- 847
سوره مبارکه ابراهیم
ترجمه خواندنی قرآن با نگاه تفسیری و پیام رسان برای نوجوانان و جوانان اثر حجت الاسلام علی ملکی، با صدای علی همت مومیوند
سوره مبارکه ابراهیم
به نام خدای بزرگوار مهربان
الف، لام، را.این است کتابی که به‌سوی تو فرستاده‌ایم تا زیر نظر خدا، همۀ مردم را از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرون بکشی: به راه خدای شکست‌ناپذیرِ ستودنی؛ همان خدایی که هرچه در آسمان‌ها و زمین است، مال اوست. وای بر بی‌دین‌ها به‌خاطر عذابی سخت! 1و2
همان‌هایی که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح میدهند و مانع بندگی خدا می‌شوند و راه مستقیم خدا را کج نشان میدهند. این‌ها در نهایتِ گمراهی‌اند. 3
هر پیامبری فرستادیم، بدون استثنا، با زبانی ساده و همه‌فهم بود تا احکام و معارف الهی را کم‌کم برای قومش توضیح دهد. پس خدا هرکه را نالایق ببیند، بهحال خودش رها می‌کند و هرکه را لایق ببیند، دستش را می‌گیرد. در این کار، او شکست‌ناپذیرِ کاردرست است. 4
موسی را هم با معجزه‌هایمان فرستادیم و به او گفتیم: «قومت را از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرون بکش و روزهای سرنوشت‌ساز را به آنها گوشزد کن. در آن روزها، برای هرکه در سختی‌ها صبور باشد و در راحتی‌ها شکرگزار، عبرت‌های فراوانی هست.» 5
زمانی موسی به قومش گفت: «لطف‌های خدا را در حق خودتان به‌یاد آورید: از چنگ فرعونیان نجاتتان داد. آنها به‌شدت شکنجه‌تان می‌دادند و پسرانتان را به فجیع‌ترین وضع سر می‌بریدند و بانوانتان را برای بهره‌کشی نگه می‌داشتند. تمام این سختی‌ها و راحتی‌ها برایتان آزمایشی بزرگ از طرف خدا بود.» 6
یادتان باشد که او اعلام کرده: «اگر شکر کنید، حتماً سرمایۀ وجودی‌تان را زیاد می‌کنیم و اگر ناشکری کنید، مجازاتم خیلی شدید است.» 7
موسی ادامه داد: «اگر شما و همۀ اهل زمین ناشکری کنید، دودش به چشم خودتان می‌رود. آخر، خدا بی‌نیازِ ستودنی است. 8
مگر خبر نابودی اقوامی که قبل از شما زندگی می‌کرده‌اند، مثل قوم نوح و عاد و ثمود و اقوام بعدی‌شان، به گوشتان نخورده است؟! احوالشان را خدا می‌داند و بس.
پیامبرانشان دلیل‌‌های روشنی برایشان می‌آوردند؛ ولی آنها دستشان را مشت کرده و به‌نشانۀ انکار و استهزا جلوی دهانشان می‌گرفتند و می‌گفتند: ’دینی را که مأمور رساندنش هستید، ما اصلاً قبول نداریم و دربارۀ چیزهایی که به آنها دعوتمان می‌کنید، بدجور شک داریم!‘ 9
پیامبرانشان جواب می‌دادند: ’در خدا هم شک؟! همان پدیدآور آسمان‌ها و زمین. او به زندگیِ سعادتمندانه دعوتتان می‌کند تا به‌اندازۀ بندگی‌تان گناهانتان را ببخشد و تا رسیدن مرگ حتمی، مهلتتان دهد.‘ بت‌پرست‌ها می‌گفتند: ’شما هم آدمی هستید مثل ما؛ فقط اینکه می‌خواهید ما را از عبادت بت‌هایی که پدرانمان می‌پرستیدند، بازدارید! اگر راست می‌گویید، معجزه‌ای آشکار برایمان بیاورید.‘ 10
پیامبرانشان جواب می‌دادند: ’درست است که ما آدمی هستیم مثل شما؛ ولی خدا بر هر بنده‌ای که لایق بداند، منّت می‌گذارد و او را پیامبر می‌کند. ما نمی‌توانیم بی‌اجازۀ خدا برایتان معجزه‌ای بیاوریم؛ زیرا او همه‌کارۀ عالَم است و مؤمنان در هر کاری، فقط باید به خدا توکل کنند. 11
