- 1721
سوره مبارکه عنکبوت
ترجمه خواندنی قرآن با نگاه تفسیری و پیام رسان برای نوجوانان و جوانان به همراه شرح تکمیلی، اثر حجت الاسلام علی ملکی، با صدای علی همت مومیوند و فاطمه نیرومند
29. عنکبوت
به نام خدای بزرگوار مهربان
الف، لام، میم. 1
نکند مردم خیال می‌کنند همین‌که ادعا کنند «اسلام آورده‌ایم»، به‌حال خودشان رها می‌شوند و امتحان پس نمی‌دهند؟! 2
مردمِ قبل از آن‌ها را هم امتحان کرده‌ایم. خدا کسانی را که راست می‌گویند، حتماً معلوم می‌کند و دروغگوها را هم حتماً معلوم می‌کند. {خوش بوَد گر محک تجربه آید به میان تا سیه‌روی شود هرکه در او غش باشد نازپرورد تنعُّم نبرد راه به دوست عاشقی شیوۀ رندان بلاکش باشد} 3
ازآن‌طرف، بت‌پرست‌هایی که به مسلمانان آزار می‌رسانند، خیال می‌کنند از چنگ ما فرار خواهند کرد؟! بد قضاوت می‌کنند! 4
هرکه با قبول معاد، به دیدار خدا امیدوار است، باید تلاش کند؛ زیرا زمان دیدار خدا حتماً فرا می‌رسد و اوست شنوای دانا. 5
بله، هرکه تلاش کند، تنها به‌سود خودش تلاش کرده است. آخر، خدا از جهانیان کاملاً بی‌نیاز است. 6
کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، گناهانشان را حتماً محو می‌کنیم و پاداششان را بر اساس بهترین کارهایشان می‌دهیم. 7
به انسان سفارش کردیم که تامی‌تواند، بی‌واسطه، به پدر و مادرش خوبی کند. اگر هم سعی کردند چیزی را که نمی‌دانی، به‌جای من بپرستی، اطاعتشان نکن. به‌سوی من است برگشتنتان؛ پس شما را از کارهایی که دائم مشغولش بودید، باخبر می‌کنم. 8
کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، حتماً در حلقۀ شایستگان وارد می‌کنیم. 9
بعضی از مردم به‌زبان می‌گویند: «به خدا ایمان آورده‌ایم.» ولی وقتی به‌خاطر این اسلام‌آوردنشان آزاری ببینند، فشار و تهدید دشمن را با عذاب الهی یکی فرض می‌کنند و اگر پیروزی و غنیمتی از طرف خدا به‌دست بیاید، می‌گویند: «ما هم با شما بودیم.» آیا خدا بهتر نمی‌داند که در دل مردم چه می‌گذرد؟!{یعنی به‌جای اینکه از عذاب الهی بترسند و سراغ کفر نروند، از آزار بت‌پرست‌ها می‌ترسند و ترک دین می‌کنند!} 10
به‌هرحال، خدا مسلمانان را حتماً معلوم می‌کند و منافقان را هم حتماً معلوم می‌کند. 11
سران بت‌پرست مکه به تازه‌مسلمانان می‌گفتند: «بیایید در راه ما. گناهانتان گردن ما!» ولی چیزی از گناهانِ آنان را به گردن نخواهند گرفت؛ زیرا آن‌ها دروغگویند. 12
چرا! در قیامت، بار سنگین گناهان خود را و علاوه بر آن، بار گناهِ گمراه‌کردن دیگران را به‌دوش می‌کشند و ازاین دروغ‌بافی‌هایشان حتماً بازخواست می‌شوند! 13
نوح را به‌سوی قومش فرستادیم. اونهصد و پنجاه سال، یعنی نزدیک به هزار سال، میانشان پیامبری کرد. سرانجام و درحالی‌که هنوز بدکار بودند، طومارشان را سیلاب ویرانگر در هم پیچید. 14
او و سرنشینان کشتی را نجات دادیم و آن حادثه را درس عبرتی کردیم برای جهانیان. 15
ابراهیم را هم به‌سوی قوم خودش فرستادیم. به آن‌ها گفت: «خدا را بپرستید و در حضورش مراقب رفتارتان باشید. این برایتان بهتر است، البته اگر به برکت‌های این کار پی ببرید! 16
