- 801
- 1000
- 1000
- 1000
قسمت 6 - اندام های آوا ساز
در این برنامه آقای محمدرضا حاج اسماعیلی به آموزش اندام های آوا ساز میردازد .
اندام های صوتی:
1) شش ها : دو اندام اسفنجی شکل که در درون قفسه ی سینه جای دارند و به وسیله ی دو نایچه به نای مربوط می شوند. نایچه ها نیز هر یک به لوله های کوچکتر تقسیم می شوند و در تمام شش پراکنده می گردند.
2) حجاب حاجز : در قسمت تحتانی شش ها دیافراگم یا حجاب حاجز قرار دارد. این اندام یک پرده ی ماهیچه ای است که قفسه ی سینه را از شکم جدا می سازد و به شکل یک قوس است ولی در هنگام انقباض قسمت بیرونی آن به طرف قائده شش ها بالاتر رفته و تا حدودی به شکل گنبد در می آید.
3) نای : شش ها بوسیله ی دو لوله ی غضروفی به نای متصل می گردند. نای به گلو وصل می شود. لوله ی نای از حلقه های ناقص غضروفی تشکیل شده است و این حلقه ها بوسیله ی بافت های ماهیچه ای به هم متصل گردیده اند.
4) حنجره : آخرین حلقه ی فوقانی نای، یک حلقه ی کامل و از دیگر حلقه ها سخت تر و سنگین تر و طول آن بیشتر است. حلقه ی مذکور که کریکوئید نام دارد پایه یا قاعده ی حنجره بشمار می رود . کریکوئید در داخل دو غضروف نسبتا بزرگ و مستطیل شکل که با زاویه ی 70 درجه به هم متصل شده اند قرار گرفته است. این اندان تیروئید یا سیب آدم نامیده می شود.
5) تار آواها : در داخل تیروئید و روی حلقه ی کریکوئید دو پرده ی ماهیچه ای بسیار نازک ولی پهن به شکل سر پوش قرار گرفته است که تار آوا نام دارد. یک سر تار آوا به زاویه ی تیروئید و سر دیگر آنها هر یک به غضروف آریتنوئید متصل می گردد. لبه ی خارجی تارهای صوتی به جدار کریکوئید چسبیده و لبه ی داخلی آنها که در مقابل یکدیگر قرار می گیرد آزاد است.
6) گلوگاه : ار حنجره به طرف بالا تا حفره های بینی گلوگاه نامیده می شود که محفظه ای است به شکل استوانه که می توان آن را به سه بخش تقسیم کرد : گلو، حلق، حلق فوقانی .
7) حفره بینی : حفره های بینی در بالای گلوگاه قرار دارند. دو حفره ی بینی در قسمت جلو به سوراخ های بینی و در قسمت عقب به گلوگاه مربوط می شوند. نرمکام به منزله ی دریچه ی حفره های بینی است بدین معنی که با پایین آمدن آن گلوگاه به حفره های بینی متصل می گردد و هنگامی که نرمکام به بالا کشیده می شود راه عبور هوا از طریق حفره های بینی مسدود می گردد.
8) دهان : حفره ی دهان از جلو به لب ها و از عقب به ملاز و از بالا به کام و از پایین به فک زیرین و در طرفین به جدار داخلی گونه ها محدود می شود. ابعاد این حفره به علت حرکات فک پایین تا حد زیادی قابل تغییر است و همین حالت تغییرپذیری شکل و حجم دهان است که عامل تعیین کننده ی بسیاری از مشخصه های آوائی صداهای گفتار می باشد.
9) کام : کام یا سقف دهان از پشت به دندان های بالا تا زبان کوچک امتداد دارد. بخش پیشین آن بنام سخت کام، استخوانی و بدون حرکت است ولی بخش پسین آن که نرم کام نامیده می شود گوشتی و متحرک می باشد.حرکت نرم کام به سوی بالا منجر به بسته شدن راه عبور هوا از طریق حفره های بینی می گردد ولی هنگام پایین آمدن آن، حفره های بینی و دهان و گلوگاه بههم مربوط می گردند.
10) زبان : زبان دارای قابلیت انعطاف و تحرک است. ساختمان ماهیچه ای پیچیده ی زبان آن را قادر می سازد که در تمام جهات به حرکت درآید. این اندام که مهمترین عضو گویائی به شمار می رود عامل اساسی، بطور مستقیم یا غیر مستقیم، در تولید نزدیک به تمام آواهای زبان است.
11) دندان ها : دو ردیف دندان ها ی بالا و پائین از اندام های گویائی محسوب می شوند.
12) لب ها : پس از زبان، لب ها مهمترین اندام های گفتار بشمار می آیند. ساختمان ماهیچه ای لب ها آنها را قادر می سازد که مانند زبان در تمام جهات حرکت نموده و نیز بشکل های گوناگون نیز در آیند. لب ها همچنین باعث پیدایش کیفیت های گوناگون در آوا های زبان بویژه واکه ها می شوند.