و چرا به خدا توکل نکنیم؟ مگر نه اینکه او به راه‌های خوشبختی راهنمایی‌مان کرده است؟! البته در برابر اذیت شما صبر می‌کنیم. اهل توکل باید فقط به خدا توکل کنند.‘ 12
آن بی‌دین‌ها پیامبرانشان را این‌طور تهدید می‌کردند: ’حتماً از شهرمان بیرونتان می‌کنیم یا اینکه باید آیین ما را قبول کنید.‘ خدا هم به پیامبران وحی می‌کرد: ’این بدکارها را قطعاً نابود می‌کنیم 13
و بعد از آنها، شما را در آن سرزمین‌ها ساکن خواهیم کرد. این است پاداش کسانی که از رودرروشدن با من می‌ترسند و از تهدید‌هایم حساب می‌برند.‘ 14
پیامبران چنان برای پیروزی دعا کردند که هر زورگوی لج‌بازی ناامید شد؛ 15
همان‌‌که جهنم در انتظار اوست. آنجا، آبی چرکین در حلقش می‌ریزند؛ 16
آبی گلوگیر که به‌زور قورتش می‌دهد! صد بار مرگ را جلوی چشمش می‌بیند؛ ولی از مردن خبری نیست که نیست! تازه، عذابی نفس‌گیرتر در راه است!» 17
کارهای افراد بی‌اعتقاد به خدا مثل خاکستری است که در روزی طوفانی به باد فنا می‌رود. آنها از کارهای خودشان هیچ خیری نمی‌بینند؛ این است همان گمراهیِ بی‌پایان. 18
ندیدی که خدا آسمان‌ها و زمین را بر اساس حکمت آفریده است؟! برای کارهای زشتتان، اگر ببیند نالایقید، شما را از بین می‌برد و به‌جایتان نسلی نو می‌آورد. 19
این کار برای خدا اصلاً دشوار نیست. 20
در قیامت همۀ مردم در پیشگاه خدا حاضر می‌شوند. آن‌وقت زیردستان به سران خودکامه می‌گویند: «ما در دنیا دنباله‌روِ شما بودیم. حالا شما هم می‌توانید کمی از عذاب خدا را از ما دور کنید؟!» سران خودکامه می‌گویند: «اگر خدا راه فراری نشانمان داده بود، ما هم نشانتان می‌دادیم؛ ولی، چه بی‌تابی کنیم چه صبر، فرقی به حالمان ندارد. دیگر راه پس‌وپیش نداریم.» 21
وقتی حساب‌وکتاب قیامت تمام شود، شیطان به هر دو گروه می‌گوید: «خدا به شما وعده‌های راست داد. من هم به شما وعده‌ها دادم؛ اما زیرش زدم! زورتان که نکرده بودم. فقط دعوتتان کردم به کارهای زشت. شما هم دعوتم را قبول کردید؛ پس خودتان را ملامت کنید، نه مرا. اینجا، نه من فریادرس شمایم و نه شما فریادرس من. به من چه مربوط که در دنیا، از من حرف‌شنوی داشتید، نه از خدا! امروز عذابی زجرآور در انتظار بدکارهایی مثل ماست.» 22
ازآن‌طرف، مؤمنانی را که کارهای خوب کرده‌اند، در باغ‌هایی پردرخت جای میدهند که در آنها جوی‌ها روان است. آنان، به‌لطف خدا، آنجا ماندنی‌اند و رفتارشان با همدیگر پر از ادب و احترام است. 23
مگر نمی‌بینی که خدا چطور عقیدۀ پاکِ توحیدی را به درختی سرسبز و پُربرگ‌وبار تشبیه می‌کند؟ ریشۀ این درخت در اعماق زمین فرو رفته و شاخ‌و‌برگش سر به فلک کشیده است. و به‌اذن و ارادۀ خدا، دم‌به‌دم بار‌و‌بَر می‌دهد. خدا برای مردم این نکته‌ها را می‌آورد تا متوجه شوند که خوشبختی در گروِ یکتاپرستی است. 24و25
ازآن‌طرف، عقیدۀ ناپاکِ بت‌پرستی مانند درختی آفت‌زده و بی‌برگ‌وبار است که از زمین کنده شده و هیچ ثباتی ندارد! 26