فقط بت‌های بی‌جان را به‌جای خدا می‌پرستید و به‌دروغ، معبودشان می‌دانید؛ چون کسانی که به‌جای خدا می‌پرستید، اختیار رزق‌وروزی‌تان را ندارند؛ بنابراین درِ خانۀ خدا دنبالِ رزق‌وروزی باشید و او را عبادت کنید و شکرش را به‌جا آورید. آخر، فقط به‌سوی او برِتان می‌گردانند. 17
اگر مرا دروغگو بدانید، تعجبی ندارد: ملت‌های قبل از شما هم پیامبرانشان را دروغگو دانستند. پیامبر جز رساندن صریحِ پیام الهی وظیفه‌ای ندارد.» 18
مگر ندیده‌اند که خدا موجودات را چطور پدید می‌آورد و بعد از مرگ، دوباره زنده‌شان می‌کند؟! بله، برای خدا آفرینشِ دوباره آسان است. 19
بگو:«به گوشه‌وکنار دنیا سفر کنید و ببینید که خدا موجودات را چطور پدید آورده است! او جهان آخرت را همین‌طور به‌وجود می‌آورد؛ زیرا خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 20
هرکه را مستحق عذاب بداند، مجازات می‌کند و هرکه را لایق ترحم بداند، می‌آمرزد؛ چون آخرعاقبتِ شما فقط به خدا ختم می‌شود. 21
شما نمی‌توانید حریف خدا شوید نه در زمین و نه در آسمان. جز خدا هم یار و یاوری ندارید.» 22
کسانی که آیه‌ها و نشانه‌های خدا را رد می‌کنند و دیدارش در روز قیامت را باور نمی‌کنند، از لطف من باید ناامید باشند و عذابی زجرآور نصیبشان می‌شود. 23
جواب قوم ابراهیم به او یک کلام بود: «بکشیدش یا بسوزانیدش!» پس او را در آتش انداختند؛ اما خدا نجاتش داد. در این ماجرا، برای مردم مؤمن نشانه‌هایی از یکتاییِ خداست. 24
ابراهیم از راهنمایی‌شان دست نکشید: «در زندگی دنیا، به بهانۀ حفظ آداب و رسوم اجتماعی و دنباله‌روی از اجدادتان، بت‌ها را می‌پرستید؛ ولی در قیامت همین بت‌ها رابطه با شما را انکار می‌کنند و همین شما همدیگر را لعنت می‌کنید. جایگاهتان آتش است و دیگر هیچ یاوری ندارید.» 25
البته لوط تأیید و تصدیقش کرد.ابراهیم گفت: «من برای تبلیغ دین خدا مهاجرت می‌کنم؛ زیرا فقط اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست.» 26
به او پسری بخشیدیم به نام اسحاق، و نوه‌ای به نام یعقوب. به نسل او نعمت پیامبری و آمدنِ کتاب آسمانی دادیم. هم در دنیا به او پاداشش را دادیم و هم در آخرت جزو شایستگانِ برتر خواهد بود.{منظور از شایستگانِ برتر، محمد و آل‌محمد هستند؛ وگرنه حضرت ابراهیم و سایر پیامبران به گواهی آیۀ 85 سورۀ انعام (ص138) در همین دنیا جزو شایستگان بوده‌اند.} 27
لوط را هم به‌سوی قوم خودش فرستادیم. به آن‌ها هشدار می‌داد: «شما مرتکب عمل زشتی مثل همجنس‌بازی می‌شوید که تابه‌حال کسی از مردم دنیا انجامش نداده است. 28
آیا شما برای این کار سراغ مردها می‌روید و راه تولیدِمثل را قطع می‌کنید؟! ودر محافل عمومی جلوی چشم همدیگر مرتکب چنین کار ناپسندی می‌شوید؟!» جواب قومش به او یک کلام بود: «اگر راست می‌گویی، عذاب خدا را بر سرمان بیاور!» 29 لوط گفت: «خدایا، در برابر این جماعت فاسد کمکم کن.» 30
وقتی مأموران ما با مژدۀ بچه‌دارشدنِ ابراهیم، پیش او آمدند، با اشاره به شهر لوط گفتند: «ما اهالی این شهر را نابود خواهیم کرد؛ زیرا اهالی‌اش جماعتی بدکارند.» 31
ابراهیم گفت: «در این شهر که لوط زندگی می‌کند!» گفتند: «ما بهتر می‌دانیم چه کسی در آن زندگی می‌کند. او و خانواده‌اش را حتماً نجات می‌دهیم، جز زنش را که با جامانده‌ها، گرفتار عذاب خواهد شد.» 32
