- 275
- 1000
- 1000
- 1000
آشنائی با نیم جزء 27 قرآن کریم
در این برنامه آقای مجید معارف به بررسی و مرور کوتاهی بر این نیم جزء و بررسی سوره مبارکه حجر و آیات 1 الی 50 سوره مبارکه النحل می پردازد .
سوره 15: الحجر
به نام خداوند رحمتگر مهربان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
الف لام راء این است آیات کتاب [آسمانى] و قرآن روشنگر (1)
الَرَ تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِینٍ ﴿1﴾
چه بسا کسانى که کافر شدند آرزو کنند که کاش مسلمان بودند (2)
رُّبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْ کَانُواْ مُسْلِمِینَ ﴿2﴾
بگذارشان تا بخورند و برخوردار شوند و آرزو[ها] سرگرمشان کند پس به زودى خواهند دانست (3)
ذَرْهُمْ یَأْکُلُواْ وَیَتَمَتَّعُواْ وَیُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿3﴾
و هیچ شهرى را هلاک نکردیم مگر اینکه براى آن اجلى معین بود (4)
وَمَا أَهْلَکْنَا مِن قَرْیَةٍ إِلاَّ وَلَهَا کِتَابٌ مَّعْلُومٌ ﴿4﴾
هیچ امتى از اجل خویش نه پیش مىافتد و نه پس مىماند (5)
مَّا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا یَسْتَأْخِرُونَ ﴿5﴾
و گفتند اى کسى که قرآن بر او نازل شده است به یقین تو دیوانهاى (6)
وَقَالُواْ یَا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ ﴿6﴾
اگر راست مىگویى چرا فرشتهها را پیش ما نمىآورى (7)
لَّوْ مَا تَأْتِینَا بِالْمَلائِکَةِ إِن کُنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿7﴾
فرشتگان را جز به حق فرو نمىفرستیم و در آن هنگام دیگر مهلت نیابند (8)
مَا نُنَزِّلُ الْمَلائِکَةَ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَا کَانُواْ إِذًا مُّنظَرِینَ ﴿8﴾
بىتردید ما این قرآن را به تدریج نازل کردهایم و قطعا نگهبان آن خواهیم بود (9)
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿9﴾
و به یقین پیش از تو [نیز] در گروههاى پیشینیان [پیامبرانى] فرستادیم (10)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ فِی شِیَعِ الأَوَّلِینَ ﴿10﴾
و هیچ پیامبرى برایشان نیامد جز آنکه او را به مسخره مىگرفتند (11)
وَمَا یَأْتِیهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ کَانُواْ بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿11﴾
بدین گونه آن [استهزا] را در دل بزهکاران راه مىدهیم (12)
کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ ﴿12﴾
[که] به او ایمان نمىآورند و راه [و رسم] پیشینیان پیوسته چنین بوده است (13)
لاَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الأَوَّلِینَ ﴿13﴾
و اگر درى از آسمان بر آنان مىگشودیم که همواره از آن بالا مىرفتند (14)
وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَیْهِم بَابًا مِّنَ السَّمَاءِ فَظَلُّواْ فِیهِ یَعْرُجُونَ ﴿14﴾
قطعا مىگفتند در حقیقت ما چشمبندى شدهایم بلکه ما مردمى هستیم که افسون شدهایم (15)
لَقَالُواْ إِنَّمَا سُکِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَّسْحُورُونَ ﴿15﴾
و به یقین ما در آسمان برجهایى قرار دادیم و آن را براى تماشاگران آراستیم (16)
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاء بُرُوجًا وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ ﴿16﴾
و آن را از هر شیطان راندهشدهاى حفظ کردیم (17)
وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیْطَانٍ رَّجِیمٍ ﴿17﴾
مگر آن کس که دزدیده گوش فرا دهد که شهابى روشن او را دنبال مىکند (18)
إِلاَّ مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِینٌ ﴿18﴾
و زمین را گسترانیدیم و در آن کوههاى استوار افکندیم و از هر چیز سنجیدهاى در آن رویانیدیم (19)
وَالأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ شَیْءٍ مَّوْزُونٍ ﴿19﴾
و براى شما و هر کس که شما روزىدهنده او نیستید در آن وسایل زندگى قرار دادیم (20)
وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ وَمَن لَّسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِینَ ﴿20﴾
و هیچ چیز نیست مگر آنکه گنجینههاى آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازهاى معین فرو نمىفرستیم (21)
وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ ﴿21﴾
و بادها را باردارکننده فرستادیم و از آسمان آبى نازل کردیم پس شما را بدان سیراب نمودیم و شما خزانهدار آن نیستید (22)
وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَیْنَاکُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِینَ ﴿22﴾
و بىتردید این ماییم که زنده مىکنیم و مىمیرانیم و ما وارث [همه] هستیم (23)
وَإنَّا لَنَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿23﴾
و به یقین پیشینیان شما را شناختهایم و آیندگان [شما را نیز] شناختهایم (24)
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِینَ مِنکُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِینَ ﴿24﴾
و مسلما پروردگار توست که آنان را محشور خواهد کرد چرا که او حکیم داناست (25)
وَإِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿25﴾
و در حقیقت انسان را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو آفریدیم (26)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿26﴾
و پیش از آن جن را از آتشى سوزان و بىدود خلق کردیم (27)
وَالْجَآنَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ ﴿27﴾
و [یاد کن] هنگامى را که پروردگار تو به فرشتگان گفت من بشرى را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو خواهم آفرید (28)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلاَئِکَةِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿28﴾
پس وقتى آن را درست کردم و از روح خود در آن دمیدم پیش او به سجده درافتید (29)
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِینَ ﴿29﴾
پس فرشتگان همگى یکسره سجده کردند (30)
فَسَجَدَ الْمَلآئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿30﴾
جز ابلیس که خوددارى کرد از اینکه با سجدهکنندگان باشد (31)
إِلاَّ إِبْلِیسَ أَبَى أَن یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿31﴾
فرمود اى ابلیس تو را چه شده است که با سجدهکنندگان نیستى (32)
قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا لَکَ أَلاَّ تَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿32﴾
گفت من آن نیستم که براى بشرى که او را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو آفریدهاى سجده کنم (33)
قَالَ لَمْ أَکُن لِّأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿33﴾
فرمود از این [مقام] بیرون شو که تو راندهشدهاى (34)
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ ﴿34﴾
و تا روز جزا بر تو لعنت باشد (35)
وَإِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَةَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ ﴿35﴾
گفت پروردگارا پس مرا تا روزى که برانگیخته خواهند شد مهلت ده (36)
قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿36﴾
فرمود تو از مهلتیافتگانى (37)
قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنظَرِینَ ﴿37﴾
تا روز [و] وقت معلوم (38)
إِلَى یَومِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿38﴾
گفت پروردگارا به سبب آنکه مرا گمراه ساختى من [هم گناهانشان را] در زمین برایشان مىآرایم و همه را گمراه خواهم ساخت (39)
قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغْوَیْتَنِی لأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الأَرْضِ وَلأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿39﴾
مگر بندگان خالص تو از میان آنان را (40)
إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ﴿40﴾
فرمود این راهى است راست [که] به سوى من [منتهى مىشود] (41)
قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ ﴿41﴾