خدا مؤمنان واقعی را در زندگی دنیا و آخرت، با عقیدۀ محکمِ توحیدی، ثابت‌قدم می‌کند و بدکارها را با آن عقیدۀ متزلزل بهحال خودشان رها می‌سازد. خدا هر کاری بخواهد، می‌کند. 27
مگر نمی‌بینی که سرانِ بت‌پرست، به‌جای قدردانی از نعمت یکتاپرستی، ناشکری می‌کنند و با گمراه‌کردن مردم، آنها را به وادی هلاکت می‌کشانند؟ 28
همان جهنمی که در آن سرخ‌وسوخته می‌شوند و آن بد جایگاهی است! 29
برای خدا همتایانی قرار میدهند تا مردم را از راه او به‌در کنند. به آنها بگو: «فعلاً خوش باشید! ولی آخرعاقبتتان آتش است.» 30
پیامبر! به بندگان باایمانم سفارش کن که نماز را با آدابش بخوانند و از آنچه به آنها روزی کرده‌ایم، پنهان و آشکار، در راه خدا هزینه کنند؛ قبل از آنکه روزی برسد که نه خریدوفروشی در کار است و نه رفاقتی! 31
خداست که آسمان‌ها و زمین را آفریده است و از آسمان برف و بارانی می‌فرستد تا به‌برکتش، محصولات کشاورزی را برای خوردوخوراکتان پرورش دهد. همچنین، کشتی‌ها را در اختیارتان گذاشته است تا به‌خواست او در دریاها حرکت کنند و رودها را برایتان رام کرد. 32
هم خورشید و ماه را در خدمتتان گذاشته است که در مدارشان در حرکت‌اند، هم شب و روز را. 33
خدا هرچه معمولاً لازم دارید، در اختیارتان گذاشته است. اگر بخواهید نعمت‌های خدا را بشمارید، نمی‌توانید یکی‌یکی‌شان را بشمارید! بااین‌حال، انسان نوعاً خیلی بدکار و ناشکر است! 34
زمانی، ابراهیم دعا کرد: «خدایا، شهر مکه را شهری امن قرار بده. من و بچه‌هایم را هم از پرستش بت‌ها دور نگه دار. 35
خدایا، این بت‌ها باعث گمراهی خیلی از مردم شده‌اند. هرکه با دوری از بت‌ها دنباله‌روِ من شود، از من است. هرکه هم مرا نافرمانی کند، سروکارش با توست و البته تو آمرزندۀ مهربانی. 36
خدایا، بچه‌ام اسماعیل و همسرم هاجر را در سرزمینی بی‌آب‌وعلف، کنار خانۀ مقدست ساکن کردم تا با فراغت از دنیا، نماز را با آدابش بخوانند. پس، دل‌های عده‌ای از مردم اطراف را به‌طرف آنان متمایل کن و از میوه‌ها و محصولات کشاورزی روزی‌شان فرما تا شکر کنند. 37
خدایا، تو خوب می‌دانی چه‌ها را پنهان می‌کنیم و چه‌ها را آشکار؛ چون همان خدایی هستی که چیزی در زمین و آسمان از او مخفی نیست. 38
خدا را شکر که با وجود پیری‌ام، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید. به‌یقین، خدا مستجاب‌کنندۀ دعاهاست. 39
خدایا، کاری کن که من و بچه‌ها و نسلم اهل نماز باشیم و آن را با آدابش بخوانیم. خدایا، دعاهایم را برآورده بفرما. 40
خدایا، در روز برپاییِ حساب‌وکتاب، مرا و پدر و مادرم را و همۀ مؤمنان را بیامرز.» 41
خیال نکن که خدا بی‌خبر است از کارهایی که بدکارها می‌کنند. فقط تا روزی که چشم‌ها از ترس و تعجب خیره می‌شود، مهلتشان می‌دهد. آن روز، از شدت دلهره، گردن می‌کشند و سر بالا می‌گیرند. حتی پلک نمی‌زنند و در دل‌هایشان آشوبی به‌پاست! 42و43
مردم را از روزی بترسان که عذاب دنیوی سراغشان می‌آید و بدکارها با عجز و التماس می‌گویند: «خدایا، فرصت کوتاه دیگری به ما بده تا دعوتت را قبول کنیم و دنباله‌روِ پیامبرانت شویم.» به آنها می‌گویند: «مگر شما نبودید که قبل از این قسم می‌خوردید که دچار زوال نمی‌شوید؟! 44