وقتی مأموران ماپیش لوط آمدند، او از آمدنشان نگران شد و ازاینکه نمی‌توانست به آنان کمک کند، کلافه بود. مأموران گفتند: «نترس و نگران نباش؛ چون ما تو را و خانواده‌ات را نجات می‌دهیم، جز زنت را که با جامانده‌ها، گرفتار عذاب خواهد شد. 33
ما بر سر مردم این شهر به‌سزای کار بسیار زشتی که دائم مشغولش هستند، عذابی سخت از آسمان فرو می‌فرستیم.» 34
البته آثار واضحی از آن شهر باقی گذاشتیم، برای مردمی که عقلشان را به‌کار می‌اندازند. 35
برای راهنمایی مردم مَدیَن، همشهری‌شان شُعیب را فرستادیم. او می‌گفت: «مردم! خدا را بپرستید و به آخرت امید ببندید و باخیره‌سری، در جامعه آشوب راه نیندازید.» 36
ولی به دروغگویی متهمش کردند. دست‌آخر، زلزلۀ ویرانگری در برِشان گرفت و آن‌وقت زیر آوارِ خانه‌هایشان به‌زانو درآمدند. 37
مردمِ عاد و ثمود را هم نابود کردیم. سرنوشت شومشان از خانه‌های خالی و خرابشان پیداست. شیطان کارهای زشتشان را در نظرشان رنگ‌ولعاب داد و از راه خدا بازشان داشت؛ با آنکه قبلاً بابصیرت و درستکار بودند! 38
همچنین، قارون و فرعون و هامان را نابود کردیم. البته موسی آیه‌ها و معجزه‌های روشنی برایشان آورد؛ اما آن‌ها در زمین تکبر به‌خرج دادند. به‌هرحال، از چنگ ما نتوانستند فرار کنند. 39
پس گریبان همه‌شان را به‌سزای گناهانشان گرفتیم: بر سر بعضی طوفان شن فرستادیم، بعضی دیگر را غرّشی وحشت‌زا در بر گرفت، بعضی را در قعر زمین فرو بردیم و بعضی را هم غرق کردیم. خدا بنا نداشت که به آن‌ها بد کند؛ بلکه خودشان به خودشان بد می‌کردند. 40
حالِ بت‌پرست‌هایی که به‌جای خدا کس‌وکاری برای خودشان انتخاب می‌کنند، مثل حالِ عنکبوت است که با تارهایش خانه‌ای ساخته است! ای‌کاش می‌دانستند که سست‌ترینِ خانه‌ها خانۀ عنکبوت است! 41
خدا می‌داند که آن‌ها چه چیزهای بی‌ارزشی را به‌جای خدا صدا می‌زنند. او شکست‌ناپذیرِ کاردرست است. 42
این نکته‌ها را برای مردم می‌آوریم؛ ولی فقط افراد خوش‌فهم درکشان می‌کنند. 43
خدا آسمان‌ها و زمین را بر اساس حکمت آفرید. در این آفرینش، برای مؤمنان نشانه‌ای از یکتاییِ خداست. 44
پیامبر! هر چقدر از آیه‌های قرآن را که به تو وحی شده است، به‌دقت بخوان. نماز را هم با آدابش بخوان که نماز جلوی کارهای زشت و ناپسند را می‌گیرد و البته از آن مهم‌تر یادکردن خداست. خدا ریزه‌کاری‌های گفتار و رفتارتان را می‌داند. 45
با اهل‌کتاب تنها با بهترین روش، بحث و مناظره کنید، به‌جز با بعضی‌شان که از این ملایمت سوءاستفاده کنند. به آن‌ها بگویید: «هم به قرآنی که بر خودمان فرستاده شده و هم به تورات و انجیلی که بر شما فرستاده شده است، ایمان آورده‌ایم. خداى ما و شما یکى است و در برابرش تسلیمیم.» 46
بر اساس همین تسلیمِ در برابر حقیقت، قرآن را بر تو فرستادیم؛ پس یهودیان و مسیحیان واقعی به آن ایمان می‌آورند. گروهی از بت‌پرست‌ها هم به آن ایمان می‌آورند. فقط بی‌دین‌های لج‌بازند که آیه‌ها و نشانه‌های ما را انکار می‌کنند. 47
تو قبل از نزول قرآن نه اهل خواندن بودی و نه اهل نوشتن؛ وگرنه بهانه‌جوهای یاوه‌گو در وحی‌بودنِ قرآن تردید می‌کردند. 48
این قرآن گردآوری‌شده از کتاب‌های دیگر نیست؛ بلکه آیه‌هایی روشن است، جاگرفته در سینۀ کسانی که معرفت دارند. آیه‌های ما را فقط بدکاران انکار می‌کنند. 49
