- 807
- 1000
- 1000
- 1000
تلاوت ترتیل عبدالله خیاط تلاوت ترتیل عبدالله خیاط (تحدیر) - جزء 14
سوره های مبارکه حجر و نحل، با ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الر تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَقُرْآنٍ مُبِینٍ ﴿1﴾
الر الف لام راء این آیات کتاب آسمانى و قرآن مبین است (1)
رُبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کَانُوا مُسْلِمِینَ ﴿2﴾
چه بسا کافران آرزو کنند که کاش مسلمان بودند (2)
ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَیَتَمَتَّعُوا وَیُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿3﴾
رهایشان کن تا بخورند و بهرهمند شوند، و آرزوها سرگرمشان بدارد، زودا که بدانند (3)
وَمَا أَهْلَکْنَا مِنْ قَرْیَةٍ إِلَّا وَلَهَا کِتَابٌ مَعْلُومٌ ﴿4﴾
و ما [اهل] هیچ شهرى را نابود نکردیم مگر آنکه اجل مکتوب و معینى داشت (4)
مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا یَسْتَأْخِرُونَ ﴿5﴾
هیچ امتى از اجلش پیش و پس نیفتد (5)
وَقَالُوا یَا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ ﴿6﴾
و گفتند اى کسى که قرآن بر او نازل شده است، به یقین تو دیوانهاى (6)
لَوْ مَا تَأْتِینَا بِالْمَلَائِکَةِ إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿7﴾
و اگر راست مىگویى چرا فرشتگان را براى ما نمىآورى؟ (7)
مَا نُنَزِّلُ الْمَلَائِکَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا کَانُوا إِذًا مُنْظَرِینَ ﴿8﴾
[باید بدانند که] ما فرشتگان را جز به حق نازل نمىکنیم، و در آن صورت هم [که نازل کنیم] مهلت نخواهند یافت (8)
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿9﴾
همانا ما قرآن را نازل کردهایم و ما خود نگهبان آنیم (9)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ فِی شِیَعِ الْأَوَّلِینَ ﴿10﴾
و به راستى پیش از تو [پیامبرانى] به میان امتهاى نخستین فرستادهایم (10)
وَمَا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿11﴾
و هیچ پیامبرى براى آنان نیامد مگر آنکه او را ریشخند مىکردند (11)
کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ ﴿12﴾
بدینسان آن را در دل گناهکاران راه مىدهیم (12)
لَا یُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ ﴿13﴾
[که] به آن ایمان نمىآورند، و سنت پیشینیان [نیز چنین] گذشته است (13)
وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَابًا مِنَ السَّمَاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ ﴿14﴾
و اگر بر آنان درى از [درهاى] آسمان مىگشودیم و آنان به آن عروج مىکردند (14)
لَقَالُوا إِنَّمَا سُکِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ ﴿15﴾
باز بىشبهه مىگفتند ما فقط چشمبندى شدهایم، بلکه قومى جادوزده هستیم (15)
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ ﴿16﴾
به راستى در آسمان برجهایى آفریدیم و آن را در چشم تماشاگران آراستیم (16)
وَحَفِظْنَاهَا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ ﴿17﴾
و از [دستبرد] هر شیطان مطرودى محفوظ داشتیم (17)
إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِینٌ ﴿18﴾
مگر کسى که دزدانه [رازى] بشنود، که شهابى روشن در پى او خواهد افتاد (18)
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَوْزُونٍ ﴿19﴾
و زمین را گسترانیدیم و در آن کوههاى استوار در انداختیم و در آن از هر چیز سنجیدهاى رویانیدیم (19)
وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِینَ ﴿20﴾
و در آن براى شما و براى آنان که شما روزىدهشان نیستید، زیستمایهها پدید آوردیم (20)
وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ ﴿21﴾
و هیچ چیز نیست مگر آنکه گنجینههایش نزد ماست، و جز به اندازه معین از آن پدید نمىآوریم (21)
وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَیْنَاکُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِینَ ﴿22﴾
و بادهاى بارآور را فرستادیم و از آسمان آبى فرو فرستادیم، آنگاه شما را از آن سیراب کردیم و شما خزانهدار آن نیستید (22)
وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿23﴾
و ماییم که زنده مىداریم و مىمیرانیم و ما بازمانده [جاوید]ایم (23)
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِینَ مِنْکُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِینَ ﴿24﴾
و پیشینیان و پسینیانشما را به خوبى مىشناسیم (24)
وَإِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿25﴾
و بىگمان پروردگارت آنان را محشور مىگرداند، که او فرزانه داناست (25)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿26﴾