در حقیقت تو را بر بندگان من تسلطى نیست مگر کسانى از گمراهان که تو را پیروى کنند (42)
إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ ﴿42﴾
و قطعا وعدهگاه همه آنان دوزخ است (43)
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿43﴾
[دوزخى] که براى آن هفت در است و از هر درى بخشى معین از آنان [وارد مىشوند] (44)
لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِّکُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ ﴿44﴾
بىگمان پرهیزگاران در باغها و چشمهسارانند (45)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿45﴾
[به آنان گویند] با سلامت و ایمنى در آنجا داخل شوید (46)
ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ ﴿46﴾
و آنچه کینه [و شائبههاى نفسانى] در سینههاى آنان است برکنیم برادرانه بر تختهایى روبروى یکدیگر نشستهاند (47)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِینَ ﴿47﴾
نه رنجى در آنجا به آنان مىرسد و نه از آنجا بیرون رانده مىشوند (48)
لاَ یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِینَ ﴿48﴾
به بندگان من خبر ده که منم آمرزنده مهربان (49)
نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿49﴾
و اینکه عذاب من عذابى است دردناک (50)
وَ أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الأَلِیمَ ﴿50﴾
و از مهمانان ابراهیم به آنان خبر ده (51)
وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَیْفِ إِبْراَهِیمَ ﴿51﴾
هنگامى که بر او وارد شدند و سلام گفتند [ابراهیم] گفت ما از شما بیمناکیم (52)
إِذْ دَخَلُواْ عَلَیْهِ فَقَالُواْ سَلامًا قَالَ إِنَّا مِنکُمْ وَجِلُونَ ﴿52﴾
گفتند مترس که ما تو را به پسرى دانا مژده مىدهیم (53)
قَالُواْ لاَ تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ عَلِیمٍ ﴿53﴾
گفت آیا با اینکه مرا پیرى فرا رسیده است بشارتم مىدهید به چه بشارت مىدهید (54)
قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِی عَلَى أَن مَّسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿54﴾
گفتند ما تو را به حق بشارت دادیم پس از نومیدان مباش (55)
قَالُواْ بَشَّرْنَاکَ بِالْحَقِّ فَلاَ تَکُن مِّنَ الْقَانِطِینَ ﴿55﴾
گفت چه کسى جز گمراهان از رحمت پروردگارش نومید مىشود (56)
قَالَ وَمَن یَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّآلُّونَ ﴿56﴾
[سپس] گفت اى فرشتگان [دیگر] کارتان چیست (57)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿57﴾
گفتند ما به سوى گروه مجرمان فرستاده شدهایم (58)
قَالُواْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِینَ ﴿58﴾
مگر خانواده لوط که ما قطعا همه آنان را نجات مىدهیم (59)
إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿59﴾
جز آنش را که مقدر کردیم او از بازماندگان [در عذاب] باشد (60)
إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِینَ ﴿60﴾
پس چون فرشتگان نزد خاندان لوط آمدند (61)
فَلَمَّا جَاء آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿61﴾
[لوط] گفتشما مردمى ناشناس هستید (62)
قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُّنکَرُونَ ﴿62﴾
گفتند [نه] بلکه براى تو چیزى آوردهایم که در آن تردید مىکردند (63)
قَالُواْ بَلْ جِئْنَاکَ بِمَا کَانُواْ فِیهِ یَمْتَرُونَ ﴿63﴾
و حق را براى تو آوردهایم و قطعا ما راستگویانیم (64)
وَأَتَیْنَاکَ بَالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿64﴾
پس پاسى از شب [گذشته] خانوادهات را حرکت ده و [خودت] به دنبال آنان برو و هیچ یک از شما نباید به عقب بنگرد و هر جا به شما دستور داده مىشود بروید (65)
فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّیْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلاَ یَلْتَفِتْ مِنکُمْ أَحَدٌ وَامْضُواْ حَیْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿65﴾
و او را از این امر آگاه کردیم که ریشه آن گروه صبحگاهان بریده خواهد شد (66)
وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِکَ الأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلاء مَقْطُوعٌ مُّصْبِحِینَ ﴿66﴾
و مردم شهر شادىکنان روى آوردند (67)
وَجَاء أَهْلُ الْمَدِینَةِ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿67﴾
[لوط] گفت اینان مهمانان منند مرا رسوا مکنید (68)
قَالَ إِنَّ هَؤُلاء ضَیْفِی فَلاَ تَفْضَحُونِ ﴿68﴾
و از خدا پروا کنید و مرا خوار نسازید (69)
وَاتَّقُوا اللّهَ وَلاَ تُخْزُونِ ﴿69﴾
گفتند آیا تو را [از مهمان کردن] مردم بیگانه منع نکردیم (70)
قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿70﴾
گفت اگر مىخواهید [کارى مشروع] انجام دهید اینان دختران منند [با آنان ازدواج کنید] (71)
قَالَ هَؤُلاء بَنَاتِی إِن کُنتُمْ فَاعِلِینَ ﴿71﴾
به جان تو سوگند که آنان در مستى خود سرگردان بودند (72)
لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿72﴾
پس به هنگام طلوع آفتاب فریاد [مرگبار] آنان را فرو گرفت (73)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُشْرِقِینَ ﴿73﴾
و آن [شهر] را زیر و زبر کردیم و بر آنان سنگهایى از سنگ گل باراندیم (74)
فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّیلٍ ﴿74﴾
به یقین در این [کیفر] براى هوشیاران عبرتهاست (75)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِینَ ﴿75﴾
و [آثار] آن [شهر هنوز] بر سر راهى [دایر] برجاست (76)
وَإِنَّهَا لَبِسَبِیلٍ مُّقیمٍ ﴿76﴾
بىگمان در این براى مؤمنان عبرتى است (77)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّلْمُؤمِنِینَ ﴿77﴾
و راستى اهل ایکه ستمگر بودند (78)
وَإِن کَانَ أَصْحَابُ الأَیْکَةِ لَظَالِمِینَ ﴿78﴾
پس از آنان انتقام گرفتیم و آن دو [شهر اکنون] بر سر راهى آشکاراست (79)
فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُّبِینٍ ﴿79﴾
و اهل حجر [نیز] پیامبران [ما] را تکذیب کردند (80)
وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ ﴿80﴾
و آیات خود را به آنان دادیم و[لى] از آنها اعراض کردند (81)
وَآتَیْنَاهُمْ آیَاتِنَا فَکَانُواْ عَنْهَا مُعْرِضِینَ ﴿81﴾
و [براى خود] از کوهها خانههایى مىتراشیدند که در امان بمانند (82)
وَکَانُواْ یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا آمِنِینَ ﴿82﴾
پس صبحدم فریاد [مرگبار] آنان را فرو گرفت (83)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِینَ ﴿83﴾
و آنچه به دست مىآوردند به کارشان نخورد (84)
فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا کَانُواْ یَکْسِبُونَ ﴿84﴾
و ما آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حق نیافریدهایم و یقینا قیامت فرا خواهد رسید پس به خوبى صرف نظر کن (85)
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلاَّ بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لآتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ ﴿85﴾
زیرا پروردگار تو همان آفریننده داناست (86)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِیمُ ﴿86﴾
و به راستى به تو سبع المثانى [=سوره فاتحه] و قرآن بزرگ را عطا کردیم (87)
وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ ﴿87﴾
و به آنچه ما دستههایى از آنان [=کافران] را بدان برخوردار ساختهایم چشم مدوز و بر ایشان اندوه مخور و بال خویش براى مؤمنان فرو گستر (88)
لاَ تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿88﴾
و بگو من همان هشداردهنده آشکارم (89)
وَقُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ ﴿89﴾
همان گونه که [عذاب را] بر تقسیمکنندگان نازل کردیم (90)
کَمَا أَنزَلْنَا عَلَى المُقْتَسِمِینَ ﴿90﴾
همانان که قرآن را جزء جزء کردند [به برخى از آن عمل کردند و بعضى را رها نمودند] (91)
الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿91﴾