بت‌پرست‌های بهانه‌جو به‌مسخره می‌گفتند: «چرا از طرف خدا بر او معجزه‌های دیگری فرستاده نشده است؟!» بگو: «اختیار معجزه‌ها، همه، دست خداست. من فقط هشداردهنده‌ای باصراحتم.» 50
همین برایشان کافی نیست که کتابی آسمانی بر تو فرستاده‌ایم که به‌مرور برایشان خوانده می‌شود؟! به‌یقین، این کتاب سرشار از رحمت و یادآوری برای مردم باایمان است. 51
پیامبر، بگو: «همین بس که خدا بینِ من و شما شاهد باشد. آخر، او از آنچه در آسمان‌ها و زمین است، باخبر است. کسانی که به بت‌ها ایمان بیاورند و خدا را انکار کنند، سرمایۀ عمرشان را باخته‌اند.» 52
به‌مسخره، از تو عذاب فوری می‌خواهند! اگر قرار نبود که هر ملتی مدتی در دنیا زندگی کند، این‌ها حتماً عذاب فوری سراغشان می‌آمد؛ البته در اوج بی‌خبری و یک‌دفعه بالاخره سراغشان خواهد آمد! 53
بله، به‌مسخره از تو عذاب فوری می‌خواهند. جهنم، این قبیل بی‌دین‌ها را حتماً محاصره می‌کند؛ آن‌روزی که عذاب از درودیوار بر آن‌ها ببارد و خدا بگوید: «بچشید همان کارهای زشتی را که دائم مشغولش بودید.» 54و55
بندگان باایمانم! زمینِ من پهناور است. به جایی بروید که با خیال راحت بتوانید فقط مرا بپرستید. 56
البته دنیا گذراست و هرکسی طعم مرگ را می‌چشد. سپس فقط به‌سوی ما برِتان می‌گردانند. 57
آن‌وقت،کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، در خانه‌هایی بهشتی حتماً جا می‌دهیم که از زیرشان جوی‌ها روان است و در آنجا ماندنی‌اند. خوب پاداشی است پاداش اهل عمل! 58
همان کسانی که صبوری به‌خرج دادند و به خدا توکل کردند. 59
در ضمن، نگران روزی‌تان هم نباشید؛ چه جنبندگان زیادی هستند که قدرت ذخیره‌سازی غذای خود را ندارند. خدا آن‌ها و شما را روزی می‌دهد. او شنوا و داناست. 60
اگر از بت‌پرست‌ها بپرسی چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را در خدمتتان گذاشته است، حتماً پاسخ می‌دهند: «خدا.» پس چطور از بندگی‌اش به انحراف کشیده می‌شوند؟!{بت‌پرست‌ها خدا را باور دارند؛ اما خدایان دیگر را هم در مدیریت عالم شریک او می‌دانند.} 61
البته خدا روزیِ هرکه را صلاح بداند، زیاد و کم می‌کند؛ چون خدا هر چیزی را می‌داند. 62
اگر ازآن‌ها بپرسی چه کسی از آسمان برف و باران می‌فرستد تا به‌برکتش زمین را بعد ازمردنش زنده کند،حتماً پاسخ می‌دهند: «خدا.» با این اتمام‌حجت، بگو: «الحمدلله که معترفید!» البته بیشترشان عقلشان را به‌کار نمی‌اندازند. 63
زندگیِ این دنیا جز سرگرمی و بازیچه نیست و زندگیِ سرای آخرت است که زندگی واقعی است. کاش این را می‌دانستند! 64
سوار کشتی که می‌شوند، وقتی به‌خطر می‌افتند، خدا را از تهِ دل صدا می‌زنند؛ اما به‌محض اینکه خدا با رساندنشان به ساحل نجاتشان داد، باز به بت‌پرستی ادامه می‌دهند. 65
بگذار نعمت‌هایی را که به آن‌ها داده‌ایم، ناشکری کنند و خوش باشند! بالاخره خواهند فهمید! 66
مگر نمی‌بینند که مامکه را مکان امن قرار داده‌ایم، باآنکه مردمِ اطرافشان قتل و غارت می‌شوند؟! بااین نعمت باارزش، باز هم به بت‌های هیچ‌وپوچ اعتقاد دارندو نعمت‌های خدا را ناشکری می‌کنند؟! 67
چه کسانی ستمکارتر از آن‌هایی‌اند که به خدا نسبتِ دروغ می‌دهند یاحق را که به‌سویشان آمده است، دروغ می‌دانند؟! آیاجهنم جایگاه چنین بی‌دین‌هایی نیست؟! 68