و انسان [/ آدم] را از گل خشک بازمانده از لجنى بویناک آفریدهایم (26)
وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَارِ السَّمُومِ ﴿27﴾
و پیشتر جن [/ابلیس] را از آتشباد آفریده بودیم (27)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ﴿28﴾
و چنین بود که پروردگارت به فرشتگان فرمود من آفریننده انسانى از گل خشک بازمانده از لجنى بویناک هستم (28)
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ ﴿29﴾
پس چون او را سامان دادم و در آن از روح خود دمیدم در برابر او به سجده در افتید (29)
فَسَجَدَ الْمَلَائِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿30﴾
آنگاه فرشتگان همگى سجده بردند (30)
إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى أَنْ یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿31﴾
مگر ابلیس که از اینکه از سجدهکنندگان باشد، سر باززد (31)
قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا لَکَ أَلَّا تَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿32﴾
فرمود اى ابلیس تو را چه مىشود که از سجدهکنندگان نیستى؟ (32)
قَالَ لَمْ أَکُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ﴿33﴾
فت من کسى نیستم که به انسانى که از گل خشک بازمانده از لجنى بویناکش آفریدهاى، سجده برم (33)
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ ﴿34﴾
فرمود پس از آن [بهشت] بیرون شو که تو مطرودى (34)
وَإِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَةَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ ﴿35﴾
و تا روز جزا بر تو لعنت باد (35)
قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿36﴾
گفت پروردگارا پس مرا تا روزى که [همگان] برانگیخته شوند، مهلت ده (36)
قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ ﴿37﴾
فرمود تو از مهلت یافتگانى (37)
إِلَى یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿38﴾
تا روز و هنگام معین (38)
قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَلَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ﴿39﴾
گفت پروردگارا از آنجا که مرا فریفتى، در روى زمین در نظر آنان [بدى را نیک] خواهم آراست، و همگى آنان را به گمراهى خواهم کشاند (39)
إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ﴿40﴾
مگر آن بندگان اخلاص یافتهات را (40)
قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ ﴿41﴾
فرمود این راهى است که تا به پیشگاه من مستقیم است (41)
إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ﴿42﴾
بدان که بر بندگان [خالص] من دست نخواهى یافت، مگر کسانى از گمراهان که از تو پیروى کنند (42)
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿43﴾
و بىگمان جهنم میعادگاه همگى آنان است (43)
لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِکُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿44﴾
که هفت طبقه دارد و بخشى جدا کرده از آنان خاص هر طبقه است (44)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿45﴾
[اما] پرهیزگاران در باغها[ى بهشتى] و چشمهسارانند (45)
ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِینَ ﴿46﴾
[به آنان گویند] به سلامت و در امن و امان به آنجا درآیید (46)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِینَ ﴿47﴾
و از سینههاى آنان هر گونه کینهاى را مىزداییم، و دوستانه بر تختها رویاروى بنشینند (47)
لَا یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِینَ ﴿48﴾
نه به آنان در آنجا خستگى و ماندگى رسد، و نه از آنجا بیرونشان کنند (48)
نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿49﴾
به بندگان من خبر ده که من آمرزگار مهربانم (49)
وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ ﴿50﴾
و [در جاى خود] عذاب من هم عذابى دردناک است (50)
وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ ﴿51﴾
و به آنان از مهما[نا]ن ابراهیم خبر ده (51)
إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ إِنَّا مِنْکُمْ وَجِلُونَ ﴿52﴾
هنگامى که [فرشتگان] بر او وارد شدند و سلام گفتند، گفت ما از شما هراسانیم (52)
قَالُوا لَا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ عَلِیمٍ ﴿53﴾
گفتند مترس ما تو را به فرزندى دانا بشارت مىدهیم (53)
قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِی عَلَى أَنْ مَسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿54﴾