مگر شما نبودید که در خانه‌وکاشانۀ بدکارها ساکن شدید، درحالی‌که فهمیده بودید چه بلایی بر سرشان آورده‌ایم؟! تازه، برایتان نکته‌های فراوانی هم آورده بودیم.» 45
آن بدکارها هرچه نقشه داشتند، رو کردند؛ غافل از اینکه خدا همۀ نقشه‌هایشان را از قبل می‌دانست؛ نقشه‌هایی که کوه‌ها را از جا می‌کَند! 46
خیال نکن خدا وعدۀ خود را دربارۀ کمک‌کردن به پیامبران و مجازات بدکارها عملی نمی‌کند. او شکست‌ناپذیرِ انتقام‌گیر است، 47
در روزی که زمین به زمینی دیگر و آسمان‌ها به آسمان‌هایی دیگر تبدیل می‌شود و همه در برابر خدای یگانۀ مسلط بر همه حاضر می‌شوند. 48
آن روز گناهکارها را می‌بینی که همگی به هم غل‌و‌زنجیر شده‌اند! 49
لباس‌هایشان از ماده‌ای بدبو و اشتعال‌زا مثل قیر است و صورت‌هایشان را آتش می‌پوشاند. 50
احضارکردن مردم برای آن است که خدا هرکس را با همان کارهایی که در دنیا کرده، جزا دهد. خدا به‌سرعت حسابرسی می‌کند. 51
همین آیه‌های روشن برای مردم بس است تا با آنها هشدار داده شوند و بدانند که او خدای یگانه است و... . همچنین، برای اینکه مردم عاقل به‌‌خود بیایند. 52
سوره مبارکه ابراهیم
به نام خدای بزرگوار مهربان
الف، لام، را.این است کتابی که به‌سوی تو فرستاده‌ایم تا زیر نظر خدا، همۀ مردم را از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرون بکشی: به راه خدای شکست‌ناپذیرِ ستودنی؛ همان خدایی که هرچه در آسمان‌ها و زمین است، مال اوست. وای بر بی‌دین‌ها به‌خاطر عذابی سخت! 1و2
همان‌هایی که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح میدهند و مانع بندگی خدا می‌شوند و راه مستقیم خدا را کج نشان میدهند. این‌ها در نهایتِ گمراهی‌اند. 3
هر پیامبری فرستادیم، بدون استثنا، با زبانی ساده و همه‌فهم بود تا احکام و معارف الهی را کم‌کم برای قومش توضیح دهد. پس خدا هرکه را نالایق ببیند، بهحال خودش رها می‌کند و هرکه را لایق ببیند، دستش را می‌گیرد. در این کار، او شکست‌ناپذیرِ کاردرست است. 4
موسی را هم با معجزه‌هایمان فرستادیم و به او گفتیم: «قومت را از تاریکی‌های اعتقادی و اخلاقی به‌طرف نور معرفت و پاکی بیرون بکش و روزهای سرنوشت‌ساز را به آنها گوشزد کن. در آن روزها، برای هرکه در سختی‌ها صبور باشد و در راحتی‌ها شکرگزار، عبرت‌های فراوانی هست.» 5
زمانی موسی به قومش گفت: «لطف‌های خدا را در حق خودتان به‌یاد آورید: از چنگ فرعونیان نجاتتان داد. آنها به‌شدت شکنجه‌تان می‌دادند و پسرانتان را به فجیع‌ترین وضع سر می‌بریدند و بانوانتان را برای بهره‌کشی نگه می‌داشتند. تمام این سختی‌ها و راحتی‌ها برایتان آزمایشی بزرگ از طرف خدا بود.» 6
یادتان باشد که او اعلام کرده: «اگر شکر کنید، حتماً سرمایۀ وجودی‌تان را زیاد می‌کنیم و اگر ناشکری کنید، مجازاتم خیلی شدید است.» 7
موسی ادامه داد: «اگر شما و همۀ اهل زمین ناشکری کنید، دودش به چشم خودتان می‌رود. آخر، خدا بی‌نیازِ ستودنی است. 8
مگر خبر نابودی اقوامی که قبل از شما زندگی می‌کرده‌اند، مثل قوم نوح و عاد و ثمود و اقوام بعدی‌شان، به گوشتان نخورده است؟! احوالشان را خدا می‌داند و بس.
