- 5125
- 1000
- 1000
- 1000
درس بیست و یکم - سکت
استاد یاریگل در این برنامه از آموزش تجوید به مبحث سکت می پردازند...
سکت چیست؟
«سَکْت» یعنی سکون. «هاء» در آخر بعضی کلمات به جهت حفظ حرکت آخر آنها، متصل میشود. این «هاء» ضمیر نمیباشد و جزء مادة کلمه هم نیست. و آنرا «سَکْت» میگویند. و در حال وقف یا وصل همواره ساکن است، و اشباع آن به علت سکون جایز نیست.
در هفت جای قرآن مجید، هاء سکت وجود دارد. و برای آنکه با «هاء ضمیر» اشتباه نشود، روی آن علامت سکون گذاشتهاند. آنها عبارتند از:
لَمْ یَتَسَنَّهْ (سوره بقره ایه 259) اقْتَدِهْ (سوره انعام آیه 90) کِتابِیَهْ، حِسابِیَهْ، مالِیَهْ، سُلْطانِیَهْ (هر چهار کلمه در سوره اَلحّاقه قرار دارند)، مَاهِیَهْ (سوره قارعة آیه 10)
چنانکه مشاهده میشود در رسم الخط قرآن روی هاء سکت علامت سکون (ـْ) گذاشته شده است.
«هاء» ضمیر (اشباع) هر گاه ماقبل و مابعد «هاء» ضمیر هر دو متحرک باشد، ضمّه و یا کسره آن در حال وصل، به صدای واوی و یائی خوانده میشود، یعنی هاء ضمیرِ مضموم بصورت «واو» و هاء ضمیرِ مکسور به صورت «یاء» خوانده میشود، که آنرا مکسور و مضموم با اشباع مینامند. و در این حالت اگر ما قبل هاء ضمیر، مفتوح یا مضموم باشد، هاء ضمیر مضموم است، و اگر مکسور باشد هاء ضمیر نیز مکسور است.
هاء مضموم با اشباع مانند: إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ـ مالُهُ وَ وَلَدُهُ ـ وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الَّثمَراتِ که به صورت اِنَّهُو ـ مَالُهُو ـ اَهْلَهُو تلفظ میشوند.
هاء مکسور با اشباع مانند: سَمْعِهِ و بَصَرِهِ غِشَاوَه که به صورت سَمْعِهِی و بَصَرِهِی ادا میگردند.
علامت مضموم با اشباع ضمه معکوس (،) و علامت مکسور با اشباع الف مقصوره (ـ) است که در بعضی قرآنها زیر آنها گذاشته میشود مانند: اِنَّه ـ سَمْعِه.
بدون اشباع ضمیر هاء: در صورتیکه ماقبل یا مابعد و یا هر دو طرف هاء ضمیر، ساکن باشد در حال وصل با همان حرکت ضمه یا کسره خوانده میشود، که آنرا مضموم و مکسور بدون اشباع میگویند. و در این حالت اگر ماقبل هاء ضمیر، مفتوح یا ساکن باشد. هاء ضمیر مضموم میشود، و چنانچه مکسور یا «یاء» ساکن باشد هاء ضمیر نیز مکسور است.
هاء مضموم بدون اشباع مانند: خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ـ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ ـ آتَیْناهُ حُکْماً ـ لَهُ الْمُلْکُ هاء مکسور بدون اشباع مانند: فِیهِ هُدی لِلْمُتَّقِینَ ـ بِهِ الَّذِینَ ـ یَأْتِیهِ الْمَوْتُ ـ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ .
هَاوِی به معنی صاحب هوا و الف را که وسعت مخرج آن از حیث هوای صوت، بیش از مخارج واو و یاء میباشد هاوی مینامند. هاوی از صفات عارضی حروف است.
سکت چیست؟
«سَکْت» یعنی سکون. «هاء» در آخر بعضی کلمات به جهت حفظ حرکت آخر آنها، متصل میشود. این «هاء» ضمیر نمیباشد و جزء مادة کلمه هم نیست. و آنرا «سَکْت» میگویند. و در حال وقف یا وصل همواره ساکن است، و اشباع آن به علت سکون جایز نیست.
در هفت جای قرآن مجید، هاء سکت وجود دارد. و برای آنکه با «هاء ضمیر» اشتباه نشود، روی آن علامت سکون گذاشتهاند. آنها عبارتند از:
لَمْ یَتَسَنَّهْ (سوره بقره ایه 259) اقْتَدِهْ (سوره انعام آیه 90) کِتابِیَهْ، حِسابِیَهْ، مالِیَهْ، سُلْطانِیَهْ (هر چهار کلمه در سوره اَلحّاقه قرار دارند)، مَاهِیَهْ (سوره قارعة آیه 10)
چنانکه مشاهده میشود در رسم الخط قرآن روی هاء سکت علامت سکون (ـْ) گذاشته شده است.
«هاء» ضمیر (اشباع) هر گاه ماقبل و مابعد «هاء» ضمیر هر دو متحرک باشد، ضمّه و یا کسره آن در حال وصل، به صدای واوی و یائی خوانده میشود، یعنی هاء ضمیرِ مضموم بصورت «واو» و هاء ضمیرِ مکسور به صورت «یاء» خوانده میشود، که آنرا مکسور و مضموم با اشباع مینامند. و در این حالت اگر ما قبل هاء ضمیر، مفتوح یا مضموم باشد، هاء ضمیر مضموم است، و اگر مکسور باشد هاء ضمیر نیز مکسور است.
هاء مضموم با اشباع مانند: إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ـ مالُهُ وَ وَلَدُهُ ـ وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الَّثمَراتِ که به صورت اِنَّهُو ـ مَالُهُو ـ اَهْلَهُو تلفظ میشوند.
هاء مکسور با اشباع مانند: سَمْعِهِ و بَصَرِهِ غِشَاوَه که به صورت سَمْعِهِی و بَصَرِهِی ادا میگردند.
علامت مضموم با اشباع ضمه معکوس (،) و علامت مکسور با اشباع الف مقصوره (ـ) است که در بعضی قرآنها زیر آنها گذاشته میشود مانند: اِنَّه ـ سَمْعِه.
بدون اشباع ضمیر هاء: در صورتیکه ماقبل یا مابعد و یا هر دو طرف هاء ضمیر، ساکن باشد در حال وصل با همان حرکت ضمه یا کسره خوانده میشود، که آنرا مضموم و مکسور بدون اشباع میگویند. و در این حالت اگر ماقبل هاء ضمیر، مفتوح یا ساکن باشد. هاء ضمیر مضموم میشود، و چنانچه مکسور یا «یاء» ساکن باشد هاء ضمیر نیز مکسور است.
هاء مضموم بدون اشباع مانند: خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ـ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ ـ آتَیْناهُ حُکْماً ـ لَهُ الْمُلْکُ هاء مکسور بدون اشباع مانند: فِیهِ هُدی لِلْمُتَّقِینَ ـ بِهِ الَّذِینَ ـ یَأْتِیهِ الْمَوْتُ ـ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ .
هَاوِی به معنی صاحب هوا و الف را که وسعت مخرج آن از حیث هوای صوت، بیش از مخارج واو و یاء میباشد هاوی مینامند. هاوی از صفات عارضی حروف است.