گفت با وجود اینکه پیرى من بالا گرفته است به من بشارت مىدهید، چگونه بشارتى به من مىدهید؟ (54)
قَالُوا بَشَّرْنَاکَ بِالْحَقِّ فَلَا تَکُنْ مِنَ الْقَانِطِینَ ﴿55﴾
گفتند ما به راستى و درستى به تو بشارت مىدهیم، از نومیدان مباش (55)
قَالَ وَمَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴿56﴾
گفت و جز گمراهان کسى از رحمت پروردگارش نومید نمىشود (56)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿57﴾
گفت اى فرشتگان حال، کار و بار شما چیست؟ (57)
قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِینَ ﴿58﴾
گفتند ما به سروقت قومى گنهکار فرستاده شدهایم (58)
إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿59﴾
غیر از آل لوط که ما رهاننده همگى آنان هستیم (59)
إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِینَ ﴿60﴾
مگر همسرش که مقدر کردهایم که از واپسماندگان [در عذاب] باشد (60)
فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿61﴾
آنگاه چون فرشتگان به نزد آل لوط آمدند (61)
قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿62﴾
[لوط] گفت شما گروهى ناشناس هستید (62)
قَالُوا بَلْ جِئْنَاکَ بِمَا کَانُوا فِیهِ یَمْتَرُونَ ﴿63﴾
گفتند نه، بلکه ما چیزى را که آنان در آن تردید مىکردند، براى تو آوردهایم (63)
وَأَتَیْنَاکَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿64﴾
و [همان] حق را برایت آوردهایم و ما راستگوییم (64)
فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلَا یَلْتَفِتْ مِنْکُمْ أَحَدٌ وَامْضُوا حَیْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿65﴾
پس پاسى از شب گذشته، خانوادهات را همراه ببر و از پى آنان روان شو، و هیچ یک از شما باز پس ننگرد، و به جایى که به شما دستور داده مىشود روانه شوید (65)
وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِکَ الْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلَاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِینَ ﴿66﴾
و این امر را با او در میان گذاشتیم که بامدادان ریشه اینان برکنده خواهد شد (66)
وَجَاءَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿67﴾
و [از سوى دیگر] مردم شهر شادى کنان باز آمدند (67)
قَالَ إِنَّ هَؤُلَاءِ ضَیْفِی فَلَا تَفْضَحُونِ ﴿68﴾
[لوط] گفت اینان مهمانان من هستند، مرا رسوا مسازید (68)
وَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ ﴿69﴾
و از خداوند پروا کنید و مرا خوار و خفیف مسازید (69)
قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿70﴾
گفتند مگر تو را از [مهمان کردن] مردمان نهى نکرده بودیم؟ (70)
قَالَ هَؤُلَاءِ بَنَاتِی إِنْ کُنْتُمْ فَاعِلِینَ ﴿71﴾
گفت اگر [از طریق مشروع] کارى دارید، اینها دختران من هستند (71)
لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿72﴾
سوگند به جان تو که آنان [قوم لوط] در سر مستىشان سرگشته بودند (72)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُشْرِقِینَ ﴿73﴾
آنگاه هنگام طلوع آفتاب، بانگ مرگبار آنان را فرو گرفت (73)
فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِنْ سِجِّیلٍ ﴿74﴾
و آن را زیر و زبر کردیم و بر آن سنگپارههایى از سنگ گل فرو باریدیم (74)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ ﴿75﴾
در این امر براى اشارتدانان مایههاى عبرت است (75)
وَإِنَّهَا لَبِسَبِیلٍ مُقِیمٍ ﴿76﴾
و [آثار] آن [شهر] بر سرراهى پایدار است (76)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿77﴾
بىگمان در این امر براى مؤمنان مایه عبرت است (77)
وَإِنْ کَانَ أَصْحَابُ الْأَیْکَةِ لَظَالِمِینَ ﴿78﴾
و اهل ایکه ستمکار بودند (78)
فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُبِینٍ ﴿79﴾
از این روى از آنان انتقام گرفتیم و آنها بر سر راهى آشکار هستند (79)
وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ ﴿80﴾
و به راستى که "اهل حجر" پیامبران را دروغزن شمردند (80)
وَآتَیْنَاهُمْ آیَاتِنَا فَکَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِینَ ﴿81﴾
و معجزات خود را به آنان بخشیدیم ولى از آنها رویگردان بودند (81)
وَکَانُوا یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا آمِنِینَ ﴿82﴾
و از کوهها خانههایى [براى خود] مىتراشیدند که در امان بمانند (82)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِینَ ﴿83﴾
آنگاه بامدادان بانگ مرگبار آنان را فرو گرفت (83)
فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿84﴾
و دستاوردشان [عذاب الهى را] از آنان باز نداشت (84)
