- 975
- 1000
- 1000
- 1000
تلاوت ترتیل عبدالله خیاط تلاوت ترتیل عبدالله خیاط (تحدیر) - جزء 4
آیات 93 تا200،آخرسوره مبارکه آل عمران و آیات 1 تا 23 سوره مبارکه نساء، با ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان
کلُّ الطَّعَامِ کَانَ حِلًّا لِبَنِی إِسْرَائِیلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِیلُ عَلَى نَفْسِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ﴿93﴾
همه خوردنیها براى بنى اسرائیل حلال بود، مگر آنچه یعقوب پیش از نزول تورات بر خود حرام کرده بود، بگو اگر راست مىگویید [و سخن مرا باور ندارید] تورات را بیاورید وبخوانید (93)
فَمَنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ﴿94﴾
سپس هر آن کس که بعد از آن، بر خداوند دروغ بندد، از ستمکاران است (94)
قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ﴿95﴾
بگو خداوند راست گفته است، از این روى از آیین ابراهیم که پاکدین بود و از مشرکان نبود، پیروى کنید (95)
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًى لِلْعَالَمِینَ ﴿96﴾
نخستین خانهاى که براى [عبادت] مردمان نهاده شد، آن است که در مکه [بنا شده] است و مبارک و رهنماى جهانیان است (96)
فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿97﴾
در آن شگفتیهاى آشکار از جمله مقام ابراهیم است، و هر کس که وارد آن شود در امان است، و خداى را بر مردم، حج خانه[ى کعبه] مقرر است، براى کسى که بدان راه تواند برد، و هر کس که کفر [و انکار] ورزد [بداند] که خداوند از جهانیان بىنیاز است (97)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِیدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ ﴿98﴾
بگو اى اهل کتاب چرا آیات الهى را انکار مىکنید، در حالى که خداوند شاهد [و ناظر] کردار شماست (98)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنْتُمْ شُهَدَاءُ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿99﴾
بگو اى اهل کتاب چرا مؤمنان را از راه خداوند باز مىدارید و آن را آگاهانه [و به ناحق] ناهموار و ناهنجار مىشمارید، و خداوند از کار و کردار شما غافل نیست (99)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ کَافِرِینَ ﴿100﴾
اى مؤمنان اگر از گروهى از اهل کتاب اطاعت کنید، شما را بعد از ایمانتان به کفر برمىگردانند (100)
وَکَیْفَ تَکْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْکُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیکُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿101﴾
و چگونه کفرورزید حال آنکه آیات الهى بر شما خوانده مىشود و رسول خدا در میان شماست، و هر کس به خداوند پناه برد، به راه راست رهنمون شده است (101)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ﴿102﴾
اى مؤمنان از خداوند چنانکه سزاوار پرواى اوست، پروا کنید و جز در مسلمانى نمیرید (102)
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿103﴾
و همگى به رشته الهى درآویزید و پراکنده نشوید، و نعمت خداوند را بر خود یاد کنید که دشمنان همدیگر بودید و او میان دلهاى شما الفت داد و به نعمت او با هم دوست شدید، و بر لبه پرتگاه آتش بودید و او بازتان رهاند، خداوند بدینسان آیات خویش را براى شما به روشنى بیان مىدارد تا هدایت یابید (103)
وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿104﴾
و باید از میان شما گروهى باشند دعوتگر به خیر که به نیکى فرمان دهند و از ناشایستى بازدارند و اینان رستگارانند (104)
وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿105﴾
و همانند کسانى نباشید که پس از آنکه روشنگریها فراراهشان آمد، پراکنده شدند و اختلاف یافتند، و اینان عذابى سهمگین [در پیش] دارند (105)
یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِینَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَکَفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ ﴿106﴾
روزى که چهرههایى سفید و چهرههایى سیاه شود، آنگاه [به] سیاهرویان [گویند] آیا بعد از ایمانتان روى به کفر آورده بودید؟ پس عذاب را به خاطر کفرى که ورزیده بودید بچشید (106)
وَأَمَّا الَّذِینَ ابْیَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِی رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿107﴾
و اما سپیدرویان در بهشت رحمت الهى جاویدانند (107)
تِلْکَ آیَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِینَ﴿108﴾
این آیات الهى است که به راستى و درستى بر تو مىخوانیم و خداوند ستمى بر جهانیان نمىپسندد (108)
وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿109﴾
آنچه در آسمانها و در زمین است از آن خداست و کارها به خداوند بازمىگردد (109)
کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتَابِ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَکْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿110﴾
شما بهترین امتى هستید که براى مردمان پدید آمدهاند، که به نیکى فرمان مىدهید و از ناشایستى باز مىدارید و به خداوند ایمان دارید، و اگر اهل کتاب ایمان آورده بودند برایشان بهتر بود، از آنان بعضى مؤمن و بسیارى نافرمانند (110)
لَنْ یَضُرُّوکُمْ إِلَّا أَذًى وَإِنْ یُقَاتِلُوکُمْ یُوَلُّوکُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یُنْصَرُونَ﴿111﴾
به شما جز آزارى اندک، زیانى نمىرسانند، و اگر آهنگ کارزار با شما کنند به شما پشت مىکنند، و یارى نمىیابند (111)
ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ أَیْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْکَنَةُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یَعْتَدُونَ ﴿112﴾
هر جا که یافته شوند، دچار خوارىاند، مگر آنکه به پناه امان خدا و زینهار مردم [مسلمان] روند، و سزاوار خشم الهى شدند و دچار نادارى گردیدند، این از آن بود که آیات الهى را انکار مىکردند و پیامبران را به ناحق مىکشتند، و از آن بود که سرکشى کردند و از حد درگذشتند (112)
لَیْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ ﴿113﴾
آنان یکسان و همسان نیستند، از اهل کتاب گروهى درست کردارند که آیات الهى را در دل شب مىخوانند و سر به سجده مىنهند (113)
یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَأُولَئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿114﴾
به خداوند و روز بازپسین ایمان مىآورند و به نیکى فرمان مىدهند و از ناشایستى بازمىدارند و به نیکوکارى مىشتابند و اینان از شایستگانند (114)
وَمَا یَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَلَنْ یُکْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ ﴿115﴾
و هر کار خیرى که انجام دهند هرگز بدون پاداش و سپاس نخواهند ماند، و خداوند از پرهیزگاران آگاه است (115)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿116﴾
کافران را اموال و فرزندانشان به هیچ روى از عذاب الهى باز ندارد، و اینان دوزخىاند و جاودانه در آنند (116)
مَثَلُ مَا یُنْفِقُونَ فِی هَذِهِ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا کَمَثَلِ رِیحٍ فِیهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَکَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَکِنْ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿117﴾
داستان آنچه در زندگانى دنیا مىبخشند، همچون داستان بادى است که سرماى سوزانى در بردارد و به کشتزار کسانى که در حق خویش ستم کردهاند، بزند و آن را نابود سازد، و خداوند به آنان ستم نکرد بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (117)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ ﴿118﴾
اى مؤمنان از غیر خودتان کسانى را به همدلى نگیرید که از هیچ نابکارى در حق شما فروگذار نکنند و به رنج و محنت افتادن شما را خوش دارند و دشمنى از لحن و سخنشان آشکار شده است و آنچه دلهاشان پنهان مىدارد، بدتر است، آرى اگر اندیشه کنید آیات خویش را به روشنى برایتان بیان کردهایم (118)
هَا أَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یُحِبُّونَکُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْکِتَابِ کُلِّهِ وَإِذَا لَقُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿119﴾
شمایید که آنها را دوست دارید ولى آنان شما را دوست ندارند، و شما به همه کتابهاى آسمانى ایمان دارید، و چون با شما رو در رو شوند، گویند ایمان آوردهایم و چون تنها شوند، سرانگشتان خویش را از غیظ شما به دندان مىگزند، بگو به غیظ خویش بمیرید، خداوند از راز دلها آگاه است (119)
إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ﴿120﴾
اگر به شما خیرى برسد ایشان را اندوهگین کند و اگر به شما بدى و ناخوشى رسد، از آن شاد مىشوند، و اگر شکیبایى و پارسایى ، بدسگالى آنان شما را زیانى نرساند، که خداوند به کار و کردار آنان چیره است (120)
وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِکَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِینَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿121﴾
و یاد آر آنگاه که [در جنگ احد] بامدادان از خانهات بیرون شدى و [یکایک] مؤمنان را در مواضعى براى کارزار مىگماردى و خداوند شنواى داناست (121)
إِذْ هَمَّتْ طَائِفَتَانِ مِنْکُمْ أَنْ تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِیُّهُمَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿122﴾
یاد آر از هنگامى که دو گروه از شما خواستند هراسى به دل خود راه دهند، و حال آنکه خداوند یاور آنان بود، و مؤمنان باید که بر خداوند توکل کنند (122)
وَلَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ﴿123﴾
و خداوند شما را در حالى که ناتوان بودید در [جنگ] بدر یارى داد، پس از خداوند پروا کنید مگر سپاس او را به جاى آورید (123)
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَنْ یَکْفِیَکُمْ أَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُنْزَلِینَ ﴿124﴾
آنگاه که به مؤمنان گفتى آیا شما را کفایت نمىکند که پروردگارتان به سه هزار فرشته که [از آسمان] فرو فرستاده یارىتان دهد؟ (124)
بَلَى إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَیَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَذَا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِینَ ﴿125﴾
آرى اگر شکیبایى و پارسایى کنید و آنان [دشمنان] همینگونه شتابان بر سر شما فرود آیند، پروردگارتان شما را با [فرستادن] پنجهزار فرشته نشانگذار یارى مىدهد (125)
وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى لَکُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُکُمْ بِهِ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿126﴾
و خداوند آن را جز مژدهاى براى شما نکرد و تا دلهایتان به آن آرام گیرد، و پیروزى جز از سوى خداوند پیروزمند فرزانه نیست (126)
لِیَقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَوْ یَکْبِتَهُمْ فَیَنْقَلِبُوا خَائِبِینَ ﴿127﴾
تا بخشى از کافران را براندازد یا تارومار کند، تا نومیدانه بازگردند (127)
لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ﴿128﴾
اختیار این کار با تو نیست، چه [خداوند] از آنان درگذرد، چه عذابشان کند، چرا که ستمکارند (128)
وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿129﴾
و آنچه در آسمانها و در زمین است از آن خداوند است، هر که را که خواهد مىآمرزد و هر که را که خواهد عذاب مىکند و خداوند آمرزگار مهربان است (129)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْکُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿130﴾