البته کسانی را که در راه ما تلاش می‌کنند، در پیمودن راه‌های کمال و سعادت کمک می‌کنیم. بله، خدا در کنار درستکاران است. 69
29. عنکبوت
به نام خدای بزرگوار مهربان
الف، لام، میم. 1
نکند مردم خیال می‌کنند همین‌که ادعا کنند «اسلام آورده‌ایم»، به‌حال خودشان رها می‌شوند و امتحان پس نمی‌دهند؟! 2
مردمِ قبل از آن‌ها را هم امتحان کرده‌ایم. خدا کسانی را که راست می‌گویند، حتماً معلوم می‌کند و دروغگوها را هم حتماً معلوم می‌کند. {خوش بوَد گر محک تجربه آید به میان تا سیه‌روی شود هرکه در او غش باشد نازپرورد تنعُّم نبرد راه به دوست عاشقی شیوۀ رندان بلاکش باشد} 3
ازآن‌طرف، بت‌پرست‌هایی که به مسلمانان آزار می‌رسانند، خیال می‌کنند از چنگ ما فرار خواهند کرد؟! بد قضاوت می‌کنند! 4
هرکه با قبول معاد، به دیدار خدا امیدوار است، باید تلاش کند؛ زیرا زمان دیدار خدا حتماً فرا می‌رسد و اوست شنوای دانا. 5
بله، هرکه تلاش کند، تنها به‌سود خودش تلاش کرده است. آخر، خدا از جهانیان کاملاً بی‌نیاز است. 6
کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، گناهانشان را حتماً محو می‌کنیم و پاداششان را بر اساس بهترین کارهایشان می‌دهیم. 7
به انسان سفارش کردیم که تامی‌تواند، بی‌واسطه، به پدر و مادرش خوبی کند. اگر هم سعی کردند چیزی را که نمی‌دانی، به‌جای من بپرستی، اطاعتشان نکن. به‌سوی من است برگشتنتان؛ پس شما را از کارهایی که دائم مشغولش بودید، باخبر می‌کنم. 8
کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، حتماً در حلقۀ شایستگان وارد می‌کنیم. 9
بعضی از مردم به‌زبان می‌گویند: «به خدا ایمان آورده‌ایم.» ولی وقتی به‌خاطر این اسلام‌آوردنشان آزاری ببینند، فشار و تهدید دشمن را با عذاب الهی یکی فرض می‌کنند و اگر پیروزی و غنیمتی از طرف خدا به‌دست بیاید، می‌گویند: «ما هم با شما بودیم.» آیا خدا بهتر نمی‌داند که در دل مردم چه می‌گذرد؟!{یعنی به‌جای اینکه از عذاب الهی بترسند و سراغ کفر نروند، از آزار بت‌پرست‌ها می‌ترسند و ترک دین می‌کنند!} 10
به‌هرحال، خدا مسلمانان را حتماً معلوم می‌کند و منافقان را هم حتماً معلوم می‌کند. 11
سران بت‌پرست مکه به تازه‌مسلمانان می‌گفتند: «بیایید در راه ما. گناهانتان گردن ما!» ولی چیزی از گناهانِ آنان را به گردن نخواهند گرفت؛ زیرا آن‌ها دروغگویند. 12
چرا! در قیامت، بار سنگین گناهان خود را و علاوه بر آن، بار گناهِ گمراه‌کردن دیگران را به‌دوش می‌کشند و ازاین دروغ‌بافی‌هایشان حتماً بازخواست می‌شوند! 13
نوح را به‌سوی قومش فرستادیم. اونهصد و پنجاه سال، یعنی نزدیک به هزار سال، میانشان پیامبری کرد. سرانجام و درحالی‌که هنوز بدکار بودند، طومارشان را سیلاب ویرانگر در هم پیچید. 14
او و سرنشینان کشتی را نجات دادیم و آن حادثه را درس عبرتی کردیم برای جهانیان. 15
ابراهیم را هم به‌سوی قوم خودش فرستادیم. به آن‌ها گفت: «خدا را بپرستید و در حضورش مراقب رفتارتان باشید. این برایتان بهتر است، البته اگر به برکت‌های این کار پی ببرید! 16
فقط بت‌های بی‌جان را به‌جای خدا می‌پرستید و به‌دروغ، معبودشان می‌دانید؛ چون کسانی که به‌جای خدا می‌پرستید، اختیار رزق‌وروزی‌تان را ندارند؛ بنابراین درِ خانۀ خدا دنبالِ رزق‌وروزی باشید و او را عبادت کنید و شکرش را به‌جا آورید. آخر، فقط به‌سوی او برِتان می‌گردانند. 17