پس سوگند به پروردگارت که از همه آنان خواهیم پرسید (92)
فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِیْنَ ﴿92﴾
از آنچه انجام مىدادند (93)
عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿93﴾
پس آنچه را بدان مامورى آشکار کن و از مشرکان روى برتاب (94)
فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ ﴿94﴾
که ما [شر] ریشخندگران را از تو برطرف خواهیم کرد (95)
إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ ﴿95﴾
همانان که با خدا معبودى دیگر قرار مىدهند پس به زودى [حقیقت را] خواهند دانست (96)
الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللّهِ إِلهًا آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿96﴾
و قطعا مىدانیم که سینه تو از آنچه مىگویند تنگ مىشود (97)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یَقُولُونَ ﴿97﴾
پس با ستایش پروردگارت تسبیح گوى و از سجدهکنندگان باش (98)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَکُن مِّنَ السَّاجِدِینَ ﴿98﴾
و پروردگارت را پرستش کن تا اینکه مرگ تو فرا رسد (99)
وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ ﴿99﴾
----------------------------------------------------------------------------
سوره 16: النحل
به نام خداوند رحمتگر مهربان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
[هان] امر خدا دررسید پس در آن شتاب مکنید او منزه و فراتر است از آنچه [با وى] شریک مىسازند (1)
أَتَى أَمْرُ اللّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿1﴾
فرشتگان را با روح به فرمان خود بر هر کس از بندگانش که بخواهد نازل مىکند که بیم دهید که معبودى جز من نیست پس از من پروا کنید (2)
یُنَزِّلُ الْمَلآئِکَةَ بِالْرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُواْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَاْ فَاتَّقُونِ ﴿2﴾
آسمانها و زمین را به حق آفریده است او فراتر است از آنچه [با وى] شریک مىگردانند (3)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿3﴾
انسان را از نطفهاى آفریده است آنگاه ستیزهجویى آشکار است (4)
خَلَقَ الإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُّبِینٌ ﴿4﴾
و چارپایان را براى شما آفرید در آنها براى شما [وسیله] گرمى و سودهایى است و از آنها مىخورید (5)
وَالأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَکُمْ فِیهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿5﴾
و در آنها براى شما زیبایى است آنگاه که [آنها را] از چراگاه برمىگردانید و هنگامى که [آنها را] به چراگاه مىبرید (6)
وَلَکُمْ فِیهَا جَمَالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَحِینَ تَسْرَحُونَ ﴿6﴾
و بارهاى شما را به شهرى مىب رند که جز با مشقت بدنها بدان نمىتوانستید برسید قطعا پروردگار شما رئوف و مهربان است (7)
وَتَحْمِلُ أَثْقَالَکُمْ إِلَى بَلَدٍ لَّمْ تَکُونُواْ بَالِغِیهِ إِلاَّ بِشِقِّ الأَنفُسِ إِنَّ رَبَّکُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿7﴾
و اسبان و استران و خران را [آفرید] تا بر آنها سوار شوید و [براى شما] تجملى [باشد] و آنچه را نمىدانید مىآفریند (8)
وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً وَیَخْلُقُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ ﴿8﴾
و نمودن راه راست بر عهده خداست و برخى از آن [راهها] کژ است و اگر [خدا] مىخواست مسلما همه شما را هدایت مىکرد (9)
وَعَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَمِنْهَا جَآئِرٌ وَلَوْ شَاء لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿9﴾
اوست کسى که از آسمان آبى فرود آورد که [آب] آشامیدنى شما از آن است و روییدنى[هایى] که [رمههاى خود را] در آن مىچرانید [نیز] از آن است (10)
هُوَ الَّذِی أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّکُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ ﴿10﴾
به وسیله آن کشت و زیتون و درختان خرما و انگور و از هر گونه محصولات [دیگر] براى شما مىرویاند قطعا در اینها براى مردمى که اندیشه مىکنند نشانهاى است (11)
یُنبِتُ لَکُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿11﴾
و شب و روز و خورشید و ماه را براى شما رام گردانید و ستارگان به فرمان او مسخر شدهاند مسلما در این [امور] براى مردمى که تعقل مىکنند نشانههاست (12)
وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالْنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالْنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿12﴾
و [همچنین] آنچه را در زمین به رنگهاى گوناگون براى شما پدید آورد [مسخر شما ساخت] بىتردید در این [امور] براى مردمى که پند مىگیرند نشانهاى است (13)
وَمَا ذَرَأَ لَکُمْ فِی الأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ ﴿13﴾
و اوست کسى که دریا را مسخر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید و پیرایهاى که آن را مىپوشید از آن بیرون آورید و کشتیها را در آن شکافنده [آب] مىبینى و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید (14)
وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿14﴾
و در زمین کوههایى استوار افکند تا شما را نجنباند و رودها و راهها [قرار داد] تا شما راه خود را پیدا کنید (15)
وَأَلْقَى فِی الأَرْضِ رَوَاسِیَ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿15﴾
و نشانههایى [دیگر نیز قرار داد] و آنان به وسیله ستاره [قطبى] راهیابى مىکنند (16)
وَعَلامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ ﴿16﴾
پس آیا کسى که مىآفریند چون کسى است که نمىآفریند آیا پند نمىگیرید (17)
أَفَمَن یَخْلُقُ کَمَن لاَّ یَخْلُقُ أَفَلا تَذَکَّرُونَ ﴿17﴾
و اگر نعمت[هاى] خدا را شماره کنید آن را نمىتوانید بشمارید قطعا خدا آمرزنده مهربان است (18)
وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿18﴾
و خدا آنچه را که پنهان مىدارید و آنچه را که آشکار مىسازید مىداند (19)
وَاللّهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ ﴿19﴾
و کسانى را که جز خدا مىخوانند چیزى نمىآفرینند در حالى که خود آفریده مى شوند (20)
وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ لاَ یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ ﴿20﴾
مردگانند نه زندگان و نمىدانند کى برانگیخته خواهند شد (21)
أَمْواتٌ غَیْرُ أَحْیَاء وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ ﴿21﴾
معبود شما معبودى استیگانه پس کسانى که به آخرت ایمان ندارند دلهایشان انکارکننده [حق] است و خودشان متکبرند (22)
إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنکِرَةٌ وَهُم مُّسْتَکْبِرُونَ ﴿22﴾
شک نیست که خداوند آنچه را پنهان مىدارند و آنچه را آشکار مىسازند مىداند و او گردنکشان را دوست نمىدارد (23)
لاَ جَرَمَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ ﴿23﴾
و چون به آنان گفته شود پروردگارتان چه چیز نازل کرده است مىگویند افسانههاى پیشینیان است (24)
وَإِذَا قِیلَ لَهُم مَّاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ أَسَاطِیرُ الأَوَّلِینَ ﴿24﴾
تا روز قیامت بار گناهان خود را تمام بردارند و [نیز] بخشى از بار گناهان کسانى را که ندانسته آنان را گمراه مىکنند آگاه باشید چه بد بارى را مىکشند (25)
لِیَحْمِلُواْ أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یُضِلُّونَهُم بِغَیْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاء مَا یَزِرُونَ ﴿25﴾
پیش از آنان کسانى بودند که مکر کردند و[لى] خدا از پایه بر بنیانشان زد درنتیجه از بالاى سرشان سقف بر آنان فرو ریخت و از آنجا که حدس نمىزدند عذاب به سراغشان آمد (26)
قَدْ مَکَرَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللّهُ بُنْیَانَهُم مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَیْهِمُ السَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَشْعُرُونَ ﴿26﴾
