فهرست
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم

سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم

  • 25 دقیقه مدت
  • 193 دریافت شده
جلسه بیست و ششم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه میوه اصفهانی
در برنامه امروز به بررسی ویژگی های سبکی مرحوم شعبان عبدالعزیز صیاد می پردازیم. وی از جمله قاریانی است که پس از ظهور مصطفی اسمماعیل در عالم تلاوت، با ارائه سبکی نو بسیاری از افراد را به سوی خود جذب کرد. وی با توجه به تکنیک ها، مهارت ها و شیوه هایی که در تلاوت خود به کار برد، پس از مرحوم مصطفی اسماعیل توانست سبکی متفاوت را در کشور مصر ارائه نماید.

مرحوم صیاد از حیث صدا دارای یکی از بهترین صداهای عالم تلاوت است که بسیار خوش طنین، شفاف، رسا همراه با قدرت و حجم مناسب که مورد پسند عام و خاص می باشد و دارای انعطاف و تحریر فوق العاده ای است. وی قادر به اجرای انواع تحریرهای مختلف با سرعت بالا در تلاوت می باشد. او با اینکه از حیث وسعت، توانایی اجرای گستره کاملی از درجات را دارد و صدای او دو اکتاوی است، اما از سه دانگ بالای صدای خود بیشتر استفاده نموده و در تلاوت خود بین 12 تا 13 درجه صوتی را استفاده نموده است.

از جمله مختصات سبکی او در حوزه بافت لحنی و استفاده از مقامات این است که او از طیف گسترده ای از مقامات اصلی، فرعی و مرکب و بیشتر از مقاماتی همچون بیات، رست، نهاوند، حجاز و صبا استفاده نموده است. یکی دیگر از مهم ترین ویژگی های او در حوزه بافت لحنی این است که با استفاده از دو مقام فرعی در کنار هم یعنی نوا و حسینی در مقامات بیا و صبا، رنگ خاصی به تلاوت خود بخشیده است. استفاده ازنغماتی همچون درجات چهارم و پنجم مقاماتی مثل بیات و اشاره او به درجات هفتم و هشتم و موتیف سازی هایی که انجام می دهند، این نغمات را از سایر قراء متمایز نموده است. استفاده از مقامات فرعی دیگر نیز در دستور کار سبک ایشان است ولی تمایل کمتری به استفاده از مقامات مرکب در تلاوت خود دارند.

بیشترین کارکرد سبکی او مربوط به حوزه روش ها و برنامه های او در تلاوت است. وی سرعتی متوسط و میانه مایل به تند و تمایل بیشتری به اجرای تندتر در تلاوت دارند. از جمله مختصات ایشان در این حوزه استفاده از روش مرحوم مصطفی اسماعیل برای اوج گیری، یعنی ورود به رست و با یک پرده بالاتر اشاره به بیات است. با این تفاوت که مرحوم اسماعیل از درجه هفتم مقام شروعش و مرحوم صیاد از درجه چهارم و سپس روی درجه پنجم صدای خود استقرار پیدا می کند که این تفاوت دو پرده ای کار را برای کسانی که وسعت صدای کمتری دارند، برای تقلید از ایشان آسان تر می کند.

یکی از مهم ترین ویژگی های سبک او این است که برای اولین بار از یک سری نوانس های خاصی استفاده نموده و با کم و زیاد کردن حجم صدا و ولوم صدا در حنجره و با استفاده از میکروفون جذابیت و زیبایی خاصی به تلاوت خود بخشیده است. وی از هر سه روش انتقال پلکانی درجات یا لگاتو، اتصال درجات یا گلیساندو و استفاده از فواصل بهره برده ولی از روش سوم کمتر استفاده نموده است. از جمله ابداعات ایشان چیزی تحت عنوان قطعه صوت های خاص است که هنگام استفاده از پرده های صوت در درجات بالا رخ داده و معمولا در تلاوت دیگر قاریان نیست.

استفاده از جواب الجواب در برنامه لحنی ایشان نیست و به ندرت در تلاوت وی مشاهده می شود. وی قاری غفله پردازی است که از غفلات مختلف و موتیف های تکراری متعددی استفاده نموده و نوعی ضرباهنگ ملایم در تلاوت خود ایجاد می کند. این قاری دارای ردیف های ابداعی خاص خود در مقامات صبا، حجاز، بیات و راست است و نحوه انتقال او در برخی از مقامات همچون حجاز کاملا مختص ایشان است. شاهکارهای تلاوت ایشان نیز سور مبارکه طه، کهف، نباء، نجم، قمر و مریم اشاره کنیم که بارها از رسانه ملی پخش شده است.


قطعات صوتی

  • عنوان
    زمان
  • 25:13

مشخصات

سایر مشخصات

تصاویر

قسمت‌های دیگر

پایگاه قرآن