اى مؤمنان ربا را چندین و چند برابر مخورید و از خداوند پروا کنید تا رستگار شوید (130)
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ ﴿131﴾
و از آتشى بترسید که براى کافران آماده شده است (131)
وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿132﴾
و از خداوند و پیامبر اطاعت کنید باشد که مشمول رحمت شوید (132)
وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ ﴿133﴾
و براى نیل به آمرزش پروردگارتان و بهشتى که پهناى آن همچند پهناى آسمانها و زمین است و براى پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید (133)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿134﴾
کسانى که در راحت و رنج انفاق مىکنند و خشم خود را فرو مىخورند و از مردمان در مىگذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد (134)
وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿135﴾
و کسانى که چون کار ناشایستى کردند یا بر خویشتن ستم روا داشتند خداى را یاد کنند و براى گناهانشان آمرزش خواهند -و چه کسى جز خداوند گناهان را مىآمرزدو آنان که آگاهانه در کارهاى [ناروایى] که کردهاند پافشارى و پیگیرى نکردهاند (135)
أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿136﴾
پاداش اینان آمرزش پروردگارشان و بوستانهایى است که از فرودست آن جویباران جارى است و جاودانه در آنند و پاداش نیکوکاران چه خوب است (136)
قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿137﴾
پیش از شما سنتهایى بوده و گذشته است، در زمین سیر و سفر کنید و سرانجام دروغ انگاران را بنگرید (137)
هَذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِینَ ﴿138﴾
این بیانگر [عبرتها] براى مردم و راهنما و پندآموز پرهیزگاران است (138)
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿139﴾
و سستى نورزید و اندوهگین نباشید چرا که شما اگر مؤمن باشید، برترید (139)
إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿140﴾
اگر آسیبى به شما رسیده باشد، به آن قوم [حریفان شما] نیز آسیبى همانند آن رسیده است، و این روزگار را [براى عبرت] در میان مردم مىگردانیم، و تا خداوند مؤمنان را معلوم بدارد و از شما گواهانى بگیرد و خدا ستمکاران را دوست ندارد (140)
وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ ﴿141﴾
و تا خداوند مؤمنان را [کامل عیار سازد و] بپالاید و کافران را نیست و ناچیز گرداند (141)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جَاهَدُوا مِنْکُمْ وَیَعْلَمَ الصَّابِرِینَ ﴿142﴾
آیا گمان بردهاید که به بهشت مىروید حال آنکه خداوند هنوز جهادگران و شکیبایان شما را معلوم نداشته است؟ (142)
وَلَقَدْ کُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَیْتُمُوهُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿143﴾
و پیش از رویاروى شدن با مرگ، آرزوى شهادت داشتید، سرانجام آن [معرکه جنگ] را دیدید و به آن مىنگرید (143)
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرِینَ ﴿144﴾
و محمد جز پیامبرى نیست که پیش از او هم پیامبرانى بودهاند، آیا اگر او بمیرد یا کشته شود [از پیروى او و عقیده خود] باز مىگردید؟ و هرکس که [از عقیده خود] بازگردد [بداند که] هرگز به خداوند زیانى نمىرساند، و زودا که خداوند سپاسگزاران را پاداش دهد (144)
وَمَا کَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ کِتَابًا مُؤَجَّلًا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِی الشَّاکِرِینَ﴿145﴾
و هیچ کس جز به اذن الهى نمىمیرد که این سرنوشتى زماندار است، و هرکس پاداش دنیوى بخواهد، چنین پاداشى به او مىبخشیم، و هرکس جزاى اخروى بخواهد، چنان پاداشى به او خواهیم داد و زودا که خداوند سپاسگزاران را پاداش دهد (145)
وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکَانُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ ﴿146﴾
و چه بسیار پیامبرانى که همراه ایشان تودههاى انبوه نبرد کردند و از هر رنجى که در راه خدا دیدند نه سستىورزیدند و نه ضعف و زبونى نشان دادند، و خداوند شکیبایان را دوست دارد (146)
وَمَا کَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ ﴿147﴾
و سخن ایشان جز این نبود که گفتند پروردگارا گناهان ما و گزافکاریمان را در کارمان بیامرز و گامهاى ما را استوار بدار و ما را بر خدانشناسان پیروز گردان (147)
فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْیَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ﴿148﴾
آنگاه خداوند به آنان پاداش دنیوى و پاداش نیک اخروى عطا کرد، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد (148)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ ﴿149﴾
اى مؤمنان اگر از کافران پیروى کنید شما را [از عقیدهتان] باز مىگردانند و آنگاه زیانکار مىگردید (149)
بَلِ اللَّهُ مَوْلَاکُمْ وَهُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ ﴿150﴾
آرى خداوند مولاى شماست و همو بهترین یاور است (150)
سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِینَ ﴿151﴾
زودا که در دل کافران به خاطر شرکورزیدنشان به خدا که هیچگونه حجت و برهانى بر آن نفرستاده است، هراس افکنیم و سرا و سرانجام آنان دوزخ است و جایگاه ستمکاران چه بد است (151)
وَلَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاکُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیَا وَمِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَکُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَکُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنْکُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴿152﴾
و آنگاه که به اذن الهى آنان را تارومار مىکردید، خداوند وعده خویش را به شما تحقق بخشید، تا آنجا که بد دل شدید و پس از آنکه خواستهها و خواستنیها را به شما نمایاند، بگو-مگو در کار آوردید و سرکشى پیشه کردید، چه گروهى از شما دنیا را مىطلبد و گروهى از شما آخرت را، سپس شما را از آنان منصرف کرد تا شما را [در بوته امتحان] بیازماید، و سرانجام از شما درگذشت، و خداوند بر مؤمنان بخشش و بخشایش دارد (152)
إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ یَدْعُوکُمْ فِی أُخْرَاکُمْ فَأَثَابَکُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِکَیْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَکُمْ وَلَا مَا أَصَابَکُمْ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿153﴾
یاد آورید آنگاه که راه خویش در پیش گرفته، و پرواى هیچکس را نداشتید و پیامبر در دنبال شما، شما را فرا مىخواند، و بدینسان غم و محنتى نصیب شما کرد، تا سرانجام بر آنچه از دستتان رفت یا بر سرتان آمد، اندوهى نخورید، و خداوند به کار و کردار شما آگاه است (153)
ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا یَغْشَى طَائِفَةً مِنْکُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِیَّةِ یَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَیْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ یُخْفُونَ فِی أَنْفُسِهِمْ مَا لَا یُبْدُونَ لَکَ یَقُولُونَ لَوْ کَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِیَبْتَلِیَ اللَّهُ مَا فِی صُدُورِکُمْ وَلِیُمَحِّصَ مَا فِی قُلُوبِکُمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿154﴾
سپس، پس از آن غم و محنت، آرامشى [به صورت] خوابى سبک بر شما نازل کرد که گروهى از شما را فراگرفت، و گروهى دیگر هم بودند که فقط در غم جان خویش بودند و اندیشههاى ناسزاوارى درباره خداوند داشتند که همچون پندارهاى جاهلیت بود، مىگفتند آیا ما را در این کار اختیارى هست؟ بگو سررشته همه کارها به دست خداوند است، و در دل خویش چیزهایى مىنهفتند که بر تو آشکار نمىکردند، مىگفتند اگر ما را در این کار اختیارى بود، در اینجا کشته نمىشدیم، بگو اگر در خانههاى خویش هم بودید، کسانى که کشته شدن در سرنوشتشان نوشته شده بود، [با پاى خویش] به قتلگاه خویش رهسپار مىشدند، تا بدینسان خداوند نیات شما را بیازماید، و آنچه در دل دارید بپالاید، و خداوند به راز دلها آگاه است (154)
إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطَانُ بِبَعْضِ مَا کَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ ﴿155﴾
کسانى از شما که روز برخورد دو گروه [غزوه احد] پشت کردند، شیطان به خاطر بعضى از کار و کردارشان آنان را به لغزش کشاند، و خداوند از آنان درگذشت، چرا که خداوند آمرزگار بردبار است (155)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ کَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِی الْأَرْضِ أَوْ کَانُوا غُزًّى لَوْ کَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِیَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ حَسْرَةً فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ یُحْیِی وَیُمِیتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿156﴾
اى مؤمنان مانند کسانى نباشید که کفرورزیدند و در حق دوستانشان هنگامى که به راه افتادند یا جهادگر شدند، گفتند اگر نزد ما مىماندند نمىمردند و کشته نمىشدند، تا خداوند اینچنین این [پندار] را مایه حسرت در دلشان قرار دهد، و خداست که زنده نگه مىدارد و مىمیراند، و خدا به آنچه مىکنید بیناست (156)
وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ ﴿157﴾
و اگر در راه خدا کشته شوید، یا درگذرید، آمرزش و رحمتى از خدا بهتر است از آنچه آنان مىاندوزند (157)
وَلَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿158﴾
و اگر درگذرید یا کشته شوید، سرانجام به نزد خداوند محشور مىگردید (158)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ﴿159﴾
به لطف رحمت الهى با آنان نرمخویى کردى، و اگر درشتخوى سختدل بودى بىشک از پیرامون تو پراکنده مىشدند، پس از ایشان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در [این] کار با آنان مشورت کن، و چون عزمت را جزم کردى بر خداوند توکل کن، که خدا اهل توکل را دوست دارد (159)
إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَکُمْ وَإِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿160﴾
اگر خداوند شما را یارى دهد، کسى بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر شما را فروگذارد، کیست که شما را پس از او یارى دهد، و مؤمنان باید که تنها بر خداوند توکل کنند (160)
وَمَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَمَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿161﴾
و هیچ پیامبرى را نمىسزد که خیانت روا دارد و هرکس خیانتورزد، روز قیامت، وبال خیانتش را همراه آورد، آنگاه به هرکس جزاى کار و کردارش به تمامى داده شود و بر آنان ستم نرود (161)
أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ کَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿162﴾
آیا کسى که جویاى خشنودى الهى است همانند کسى است که سزاوار خشم الهى شده است؟ که سرا و سرانجامش جهنم است و چه بد سرانجامى است (162)
هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿163﴾
آنان را در نزد خداوند درجات [متفاوت] است و خداوند به آنچه مىکنند بیناست (163)
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿164﴾
خداوند بر مؤمنان منت نهاد [و نعمت داد] که پیامبرى از میان خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنان مىخواند و پاکیزهشان مىدارد و به آنان کتاب و حکمت مىآموزد، در حالى که در گذشته در گمراهى آشکارى بودند (164)
أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿165﴾
آیا هنگامى که به شما مصیبتى رسید که دو چندان آن را [بر دشمنان خود] وارد آورده بودید، مىگویید این از کجاست؟ بگو این از سوى خودتان است [و] خداوند بر هر کارى تواناست (165)
وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِیَعْلَمَ الْمُؤْمِنِینَ﴿166﴾
و آنچه در روز برخورد دو گروه [غزوه احد] به شما رسید، به اذن الهى بود، تا مؤمنان را معلوم بدارد (166)
وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ نَافَقُوا وَقِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاکُمْ هُمْ لِلْکُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِیمَانِ یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یَکْتُمُونَ ﴿167﴾
همچنین منافقان را، که چون به آنان گفته شد بیایید در راه خدا کارزار کنید یا به دفاع برخیزید، گفتند اگر مىدانستیم جنگى خواهد بود، حتما از شما پیروى مىکردیم، اینان در چنین روزى به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان، به زبان چیزى مىگویند که در دلهایشان نیست و خداوند به آنچه نهان مىدارند، داناتر است (167)
الَّذِینَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنْفُسِکُمُ الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿168﴾
اینان [کسانى هستند] که خود از جهاد تن زدند و در حق دوستانشان گفتند اگر از ما پیروى مىکردند کشته نمىشدند، بگو اگر راست مىگویید مرگ را از خودتان باز بدارید (168)
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ ﴿169﴾
و کسانى را که در راه خدا کشته شدهاند، مرده مپندار، بلکه اینان زندهاند و در نزد پروردگارشان روزى دارند (169)
فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿170﴾
از آنچه خداوند از لطف خویش به آنان بخشیده شادمانند، و از احوال کسانى که به دنبالند و هنوز به آنان نپیوستهاند خوشوقتند، چرا که نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (170)
یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ﴿171﴾
و به نعمت و بخشش الهى شادمانند و به اینکه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمىگرداند (171)
الَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿172﴾
کسانى که پس از آنکه به آنان رنج و آسیب رسید به حکم خداوند و پیامبر گردن نهادند براى نیکوکاران و پرهیزگارانشان پاداشى بزرگ [مقرر گردیده] است (172)
الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ ﴿173﴾
همان کسانى که چون بعضى به ایشان گفتند که مردمان [مشرکان مکه] در برابر شما گرد آمدهاند از آنان بترسید [به جاى ترس و بددلى، این کار] بر ایمانشان افزود و گفتند خداوند ما را بس و چه نیکوکار ساز است (173)
فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ ﴿174﴾
آنگاه به فضل و نعمت الهى باز گشتند و آسیبى به آنان نرسید و همچنان جویاى خشنودى الهى بودند و خداوند داراى بخشش و بخشایش بیکران است (174)
إِنَّمَا ذَلِکُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿175﴾
آن شیطان است که دوستدارانش را مىترساند، اگر مؤمنید از آنان نترسید و از من بترسید (175)
وَلَا یَحْزُنْکَ الَّذِینَ یُسَارِعُونَ فِی الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا یُرِیدُ اللَّهُ أَلَّا یَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِی الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿176﴾
و کسانى که در کفر مىکوشند، تو را اندوهگین نکنند، اینان هرگز زیانى به خداوند نمىرسانند، خدا مىخواهد که نصیبى براى آنان در آخرت نگذارد، و عذابى سهمگین [در پیش] دارند (176)
إِنَّ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْکُفْرَ بِالْإِیمَانِ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿177﴾
کسانى که کفر را به بهاى ایمان خریدند هرگز به خداوند زیانى نمىرسانند و عذابى دردناک خواهند داشت (177)
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿178﴾
و کافران هرگز مپندارند که چون مهلتشان مىدهیم به سود آنان است، تنها [از آن روى] به آنان مهلت [و میدان] مىدهیم که تا سرانجام بر گناهان خویش بیفزایند و عذاب خفتبارى [در کمین] دارند (178)
مَا کَانَ اللَّهُ لِیَذَرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتَّى یَمِیزَ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُطْلِعَکُمْ عَلَى الْغَیْبِ وَلَکِنَّ اللَّهَ یَجْتَبِی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَکُمْ أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿179﴾
خداوند نمىخواهد مؤمنان را به حالى که شما دارید رها کند، مگر آنکه پاک را از پلید جدا کند، و خداوند نمىخواهد شما را از غیب آگاه سازد، ولى هرکس را که بخواهد از پیامبرانش بر مىگزیند، پس به خداوند و پیامبرانش ایمان بیاورید، و اگر ایمان بیاورید و پرهیزگارى کنید، پاداش بزرگى خواهید داشت (179)
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَیْرًا لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿180﴾
و کسانى که در بخشیدن از آنچه خدا از فضل خویش به آنان بخشیده، بخل مىورزند مپندارند که این کار به سودشان است، بلکه آن به زیان آنهاست، زودا که مایه بخلشان در روز قیامت [همچون طوق لعنت] گردنگیرشان شود، و میراث آسمانها و زمین از آن خداوند است، و خدا به آنچه مىکنید آگاه است (180)
لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِیرٌ وَنَحْنُ أَغْنِیَاءُ سَنَکْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ ﴿181﴾
آرى خداوند سخن کسانى را که گفتند خدا فقیر است و ماییم که توانگریم، شنید، سخنشان را و نیز [گناهشان را] که پیامبران را به ناحق کشتهاند، باز مىنویسیم و مىگوییم عذاب آتش دوزخ را بچشید (181)
ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیکُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿182﴾
این به خاطر کار و کردار پیشین شماست و[گرنه] خداوند هرگز در حق بندگان ستمگر نیست (182)
الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَیْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى یَأْتِیَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْکُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَکُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِی بِالْبَیِّنَاتِ وَبِالَّذِی قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿183﴾
اینان کسانى هستند که مىگفتند خداوند به ما سفارش کرده است که به هیچ پیامبرى ایمان نیاوریم مگر آنکه قربانىاى عرضه بدارد که آتش آن را پاک بسوزد، بگو پیش از من پیامبرانى بودند که براى شما معجزاتى آوردند و همین را هم که گفتید عرضه داشتند، اگر راست مىگویید پس چرا آنان را کشتید؟ (183)
فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ جَاءُوا بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْکِتَابِ الْمُنِیرِ ﴿184﴾
پس اگر تو را دروغزن انگاشتند، بدان که پیامبرانى هم که پیش از تو بودند و معجزات و نوشتهها و کتابهاى روشنگر آورده بودند، با انکار و تکذیب مواجه شدند (184)
کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ﴿185﴾
هر جاندارى چشنده [طعم] مرگ است و بىشک در روز قیامت پاداشتهایتان را به تمامى خواهند داد، آنگاه هرکس که از آتش دوزخ دور داشته و به بهشت درآورده شود، رستگار شده است، و زندگانى دنیا جز مایه فریب نیست (185)
لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا أَذًى کَثِیرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿186﴾
و شما همواره به مال و جان آزموده شوید و از پیشینیان اهل کتاب و مشرکان، سخنان دلازار بسیار خواهید شنید، و اگر شکیبایى و پارسایى ورزید، بدانید که اینها از کارهاى سترگ است (186)
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَکْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُونَ﴿187﴾
و خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن را براى مردم بیان کنید و پنهان مدارید، ولى آن را پشتسر افکندند و به بهاى ناچیزى فروختند، چه بد است آنچه خریدند (187)
لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوْا وَیُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِمَا لَمْ یَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿188﴾
هرگز کسانى را که به آنچه کردهاند شادمانى مىکنند، و دوست دارند براى آنچه نکردهاند، ستوده شوند، رسته از عذاب مپندار و عذاب دردناکى [در پیش] دارند (188)
وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿189﴾
و فرمانروایى آسمانها و زمین از آن خداوند است و خدا بر هر کارى تواناست (189)
إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ ﴿190﴾
در آفرینش آسمانها و زمین و در پى یکدیگر آمدن شب و روز، شگفتیهایى براى خردمندان است (190)
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿191﴾
کسانى که خداوند را [در همه احوال] ایستاده و نشسته و بر پهلو آرمیده، یاد مىکنند و در آفرینش آسمانها و زمین مىاندیشند که پروردگارا این را بیهوده نیافریدهاى، پاکا که تویى، ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار (191)
رَبَّنَا إِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ﴿192﴾
پروردگارا هرکس را که به دوزخ درآورى، خوار و رسوایش ساختهاى و ستمکاران یاورانى ندارند (192)
رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ ﴿193﴾
پروردگارا شنیدیم که دعوتگرى به ایمان فرامىخواند که به پروردگارتان ایمان بیاورید، و ما ایمان آوردیم، پروردگارا گناهان ما را بیامرز و سیئات ما را بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران (193)
رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّکَ لَا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ ﴿194﴾
پروردگارا آنچه به پیامبرانت وعده دادهاى به ما ببخش و ما را روز قیامت خوار و رسوا مگردان، که تو خلف وعده نخواهى کرد (194)
فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لَا أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذِینَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ وَأُوذُوا فِی سَبِیلِی وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ﴿195﴾
آنگاه پروردگارشان دعاى آنان را اجابت کرد که من عمل هیچ صاحب عملى را از شما چه مرد باشد، چه زن -که همه همانند یکدیگریدضایع [و بىپاداش] نمىگذارم، آرى کسانى که هجرت کردهاند و از خانه و کاشانههایشان رانده شدهاند و در راه من آزار دیدهاند و به جهاد پرداختهاند و کشته شدهاند، سیئاتشان را مىزدایم و به بوستانهایى که جویباران از فرو دست آن جارى است درشان مىآورم، این پاداش الهى است و پاداش نیکو نزد خداوند است (195)
لَا یَغُرَّنَّکَ تَقَلُّبُ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی الْبِلَادِ ﴿196﴾
گشت و گذار کافران در شهرها تو را نفریبد (196)
مَتَاعٌ قَلِیلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿197﴾
بهرهمندى ناچیزى است، سپس سرا و سرانجام آنان جهنم است و چه بد آرامگاهى است (197)
لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ لِلْأَبْرَارِ ﴿198﴾
اما کسانى که از پروردگارشان پروا داشتهاند، بوستانهایى دارند که جویباران از فرودست آن جارى است و جاودانه در آنند، این پیشکش الهى است و آنچه در نزد خداوند است براى نیکوکاران بهتر است (198)
وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خَاشِعِینَ لِلَّهِ لَا یَشْتَرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿199﴾
و از اهل کتاب کسانى هستند که به خداوند و آنچه براى شما نازل شده و آنچه براى خودشان نازل شده، ایمان دارند، و در برابر خداوند خاشعند و آیات الهى را به بهاى ناچیز نمىفروشند، پاداش اینان نزد پروردگارشان [محفوظ] است که خداوند زودشمار است (199)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿200﴾
اى مؤمنان شکیبایى و پایدارى ورزید و آماده جهاد [و سایر عبادات] باشید، و از خداوند پروا کنید، باشد که رستگار شوید (200)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا ﴿1﴾
اى مردم از پروردگارتان پروا کنید، همو که شما را از یک تن یگانه بیافرید و همسر او را هم از او پدید آورد و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکند، و از خدایى که به نام او پیمان مىبندید یا سوگند مىدهید، همچنین از گسستن پیوند خویشاوندان پروا کنید، چرا که خداوند [ناظر و] نگاهبان شماست (1)
وَآتُوا الْیَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ وَلَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِکُمْ إِنَّهُ کَانَ حُوبًا کَبِیرًا ﴿2﴾
و اموال یتیمان را به ایشان برگردانید و پلید را جانشین پاک مسازید و اموال ایشان را با اموال خویش مخورید که این گناه بزرگى است (2)
وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَى فَانْکِحُوا مَا طَابَ لَکُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ ذَلِکَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا ﴿3﴾
و اگر بیمناکید که در حق دختران یتیم به عدل و انصاف رفتار نکنید، در این صورت از زنانى که مىپسندید [یک یا] دو و [یا] سه و [یا] چهار تن را به همسرى درآورید، و اگر مىترسید که مبادا عادلانه رفتار نکنید، فقط به یک تن، یا ملک یمین [کنیز] اکتفا کنید، این نزدیکتر است به اینکه ستم نکنید (3)
وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَکُلُوهُ هَنِیئًا مَرِیئًا ﴿4﴾
و مهر زنان را به ایشان با خوشدلى بدهید، ولى اگر به طیب خاطر خویش، چیزى از آن را به شما بخشیدند، آن را نوشین و گوارا بخورید (4)
وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِیهَا وَاکْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿5﴾
و به کمخردان اموالشان را که خداوند شما را به سرپرستى آن گماشته است ندهید و از [سود و بهره] آن خوراک و پوشاکشان دهید و با آنان به زبان خوش سخن بگویید (5)
وَابْتَلُوا الْیَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّکَاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْکُلُوهَا إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَنْ یَکْبَرُوا وَمَنْ کَانَ غَنِیًّا فَلْیَسْتَعْفِفْ وَمَنْ کَانَ فَقِیرًا فَلْیَأْکُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَیْهِمْ وَکَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا ﴿6﴾
و یتیمان را بیازمایید تا هنگامى که قابلیت زناشویى پیدا کنند، آنگاه اگر در آنان کاردانى سراغ گرفتید اموالشان را به آنان برگردانید و آن را به اسراف و پیشاپیش از بیم آنکه مبادا بالغ و بزرگ شوند نخورید و هرکس توانگر بود خویشتندارى کند و هرکس تنگدست باشد، در حد عرف از آن بخورد، و هرگاه که اموالشان را به آنان برگرداندید، بر آنان گواه بگیرید که خداوند حسابرسى را کافى است (6)
لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ کَثُرَ نَصِیبًا مَفْرُوضًا ﴿7﴾
مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقى مىگذارند، بهرهاى است، همچنین زنان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقى مىگذارند، بهرهاى است، چه کم باشد چه بسیار، چنین بهرهاى معین [و از جانب خداوند] مقرر است (7)
وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿8﴾
و چون خویشاوندان [غیر از ورثه] و یتیمان و بینوایان بر سر تقسیم [ترکه] حضور یابند، از آن به چیزى ایشان را بهرهمند سازید و با ایشان به زبان خوش سخن بگویید (8)
وَلْیَخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَکُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَیْهِمْ فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَلْیَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا ﴿9﴾
و کسانى که اگر [درگذرند] فرزندانى خرد و ناتوان از خود باقى گذارند، براى ایشان نگرانند، باید که [در کار دیگران هم] از خداوند پروا کنند و سنجیده سخن بگویند (9)
إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا ﴿10﴾
کسانى که اموال یتیمان را به ستم مىخورند، جز این نیست که شکمشان را از آتش مىانبارند و به آتش سوزان [جهنم] در خواهند آمد (10)
یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلَادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لَا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿11﴾
خداوند به شما چنین سفارش مىکند که در مورد فرزندانتان، پسر را برابر بهره دو دختر باشد، و اگر [وارثان، دو دختر یا] بیشتر از دو دختر باشند، سهم آنان دو سوم ترکه است، و اگر فقط یک دختر باشد، سهم او نصف ترکه است،و اگر [متوفى] فرزند داشته باشد، براى پدر و مادرش هریک، یک ششم ترکه است، و اگر فرزند نداشته باشد، و میراث بر او فقط پدر و مادرش باشند، در این صورت براى مادرش یک سوم [و براى پدر دو سوم] است، و اگر برادرانى داشته باشد، سهم مادرش یک ششم است، [این تقسیم میراث] پس از عمل به وصیتى که کرده است یا پرداخت وامى که دارد [انجام مىگیرد] شما نمىدانید که پدرانتان یا پسرانتان کدامیک بیشتر به شما سود مىرسانند، [این احکام] فریضه الهى است، و خداوند داناى فرزانه است (11)
وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَى بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ ﴿12﴾
و اگر زنان شما فرزندى نداشته باشند، نیمى از ترکه، و اگر فرزند داشته باشند، یک چهارم ترکه، پس از [عمل به] وصیتى که کردهاند یا [پرداخت] وامى که دارند، از آن شماست، و اگر فرزندى نداشته باشید یک چهارم، و اگر فرزندى داشته باشید یک هشتم از ترکه شما، پس از [عمل به] وصیتى که کردهاید یا [پرداخت] وامى که دارید، از آن ایشان [همسران] است، و اگر مردى یا زنى که از او ارث مىبرند کلاله [بىفرزند و بىپدر و مادر] باشد و برادر یا خواهرى داشته باشد، براى هر یک از آنان یک ششم [ترکه] است، و اگر [خویشاوندان کلاله] بیش از این [دو] باشند، در آن صورت همه آنان پس از قبول وصیت و عمل به آن یا پرداخت وام [متوفى] در یک سوم شریکند، و باید که وصیت [به حال ورثه] زیان رسان [مازاد بر ثلث] نباشد، این سفارش الهى است و خداوند داناى بردبار است (12)
تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿13﴾
این احکام الهى است و هرکس از خداوند و پیامبر او اطاعت کند، او را به بوستانهایى که جویباران از فرودست آن جارى است، در مىآورد که جاودانه در آنند، و آن رستگارى بزرگى است (13)
وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿14﴾
و هرکس از فرمان خداوند و پیامبر او سرپیچد و از حدود مقرر او تجاوز کند، او را به آتشى درآورد که جاودانه در آن است و عذابى خفتبار [در پیش] دارد (14)
وَاللَّاتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّى یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا ﴿15﴾
و از زنان شما کسانى که مرتکب ناشایستى [زنا] مىشوند، باید بر آنان چهار شاهد از خود [مردان مسلمان] بگیرید، آنگاه اگر شهادت دادند، آنان را در خانه ها محبوس نگه دارید، تا مرگ فراگیردشان، یا خداوند راهى برایشان مقرر کند (15)
وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ کَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا ﴿16﴾
و کسانى را که مرتکب آن [ناشایستى، زنا] شوند برنجانید، آنگاه اگر توبه کردند و به صلاح آمدند، از آنان دست بردارید که خداوند توبهپذیر مهربان است (16)
إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولَئِکَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿17﴾
جز این نیست که خداوند توبه کسانى را مىپذیرد که از روى نادانى کار ناشایستى مىکنند، سپس به زودى توبه مىکنند، خداوند از اینان در مىگذرد و خدا داناى فرزانه است (17)
وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَهُمْ کُفَّارٌ أُولَئِکَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿18﴾
و توبه کسانى که مرتکب کارهاى ناشایست مىشوند، و سرانجام چون مرگ هریکشان فرارسد گویند اینک توبه کردم، پذیرفته نیست، و نیز توبه کسانى که در حال کفر مىمیرند، براى اینان عذابى دردناک آماده ساختهایم (18)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّسَاءَ کَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَیْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا ﴿19﴾
اى مؤمنان بر شما روا نیست که زنان را بر خلاف میلشان میراث برید [و آنان را به اجبار در حباله نکاح خود نگاه دارید] و بر آنان سختگیرى نکنید تا بخشى از چیزى را که به آنان بخشیدهاید پس بگیرید، مگر آنکه مرتکب ناشایستى آشکارى شوند، و با آنان خوشرفتارى کنید و اگر آنان را خوش ندارید [بدانید که] چه بسا چیزى را ناخوش بدارید و خداوند در آن خیر بسیار نهاده باشد (19)
وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَکَانَ زَوْجٍ وَآتَیْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَیْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا ﴿20﴾
و اگر مىخواهید همسرى را جانشین همسرى [زن پیشین خود] کنید و به یکى از آنها مال هنگفتى [به عنوان مهر] داده بودید، چیزى از آن را باز پس نگیرید، آیا با بهتان و گناهى آشکار، آن را باز پس مىگیرید؟ (20)
وَکَیْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُکُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنْکُمْ مِیثَاقًا غَلِیظًا ﴿21﴾
و چگونه آن را باز پس مىگیرید، و حال آنکه با همدیگر خلوت [و همخوابگى] کردهاید و آنان از شما پیمان استوارى گرفتهاند (21)
وَلَا تَنْکِحُوا مَا نَکَحَ آبَاؤُکُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِیلًا ﴿22﴾
و با زنانى که پدرانتان ازدواج کردهاند، ازدواج نکنید، مگر آنچه در گذشته رخ داده باشد، چرا که این کار ناشایست و منفور و بىروشى است (22)
حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ وَبَنَاتُکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ وَعَمَّاتُکُمْ وَخَالَاتُکُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُکُمُ اللَّاتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِکُمْ وَرَبَائِبُکُمُ اللَّاتِی فِی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسَائِکُمُ اللَّاتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْلَابِکُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿23﴾
[نکاح] مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمههایتان و خالههایتان و دختران برادرتان و دختران خواهرتان و مادران [دایگانى] که شما را شیر دادهاند و خواهران رضاعىتان و مادران زنانتان و دختران زنانتان [دختر اندرهایى] که در دامان [تربیت و] نگهدارى شما هستند -در صورتى که از زنانى باشند که با آنان آمیزش جنسى کردهاید، و اگر آمیزش جنسى نکرده باشید، گناهى بر شما نیستو [عروسان یا] همسران پسرانتان -پسرانى که از صلب خودتان هستندبر شما حرام گردیده است، و [همچنین] جمع بین دو خواهر [در یک زمان]، مگر آنچه در گذشته رخ داده باشد، که خداوند آمرزگار مهربان است (23)