اگر مرا دروغگو بدانید، تعجبی ندارد: ملت‌های قبل از شما هم پیامبرانشان را دروغگو دانستند. پیامبر جز رساندن صریحِ پیام الهی وظیفه‌ای ندارد.» 18
مگر ندیده‌اند که خدا موجودات را چطور پدید می‌آورد و بعد از مرگ، دوباره زنده‌شان می‌کند؟! بله، برای خدا آفرینشِ دوباره آسان است. 19
بگو:«به گوشه‌وکنار دنیا سفر کنید و ببینید که خدا موجودات را چطور پدید آورده است! او جهان آخرت را همین‌طور به‌وجود می‌آورد؛ زیرا خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید. 20
هرکه را مستحق عذاب بداند، مجازات می‌کند و هرکه را لایق ترحم بداند، می‌آمرزد؛ چون آخرعاقبتِ شما فقط به خدا ختم می‌شود. 21
شما نمی‌توانید حریف خدا شوید نه در زمین و نه در آسمان. جز خدا هم یار و یاوری ندارید.» 22
کسانی که آیه‌ها و نشانه‌های خدا را رد می‌کنند و دیدارش در روز قیامت را باور نمی‌کنند، از لطف من باید ناامید باشند و عذابی زجرآور نصیبشان می‌شود. 23
جواب قوم ابراهیم به او یک کلام بود: «بکشیدش یا بسوزانیدش!» پس او را در آتش انداختند؛ اما خدا نجاتش داد. در این ماجرا، برای مردم مؤمن نشانه‌هایی از یکتاییِ خداست. 24
ابراهیم از راهنمایی‌شان دست نکشید: «در زندگی دنیا، به بهانۀ حفظ آداب و رسوم اجتماعی و دنباله‌روی از اجدادتان، بت‌ها را می‌پرستید؛ ولی در قیامت همین بت‌ها رابطه با شما را انکار می‌کنند و همین شما همدیگر را لعنت می‌کنید. جایگاهتان آتش است و دیگر هیچ یاوری ندارید.» 25
البته لوط تأیید و تصدیقش کرد.ابراهیم گفت: «من برای تبلیغ دین خدا مهاجرت می‌کنم؛ زیرا فقط اوست شکست‌ناپذیرِ کاردرست.» 26
به او پسری بخشیدیم به نام اسحاق، و نوه‌ای به نام یعقوب. به نسل او نعمت پیامبری و آمدنِ کتاب آسمانی دادیم. هم در دنیا به او پاداشش را دادیم و هم در آخرت جزو شایستگانِ برتر خواهد بود.{منظور از شایستگانِ برتر، محمد و آل‌محمد هستند؛ وگرنه حضرت ابراهیم و سایر پیامبران به گواهی آیۀ 85 سورۀ انعام (ص138) در همین دنیا جزو شایستگان بوده‌اند.} 27
لوط را هم به‌سوی قوم خودش فرستادیم. به آن‌ها هشدار می‌داد: «شما مرتکب عمل زشتی مثل همجنس‌بازی می‌شوید که تابه‌حال کسی از مردم دنیا انجامش نداده است. 28
آیا شما برای این کار سراغ مردها می‌روید و راه تولیدِمثل را قطع می‌کنید؟! ودر محافل عمومی جلوی چشم همدیگر مرتکب چنین کار ناپسندی می‌شوید؟!» جواب قومش به او یک کلام بود: «اگر راست می‌گویی، عذاب خدا را بر سرمان بیاور!» 29 لوط گفت: «خدایا، در برابر این جماعت فاسد کمکم کن.» 30
وقتی مأموران ما با مژدۀ بچه‌دارشدنِ ابراهیم، پیش او آمدند، با اشاره به شهر لوط گفتند: «ما اهالی این شهر را نابود خواهیم کرد؛ زیرا اهالی‌اش جماعتی بدکارند.» 31
ابراهیم گفت: «در این شهر که لوط زندگی می‌کند!» گفتند: «ما بهتر می‌دانیم چه کسی در آن زندگی می‌کند. او و خانواده‌اش را حتماً نجات می‌دهیم، جز زنش را که با جامانده‌ها، گرفتار عذاب خواهد شد.» 32
وقتی مأموران ماپیش لوط آمدند، او از آمدنشان نگران شد و ازاینکه نمی‌توانست به آنان کمک کند، کلافه بود. مأموران گفتند: «نترس و نگران نباش؛ چون ما تو را و خانواده‌ات را نجات می‌دهیم، جز زنت را که با جامانده‌ها، گرفتار عذاب خواهد شد. 33