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لَآتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ ﴿85﴾
و ما آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست جز به حق نیافریدهایم، و قیامت آمدنى است، پس [از آنان] در گذر و گذشتى نیکو پیشه کن (85)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ ﴿86﴾
همانا پروردگارت آفرینشگر داناست (86)
وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ ﴿87﴾
و به راستى که به تو سبعالمثانى و [همگى] قرآن عظیم را بخشیدیم (87)
لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿88﴾
به چیزى که اصنافى از آنان را به آن بهرهمند گرداندهایم، چشم مدوز، و غمخوار آنان مباش و با مؤمنان فروتنى کن (88)
وَقُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ ﴿89﴾
و بگو منم که هشداردهنده آشکارم (89)
کَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِینَ ﴿90﴾
همچنانکه [عذاب را] بر تفرقهگرایان نیز نازل کردهایم (90)
الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿91﴾
کسانى که قرآن را بخش بخش کردند (91)
فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿92﴾
سوگند به پروردگارت که از همگى آنان خواهیم پرسید (92)
عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿93﴾
از آنچه مىکردهاند (93)
فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ ﴿94﴾
پس آنچه دستور یافتهاى آشکار کن و از مشرکان روى بگردان (94)
إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ ﴿95﴾
ما تو را از [شر] ریشخندکنندگان کفایت [و حمایت] مىکنیم (95)
الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿96﴾
کسانى که در جنب خداوند به خدایى دیگر قائلند، زودا که [حقیقت را] بدانند (96)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یَقُولُونَ ﴿97﴾
و به خوبى مىدانیم که از آنچه مىگویند دلتنگ مىشوى (97)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَکُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ ﴿98﴾
پس سپاسگزارانه پروردگارت را تسبیح گوى و از ساجدان باش (98)
وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ ﴿99﴾
و پروردگارت را بپرست تا تو را مرگ فرارسد (99)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿1﴾
عذاب الهى فرا مىرسد، در طلب آن شتاب مکنید، او پاک و فراتر است از آنچه با او شریک مىسازند (1)
یُنَزِّلُ الْمَلَائِکَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ ﴿2﴾
فرشتگان را با وحى به امر خویش بر هرکس از بندگانش که بخواهد فرو مىفرستد، که هشدار دهید که خدایى جز من نیست، پس از من پروا کنید (2)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿3﴾
آسمانها و زمین را به حق آفریده است، فراتر است از آنچه با او شریک مىسازند (3)
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُبِینٌ ﴿4﴾
انسان را از نطفهاى [بىمقدار] آفریده است، آنگاه او ستیزهجویى آشکار است (4)
وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَکُمْ فِیهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿5﴾
و چارپایان را براى شما آفرید که براى شما در آنها گرما و سودهاى دیگر هست، و هم از آنها مىخورید (5)
وَلَکُمْ فِیهَا جَمَالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَحِینَ تَسْرَحُونَ ﴿6﴾
و هنگامى که آنها را [شامگاهان] از چرا باز مىگردانید، یا [بامدادان] به چرا مىبرید، شما را در آن تجملى هست (6)
وَتَحْمِلُ أَثْقَالَکُمْ إِلَى بَلَدٍ لَمْ تَکُونُوا بَالِغِیهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّکُمْ لَرَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿7﴾
و بارهایتان را تا شهرى که جز با به رنج انداختن تن خویش به آن نمىتوانید رسید، مىبرند، بىگمان پروردگارتان رئوف و مهربان است (7)
وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً وَیَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿8﴾
و نیز اسبان و استران و درازگوشان را [آفرید] تا بر آنها سوار شوید و مایه تجمل نیز هست، و نیز چیزهاى دیگر که شما نمىدانید مىآفریند (8)
وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿9﴾
و [بیان] راه میانه با خداوند است، و بعضى از آن [راهها] بیراهه است، و اگر مىخواست همگى شما را هدایت مىکرد (9)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَکُمْ مِنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ ﴿10﴾