پیامبرانشان دلیل‌‌های روشنی برایشان می‌آوردند؛ ولی آنها دستشان را مشت کرده و به‌نشانۀ انکار و استهزا جلوی دهانشان می‌گرفتند و می‌گفتند: ’دینی را که مأمور رساندنش هستید، ما اصلاً قبول نداریم و دربارۀ چیزهایی که به آنها دعوتمان می‌کنید، بدجور شک داریم!‘ 9
پیامبرانشان جواب می‌دادند: ’در خدا هم شک؟! همان پدیدآور آسمان‌ها و زمین. او به زندگیِ سعادتمندانه دعوتتان می‌کند تا به‌اندازۀ بندگی‌تان گناهانتان را ببخشد و تا رسیدن مرگ حتمی، مهلتتان دهد.‘ بت‌پرست‌ها می‌گفتند: ’شما هم آدمی هستید مثل ما؛ فقط اینکه می‌خواهید ما را از عبادت بت‌هایی که پدرانمان می‌پرستیدند، بازدارید! اگر راست می‌گویید، معجزه‌ای آشکار برایمان بیاورید.‘ 10
پیامبرانشان جواب می‌دادند: ’درست است که ما آدمی هستیم مثل شما؛ ولی خدا بر هر بنده‌ای که لایق بداند، منّت می‌گذارد و او را پیامبر می‌کند. ما نمی‌توانیم بی‌اجازۀ خدا برایتان معجزه‌ای بیاوریم؛ زیرا او همه‌کارۀ عالَم است و مؤمنان در هر کاری، فقط باید به خدا توکل کنند. 11
و چرا به خدا توکل نکنیم؟ مگر نه اینکه او به راه‌های خوشبختی راهنمایی‌مان کرده است؟! البته در برابر اذیت شما صبر می‌کنیم. اهل توکل باید فقط به خدا توکل کنند.‘ 12
آن بی‌دین‌ها پیامبرانشان را این‌طور تهدید می‌کردند: ’حتماً از شهرمان بیرونتان می‌کنیم یا اینکه باید آیین ما را قبول کنید.‘ خدا هم به پیامبران وحی می‌کرد: ’این بدکارها را قطعاً نابود می‌کنیم 13
و بعد از آنها، شما را در آن سرزمین‌ها ساکن خواهیم کرد. این است پاداش کسانی که از رودرروشدن با من می‌ترسند و از تهدید‌هایم حساب می‌برند.‘ 14
پیامبران چنان برای پیروزی دعا کردند که هر زورگوی لج‌بازی ناامید شد؛ 15
همان‌‌که جهنم در انتظار اوست. آنجا، آبی چرکین در حلقش می‌ریزند؛ 16
آبی گلوگیر که به‌زور قورتش می‌دهد! صد بار مرگ را جلوی چشمش می‌بیند؛ ولی از مردن خبری نیست که نیست! تازه، عذابی نفس‌گیرتر در راه است!» 17
کارهای افراد بی‌اعتقاد به خدا مثل خاکستری است که در روزی طوفانی به باد فنا می‌رود. آنها از کارهای خودشان هیچ خیری نمی‌بینند؛ این است همان گمراهیِ بی‌پایان. 18
ندیدی که خدا آسمان‌ها و زمین را بر اساس حکمت آفریده است؟! برای کارهای زشتتان، اگر ببیند نالایقید، شما را از بین می‌برد و به‌جایتان نسلی نو می‌آورد. 19
این کار برای خدا اصلاً دشوار نیست. 20
در قیامت همۀ مردم در پیشگاه خدا حاضر می‌شوند. آن‌وقت زیردستان به سران خودکامه می‌گویند: «ما در دنیا دنباله‌روِ شما بودیم. حالا شما هم می‌توانید کمی از عذاب خدا را از ما دور کنید؟!» سران خودکامه می‌گویند: «اگر خدا راه فراری نشانمان داده بود، ما هم نشانتان می‌دادیم؛ ولی، چه بی‌تابی کنیم چه صبر، فرقی به حالمان ندارد. دیگر راه پس‌وپیش نداریم.» 21