سپس روز قیامت آنان را رسوا مىکند و مىگوید کجایند آن شریکان من که در باره آنها [با پیامبران] مخالفت مىکردید کسانى که به آنان علم داده شده است مىگویند در حقیقت امروز رسوایى و خوارى بر کافران است (27)
ثُمَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یُخْزِیهِمْ وَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکَآئِیَ الَّذِینَ کُنتُمْ تُشَاقُّونَ فِیهِمْ قَالَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْیَ الْیَوْمَ وَالْسُّوءَ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿27﴾
همانان که فرشتگان جانشان را مىگیرند در حالى که بر خود ستمکار بودهاند پس از در تسلیم درمىآیند [و مىگویند] ما هیچ کار بدى نمىکردیم آرى خدا به آنچه مىکردید داناست (28)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظَالِمِی أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُاْ السَّلَمَ مَا کُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿28﴾
پس از درهاى دوزخ وارد شوید و در آن همیشه بمانید و حقا که چه بد است جایگاه متکبران (29)
فَادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿29﴾
و به کسانى که تقوا پیشه کردند گفته شود پروردگارتان چه نازل کرد مى گویند خوبى براى کسانى که در این دنیا نیکى کردند [پاداش] نیکویى است و قطعا سراى آخرت بهتر است و چه نیکوستسراى پرهیزگاران (30)
وَقِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ خَیْرًا لِّلَّذِینَ أَحْسَنُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الآخِرَةِ خَیْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ ﴿30﴾
بهشتهاى عدن که در آن داخل مىشوند رودها از زیر [درختان] آنها روان است در آنجا هر چه بخواهند براى آنان [فراهم] استخدا این گونه پرهیزگاران را پاداش مىدهد (31)
جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَآؤُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ ﴿31﴾
همان کسانى که فرشتگان جانشان را در حالى که پاکند مىستانند [و به آنان] مىگویند درود بر شما باد به [پاداش] آنچه انجام مىدادید به بهشت درآیید (32)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿32﴾
آیا [کافران] جز این که فرشتگان [جانستان] به سویشان آیند یا فرمان پروردگارت [دایر بر عذابشان] دررسد انتظارى مىبرند کسانى که پیش از آنان بودند [نیز] این گونه رفتار کردند و خدا به ایشان ستم نکرد بلکه آنان به خود ستم مىکردند (33)
هَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ أَمْرُ رَبِّکَ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّهُ وَلکِن کَانُواْ أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿33﴾
پس [کیفر] بدیهایى که کردند به آنان رسید و آنچه مسخرهاش مىکردند آنان را فرا گرفت (34)
فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا عَمِلُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُواْ بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿34﴾
و کسانى که شرک ورزیدند گفتند اگر خدا مىخواست نه ما و نه پدرانمان هیچ چیزى را غیر از او نمىپرستیدیم و بدون [حکم] او چیزى را حرام نمىشمردیم پیش از آنان [نیز] چنین رفتار کردند و[لى] آیا جز ابلاغ آشکار بر پیامبران [وظیفهاى] است (35)
وَقَالَ الَّذِینَ أَشْرَکُواْ لَوْ شَاء اللّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِ مِن شَیْءٍ نَّحْنُ وَلا آبَاؤُنَا وَلاَ حَرَّمْنَا مِن دُونِهِ مِن شَیْءٍ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِینُ ﴿35﴾
و در حقیقت در میان هر امتى فرستادهاى برانگیختیم [تا بگوید] خدا را بپرستید و از طاغوت [=فریبگر] بپرهیزید پس از ایشان کسى است که خدا [او را] هدایت کرده و از ایشان کسى است که گمراهى بر او سزاوار است بنابراین در زمین بگردید و ببینید فرجام تکذیبکنندگان چگونه بوده است (36)
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ فَسِیرُواْ فِی الأَرْضِ فَانظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿36﴾
اگر [چه] بر هدایت آنان حرص ورزى ولى خدا کسى را که فرو گذاشته است هدایت نمىکند و براى ایشان یارىکنندگانى نیست (37)
إِن تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی مَن یُضِلُّ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِینَ ﴿37﴾
و با سختترین سوگندهایشان بخدا سوگند یاد کردند که خدا کسى را که مىمیرد بر نخواهد انگیخت آرى [انجام] این وعده بر او حق است لیکن بیشتر مردم نمىدانند (38)
وَأَقْسَمُواْ بِاللّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لاَ یَبْعَثُ اللّهُ مَن یَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا وَلکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ ﴿38﴾
تا [خدا] آنچه را در [مورد] آن اختلاف دارند براى آنان توضیح دهد و تا کسانى که کافر شدهاند بدانند که آنها خود دروغ مىگفتهاند (39)
لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی یَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّهُمْ کَانُواْ کَاذِبِینَ ﴿39﴾
ما وقتى چیزى را اراده کنیم همین قدر به آن مىگوییم باش بىدرنگ موجود مىشود (40)
إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ کُن فَیَکُونُ ﴿40﴾
و کسانى که پس از ستمدیدگى در راه خدا هجرت کردهاند در این دنیا جاى نیکویى به آنان مىدهیم و اگر بدانند قطعا پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود (41)
وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ فِی اللّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ ﴿41﴾
همانان که صبر نمودند و بر پروردگارشان توکل مىکنند (42)
الَّذِینَ صَبَرُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿42﴾
و پیش از تو [هم] جز مردانى که بدیشان وحى مىکردیم گسیل نداشتیم پس اگر نمىدانید از پژوهندگان کتابهاى آسمانى جویا شوید (43)
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلاَّ رِجَالًا نُّوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ ﴿43﴾
[زیرا آنان را] با دلایل آشکار و نوشتهها [فرستادیم] و این قرآن را به سوى تو فرود آوردیم تا براى مردم آنچه را به سوى ایشان نازل شده است توضیح دهى و امید که آنان بیندیشند (44)
بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿44﴾
آیا کسانى که تدبیرهاى بد مىاندیشند ایمن شدند از اینکه خدا آنان را در زمین فرو ببرد یا از جایى که حدس نمىزنند عذاب برایشان بیاید (45)
أَفَأَمِنَ الَّذِینَ مَکَرُواْ السَّیِّئَاتِ أَن یَخْسِفَ اللّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَشْعُرُونَ ﴿45﴾
یا در حال رفت و آمدشان [گریبان] آنان را بگیرد و کارى از دستشان برنیاید (46)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ فِی تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِینَ ﴿46﴾
یا آنان را در حالى که وحشتزدهاند فرو گیرد همانا پروردگار شما رئوف و مهربان است (47)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّکُمْ لَرؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿47﴾
آیا به چیزهایى که خدا آفریده است ننگریستهاند که [چگونه] سایههایشان از راست و [از جوانب] چپ مىگردد و براى خدا در حال فروتنى سر بر خاک مىسایند (48)
أَوَ لَمْ یَرَوْاْ إِلَى مَا خَلَقَ اللّهُ مِن شَیْءٍ یَتَفَیَّأُ ظِلاَلُهُ عَنِ الْیَمِینِ وَالْشَّمَآئِلِ سُجَّدًا لِلّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ ﴿48﴾
و آنچه در آسمانها و آنچه در زمین از جنبندگان و فرشتگان است براى خدا سجده مىکنند و تکبر نمىورزند (49)
وَلِلّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَالْمَلآئِکَةُ وَهُمْ لاَ یَسْتَکْبِرُونَ ﴿49﴾
از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست مىترسند و آنچه را مامورند انجام مىدهند (50)
یَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ ﴿50﴾
سوره 15: الحجر
به نام خداوند رحمتگر مهربان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
الف لام راء این است آیات کتاب [آسمانى] و قرآن روشنگر (1)
الَرَ تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِینٍ ﴿1﴾
چه بسا کسانى که کافر شدند آرزو کنند که کاش مسلمان بودند (2)
رُّبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْ کَانُواْ مُسْلِمِینَ ﴿2﴾
بگذارشان تا بخورند و برخوردار شوند و آرزو[ها] سرگرمشان کند پس به زودى خواهند دانست (3)
ذَرْهُمْ یَأْکُلُواْ وَیَتَمَتَّعُواْ وَیُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿3﴾
و هیچ شهرى را هلاک نکردیم مگر اینکه براى آن اجلى معین بود (4)
وَمَا أَهْلَکْنَا مِن قَرْیَةٍ إِلاَّ وَلَهَا کِتَابٌ مَّعْلُومٌ ﴿4﴾
هیچ امتى از اجل خویش نه پیش مىافتد و نه پس مىماند (5)
مَّا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا یَسْتَأْخِرُونَ ﴿5﴾
و گفتند اى کسى که قرآن بر او نازل شده است به یقین تو دیوانهاى (6)
وَقَالُواْ یَا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ ﴿6﴾
اگر راست مىگویى چرا فرشتهها را پیش ما نمىآورى (7)
لَّوْ مَا تَأْتِینَا بِالْمَلائِکَةِ إِن کُنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿7﴾
فرشتگان را جز به حق فرو نمىفرستیم و در آن هنگام دیگر مهلت نیابند (8)
مَا نُنَزِّلُ الْمَلائِکَةَ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَا کَانُواْ إِذًا مُّنظَرِینَ ﴿8﴾
بىتردید ما این قرآن را به تدریج نازل کردهایم و قطعا نگهبان آن خواهیم بود (9)
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿9﴾
و به یقین پیش از تو [نیز] در گروههاى پیشینیان [پیامبرانى] فرستادیم (10)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ فِی شِیَعِ الأَوَّلِینَ ﴿10﴾
و هیچ پیامبرى برایشان نیامد جز آنکه او را به مسخره مىگرفتند (11)
وَمَا یَأْتِیهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ کَانُواْ بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿11﴾
بدین گونه آن [استهزا] را در دل بزهکاران راه مىدهیم (12)
کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ ﴿12﴾
[که] به او ایمان نمىآورند و راه [و رسم] پیشینیان پیوسته چنین بوده است (13)
لاَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الأَوَّلِینَ ﴿13﴾
و اگر درى از آسمان بر آنان مىگشودیم که همواره از آن بالا مىرفتند (14)
وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَیْهِم بَابًا مِّنَ السَّمَاءِ فَظَلُّواْ فِیهِ یَعْرُجُونَ ﴿14﴾
قطعا مىگفتند در حقیقت ما چشمبندى شدهایم بلکه ما مردمى هستیم که افسون شدهایم (15)
لَقَالُواْ إِنَّمَا سُکِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَّسْحُورُونَ ﴿15﴾
و به یقین ما در آسمان برجهایى قرار دادیم و آن را براى تماشاگران آراستیم (16)
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاء بُرُوجًا وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ ﴿16﴾
و آن را از هر شیطان راندهشدهاى حفظ کردیم (17)
وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیْطَانٍ رَّجِیمٍ ﴿17﴾
مگر آن کس که دزدیده گوش فرا دهد که شهابى روشن او را دنبال مىکند (18)
إِلاَّ مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِینٌ ﴿18﴾
و زمین را گسترانیدیم و در آن کوههاى استوار افکندیم و از هر چیز سنجیدهاى در آن رویانیدیم (19)
وَالأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ شَیْءٍ مَّوْزُونٍ ﴿19﴾
و براى شما و هر کس که شما روزىدهنده او نیستید در آن وسایل زندگى قرار دادیم (20)
وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ وَمَن لَّسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِینَ ﴿20﴾
و هیچ چیز نیست مگر آنکه گنجینههاى آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازهاى معین فرو نمىفرستیم (21)
وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ ﴿21﴾
و بادها را باردارکننده فرستادیم و از آسمان آبى نازل کردیم پس شما را بدان سیراب نمودیم و شما خزانهدار آن نیستید (22)
وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَیْنَاکُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِینَ ﴿22﴾
و بىتردید این ماییم که زنده مىکنیم و مىمیرانیم و ما وارث [همه] هستیم (23)
وَإنَّا لَنَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿23﴾
و به یقین پیشینیان شما را شناختهایم و آیندگان [شما را نیز] شناختهایم (24)
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِینَ مِنکُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِینَ ﴿24﴾
و مسلما پروردگار توست که آنان را محشور خواهد کرد چرا که او حکیم داناست (25)
وَإِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿25﴾
و در حقیقت انسان را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو آفریدیم (26)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿26﴾
و پیش از آن جن را از آتشى سوزان و بىدود خلق کردیم (27)
وَالْجَآنَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ ﴿27﴾
و [یاد کن] هنگامى را که پروردگار تو به فرشتگان گفت من بشرى را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو خواهم آفرید (28)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلاَئِکَةِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿28﴾
پس وقتى آن را درست کردم و از روح خود در آن دمیدم پیش او به سجده درافتید (29)
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِینَ ﴿29﴾
پس فرشتگان همگى یکسره سجده کردند (30)
فَسَجَدَ الْمَلآئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿30﴾
جز ابلیس که خوددارى کرد از اینکه با سجدهکنندگان باشد (31)
إِلاَّ إِبْلِیسَ أَبَى أَن یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿31﴾
فرمود اى ابلیس تو را چه شده است که با سجدهکنندگان نیستى (32)
قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا لَکَ أَلاَّ تَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿32﴾
گفت من آن نیستم که براى بشرى که او را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو آفریدهاى سجده کنم (33)
قَالَ لَمْ أَکُن لِّأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ ﴿33﴾
فرمود از این [مقام] بیرون شو که تو راندهشدهاى (34)
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ ﴿34﴾
و تا روز جزا بر تو لعنت باشد (35)
وَإِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَةَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ ﴿35﴾
گفت پروردگارا پس مرا تا روزى که برانگیخته خواهند شد مهلت ده (36)
قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿36﴾
فرمود تو از مهلتیافتگانى (37)
قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنظَرِینَ ﴿37﴾
تا روز [و] وقت معلوم (38)
إِلَى یَومِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿38﴾
گفت پروردگارا به سبب آنکه مرا گمراه ساختى من [هم گناهانشان را] در زمین برایشان مىآرایم و همه را گمراه خواهم ساخت (39)
قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغْوَیْتَنِی لأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الأَرْضِ وَلأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿39﴾
مگر بندگان خالص تو از میان آنان را (40)
إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ﴿40﴾
فرمود این راهى است راست [که] به سوى من [منتهى مىشود] (41)
قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ ﴿41﴾
در حقیقت تو را بر بندگان من تسلطى نیست مگر کسانى از گمراهان که تو را پیروى کنند (42)
إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ ﴿42﴾
و قطعا وعدهگاه همه آنان دوزخ است (43)
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿43﴾
[دوزخى] که براى آن هفت در است و از هر درى بخشى معین از آنان [وارد مىشوند] (44)
لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِّکُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ ﴿44﴾
بىگمان پرهیزگاران در باغها و چشمهسارانند (45)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿45﴾
[به آنان گویند] با سلامت و ایمنى در آنجا داخل شوید (46)
ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ ﴿46﴾
و آنچه کینه [و شائبههاى نفسانى] در سینههاى آنان است برکنیم برادرانه بر تختهایى روبروى یکدیگر نشستهاند (47)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِینَ ﴿47﴾
نه رنجى در آنجا به آنان مىرسد و نه از آنجا بیرون رانده مىشوند (48)
لاَ یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِینَ ﴿48﴾
به بندگان من خبر ده که منم آمرزنده مهربان (49)
نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿49﴾
و اینکه عذاب من عذابى است دردناک (50)
وَ أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الأَلِیمَ ﴿50﴾
و از مهمانان ابراهیم به آنان خبر ده (51)
وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَیْفِ إِبْراَهِیمَ ﴿51﴾
هنگامى که بر او وارد شدند و سلام گفتند [ابراهیم] گفت ما از شما بیمناکیم (52)
إِذْ دَخَلُواْ عَلَیْهِ فَقَالُواْ سَلامًا قَالَ إِنَّا مِنکُمْ وَجِلُونَ ﴿52﴾
گفتند مترس که ما تو را به پسرى دانا مژده مىدهیم (53)
قَالُواْ لاَ تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ عَلِیمٍ ﴿53﴾
گفت آیا با اینکه مرا پیرى فرا رسیده است بشارتم مىدهید به چه بشارت مىدهید (54)
قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِی عَلَى أَن مَّسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿54﴾
گفتند ما تو را به حق بشارت دادیم پس از نومیدان مباش (55)
قَالُواْ بَشَّرْنَاکَ بِالْحَقِّ فَلاَ تَکُن مِّنَ الْقَانِطِینَ ﴿55﴾
گفت چه کسى جز گمراهان از رحمت پروردگارش نومید مىشود (56)
قَالَ وَمَن یَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّآلُّونَ ﴿56﴾
[سپس] گفت اى فرشتگان [دیگر] کارتان چیست (57)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿57﴾
گفتند ما به سوى گروه مجرمان فرستاده شدهایم (58)
قَالُواْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِینَ ﴿58﴾
مگر خانواده لوط که ما قطعا همه آنان را نجات مىدهیم (59)
إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿59﴾
جز آنش را که مقدر کردیم او از بازماندگان [در عذاب] باشد (60)
إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِینَ ﴿60﴾
پس چون فرشتگان نزد خاندان لوط آمدند (61)
فَلَمَّا جَاء آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿61﴾
[لوط] گفتشما مردمى ناشناس هستید (62)
قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُّنکَرُونَ ﴿62﴾
گفتند [نه] بلکه براى تو چیزى آوردهایم که در آن تردید مىکردند (63)
قَالُواْ بَلْ جِئْنَاکَ بِمَا کَانُواْ فِیهِ یَمْتَرُونَ ﴿63﴾
و حق را براى تو آوردهایم و قطعا ما راستگویانیم (64)
وَأَتَیْنَاکَ بَالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿64﴾
پس پاسى از شب [گذشته] خانوادهات را حرکت ده و [خودت] به دنبال آنان برو و هیچ یک از شما نباید به عقب بنگرد و هر جا به شما دستور داده مىشود بروید (65)
فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّیْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلاَ یَلْتَفِتْ مِنکُمْ أَحَدٌ وَامْضُواْ حَیْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿65﴾
و او را از این امر آگاه کردیم که ریشه آن گروه صبحگاهان بریده خواهد شد (66)
وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِکَ الأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلاء مَقْطُوعٌ مُّصْبِحِینَ ﴿66﴾
و مردم شهر شادىکنان روى آوردند (67)
وَجَاء أَهْلُ الْمَدِینَةِ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿67﴾
[لوط] گفت اینان مهمانان منند مرا رسوا مکنید (68)
قَالَ إِنَّ هَؤُلاء ضَیْفِی فَلاَ تَفْضَحُونِ ﴿68﴾
و از خدا پروا کنید و مرا خوار نسازید (69)
وَاتَّقُوا اللّهَ وَلاَ تُخْزُونِ ﴿69﴾
گفتند آیا تو را [از مهمان کردن] مردم بیگانه منع نکردیم (70)
قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿70﴾
گفت اگر مىخواهید [کارى مشروع] انجام دهید اینان دختران منند [با آنان ازدواج کنید] (71)
قَالَ هَؤُلاء بَنَاتِی إِن کُنتُمْ فَاعِلِینَ ﴿71﴾
به جان تو سوگند که آنان در مستى خود سرگردان بودند (72)
لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿72﴾
پس به هنگام طلوع آفتاب فریاد [مرگبار] آنان را فرو گرفت (73)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُشْرِقِینَ ﴿73﴾
و آن [شهر] را زیر و زبر کردیم و بر آنان سنگهایى از سنگ گل باراندیم (74)
فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّیلٍ ﴿74﴾
به یقین در این [کیفر] براى هوشیاران عبرتهاست (75)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِینَ ﴿75﴾
و [آثار] آن [شهر هنوز] بر سر راهى [دایر] برجاست (76)
وَإِنَّهَا لَبِسَبِیلٍ مُّقیمٍ ﴿76﴾
بىگمان در این براى مؤمنان عبرتى است (77)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّلْمُؤمِنِینَ ﴿77﴾
و راستى اهل ایکه ستمگر بودند (78)
وَإِن کَانَ أَصْحَابُ الأَیْکَةِ لَظَالِمِینَ ﴿78﴾
پس از آنان انتقام گرفتیم و آن دو [شهر اکنون] بر سر راهى آشکاراست (79)
فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُّبِینٍ ﴿79﴾
و اهل حجر [نیز] پیامبران [ما] را تکذیب کردند (80)
وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ ﴿80﴾
و آیات خود را به آنان دادیم و[لى] از آنها اعراض کردند (81)
وَآتَیْنَاهُمْ آیَاتِنَا فَکَانُواْ عَنْهَا مُعْرِضِینَ ﴿81﴾
و [براى خود] از کوهها خانههایى مىتراشیدند که در امان بمانند (82)
وَکَانُواْ یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا آمِنِینَ ﴿82﴾
پس صبحدم فریاد [مرگبار] آنان را فرو گرفت (83)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِینَ ﴿83﴾
و آنچه به دست مىآوردند به کارشان نخورد (84)
فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا کَانُواْ یَکْسِبُونَ ﴿84﴾
و ما آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حق نیافریدهایم و یقینا قیامت فرا خواهد رسید پس به خوبى صرف نظر کن (85)
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلاَّ بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لآتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ ﴿85﴾
زیرا پروردگار تو همان آفریننده داناست (86)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِیمُ ﴿86﴾
و به راستى به تو سبع المثانى [=سوره فاتحه] و قرآن بزرگ را عطا کردیم (87)
وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ ﴿87﴾
و به آنچه ما دستههایى از آنان [=کافران] را بدان برخوردار ساختهایم چشم مدوز و بر ایشان اندوه مخور و بال خویش براى مؤمنان فرو گستر (88)
لاَ تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿88﴾
و بگو من همان هشداردهنده آشکارم (89)
وَقُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ ﴿89﴾
همان گونه که [عذاب را] بر تقسیمکنندگان نازل کردیم (90)
کَمَا أَنزَلْنَا عَلَى المُقْتَسِمِینَ ﴿90﴾
همانان که قرآن را جزء جزء کردند [به برخى از آن عمل کردند و بعضى را رها نمودند] (91)
الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿91﴾
پس سوگند به پروردگارت که از همه آنان خواهیم پرسید (92)
فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِیْنَ ﴿92﴾