کلُّ الطَّعَامِ کَانَ حِلًّا لِبَنِی إِسْرَائِیلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِیلُ عَلَى نَفْسِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ﴿93﴾
همه خوردنیها براى بنى اسرائیل حلال بود، مگر آنچه یعقوب پیش از نزول تورات بر خود حرام کرده بود، بگو اگر راست مىگویید [و سخن مرا باور ندارید] تورات را بیاورید وبخوانید (93)
فَمَنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ﴿94﴾
سپس هر آن کس که بعد از آن، بر خداوند دروغ بندد، از ستمکاران است (94)
قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ﴿95﴾
بگو خداوند راست گفته است، از این روى از آیین ابراهیم که پاکدین بود و از مشرکان نبود، پیروى کنید (95)
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًى لِلْعَالَمِینَ ﴿96﴾
نخستین خانهاى که براى [عبادت] مردمان نهاده شد، آن است که در مکه [بنا شده] است و مبارک و رهنماى جهانیان است (96)
فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿97﴾
در آن شگفتیهاى آشکار از جمله مقام ابراهیم است، و هر کس که وارد آن شود در امان است، و خداى را بر مردم، حج خانه[ى کعبه] مقرر است، براى کسى که بدان راه تواند برد، و هر کس که کفر [و انکار] ورزد [بداند] که خداوند از جهانیان بىنیاز است (97)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِیدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ ﴿98﴾
بگو اى اهل کتاب چرا آیات الهى را انکار مىکنید، در حالى که خداوند شاهد [و ناظر] کردار شماست (98)
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنْتُمْ شُهَدَاءُ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿99﴾
بگو اى اهل کتاب چرا مؤمنان را از راه خداوند باز مىدارید و آن را آگاهانه [و به ناحق] ناهموار و ناهنجار مىشمارید، و خداوند از کار و کردار شما غافل نیست (99)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ کَافِرِینَ ﴿100﴾
اى مؤمنان اگر از گروهى از اهل کتاب اطاعت کنید، شما را بعد از ایمانتان به کفر برمىگردانند (100)
وَکَیْفَ تَکْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْکُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیکُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿101﴾
و چگونه کفرورزید حال آنکه آیات الهى بر شما خوانده مىشود و رسول خدا در میان شماست، و هر کس به خداوند پناه برد، به راه راست رهنمون شده است (101)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ﴿102﴾
اى مؤمنان از خداوند چنانکه سزاوار پرواى اوست، پروا کنید و جز در مسلمانى نمیرید (102)
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿103﴾
و همگى به رشته الهى درآویزید و پراکنده نشوید، و نعمت خداوند را بر خود یاد کنید که دشمنان همدیگر بودید و او میان دلهاى شما الفت داد و به نعمت او با هم دوست شدید، و بر لبه پرتگاه آتش بودید و او بازتان رهاند، خداوند بدینسان آیات خویش را براى شما به روشنى بیان مىدارد تا هدایت یابید (103)
وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿104﴾
و باید از میان شما گروهى باشند دعوتگر به خیر که به نیکى فرمان دهند و از ناشایستى بازدارند و اینان رستگارانند (104)
وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿105﴾
و همانند کسانى نباشید که پس از آنکه روشنگریها فراراهشان آمد، پراکنده شدند و اختلاف یافتند، و اینان عذابى سهمگین [در پیش] دارند (105)
یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِینَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَکَفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ ﴿106﴾
روزى که چهرههایى سفید و چهرههایى سیاه شود، آنگاه [به] سیاهرویان [گویند] آیا بعد از ایمانتان روى به کفر آورده بودید؟ پس عذاب را به خاطر کفرى که ورزیده بودید بچشید (106)
وَأَمَّا الَّذِینَ ابْیَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِی رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿107﴾
و اما سپیدرویان در بهشت رحمت الهى جاویدانند (107)
تِلْکَ آیَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِینَ﴿108﴾
این آیات الهى است که به راستى و درستى بر تو مىخوانیم و خداوند ستمى بر جهانیان نمىپسندد (108)
وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿109﴾
آنچه در آسمانها و در زمین است از آن خداست و کارها به خداوند بازمىگردد (109)
کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتَابِ لَکَانَ خَیْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَکْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿110﴾
شما بهترین امتى هستید که براى مردمان پدید آمدهاند، که به نیکى فرمان مىدهید و از ناشایستى باز مىدارید و به خداوند ایمان دارید، و اگر اهل کتاب ایمان آورده بودند برایشان بهتر بود، از آنان بعضى مؤمن و بسیارى نافرمانند (110)
لَنْ یَضُرُّوکُمْ إِلَّا أَذًى وَإِنْ یُقَاتِلُوکُمْ یُوَلُّوکُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یُنْصَرُونَ﴿111﴾
به شما جز آزارى اندک، زیانى نمىرسانند، و اگر آهنگ کارزار با شما کنند به شما پشت مىکنند، و یارى نمىیابند (111)
ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ أَیْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْکَنَةُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یَعْتَدُونَ ﴿112﴾
هر جا که یافته شوند، دچار خوارىاند، مگر آنکه به پناه امان خدا و زینهار مردم [مسلمان] روند، و سزاوار خشم الهى شدند و دچار نادارى گردیدند، این از آن بود که آیات الهى را انکار مىکردند و پیامبران را به ناحق مىکشتند، و از آن بود که سرکشى کردند و از حد درگذشتند (112)
لَیْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ ﴿113﴾
آنان یکسان و همسان نیستند، از اهل کتاب گروهى درست کردارند که آیات الهى را در دل شب مىخوانند و سر به سجده مىنهند (113)
یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَأُولَئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿114﴾
به خداوند و روز بازپسین ایمان مىآورند و به نیکى فرمان مىدهند و از ناشایستى بازمىدارند و به نیکوکارى مىشتابند و اینان از شایستگانند (114)
وَمَا یَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَلَنْ یُکْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ ﴿115﴾
و هر کار خیرى که انجام دهند هرگز بدون پاداش و سپاس نخواهند ماند، و خداوند از پرهیزگاران آگاه است (115)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿116﴾
کافران را اموال و فرزندانشان به هیچ روى از عذاب الهى باز ندارد، و اینان دوزخىاند و جاودانه در آنند (116)
مَثَلُ مَا یُنْفِقُونَ فِی هَذِهِ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا کَمَثَلِ رِیحٍ فِیهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَکَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَکِنْ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿117﴾
داستان آنچه در زندگانى دنیا مىبخشند، همچون داستان بادى است که سرماى سوزانى در بردارد و به کشتزار کسانى که در حق خویش ستم کردهاند، بزند و آن را نابود سازد، و خداوند به آنان ستم نکرد بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (117)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ ﴿118﴾
اى مؤمنان از غیر خودتان کسانى را به همدلى نگیرید که از هیچ نابکارى در حق شما فروگذار نکنند و به رنج و محنت افتادن شما را خوش دارند و دشمنى از لحن و سخنشان آشکار شده است و آنچه دلهاشان پنهان مىدارد، بدتر است، آرى اگر اندیشه کنید آیات خویش را به روشنى برایتان بیان کردهایم (118)
هَا أَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یُحِبُّونَکُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْکِتَابِ کُلِّهِ وَإِذَا لَقُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿119﴾
شمایید که آنها را دوست دارید ولى آنان شما را دوست ندارند، و شما به همه کتابهاى آسمانى ایمان دارید، و چون با شما رو در رو شوند، گویند ایمان آوردهایم و چون تنها شوند، سرانگشتان خویش را از غیظ شما به دندان مىگزند، بگو به غیظ خویش بمیرید، خداوند از راز دلها آگاه است (119)
إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ﴿120﴾
اگر به شما خیرى برسد ایشان را اندوهگین کند و اگر به شما بدى و ناخوشى رسد، از آن شاد مىشوند، و اگر شکیبایى و پارسایى ، بدسگالى آنان شما را زیانى نرساند، که خداوند به کار و کردار آنان چیره است (120)
وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِکَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِینَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿121﴾
و یاد آر آنگاه که [در جنگ احد] بامدادان از خانهات بیرون شدى و [یکایک] مؤمنان را در مواضعى براى کارزار مىگماردى و خداوند شنواى داناست (121)
إِذْ هَمَّتْ طَائِفَتَانِ مِنْکُمْ أَنْ تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِیُّهُمَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿122﴾
یاد آر از هنگامى که دو گروه از شما خواستند هراسى به دل خود راه دهند، و حال آنکه خداوند یاور آنان بود، و مؤمنان باید که بر خداوند توکل کنند (122)
وَلَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ﴿123﴾
و خداوند شما را در حالى که ناتوان بودید در [جنگ] بدر یارى داد، پس از خداوند پروا کنید مگر سپاس او را به جاى آورید (123)
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَنْ یَکْفِیَکُمْ أَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُنْزَلِینَ ﴿124﴾
آنگاه که به مؤمنان گفتى آیا شما را کفایت نمىکند که پروردگارتان به سه هزار فرشته که [از آسمان] فرو فرستاده یارىتان دهد؟ (124)
بَلَى إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَیَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَذَا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِینَ ﴿125﴾
آرى اگر شکیبایى و پارسایى کنید و آنان [دشمنان] همینگونه شتابان بر سر شما فرود آیند، پروردگارتان شما را با [فرستادن] پنجهزار فرشته نشانگذار یارى مىدهد (125)
وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى لَکُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُکُمْ بِهِ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿126﴾
و خداوند آن را جز مژدهاى براى شما نکرد و تا دلهایتان به آن آرام گیرد، و پیروزى جز از سوى خداوند پیروزمند فرزانه نیست (126)
لِیَقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَوْ یَکْبِتَهُمْ فَیَنْقَلِبُوا خَائِبِینَ ﴿127﴾
تا بخشى از کافران را براندازد یا تارومار کند، تا نومیدانه بازگردند (127)
لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ﴿128﴾
اختیار این کار با تو نیست، چه [خداوند] از آنان درگذرد، چه عذابشان کند، چرا که ستمکارند (128)
وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿129﴾
و آنچه در آسمانها و در زمین است از آن خداوند است، هر که را که خواهد مىآمرزد و هر که را که خواهد عذاب مىکند و خداوند آمرزگار مهربان است (129)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْکُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿130﴾