اندام های صوتی:
1) شش ها : دو اندام اسفنجی شکل که در درون قفسه ی سینه جای دارند و به وسیله ی دو نایچه به نای مربوط می شوند. نایچه ها نیز هر یک به لوله های کوچکتر تقسیم می شوند و در تمام شش پراکنده می گردند.
2) حجاب حاجز : در قسمت تحتانی شش ها دیافراگم یا حجاب حاجز قرار دارد. این اندام یک پرده ی ماهیچه ای است که قفسه ی سینه را از شکم جدا می سازد و به شکل یک قوس است ولی در هنگام انقباض قسمت بیرونی آن به طرف قائده شش ها بالاتر رفته و تا حدودی به شکل گنبد در می آید.
3) نای : شش ها بوسیله ی دو لوله ی غضروفی به نای متصل می گردند. نای به گلو وصل می شود. لوله ی نای از حلقه های ناقص غضروفی تشکیل شده است و این حلقه ها بوسیله ی بافت های ماهیچه ای به هم متصل گردیده اند.
4) حنجره : آخرین حلقه ی فوقانی نای، یک حلقه ی کامل و از دیگر حلقه ها سخت تر و سنگین تر و طول آن بیشتر است. حلقه ی مذکور که کریکوئید نام دارد پایه یا قاعده ی حنجره بشمار می رود . کریکوئید در داخل دو غضروف نسبتا بزرگ و مستطیل شکل که با زاویه ی 70 درجه به هم متصل شده اند قرار گرفته است. این اندان تیروئید یا سیب آدم نامیده می شود.
5) تار آواها : در داخل تیروئید و روی حلقه ی کریکوئید دو پرده ی ماهیچه ای بسیار نازک ولی پهن به شکل سر پوش قرار گرفته است که تار آوا نام دارد. یک سر تار آوا به زاویه ی تیروئید و سر دیگر آنها هر یک به غضروف آریتنوئید متصل می گردد. لبه ی خارجی تارهای صوتی به جدار کریکوئید چسبیده و لبه ی داخلی آنها که در مقابل یکدیگر قرار می گیرد آزاد است.
6) گلوگاه : ار حنجره به طرف بالا تا حفره های بینی گلوگاه نامیده می شود که محفظه ای است به شکل استوانه که می توان آن را به سه بخش تقسیم کرد : گلو، حلق، حلق فوقانی .
7) حفره بینی : حفره های بینی در بالای گلوگاه قرار دارند. دو حفره ی بینی در قسمت جلو به سوراخ های بینی و در قسمت عقب به گلوگاه مربوط می شوند. نرمکام به منزله ی دریچه ی حفره های بینی است بدین معنی که با پایین آمدن آن گلوگاه به حفره های بینی متصل می گردد و هنگامی که نرمکام به بالا کشیده می شود راه عبور هوا از طریق حفره های بینی مسدود می گردد.
8) دهان : حفره ی دهان از جلو به لب ها و از عقب به ملاز و از بالا به کام و از پایین به فک زیرین و در طرفین به جدار داخلی گونه ها محدود می شود. ابعاد این حفره به علت حرکات فک پایین تا حد زیادی قابل تغییر است و همین حالت تغییرپذیری شکل و حجم دهان است که عامل تعیین کننده ی بسیاری از مشخصه های آوائی صداهای گفتار می باشد.
9) کام : کام یا سقف دهان از پشت به دندان های بالا تا زبان کوچک امتداد دارد. بخش پیشین آن بنام سخت کام، استخوانی و بدون حرکت است ولی بخش پسین آن که نرم کام نامیده می شود گوشتی و متحرک می باشد.حرکت نرم کام به سوی بالا منجر به بسته شدن راه عبور هوا از طریق حفره های بینی می گردد ولی هنگام پایین آمدن آن، حفره های بینی و دهان و گلوگاه بههم مربوط می گردند.
10) زبان : زبان دارای قابلیت انعطاف و تحرک است. ساختمان ماهیچه ای پیچیده ی زبان آن را قادر می سازد که در تمام جهات به حرکت درآید. این اندام که مهمترین عضو گویائی به شمار می رود عامل اساسی، بطور مستقیم یا غیر مستقیم، در تولید نزدیک به تمام آواهای زبان است.
11) دندان ها : دو ردیف دندان ها ی بالا و پائین از اندام های گویائی محسوب می شوند.
12) لب ها : پس از زبان، لب ها مهمترین اندام های گفتار بشمار می آیند. ساختمان ماهیچه ای لب ها آنها را قادر می سازد که مانند زبان در تمام جهات حرکت نموده و نیز بشکل های گوناگون نیز در آیند. لب ها همچنین باعث پیدایش کیفیت های گوناگون در آوا های زبان بویژه واکه ها می شوند.