او کسى است که از آسمان آبى فرو فرستاد که آشامیدنى شما از آن است و از همان گیاهان مىروید که در آن [چارپایانتان را] مىچرانید (10)
یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿11﴾
با آن براى شما زراعت و زیتون و خرما و انگور و از هر گونه محصولات [دیگر] مىرویاند، بىگمان در این براى اندیشهوران مایه عبرتى هست (11)
وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿12﴾
و براى شما شب و روز و خورشید و ماه را رام کرد، و ستارگان به فرمان او رام شدهاند، بىگمان در این براى خردورزان مایه عبرتى هست (12)
وَمَا ذَرَأَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ﴿13﴾
و آنچه در زمین براى شما رنگارنگ آفرید، بىگمان در این براى پندگیران مایه عبرتى هست (13)
وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿14﴾
او کسى است که دریا را رام کرد تا از [صید] آن گوشتى تر و تازه بخورید و از آن زیورهایى بیرون آورید که آنها را "مىپوشید" و کشتىها را مىبینى که در آن دریا شکافند، و چنین کرد تا از فضل و کرم او معاش خود فراهم آورید و باشد که سپاس بگزارید (14)
وَأَلْقَى فِی الْأَرْضِ رَوَاسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿15﴾
و کوهها را در زمین بیفکند تا شما را نجنباند و نیز رودها و راههایى [پدید آورد] باشد که راه یابید (15)
وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ ﴿16﴾
و نیز نشانههایى [دیگر]، و آنان با نظر به ستارگان [در دریا] راه مىیابند (16)
أَفَمَنْ یَخْلُقُ کَمَنْ لَا یَخْلُقُ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ ﴿17﴾
پس آیا کسى که مىآفریند همانند کسى است که نمىآفریند؟ آیا پند نمىگیرید؟ (17)
وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿18﴾
و اگر نعمت الهى را بشمارید، نمىتوانید آن را [چنانکه هست] شمارش کنید، بىگمان خداوند آمرزگار مهربان است (18)
وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ ﴿19﴾
و خداوند آنچه پنهان و آنچه آشکار مىدارید، مىداند (19)
وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ ﴿20﴾
و کسانى که [مشرکان به ناحق] به جاى خداوند مىپرستند، چیزى نیافریدهاند و خودشان آفریده شدهاند (20)
أَمْوَاتٌ غَیْرُ أَحْیَاءٍ وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ ﴿21﴾
[اینان] مردگانى بىجانند، و خود نمىدانند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد (21)
إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَهُمْ مُسْتَکْبِرُونَ ﴿22﴾
خداى شما خدایى یگانه است، و کسانى که به آخرت ایمان ندارند، دلهایشان انکارگر است و خود مستکبرند (22)
لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ﴿23﴾
حقا که خداوند آنچه پوشیده و آنچه آشکار مىدارند، مىداند، [و] او مستکبران را دوست ندارد (23)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قَالُوا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿24﴾
و چون به ایشان گویند پروردگارتان چه نازل کرده است؟ گویند این افسانههاى پیشینیان است (24)
لِیَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یُضِلُّونَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ أَلَا سَاءَ مَا یَزِرُونَ ﴿25﴾
تا سرانجام هم بار گناهان خودشان را به تمامى در روز قیامت بر دوش کشند و هم بخشى از بارگناهان کسانى را که از روى نادانى گمراهشان کردهاند، هان چه بد است آنچه بر دوش مىکشند (25)
قَدْ مَکَرَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْیَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَیْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ ﴿26﴾
کسانى هم که [بر همین شیوه و] پیش از آنان بودند، مکرورزیدند، آنگاه فرمان خداوند در رسید که بنیادشان را از پایه برانداخت و سقف از فرازشان بر آنان فرود آمد، و عذاب از جایى که اندیشهاش را نمىکردند، بر سرشان نازل شد (26)
ثُمَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یُخْزِیهِمْ وَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکَائِیَ الَّذِینَ کُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِیهِمْ قَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْیَ الْیَوْمَ وَالسُّوءَ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿27﴾
سپس در روز قیامت آنان را خوار سازد و فرماید کجا هستند شریکان من که شما درباره آنان مناقشه مىکردید؟ دانشوران گویند امروز خوارى و عذاب نصیب کافران است (27)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَةُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ مَا کُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿28﴾