وقتی حساب‌وکتاب قیامت تمام شود، شیطان به هر دو گروه می‌گوید: «خدا به شما وعده‌های راست داد. من هم به شما وعده‌ها دادم؛ اما زیرش زدم! زورتان که نکرده بودم. فقط دعوتتان کردم به کارهای زشت. شما هم دعوتم را قبول کردید؛ پس خودتان را ملامت کنید، نه مرا. اینجا، نه من فریادرس شمایم و نه شما فریادرس من. به من چه مربوط که در دنیا، از من حرف‌شنوی داشتید، نه از خدا! امروز عذابی زجرآور در انتظار بدکارهایی مثل ماست.» 22
ازآن‌طرف، مؤمنانی را که کارهای خوب کرده‌اند، در باغ‌هایی پردرخت جای میدهند که در آنها جوی‌ها روان است. آنان، به‌لطف خدا، آنجا ماندنی‌اند و رفتارشان با همدیگر پر از ادب و احترام است. 23
مگر نمی‌بینی که خدا چطور عقیدۀ پاکِ توحیدی را به درختی سرسبز و پُربرگ‌وبار تشبیه می‌کند؟ ریشۀ این درخت در اعماق زمین فرو رفته و شاخ‌و‌برگش سر به فلک کشیده است. و به‌اذن و ارادۀ خدا، دم‌به‌دم بار‌و‌بَر می‌دهد. خدا برای مردم این نکته‌ها را می‌آورد تا متوجه شوند که خوشبختی در گروِ یکتاپرستی است. 24و25
ازآن‌طرف، عقیدۀ ناپاکِ بت‌پرستی مانند درختی آفت‌زده و بی‌برگ‌وبار است که از زمین کنده شده و هیچ ثباتی ندارد! 26
خدا مؤمنان واقعی را در زندگی دنیا و آخرت، با عقیدۀ محکمِ توحیدی، ثابت‌قدم می‌کند و بدکارها را با آن عقیدۀ متزلزل بهحال خودشان رها می‌سازد. خدا هر کاری بخواهد، می‌کند. 27
مگر نمی‌بینی که سرانِ بت‌پرست، به‌جای قدردانی از نعمت یکتاپرستی، ناشکری می‌کنند و با گمراه‌کردن مردم، آنها را به وادی هلاکت می‌کشانند؟ 28
همان جهنمی که در آن سرخ‌وسوخته می‌شوند و آن بد جایگاهی است! 29
برای خدا همتایانی قرار میدهند تا مردم را از راه او به‌در کنند. به آنها بگو: «فعلاً خوش باشید! ولی آخرعاقبتتان آتش است.» 30
پیامبر! به بندگان باایمانم سفارش کن که نماز را با آدابش بخوانند و از آنچه به آنها روزی کرده‌ایم، پنهان و آشکار، در راه خدا هزینه کنند؛ قبل از آنکه روزی برسد که نه خریدوفروشی در کار است و نه رفاقتی! 31
خداست که آسمان‌ها و زمین را آفریده است و از آسمان برف و بارانی می‌فرستد تا به‌برکتش، محصولات کشاورزی را برای خوردوخوراکتان پرورش دهد. همچنین، کشتی‌ها را در اختیارتان گذاشته است تا به‌خواست او در دریاها حرکت کنند و رودها را برایتان رام کرد. 32
هم خورشید و ماه را در خدمتتان گذاشته است که در مدارشان در حرکت‌اند، هم شب و روز را. 33
خدا هرچه معمولاً لازم دارید، در اختیارتان گذاشته است. اگر بخواهید نعمت‌های خدا را بشمارید، نمی‌توانید یکی‌یکی‌شان را بشمارید! بااین‌حال، انسان نوعاً خیلی بدکار و ناشکر است! 34
زمانی، ابراهیم دعا کرد: «خدایا، شهر مکه را شهری امن قرار بده. من و بچه‌هایم را هم از پرستش بت‌ها دور نگه دار. 35
