مهربانی.» 10
مگر ندیدی منافق‌هایی را که به هم‌فکرانشان، یعنی یهودی‌نماهای بی‌دینِ بنی‌نضیر، می‌گفتند: «اگر اخراجتان کردند، ما هم همراهتان از مدینه بیرون می‌آییم و علیه شما ابداً به حرف کسی گوش نمی‌دهیم و اگر با شما جنگیدند، حتماً کمکتان می‌کنیم.»؟! خدا شهادت می‌دهد که آن‌ها دروغ می‌گویند: 11
اگر یهودی‌ها را اخراج کنند، آن‌ها همراهشان خارج نمی‌شوند و اگر جنگی با آن‌ها دربگیرد، کمکشان نمی‌کنند. به‌فرض هم کمکشان بکنند، فوری پا به فرار می‌گذارند و یهودی‌ها باز بدون کمک می‌مانند. 12
بله، وحشتی که از شما در دل دارند، بیشتر از ترسی است که از خدا دارند. چون‌که آن‌ها جماعتی نفهم‌اند! 13
به‌صورت جمعی و رودررو با شما نمی‌جنگند؛ مگر از داخل قلعه‌های مستحکم یا از پشت درودیوار خانه‌ها! ضرب‌وزورشان فقط بین خودشان زیاد است! خیال می‌کنی متحدند؛ درحالی‌که دل‌هایشان از هم دور است. آخر، آن‌ها مردمی بی‌عقل‌اند! 14
قصۀ یهودیان بنی‌نضیر مثل قصۀ یهودیان بنی‌قَینُقاع است که کمی قبل از آن‌ها کیفرِ عهدشکنی‌شان را در همین دنیا چشیدند. در آخرت هم عذابی زجرآور نصیبشان می‌شود. 15
قصۀ منافق‌ها هم مثل قصۀ شیطان است که به انسان می‌گوید: «بی‌دین شو!» وقتی هم او بی‌دین می‌شود، می‌گوید: «من کاری به کارَت ندارم؛ چون من از خدا، صاحب جهانیان، وحشت دارم!» 16
آخرعاقبتِ هر دو این است که در آتش‌اند و در آنجا ماندنی. بله، جزای این ستمکارها همین است. 17
مسلمانان! در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید. هرکس باید ببیند که برای فردایش چه چیزی آماده کرده است. در حضور خدا مراقب اخلاص در کارهایتان باشید؛ زیرا خدا آگاه است که چه می‌کنید. 18
مثل کسانی نباشید که خدا را فراموش کرده‌اند و خدا هم آن‌ها را دچار خودفراموشی کرده است؛ چون‌که همان‌ها افرادی منحرف‌اند! 19
جهنمی‌ها با بهشتیان برابر نیستند؛ زیرا فقط بهشتیان مردمی کامیاب‌اند. 20
به‌فرض، این قرآن را بر کوهی فرو می‌فرستادیم، حتماً می‌دیدی که از هیبت خدا متواضع می‌شد و از هم می‌پاشید! این نکته‌ها را برای مردم می‌آوریم تا فکرشان را به‌کار بیندازند. 21
او خدایی است که معبودی جز او نیست و دانای پنهان و پیداست و بزرگواری مهربان است. 22
هم‌اوست خدایی که جز او نیست معبودی: فرمانروای هستی، عاری از کاستی، سرچشمۀ امنیت و سلامتی، مسلط بر همه و مبرّا از هر شکستی، انجام‌دهندۀ هر اراده و خواستی و سرآمدِ باعظمت هستی. بله، این خدا مبرّاست از ادعاهای هر بت‌پرستی. 23 خدای آفرینندۀ متمایزکنندۀ شکل‌وشمایل‌دهنده فقط اوست. بهترین نام‌ها مخصوص اوست. آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مشغول تسبیح اوست و شکست‌ناپذیرِ کاردرست فقط اوست. 24