اى مؤمنان ربا را چندین و چند برابر مخورید و از خداوند پروا کنید تا رستگار شوید (130)
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ ﴿131﴾
و از آتشى بترسید که براى کافران آماده شده است (131)
وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿132﴾
و از خداوند و پیامبر اطاعت کنید باشد که مشمول رحمت شوید (132)
وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ ﴿133﴾
و براى نیل به آمرزش پروردگارتان و بهشتى که پهناى آن همچند پهناى آسمانها و زمین است و براى پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید (133)
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿134﴾
کسانى که در راحت و رنج انفاق مىکنند و خشم خود را فرو مىخورند و از مردمان در مىگذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد (134)
وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿135﴾
و کسانى که چون کار ناشایستى کردند یا بر خویشتن ستم روا داشتند خداى را یاد کنند و براى گناهانشان آمرزش خواهند -و چه کسى جز خداوند گناهان را مىآمرزدو آنان که آگاهانه در کارهاى [ناروایى] که کردهاند پافشارى و پیگیرى نکردهاند (135)
أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿136﴾
پاداش اینان آمرزش پروردگارشان و بوستانهایى است که از فرودست آن جویباران جارى است و جاودانه در آنند و پاداش نیکوکاران چه خوب است (136)
قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿137﴾
پیش از شما سنتهایى بوده و گذشته است، در زمین سیر و سفر کنید و سرانجام دروغ انگاران را بنگرید (137)
هَذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِینَ ﴿138﴾
این بیانگر [عبرتها] براى مردم و راهنما و پندآموز پرهیزگاران است (138)
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿139﴾
و سستى نورزید و اندوهگین نباشید چرا که شما اگر مؤمن باشید، برترید (139)
إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿140﴾
اگر آسیبى به شما رسیده باشد، به آن قوم [حریفان شما] نیز آسیبى همانند آن رسیده است، و این روزگار را [براى عبرت] در میان مردم مىگردانیم، و تا خداوند مؤمنان را معلوم بدارد و از شما گواهانى بگیرد و خدا ستمکاران را دوست ندارد (140)
وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ ﴿141﴾
و تا خداوند مؤمنان را [کامل عیار سازد و] بپالاید و کافران را نیست و ناچیز گرداند (141)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جَاهَدُوا مِنْکُمْ وَیَعْلَمَ الصَّابِرِینَ ﴿142﴾
آیا گمان بردهاید که به بهشت مىروید حال آنکه خداوند هنوز جهادگران و شکیبایان شما را معلوم نداشته است؟ (142)
وَلَقَدْ کُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَیْتُمُوهُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿143﴾
و پیش از رویاروى شدن با مرگ، آرزوى شهادت داشتید، سرانجام آن [معرکه جنگ] را دیدید و به آن مىنگرید (143)
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرِینَ ﴿144﴾
و محمد جز پیامبرى نیست که پیش از او هم پیامبرانى بودهاند، آیا اگر او بمیرد یا کشته شود [از پیروى او و عقیده خود] باز مىگردید؟ و هرکس که [از عقیده خود] بازگردد [بداند که] هرگز به خداوند زیانى نمىرساند، و زودا که خداوند سپاسگزاران را پاداش دهد (144)
وَمَا کَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ کِتَابًا مُؤَجَّلًا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِی الشَّاکِرِینَ﴿145﴾
و هیچ کس جز به اذن الهى نمىمیرد که این سرنوشتى زماندار است، و هرکس پاداش دنیوى بخواهد، چنین پاداشى به او مىبخشیم، و هرکس جزاى اخروى بخواهد، چنان پاداشى به او خواهیم داد و زودا که خداوند سپاسگزاران را پاداش دهد (145)
وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکَانُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ ﴿146﴾
و چه بسیار پیامبرانى که همراه ایشان تودههاى انبوه نبرد کردند و از هر رنجى که در راه خدا دیدند نه سستىورزیدند و نه ضعف و زبونى نشان دادند، و خداوند شکیبایان را دوست دارد (146)
وَمَا کَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ ﴿147﴾
و سخن ایشان جز این نبود که گفتند پروردگارا گناهان ما و گزافکاریمان را در کارمان بیامرز و گامهاى ما را استوار بدار و ما را بر خدانشناسان پیروز گردان (147)
فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْیَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ﴿148﴾
آنگاه خداوند به آنان پاداش دنیوى و پاداش نیک اخروى عطا کرد، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد (148)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ ﴿149﴾
اى مؤمنان اگر از کافران پیروى کنید شما را [از عقیدهتان] باز مىگردانند و آنگاه زیانکار مىگردید (149)
بَلِ اللَّهُ مَوْلَاکُمْ وَهُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ ﴿150﴾
آرى خداوند مولاى شماست و همو بهترین یاور است (150)
سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِینَ ﴿151﴾
زودا که در دل کافران به خاطر شرکورزیدنشان به خدا که هیچگونه حجت و برهانى بر آن نفرستاده است، هراس افکنیم و سرا و سرانجام آنان دوزخ است و جایگاه ستمکاران چه بد است (151)
وَلَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاکُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیَا وَمِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَکُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَکُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنْکُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴿152﴾
و آنگاه که به اذن الهى آنان را تارومار مىکردید، خداوند وعده خویش را به شما تحقق بخشید، تا آنجا که بد دل شدید و پس از آنکه خواستهها و خواستنیها را به شما نمایاند، بگو-مگو در کار آوردید و سرکشى پیشه کردید، چه گروهى از شما دنیا را مىطلبد و گروهى از شما آخرت را، سپس شما را از آنان منصرف کرد تا شما را [در بوته امتحان] بیازماید، و سرانجام از شما درگذشت، و خداوند بر مؤمنان بخشش و بخشایش دارد (152)
إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ یَدْعُوکُمْ فِی أُخْرَاکُمْ فَأَثَابَکُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِکَیْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَکُمْ وَلَا مَا أَصَابَکُمْ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿153﴾
یاد آورید آنگاه که راه خویش در پیش گرفته، و پرواى هیچکس را نداشتید و پیامبر در دنبال شما، شما را فرا مىخواند، و بدینسان غم و محنتى نصیب شما کرد، تا سرانجام بر آنچه از دستتان رفت یا بر سرتان آمد، اندوهى نخورید، و خداوند به کار و کردار شما آگاه است (153)
ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا یَغْشَى طَائِفَةً مِنْکُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِیَّةِ یَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَیْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ یُخْفُونَ فِی أَنْفُسِهِمْ مَا لَا یُبْدُونَ لَکَ یَقُولُونَ لَوْ کَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِیَبْتَلِیَ اللَّهُ مَا فِی صُدُورِکُمْ وَلِیُمَحِّصَ مَا فِی قُلُوبِکُمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿154﴾
سپس، پس از آن غم و محنت، آرامشى [به صورت] خوابى سبک بر شما نازل کرد که گروهى از شما را فراگرفت، و گروهى دیگر هم بودند که فقط در غم جان خویش بودند و اندیشههاى ناسزاوارى درباره خداوند داشتند که همچون پندارهاى جاهلیت بود، مىگفتند آیا ما را در این کار اختیارى هست؟ بگو سررشته همه کارها به دست خداوند است، و در دل خویش چیزهایى مىنهفتند که بر تو آشکار نمىکردند، مىگفتند اگر ما را در این کار اختیارى بود، در اینجا کشته نمىشدیم، بگو اگر در خانههاى خویش هم بودید، کسانى که کشته شدن در سرنوشتشان نوشته شده بود، [با پاى خویش] به قتلگاه خویش رهسپار مىشدند، تا بدینسان خداوند نیات شما را بیازماید، و آنچه در دل دارید بپالاید، و خداوند به راز دلها آگاه است (154)
إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطَانُ بِبَعْضِ مَا کَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ ﴿155﴾
کسانى از شما که روز برخورد دو گروه [غزوه احد] پشت کردند، شیطان به خاطر بعضى از کار و کردارشان آنان را به لغزش کشاند، و خداوند از آنان درگذشت، چرا که خداوند آمرزگار بردبار است (155)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ کَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِی الْأَرْضِ أَوْ کَانُوا غُزًّى لَوْ کَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِیَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ حَسْرَةً فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ یُحْیِی وَیُمِیتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿156﴾
اى مؤمنان مانند کسانى نباشید که کفرورزیدند و در حق دوستانشان هنگامى که به راه افتادند یا جهادگر شدند، گفتند اگر نزد ما مىماندند نمىمردند و کشته نمىشدند، تا خداوند اینچنین این [پندار] را مایه حسرت در دلشان قرار دهد، و خداست که زنده نگه مىدارد و مىمیراند، و خدا به آنچه مىکنید بیناست (156)
وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ ﴿157﴾
و اگر در راه خدا کشته شوید، یا درگذرید، آمرزش و رحمتى از خدا بهتر است از آنچه آنان مىاندوزند (157)
وَلَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿158﴾
و اگر درگذرید یا کشته شوید، سرانجام به نزد خداوند محشور مىگردید (158)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ﴿159﴾
به لطف رحمت الهى با آنان نرمخویى کردى، و اگر درشتخوى سختدل بودى بىشک از پیرامون تو پراکنده مىشدند، پس از ایشان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در [این] کار با آنان مشورت کن، و چون عزمت را جزم کردى بر خداوند توکل کن، که خدا اهل توکل را دوست دارد (159)
إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَکُمْ وَإِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿160﴾
اگر خداوند شما را یارى دهد، کسى بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر شما را فروگذارد، کیست که شما را پس از او یارى دهد، و مؤمنان باید که تنها بر خداوند توکل کنند (160)
وَمَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَمَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿161﴾
و هیچ پیامبرى را نمىسزد که خیانت روا دارد و هرکس خیانتورزد، روز قیامت، وبال خیانتش را همراه آورد، آنگاه به هرکس جزاى کار و کردارش به تمامى داده شود و بر آنان ستم نرود (161)
أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ کَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿162﴾
آیا کسى که جویاى خشنودى الهى است همانند کسى است که سزاوار خشم الهى شده است؟ که سرا و سرانجامش جهنم است و چه بد سرانجامى است (162)
هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿163﴾
آنان را در نزد خداوند درجات [متفاوت] است و خداوند به آنچه مىکنند بیناست (163)
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿164﴾
خداوند بر مؤمنان منت نهاد [و نعمت داد] که پیامبرى از میان خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنان مىخواند و پاکیزهشان مىدارد و به آنان کتاب و حکمت مىآموزد، در حالى که در گذشته در گمراهى آشکارى بودند (164)
أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿165﴾
آیا هنگامى که به شما مصیبتى رسید که دو چندان آن را [بر دشمنان خود] وارد آورده بودید، مىگویید این از کجاست؟ بگو این از سوى خودتان است [و] خداوند بر هر کارى تواناست (165)
وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِیَعْلَمَ الْمُؤْمِنِینَ﴿166﴾
و آنچه در روز برخورد دو گروه [غزوه احد] به شما رسید، به اذن الهى بود، تا مؤمنان را معلوم بدارد (166)
وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ نَافَقُوا وَقِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاکُمْ هُمْ لِلْکُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِیمَانِ یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یَکْتُمُونَ ﴿167﴾
همچنین منافقان را، که چون به آنان گفته شد بیایید در راه خدا کارزار کنید یا به دفاع برخیزید، گفتند اگر مىدانستیم جنگى خواهد بود، حتما از شما پیروى مىکردیم، اینان در چنین روزى به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان، به زبان چیزى مىگویند که در دلهایشان نیست و خداوند به آنچه نهان مىدارند، داناتر است (167)
الَّذِینَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنْفُسِکُمُ الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿168﴾
اینان [کسانى هستند] که خود از جهاد تن زدند و در حق دوستانشان گفتند اگر از ما پیروى مىکردند کشته نمىشدند، بگو اگر راست مىگویید مرگ را از خودتان باز بدارید (168)
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ ﴿169﴾
و کسانى را که در راه خدا کشته شدهاند، مرده مپندار، بلکه اینان زندهاند و در نزد پروردگارشان روزى دارند (169)
فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿170﴾
از آنچه خداوند از لطف خویش به آنان بخشیده شادمانند، و از احوال کسانى که به دنبالند و هنوز به آنان نپیوستهاند خوشوقتند، چرا که نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (170)
یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ﴿171﴾
و به نعمت و بخشش الهى شادمانند و به اینکه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمىگرداند (171)
الَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿172﴾
کسانى که پس از آنکه به آنان رنج و آسیب رسید به حکم خداوند و پیامبر گردن نهادند براى نیکوکاران و پرهیزگارانشان پاداشى بزرگ [مقرر گردیده] است (172)
الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ ﴿173﴾
همان کسانى که چون بعضى به ایشان گفتند که مردمان [مشرکان مکه] در برابر شما گرد آمدهاند از آنان بترسید [به جاى ترس و بددلى، این کار] بر ایمانشان افزود و گفتند خداوند ما را بس و چه نیکوکار ساز است (173)
فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ ﴿174﴾
آنگاه به فضل و نعمت الهى باز گشتند و آسیبى به آنان نرسید و همچنان جویاى خشنودى الهى بودند و خداوند داراى بخشش و بخشایش بیکران است (174)
إِنَّمَا ذَلِکُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿175﴾
آن شیطان است که دوستدارانش را مىترساند، اگر مؤمنید از آنان نترسید و از من بترسید (175)
وَلَا یَحْزُنْکَ الَّذِینَ یُسَارِعُونَ فِی الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا یُرِیدُ اللَّهُ أَلَّا یَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِی الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿176﴾
و کسانى که در کفر مىکوشند، تو را اندوهگین نکنند، اینان هرگز زیانى به خداوند نمىرسانند، خدا مىخواهد که نصیبى براى آنان در آخرت نگذارد، و عذابى سهمگین [در پیش] دارند (176)
إِنَّ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْکُفْرَ بِالْإِیمَانِ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿177﴾
کسانى که کفر را به بهاى ایمان خریدند هرگز به خداوند زیانى نمىرسانند و عذابى دردناک خواهند داشت (177)
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿178﴾
و کافران هرگز مپندارند که چون مهلتشان مىدهیم به سود آنان است، تنها [از آن روى] به آنان مهلت [و میدان] مىدهیم که تا سرانجام بر گناهان خویش بیفزایند و عذاب خفتبارى [در کمین] دارند (178)
مَا کَانَ اللَّهُ لِیَذَرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتَّى یَمِیزَ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُطْلِعَکُمْ عَلَى الْغَیْبِ وَلَکِنَّ اللَّهَ یَجْتَبِی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَکُمْ أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿179﴾
خداوند نمىخواهد مؤمنان را به حالى که شما دارید رها کند، مگر آنکه پاک را از پلید جدا کند، و خداوند نمىخواهد شما را از غیب آگاه سازد، ولى هرکس را که بخواهد از پیامبرانش بر مىگزیند، پس به خداوند و پیامبرانش ایمان بیاورید، و اگر ایمان بیاورید و پرهیزگارى کنید، پاداش بزرگى خواهید داشت (179)
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَیْرًا لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿180﴾
و کسانى که در بخشیدن از آنچه خدا از فضل خویش به آنان بخشیده، بخل مىورزند مپندارند که این کار به سودشان است، بلکه آن به زیان آنهاست، زودا که مایه بخلشان در روز قیامت [همچون طوق لعنت] گردنگیرشان شود، و میراث آسمانها و زمین از آن خداوند است، و خدا به آنچه مىکنید آگاه است (180)
لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِیرٌ وَنَحْنُ أَغْنِیَاءُ سَنَکْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ ﴿181﴾
آرى خداوند سخن کسانى را که گفتند خدا فقیر است و ماییم که توانگریم، شنید، سخنشان را و نیز [گناهشان را] که پیامبران را به ناحق کشتهاند، باز مىنویسیم و مىگوییم عذاب آتش دوزخ را بچشید (181)
ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیکُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿182﴾
این به خاطر کار و کردار پیشین شماست و[گرنه] خداوند هرگز در حق بندگان ستمگر نیست (182)
الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَیْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى یَأْتِیَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْکُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَکُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِی بِالْبَیِّنَاتِ وَبِالَّذِی قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿183﴾
اینان کسانى هستند که مىگفتند خداوند به ما سفارش کرده است که به هیچ پیامبرى ایمان نیاوریم مگر آنکه قربانىاى عرضه بدارد که آتش آن را پاک بسوزد، بگو پیش از من پیامبرانى بودند که براى شما معجزاتى آوردند و همین را هم که گفتید عرضه داشتند، اگر راست مىگویید پس چرا آنان را کشتید؟ (183)
فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ جَاءُوا بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْکِتَابِ الْمُنِیرِ ﴿184﴾
پس اگر تو را دروغزن انگاشتند، بدان که پیامبرانى هم که پیش از تو بودند و معجزات و نوشتهها و کتابهاى روشنگر آورده بودند، با انکار و تکذیب مواجه شدند (184)
کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ﴿185﴾
هر جاندارى چشنده [طعم] مرگ است و بىشک در روز قیامت پاداشتهایتان را به تمامى خواهند داد، آنگاه هرکس که از آتش دوزخ دور داشته و به بهشت درآورده شود، رستگار شده است، و زندگانى دنیا جز مایه فریب نیست (185)
لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا أَذًى کَثِیرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿186﴾
و شما همواره به مال و جان آزموده شوید و از پیشینیان اهل کتاب و مشرکان، سخنان دلازار بسیار خواهید شنید، و اگر شکیبایى و پارسایى ورزید، بدانید که اینها از کارهاى سترگ است (186)
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَکْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُونَ﴿187﴾
و خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن را براى مردم بیان کنید و پنهان مدارید، ولى آن را پشتسر افکندند و به بهاى ناچیزى فروختند، چه بد است آنچه خریدند (187)
لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوْا وَیُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِمَا لَمْ یَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿188﴾
هرگز کسانى را که به آنچه کردهاند شادمانى مىکنند، و دوست دارند براى آنچه نکردهاند، ستوده شوند، رسته از عذاب مپندار و عذاب دردناکى [در پیش] دارند (188)
وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿189﴾
و فرمانروایى آسمانها و زمین از آن خداوند است و خدا بر هر کارى تواناست (189)
إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ ﴿190﴾
در آفرینش آسمانها و زمین و در پى یکدیگر آمدن شب و روز، شگفتیهایى براى خردمندان است (190)
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿191﴾
کسانى که خداوند را [در همه احوال] ایستاده و نشسته و بر پهلو آرمیده، یاد مىکنند و در آفرینش آسمانها و زمین مىاندیشند که پروردگارا این را بیهوده نیافریدهاى، پاکا که تویى، ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار (191)
رَبَّنَا إِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ﴿192﴾
پروردگارا هرکس را که به دوزخ درآورى، خوار و رسوایش ساختهاى و ستمکاران یاورانى ندارند (192)
رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ ﴿193﴾
پروردگارا شنیدیم که دعوتگرى به ایمان فرامىخواند که به پروردگارتان ایمان بیاورید، و ما ایمان آوردیم، پروردگارا گناهان ما را بیامرز و سیئات ما را بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران (193)
رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّکَ لَا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ ﴿194﴾
پروردگارا آنچه به پیامبرانت وعده دادهاى به ما ببخش و ما را روز قیامت خوار و رسوا مگردان، که تو خلف وعده نخواهى کرد (194)
فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لَا أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذِینَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ وَأُوذُوا فِی سَبِیلِی وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ﴿195﴾
آنگاه پروردگارشان دعاى آنان را اجابت کرد که من عمل هیچ صاحب عملى را از شما چه مرد باشد، چه زن -که همه همانند یکدیگریدضایع [و بىپاداش] نمىگذارم، آرى کسانى که هجرت کردهاند و از خانه و کاشانههایشان رانده شدهاند و در راه من آزار دیدهاند و به جهاد پرداختهاند و کشته شدهاند، سیئاتشان را مىزدایم و به بوستانهایى که جویباران از فرو دست آن جارى است درشان مىآورم، این پاداش الهى است و پاداش نیکو نزد خداوند است (195)
لَا یَغُرَّنَّکَ تَقَلُّبُ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی الْبِلَادِ ﴿196﴾
گشت و گذار کافران در شهرها تو را نفریبد (196)
مَتَاعٌ قَلِیلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿197﴾
بهرهمندى ناچیزى است، سپس سرا و سرانجام آنان جهنم است و چه بد آرامگاهى است (197)
لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ لِلْأَبْرَارِ ﴿198﴾
اما کسانى که از پروردگارشان پروا داشتهاند، بوستانهایى دارند که جویباران از فرودست آن جارى است و جاودانه در آنند، این پیشکش الهى است و آنچه در نزد خداوند است براى نیکوکاران بهتر است (198)
وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خَاشِعِینَ لِلَّهِ لَا یَشْتَرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿199﴾
و از اهل کتاب کسانى هستند که به خداوند و آنچه براى شما نازل شده و آنچه براى خودشان نازل شده، ایمان دارند، و در برابر خداوند خاشعند و آیات الهى را به بهاى ناچیز نمىفروشند، پاداش اینان نزد پروردگارشان [محفوظ] است که خداوند زودشمار است (199)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿200﴾
اى مؤمنان شکیبایى و پایدارى ورزید و آماده جهاد [و سایر عبادات] باشید، و از خداوند پروا کنید، باشد که رستگار شوید (200)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا ﴿1﴾
اى مردم از پروردگارتان پروا کنید، همو که شما را از یک تن یگانه بیافرید و همسر او را هم از او پدید آورد و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکند، و از خدایى که به نام او پیمان مىبندید یا سوگند مىدهید، همچنین از گسستن پیوند خویشاوندان پروا کنید، چرا که خداوند [ناظر و] نگاهبان شماست (1)
وَآتُوا الْیَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ وَلَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِکُمْ إِنَّهُ کَانَ حُوبًا کَبِیرًا ﴿2﴾
و اموال یتیمان را به ایشان برگردانید و پلید را جانشین پاک مسازید و اموال ایشان را با اموال خویش مخورید که این گناه بزرگى است (2)
وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَى فَانْکِحُوا مَا طَابَ لَکُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ ذَلِکَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا ﴿3﴾
و اگر بیمناکید که در حق دختران یتیم به عدل و انصاف رفتار نکنید، در این صورت از زنانى که مىپسندید [یک یا] دو و [یا] سه و [یا] چهار تن را به همسرى درآورید، و اگر مىترسید که مبادا عادلانه رفتار نکنید، فقط به یک تن، یا ملک یمین [کنیز] اکتفا کنید، این نزدیکتر است به اینکه ستم نکنید (3)
وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَکُلُوهُ هَنِیئًا مَرِیئًا ﴿4﴾
و مهر زنان را به ایشان با خوشدلى بدهید، ولى اگر به طیب خاطر خویش، چیزى از آن را به شما بخشیدند، آن را نوشین و گوارا بخورید (4)
وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِیهَا وَاکْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿5﴾
و به کمخردان اموالشان را که خداوند شما را به سرپرستى آن گماشته است ندهید و از [سود و بهره] آن خوراک و پوشاکشان دهید و با آنان به زبان خوش سخن بگویید (5)
وَابْتَلُوا الْیَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّکَاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْکُلُوهَا إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَنْ یَکْبَرُوا وَمَنْ کَانَ غَنِیًّا فَلْیَسْتَعْفِفْ وَمَنْ کَانَ فَقِیرًا فَلْیَأْکُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَیْهِمْ وَکَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا ﴿6﴾
و یتیمان را بیازمایید تا هنگامى که قابلیت زناشویى پیدا کنند، آنگاه اگر در آنان کاردانى سراغ گرفتید اموالشان را به آنان برگردانید و آن را به اسراف و پیشاپیش از بیم آنکه مبادا بالغ و بزرگ شوند نخورید و هرکس توانگر بود خویشتندارى کند و هرکس تنگدست باشد، در حد عرف از آن بخورد، و هرگاه که اموالشان را به آنان برگرداندید، بر آنان گواه بگیرید که خداوند حسابرسى را کافى است (6)
لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ کَثُرَ نَصِیبًا مَفْرُوضًا ﴿7﴾
مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقى مىگذارند، بهرهاى است، همچنین زنان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقى مىگذارند، بهرهاى است، چه کم باشد چه بسیار، چنین بهرهاى معین [و از جانب خداوند] مقرر است (7)
وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿8﴾
و چون خویشاوندان [غیر از ورثه] و یتیمان و بینوایان بر سر تقسیم [ترکه] حضور یابند، از آن به چیزى ایشان را بهرهمند سازید و با ایشان به زبان خوش سخن بگویید (8)
وَلْیَخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَکُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَیْهِمْ فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَلْیَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا ﴿9﴾
و کسانى که اگر [درگذرند] فرزندانى خرد و ناتوان از خود باقى گذارند، براى ایشان نگرانند، باید که [در کار دیگران هم] از خداوند پروا کنند و سنجیده سخن بگویند (9)
إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا ﴿10﴾
کسانى که اموال یتیمان را به ستم مىخورند، جز این نیست که شکمشان را از آتش مىانبارند و به آتش سوزان [جهنم] در خواهند آمد (10)
یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلَادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لَا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿11﴾
خداوند به شما چنین سفارش مىکند که در مورد فرزندانتان، پسر را برابر بهره دو دختر باشد، و اگر [وارثان، دو دختر یا] بیشتر از دو دختر باشند، سهم آنان دو سوم ترکه است، و اگر فقط یک دختر باشد، سهم او نصف ترکه است،و اگر [متوفى] فرزند داشته باشد، براى پدر و مادرش هریک، یک ششم ترکه است، و اگر فرزند نداشته باشد، و میراث بر او فقط پدر و مادرش باشند، در این صورت براى مادرش یک سوم [و براى پدر دو سوم] است، و اگر برادرانى داشته باشد، سهم مادرش یک ششم است، [این تقسیم میراث] پس از عمل به وصیتى که کرده است یا پرداخت وامى که دارد [انجام مىگیرد] شما نمىدانید که پدرانتان یا پسرانتان کدامیک بیشتر به شما سود مىرسانند، [این احکام] فریضه الهى است، و خداوند داناى فرزانه است (11)
وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَى بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ ﴿12﴾
و اگر زنان شما فرزندى نداشته باشند، نیمى از ترکه، و اگر فرزند داشته باشند، یک چهارم ترکه، پس از [عمل به] وصیتى که کردهاند یا [پرداخت] وامى که دارند، از آن شماست، و اگر فرزندى نداشته باشید یک چهارم، و اگر فرزندى داشته باشید یک هشتم از ترکه شما، پس از [عمل به] وصیتى که کردهاید یا [پرداخت] وامى که دارید، از آن ایشان [همسران] است، و اگر مردى یا زنى که از او ارث مىبرند کلاله [بىفرزند و بىپدر و مادر] باشد و برادر یا خواهرى داشته باشد، براى هر یک از آنان یک ششم [ترکه] است، و اگر [خویشاوندان کلاله] بیش از این [دو] باشند، در آن صورت همه آنان پس از قبول وصیت و عمل به آن یا پرداخت وام [متوفى] در یک سوم شریکند، و باید که وصیت [به حال ورثه] زیان رسان [مازاد بر ثلث] نباشد، این سفارش الهى است و خداوند داناى بردبار است (12)
تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿13﴾
این احکام الهى است و هرکس از خداوند و پیامبر او اطاعت کند، او را به بوستانهایى که جویباران از فرودست آن جارى است، در مىآورد که جاودانه در آنند، و آن رستگارى بزرگى است (13)
وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿14﴾
و هرکس از فرمان خداوند و پیامبر او سرپیچد و از حدود مقرر او تجاوز کند، او را به آتشى درآورد که جاودانه در آن است و عذابى خفتبار [در پیش] دارد (14)
وَاللَّاتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّى یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا ﴿15﴾
و از زنان شما کسانى که مرتکب ناشایستى [زنا] مىشوند، باید بر آنان چهار شاهد از خود [مردان مسلمان] بگیرید، آنگاه اگر شهادت دادند، آنان را در خانه ها محبوس نگه دارید، تا مرگ فراگیردشان، یا خداوند راهى برایشان مقرر کند (15)
وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ کَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا ﴿16﴾
و کسانى را که مرتکب آن [ناشایستى، زنا] شوند برنجانید، آنگاه اگر توبه کردند و به صلاح آمدند، از آنان دست بردارید که خداوند توبهپذیر مهربان است (16)
إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولَئِکَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿17﴾
جز این نیست که خداوند توبه کسانى را مىپذیرد که از روى نادانى کار ناشایستى مىکنند، سپس به زودى توبه مىکنند، خداوند از اینان در مىگذرد و خدا داناى فرزانه است (17)
وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَهُمْ کُفَّارٌ أُولَئِکَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿18﴾
و توبه کسانى که مرتکب کارهاى ناشایست مىشوند، و سرانجام چون مرگ هریکشان فرارسد گویند اینک توبه کردم، پذیرفته نیست، و نیز توبه کسانى که در حال کفر مىمیرند، براى اینان عذابى دردناک آماده ساختهایم (18)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّسَاءَ کَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَیْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا ﴿19﴾
اى مؤمنان بر شما روا نیست که زنان را بر خلاف میلشان میراث برید [و آنان را به اجبار در حباله نکاح خود نگاه دارید] و بر آنان سختگیرى نکنید تا بخشى از چیزى را که به آنان بخشیدهاید پس بگیرید، مگر آنکه مرتکب ناشایستى آشکارى شوند، و با آنان خوشرفتارى کنید و اگر آنان را خوش ندارید [بدانید که] چه بسا چیزى را ناخوش بدارید و خداوند در آن خیر بسیار نهاده باشد (19)
وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَکَانَ زَوْجٍ وَآتَیْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَیْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا ﴿20﴾
و اگر مىخواهید همسرى را جانشین همسرى [زن پیشین خود] کنید و به یکى از آنها مال هنگفتى [به عنوان مهر] داده بودید، چیزى از آن را باز پس نگیرید، آیا با بهتان و گناهى آشکار، آن را باز پس مىگیرید؟ (20)
وَکَیْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُکُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنْکُمْ مِیثَاقًا غَلِیظًا ﴿21﴾
و چگونه آن را باز پس مىگیرید، و حال آنکه با همدیگر خلوت [و همخوابگى] کردهاید و آنان از شما پیمان استوارى گرفتهاند (21)
وَلَا تَنْکِحُوا مَا نَکَحَ آبَاؤُکُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِیلًا ﴿22﴾
و با زنانى که پدرانتان ازدواج کردهاند، ازدواج نکنید، مگر آنچه در گذشته رخ داده باشد، چرا که این کار ناشایست و منفور و بىروشى است (22)
حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ وَبَنَاتُکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ وَعَمَّاتُکُمْ وَخَالَاتُکُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُکُمُ اللَّاتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِکُمْ وَرَبَائِبُکُمُ اللَّاتِی فِی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسَائِکُمُ اللَّاتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْلَابِکُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿23﴾
[نکاح] مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمههایتان و خالههایتان و دختران برادرتان و دختران خواهرتان و مادران [دایگانى] که شما را شیر دادهاند و خواهران رضاعىتان و مادران زنانتان و دختران زنانتان [دختر اندرهایى] که در دامان [تربیت و] نگهدارى شما هستند -در صورتى که از زنانى باشند که با آنان آمیزش جنسى کردهاید، و اگر آمیزش جنسى نکرده باشید، گناهى بر شما نیستو [عروسان یا] همسران پسرانتان -پسرانى که از صلب خودتان هستندبر شما حرام گردیده است، و [همچنین] جمع بین دو خواهر [در یک زمان]، مگر آنچه در گذشته رخ داده باشد، که خداوند آمرزگار مهربان است (23)