ما بر سر مردم این شهر به‌سزای کار بسیار زشتی که دائم مشغولش هستند، عذابی سخت از آسمان فرو می‌فرستیم.» 34
البته آثار واضحی از آن شهر باقی گذاشتیم، برای مردمی که عقلشان را به‌کار می‌اندازند. 35
برای راهنمایی مردم مَدیَن، همشهری‌شان شُعیب را فرستادیم. او می‌گفت: «مردم! خدا را بپرستید و به آخرت امید ببندید و باخیره‌سری، در جامعه آشوب راه نیندازید.» 36
ولی به دروغگویی متهمش کردند. دست‌آخر، زلزلۀ ویرانگری در برِشان گرفت و آن‌وقت زیر آوارِ خانه‌هایشان به‌زانو درآمدند. 37
مردمِ عاد و ثمود را هم نابود کردیم. سرنوشت شومشان از خانه‌های خالی و خرابشان پیداست. شیطان کارهای زشتشان را در نظرشان رنگ‌ولعاب داد و از راه خدا بازشان داشت؛ با آنکه قبلاً بابصیرت و درستکار بودند! 38
همچنین، قارون و فرعون و هامان را نابود کردیم. البته موسی آیه‌ها و معجزه‌های روشنی برایشان آورد؛ اما آن‌ها در زمین تکبر به‌خرج دادند. به‌هرحال، از چنگ ما نتوانستند فرار کنند. 39
پس گریبان همه‌شان را به‌سزای گناهانشان گرفتیم: بر سر بعضی طوفان شن فرستادیم، بعضی دیگر را غرّشی وحشت‌زا در بر گرفت، بعضی را در قعر زمین فرو بردیم و بعضی را هم غرق کردیم. خدا بنا نداشت که به آن‌ها بد کند؛ بلکه خودشان به خودشان بد می‌کردند. 40
حالِ بت‌پرست‌هایی که به‌جای خدا کس‌وکاری برای خودشان انتخاب می‌کنند، مثل حالِ عنکبوت است که با تارهایش خانه‌ای ساخته است! ای‌کاش می‌دانستند که سست‌ترینِ خانه‌ها خانۀ عنکبوت است! 41
خدا می‌داند که آن‌ها چه چیزهای بی‌ارزشی را به‌جای خدا صدا می‌زنند. او شکست‌ناپذیرِ کاردرست است. 42
این نکته‌ها را برای مردم می‌آوریم؛ ولی فقط افراد خوش‌فهم درکشان می‌کنند. 43
خدا آسمان‌ها و زمین را بر اساس حکمت آفرید. در این آفرینش، برای مؤمنان نشانه‌ای از یکتاییِ خداست. 44
پیامبر! هر چقدر از آیه‌های قرآن را که به تو وحی شده است، به‌دقت بخوان. نماز را هم با آدابش بخوان که نماز جلوی کارهای زشت و ناپسند را می‌گیرد و البته از آن مهم‌تر یادکردن خداست. خدا ریزه‌کاری‌های گفتار و رفتارتان را می‌داند. 45
با اهل‌کتاب تنها با بهترین روش، بحث و مناظره کنید، به‌جز با بعضی‌شان که از این ملایمت سوءاستفاده کنند. به آن‌ها بگویید: «هم به قرآنی که بر خودمان فرستاده شده و هم به تورات و انجیلی که بر شما فرستاده شده است، ایمان آورده‌ایم. خداى ما و شما یکى است و در برابرش تسلیمیم.» 46
بر اساس همین تسلیمِ در برابر حقیقت، قرآن را بر تو فرستادیم؛ پس یهودیان و مسیحیان واقعی به آن ایمان می‌آورند. گروهی از بت‌پرست‌ها هم به آن ایمان می‌آورند. فقط بی‌دین‌های لج‌بازند که آیه‌ها و نشانه‌های ما را انکار می‌کنند. 47
تو قبل از نزول قرآن نه اهل خواندن بودی و نه اهل نوشتن؛ وگرنه بهانه‌جوهای یاوه‌گو در وحی‌بودنِ قرآن تردید می‌کردند. 48
این قرآن گردآوری‌شده از کتاب‌های دیگر نیست؛ بلکه آیه‌هایی روشن است، جاگرفته در سینۀ کسانی که معرفت دارند. آیه‌های ما را فقط بدکاران انکار می‌کنند. 49
بت‌پرست‌های بهانه‌جو به‌مسخره می‌گفتند: «چرا از طرف خدا بر او معجزه‌های دیگری فرستاده نشده است؟!» بگو: «اختیار معجزه‌ها، همه، دست خداست. من فقط هشداردهنده‌ای باصراحتم.» 50