خدایا، این بت‌ها باعث گمراهی خیلی از مردم شده‌اند. هرکه با دوری از بت‌ها دنباله‌روِ من شود، از من است. هرکه هم مرا نافرمانی کند، سروکارش با توست و البته تو آمرزندۀ مهربانی. 36
خدایا، بچه‌ام اسماعیل و همسرم هاجر را در سرزمینی بی‌آب‌وعلف، کنار خانۀ مقدست ساکن کردم تا با فراغت از دنیا، نماز را با آدابش بخوانند. پس، دل‌های عده‌ای از مردم اطراف را به‌طرف آنان متمایل کن و از میوه‌ها و محصولات کشاورزی روزی‌شان فرما تا شکر کنند. 37
خدایا، تو خوب می‌دانی چه‌ها را پنهان می‌کنیم و چه‌ها را آشکار؛ چون همان خدایی هستی که چیزی در زمین و آسمان از او مخفی نیست. 38
خدا را شکر که با وجود پیری‌ام، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید. به‌یقین، خدا مستجاب‌کنندۀ دعاهاست. 39
خدایا، کاری کن که من و بچه‌ها و نسلم اهل نماز باشیم و آن را با آدابش بخوانیم. خدایا، دعاهایم را برآورده بفرما. 40
خدایا، در روز برپاییِ حساب‌وکتاب، مرا و پدر و مادرم را و همۀ مؤمنان را بیامرز.» 41
خیال نکن که خدا بی‌خبر است از کارهایی که بدکارها می‌کنند. فقط تا روزی که چشم‌ها از ترس و تعجب خیره می‌شود، مهلتشان می‌دهد. آن روز، از شدت دلهره، گردن می‌کشند و سر بالا می‌گیرند. حتی پلک نمی‌زنند و در دل‌هایشان آشوبی به‌پاست! 42و43
مردم را از روزی بترسان که عذاب دنیوی سراغشان می‌آید و بدکارها با عجز و التماس می‌گویند: «خدایا، فرصت کوتاه دیگری به ما بده تا دعوتت را قبول کنیم و دنباله‌روِ پیامبرانت شویم.» به آنها می‌گویند: «مگر شما نبودید که قبل از این قسم می‌خوردید که دچار زوال نمی‌شوید؟! 44
مگر شما نبودید که در خانه‌وکاشانۀ بدکارها ساکن شدید، درحالی‌که فهمیده بودید چه بلایی بر سرشان آورده‌ایم؟! تازه، برایتان نکته‌های فراوانی هم آورده بودیم.» 45
آن بدکارها هرچه نقشه داشتند، رو کردند؛ غافل از اینکه خدا همۀ نقشه‌هایشان را از قبل می‌دانست؛ نقشه‌هایی که کوه‌ها را از جا می‌کَند! 46
خیال نکن خدا وعدۀ خود را دربارۀ کمک‌کردن به پیامبران و مجازات بدکارها عملی نمی‌کند. او شکست‌ناپذیرِ انتقام‌گیر است، 47
در روزی که زمین به زمینی دیگر و آسمان‌ها به آسمان‌هایی دیگر تبدیل می‌شود و همه در برابر خدای یگانۀ مسلط بر همه حاضر می‌شوند. 48
آن روز گناهکارها را می‌بینی که همگی به هم غل‌و‌زنجیر شده‌اند! 49
لباس‌هایشان از ماده‌ای بدبو و اشتعال‌زا مثل قیر است و صورت‌هایشان را آتش می‌پوشاند. 50
احضارکردن مردم برای آن است که خدا هرکس را با همان کارهایی که در دنیا کرده، جزا دهد. خدا به‌سرعت حسابرسی می‌کند. 51
همین آیه‌های روشن برای مردم بس است تا با آنها هشدار داده شوند و بدانند که او خدای یگانه است و... . همچنین، برای اینکه مردم عاقل به‌‌خود بیایند. 52