از آنچه انجام مىدادند (93)
عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿93﴾
پس آنچه را بدان مامورى آشکار کن و از مشرکان روى برتاب (94)
فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ ﴿94﴾
که ما [شر] ریشخندگران را از تو برطرف خواهیم کرد (95)
إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ ﴿95﴾
همانان که با خدا معبودى دیگر قرار مىدهند پس به زودى [حقیقت را] خواهند دانست (96)
الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللّهِ إِلهًا آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿96﴾
و قطعا مىدانیم که سینه تو از آنچه مىگویند تنگ مىشود (97)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یَقُولُونَ ﴿97﴾
پس با ستایش پروردگارت تسبیح گوى و از سجدهکنندگان باش (98)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَکُن مِّنَ السَّاجِدِینَ ﴿98﴾
و پروردگارت را پرستش کن تا اینکه مرگ تو فرا رسد (99)
وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ ﴿99﴾
----------------------------------------------------------------------------
سوره 16: النحل
به نام خداوند رحمتگر مهربان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
[هان] امر خدا دررسید پس در آن شتاب مکنید او منزه و فراتر است از آنچه [با وى] شریک مىسازند (1)
أَتَى أَمْرُ اللّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿1﴾
فرشتگان را با روح به فرمان خود بر هر کس از بندگانش که بخواهد نازل مىکند که بیم دهید که معبودى جز من نیست پس از من پروا کنید (2)
یُنَزِّلُ الْمَلآئِکَةَ بِالْرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُواْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَاْ فَاتَّقُونِ ﴿2﴾
آسمانها و زمین را به حق آفریده است او فراتر است از آنچه [با وى] شریک مىگردانند (3)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿3﴾
انسان را از نطفهاى آفریده است آنگاه ستیزهجویى آشکار است (4)
خَلَقَ الإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُّبِینٌ ﴿4﴾
و چارپایان را براى شما آفرید در آنها براى شما [وسیله] گرمى و سودهایى است و از آنها مىخورید (5)
وَالأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَکُمْ فِیهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿5﴾
و در آنها براى شما زیبایى است آنگاه که [آنها را] از چراگاه برمىگردانید و هنگامى که [آنها را] به چراگاه مىبرید (6)
وَلَکُمْ فِیهَا جَمَالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَحِینَ تَسْرَحُونَ ﴿6﴾
و بارهاى شما را به شهرى مىب رند که جز با مشقت بدنها بدان نمىتوانستید برسید قطعا پروردگار شما رئوف و مهربان است (7)
وَتَحْمِلُ أَثْقَالَکُمْ إِلَى بَلَدٍ لَّمْ تَکُونُواْ بَالِغِیهِ إِلاَّ بِشِقِّ الأَنفُسِ إِنَّ رَبَّکُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿7﴾
و اسبان و استران و خران را [آفرید] تا بر آنها سوار شوید و [براى شما] تجملى [باشد] و آنچه را نمىدانید مىآفریند (8)
وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً وَیَخْلُقُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ ﴿8﴾
و نمودن راه راست بر عهده خداست و برخى از آن [راهها] کژ است و اگر [خدا] مىخواست مسلما همه شما را هدایت مىکرد (9)
وَعَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَمِنْهَا جَآئِرٌ وَلَوْ شَاء لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿9﴾
اوست کسى که از آسمان آبى فرود آورد که [آب] آشامیدنى شما از آن است و روییدنى[هایى] که [رمههاى خود را] در آن مىچرانید [نیز] از آن است (10)
هُوَ الَّذِی أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّکُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ ﴿10﴾
به وسیله آن کشت و زیتون و درختان خرما و انگور و از هر گونه محصولات [دیگر] براى شما مىرویاند قطعا در اینها براى مردمى که اندیشه مىکنند نشانهاى است (11)
یُنبِتُ لَکُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿11﴾
و شب و روز و خورشید و ماه را براى شما رام گردانید و ستارگان به فرمان او مسخر شدهاند مسلما در این [امور] براى مردمى که تعقل مىکنند نشانههاست (12)
وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالْنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالْنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿12﴾
و [همچنین] آنچه را در زمین به رنگهاى گوناگون براى شما پدید آورد [مسخر شما ساخت] بىتردید در این [امور] براى مردمى که پند مىگیرند نشانهاى است (13)
وَمَا ذَرَأَ لَکُمْ فِی الأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ ﴿13﴾
و اوست کسى که دریا را مسخر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید و پیرایهاى که آن را مىپوشید از آن بیرون آورید و کشتیها را در آن شکافنده [آب] مىبینى و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید (14)
وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿14﴾
و در زمین کوههایى استوار افکند تا شما را نجنباند و رودها و راهها [قرار داد] تا شما راه خود را پیدا کنید (15)
وَأَلْقَى فِی الأَرْضِ رَوَاسِیَ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿15﴾
و نشانههایى [دیگر نیز قرار داد] و آنان به وسیله ستاره [قطبى] راهیابى مىکنند (16)
وَعَلامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ ﴿16﴾
پس آیا کسى که مىآفریند چون کسى است که نمىآفریند آیا پند نمىگیرید (17)
أَفَمَن یَخْلُقُ کَمَن لاَّ یَخْلُقُ أَفَلا تَذَکَّرُونَ ﴿17﴾
و اگر نعمت[هاى] خدا را شماره کنید آن را نمىتوانید بشمارید قطعا خدا آمرزنده مهربان است (18)
وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿18﴾
و خدا آنچه را که پنهان مىدارید و آنچه را که آشکار مىسازید مىداند (19)
وَاللّهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ ﴿19﴾
و کسانى را که جز خدا مىخوانند چیزى نمىآفرینند در حالى که خود آفریده مى شوند (20)
وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ لاَ یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ ﴿20﴾
مردگانند نه زندگان و نمىدانند کى برانگیخته خواهند شد (21)
أَمْواتٌ غَیْرُ أَحْیَاء وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ ﴿21﴾
معبود شما معبودى استیگانه پس کسانى که به آخرت ایمان ندارند دلهایشان انکارکننده [حق] است و خودشان متکبرند (22)
إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنکِرَةٌ وَهُم مُّسْتَکْبِرُونَ ﴿22﴾
شک نیست که خداوند آنچه را پنهان مىدارند و آنچه را آشکار مىسازند مىداند و او گردنکشان را دوست نمىدارد (23)
لاَ جَرَمَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ ﴿23﴾
و چون به آنان گفته شود پروردگارتان چه چیز نازل کرده است مىگویند افسانههاى پیشینیان است (24)
وَإِذَا قِیلَ لَهُم مَّاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ أَسَاطِیرُ الأَوَّلِینَ ﴿24﴾
تا روز قیامت بار گناهان خود را تمام بردارند و [نیز] بخشى از بار گناهان کسانى را که ندانسته آنان را گمراه مىکنند آگاه باشید چه بد بارى را مىکشند (25)
لِیَحْمِلُواْ أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یُضِلُّونَهُم بِغَیْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاء مَا یَزِرُونَ ﴿25﴾
پیش از آنان کسانى بودند که مکر کردند و[لى] خدا از پایه بر بنیانشان زد درنتیجه از بالاى سرشان سقف بر آنان فرو ریخت و از آنجا که حدس نمىزدند عذاب به سراغشان آمد (26)
قَدْ مَکَرَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللّهُ بُنْیَانَهُم مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَیْهِمُ السَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَشْعُرُونَ ﴿26﴾