همین برایشان کافی نیست که کتابی آسمانی بر تو فرستاده‌ایم که به‌مرور برایشان خوانده می‌شود؟! به‌یقین، این کتاب سرشار از رحمت و یادآوری برای مردم باایمان است. 51
پیامبر، بگو: «همین بس که خدا بینِ من و شما شاهد باشد. آخر، او از آنچه در آسمان‌ها و زمین است، باخبر است. کسانی که به بت‌ها ایمان بیاورند و خدا را انکار کنند، سرمایۀ عمرشان را باخته‌اند.» 52
به‌مسخره، از تو عذاب فوری می‌خواهند! اگر قرار نبود که هر ملتی مدتی در دنیا زندگی کند، این‌ها حتماً عذاب فوری سراغشان می‌آمد؛ البته در اوج بی‌خبری و یک‌دفعه بالاخره سراغشان خواهد آمد! 53
بله، به‌مسخره از تو عذاب فوری می‌خواهند. جهنم، این قبیل بی‌دین‌ها را حتماً محاصره می‌کند؛ آن‌روزی که عذاب از درودیوار بر آن‌ها ببارد و خدا بگوید: «بچشید همان کارهای زشتی را که دائم مشغولش بودید.» 54و55
بندگان باایمانم! زمینِ من پهناور است. به جایی بروید که با خیال راحت بتوانید فقط مرا بپرستید. 56
البته دنیا گذراست و هرکسی طعم مرگ را می‌چشد. سپس فقط به‌سوی ما برِتان می‌گردانند. 57
آن‌وقت،کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای خوب کرده‌اند، در خانه‌هایی بهشتی حتماً جا می‌دهیم که از زیرشان جوی‌ها روان است و در آنجا ماندنی‌اند. خوب پاداشی است پاداش اهل عمل! 58
همان کسانی که صبوری به‌خرج دادند و به خدا توکل کردند. 59
در ضمن، نگران روزی‌تان هم نباشید؛ چه جنبندگان زیادی هستند که قدرت ذخیره‌سازی غذای خود را ندارند. خدا آن‌ها و شما را روزی می‌دهد. او شنوا و داناست. 60
اگر از بت‌پرست‌ها بپرسی چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را در خدمتتان گذاشته است، حتماً پاسخ می‌دهند: «خدا.» پس چطور از بندگی‌اش به انحراف کشیده می‌شوند؟!{بت‌پرست‌ها خدا را باور دارند؛ اما خدایان دیگر را هم در مدیریت عالم شریک او می‌دانند.} 61
البته خدا روزیِ هرکه را صلاح بداند، زیاد و کم می‌کند؛ چون خدا هر چیزی را می‌داند. 62
اگر ازآن‌ها بپرسی چه کسی از آسمان برف و باران می‌فرستد تا به‌برکتش زمین را بعد ازمردنش زنده کند،حتماً پاسخ می‌دهند: «خدا.» با این اتمام‌حجت، بگو: «الحمدلله که معترفید!» البته بیشترشان عقلشان را به‌کار نمی‌اندازند. 63
زندگیِ این دنیا جز سرگرمی و بازیچه نیست و زندگیِ سرای آخرت است که زندگی واقعی است. کاش این را می‌دانستند! 64
سوار کشتی که می‌شوند، وقتی به‌خطر می‌افتند، خدا را از تهِ دل صدا می‌زنند؛ اما به‌محض اینکه خدا با رساندنشان به ساحل نجاتشان داد، باز به بت‌پرستی ادامه می‌دهند. 65
بگذار نعمت‌هایی را که به آن‌ها داده‌ایم، ناشکری کنند و خوش باشند! بالاخره خواهند فهمید! 66
مگر نمی‌بینند که مامکه را مکان امن قرار داده‌ایم، باآنکه مردمِ اطرافشان قتل و غارت می‌شوند؟! بااین نعمت باارزش، باز هم به بت‌های هیچ‌وپوچ اعتقاد دارندو نعمت‌های خدا را ناشکری می‌کنند؟! 67
چه کسانی ستمکارتر از آن‌هایی‌اند که به خدا نسبتِ دروغ می‌دهند یاحق را که به‌سویشان آمده است، دروغ می‌دانند؟! آیاجهنم جایگاه چنین بی‌دین‌هایی نیست؟! 68
البته کسانی را که در راه ما تلاش می‌کنند، در پیمودن راه‌های کمال و سعادت کمک می‌کنیم. بله، خدا در کنار درستکاران است. 69