سپس روز قیامت آنان را رسوا مىکند و مىگوید کجایند آن شریکان من که در باره آنها [با پیامبران] مخالفت مىکردید کسانى که به آنان علم داده شده است مىگویند در حقیقت امروز رسوایى و خوارى بر کافران است (27)
ثُمَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یُخْزِیهِمْ وَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکَآئِیَ الَّذِینَ کُنتُمْ تُشَاقُّونَ فِیهِمْ قَالَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْیَ الْیَوْمَ وَالْسُّوءَ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿27﴾
همانان که فرشتگان جانشان را مىگیرند در حالى که بر خود ستمکار بودهاند پس از در تسلیم درمىآیند [و مىگویند] ما هیچ کار بدى نمىکردیم آرى خدا به آنچه مىکردید داناست (28)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظَالِمِی أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُاْ السَّلَمَ مَا کُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿28﴾
پس از درهاى دوزخ وارد شوید و در آن همیشه بمانید و حقا که چه بد است جایگاه متکبران (29)
فَادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿29﴾
و به کسانى که تقوا پیشه کردند گفته شود پروردگارتان چه نازل کرد مى گویند خوبى براى کسانى که در این دنیا نیکى کردند [پاداش] نیکویى است و قطعا سراى آخرت بهتر است و چه نیکوستسراى پرهیزگاران (30)
وَقِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ خَیْرًا لِّلَّذِینَ أَحْسَنُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الآخِرَةِ خَیْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ ﴿30﴾
بهشتهاى عدن که در آن داخل مىشوند رودها از زیر [درختان] آنها روان است در آنجا هر چه بخواهند براى آنان [فراهم] استخدا این گونه پرهیزگاران را پاداش مىدهد (31)
جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَآؤُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ ﴿31﴾
همان کسانى که فرشتگان جانشان را در حالى که پاکند مىستانند [و به آنان] مىگویند درود بر شما باد به [پاداش] آنچه انجام مىدادید به بهشت درآیید (32)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿32﴾
آیا [کافران] جز این که فرشتگان [جانستان] به سویشان آیند یا فرمان پروردگارت [دایر بر عذابشان] دررسد انتظارى مىبرند کسانى که پیش از آنان بودند [نیز] این گونه رفتار کردند و خدا به ایشان ستم نکرد بلکه آنان به خود ستم مىکردند (33)
هَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ أَمْرُ رَبِّکَ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّهُ وَلکِن کَانُواْ أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿33﴾
پس [کیفر] بدیهایى که کردند به آنان رسید و آنچه مسخرهاش مىکردند آنان را فرا گرفت (34)
فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا عَمِلُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُواْ بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿34﴾
و کسانى که شرک ورزیدند گفتند اگر خدا مىخواست نه ما و نه پدرانمان هیچ چیزى را غیر از او نمىپرستیدیم و بدون [حکم] او چیزى را حرام نمىشمردیم پیش از آنان [نیز] چنین رفتار کردند و[لى] آیا جز ابلاغ آشکار بر پیامبران [وظیفهاى] است (35)
وَقَالَ الَّذِینَ أَشْرَکُواْ لَوْ شَاء اللّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِ مِن شَیْءٍ نَّحْنُ وَلا آبَاؤُنَا وَلاَ حَرَّمْنَا مِن دُونِهِ مِن شَیْءٍ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِینُ ﴿35﴾
و در حقیقت در میان هر امتى فرستادهاى برانگیختیم [تا بگوید] خدا را بپرستید و از طاغوت [=فریبگر] بپرهیزید پس از ایشان کسى است که خدا [او را] هدایت کرده و از ایشان کسى است که گمراهى بر او سزاوار است بنابراین در زمین بگردید و ببینید فرجام تکذیبکنندگان چگونه بوده است (36)
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ فَسِیرُواْ فِی الأَرْضِ فَانظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿36﴾
اگر [چه] بر هدایت آنان حرص ورزى ولى خدا کسى را که فرو گذاشته است هدایت نمىکند و براى ایشان یارىکنندگانى نیست (37)
إِن تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی مَن یُضِلُّ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِینَ ﴿37﴾
و با سختترین سوگندهایشان بخدا سوگند یاد کردند که خدا کسى را که مىمیرد بر نخواهد انگیخت آرى [انجام] این وعده بر او حق است لیکن بیشتر مردم نمىدانند (38)
وَأَقْسَمُواْ بِاللّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لاَ یَبْعَثُ اللّهُ مَن یَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا وَلکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ ﴿38﴾
تا [خدا] آنچه را در [مورد] آن اختلاف دارند براى آنان توضیح دهد و تا کسانى که کافر شدهاند بدانند که آنها خود دروغ مىگفتهاند (39)
لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی یَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّهُمْ کَانُواْ کَاذِبِینَ ﴿39﴾
ما وقتى چیزى را اراده کنیم همین قدر به آن مىگوییم باش بىدرنگ موجود مىشود (40)
إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ کُن فَیَکُونُ ﴿40﴾
و کسانى که پس از ستمدیدگى در راه خدا هجرت کردهاند در این دنیا جاى نیکویى به آنان مىدهیم و اگر بدانند قطعا پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود (41)
وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ فِی اللّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ ﴿41﴾
همانان که صبر نمودند و بر پروردگارشان توکل مىکنند (42)
الَّذِینَ صَبَرُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿42﴾
و پیش از تو [هم] جز مردانى که بدیشان وحى مىکردیم گسیل نداشتیم پس اگر نمىدانید از پژوهندگان کتابهاى آسمانى جویا شوید (43)
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلاَّ رِجَالًا نُّوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ ﴿43﴾
[زیرا آنان را] با دلایل آشکار و نوشتهها [فرستادیم] و این قرآن را به سوى تو فرود آوردیم تا براى مردم آنچه را به سوى ایشان نازل شده است توضیح دهى و امید که آنان بیندیشند (44)
بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿44﴾
آیا کسانى که تدبیرهاى بد مىاندیشند ایمن شدند از اینکه خدا آنان را در زمین فرو ببرد یا از جایى که حدس نمىزنند عذاب برایشان بیاید (45)
أَفَأَمِنَ الَّذِینَ مَکَرُواْ السَّیِّئَاتِ أَن یَخْسِفَ اللّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَشْعُرُونَ ﴿45﴾
یا در حال رفت و آمدشان [گریبان] آنان را بگیرد و کارى از دستشان برنیاید (46)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ فِی تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِینَ ﴿46﴾
یا آنان را در حالى که وحشتزدهاند فرو گیرد همانا پروردگار شما رئوف و مهربان است (47)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّکُمْ لَرؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿47﴾
آیا به چیزهایى که خدا آفریده است ننگریستهاند که [چگونه] سایههایشان از راست و [از جوانب] چپ مىگردد و براى خدا در حال فروتنى سر بر خاک مىسایند (48)
أَوَ لَمْ یَرَوْاْ إِلَى مَا خَلَقَ اللّهُ مِن شَیْءٍ یَتَفَیَّأُ ظِلاَلُهُ عَنِ الْیَمِینِ وَالْشَّمَآئِلِ سُجَّدًا لِلّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ ﴿48﴾
و آنچه در آسمانها و آنچه در زمین از جنبندگان و فرشتگان است براى خدا سجده مىکنند و تکبر نمىورزند (49)
وَلِلّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَالْمَلآئِکَةُ وَهُمْ لاَ یَسْتَکْبِرُونَ ﴿49﴾
از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست مىترسند و آنچه را مامورند انجام مىدهند (50)
یَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ ﴿50﴾