کسانى که فرشتگان جانشان را مىگیرند و آنان بر خود ستم روا داشتهاند، از در تسلیم درآیند [و گویند] ما هیچ بد و بیراهى نکردهایم، ولى بىگمان خداوند به آنچه کردهاید، داناست (28)
فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿29﴾
پس، از دروازههاى جهنم وارد شوید، و جاودانه در آن خواهید بود، و جایگاه متکبران چه بد است (29)
وَقِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قَالُوا خَیْرًا لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ ﴿30﴾
و به پرهیزگاران گویند پروردگارتان چه نازل کرده است؟ گویند [آنچه نازل کرده است] خیر است، براى نیکوکاران در این دنیا نیکى است و سراى آخرت بهتر است، و سراى پرهیزگاران چه نیکوست (30)
جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللَّهُ الْمُتَّقِینَ ﴿31﴾
همان بهشتهاى عدن که به آن در آیند، که جویباران از فرودست آن جارى است، در آنجا هر چه خواهند برایشان هست، خداوند بدین گونه به پرهیزگاران پاداش مىدهد (31)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَیْکُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿32﴾
کسانى [از مؤمنان] که پاکند چون فرشتگان جانشان را بگیرند گویند سلام بر شما، به خاطر کار و کردارتان وارد بهشت شوید (32)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلَائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ أَمْرُ رَبِّکَ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ﴿33﴾
انتظارى جز این ندارند که فرشتگان به نزد آنان بیایند یا امر پروردگارت نازل گردد، کسانى هم که پیش از آنان بودند، به همین شیوه رفتار کردند، و خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (33)
فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿34﴾
کیفر آنچه کرده بودند، گریبانگیرشان شد، و [کیفر] آنچه به ریشخند گرفته بودند، فراگیرشان شد (34)
وَقَالَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَیْءٍ نَحْنُ وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَیْءٍ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿35﴾
و مشرکان گفتند اگر خدا مىخواست نه ما و نه پدرانمان چیزى را جز او نمىپرستیدیم، و چیزى را جز به امر او حرام نمىکردیم، پیشینیان آنان هم به همین شیوه رفتار کردند، و آیا جز پیامرسانى آشکار چیزى بر عهده پیامبران است؟ (35)
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿36﴾
و به راستى که در میان هر امتى پیامبرى برانگیختیم [تا بگویند] که خداوند را بپرستید و از طاغوت پرهیز کنید و از ایشان کسانى هستند که خداوند هدایتشان کرده و از ایشان کسانى هستند که سزاوار گمراهىاند، پس در روى زمین سیر و سفر کنید و بنگرید که سرانجام دروغ دارندگان چگونه بوده است (36)
إِنْ تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ یُضِلُّ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿37﴾
اگر بر هدایت آنان حریص باشى [بدان] که خداوند کسى را که بیراه گذارد، به راه نمىآورد، و ایشان یاورى ندارند (37)
وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَا یَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ یَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ ﴿38﴾
و سختترین سوگندهایشان را به نام خدا مىخوردند که خداوند کسانى را که مردهاند، از نو زنده نخواهد کرد، آرى [خواهد کرد]، این است وعدهاى که به حق بر عهده اوست، ولى بیشترینه مردم نمىدانند (38)
لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی یَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ کَانُوا کَاذِبِینَ﴿39﴾
تا سرانجام براى آنان [حقیقت] آنچه را اختلاف دارند روشن سازد و تا کافران بدانند که دروغگو بودهاند (39)
إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿40﴾
سخن ما درباره چیزى که ارادهاش را کردهایم فقط این است که به آن مىگوییم موجود شو، و بىدرنگ موجود مىشود (40)
وَالَّذِینَ هَاجَرُوا فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿41﴾
و کسانى که پس از ستم دیدنشان، در راه خدا هجرت کردهاند، در دنیا، [در سرا و سرزمین] نیکویى جایشان مىدهیم و اگر بدانند بىگمان پاداش اخروى بزرگتر است (41)
الَّذِینَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿42﴾
همانان که شکیبایىورزیده و بر پروردگارشان توکل کردهاند (42)
وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿43﴾
و ما پیش از تو جز مردانى که به آنان وحى مىکردیم، نفرستادهایم، پس اگر نمىدانید از پژوهندگان کتابهاى آسمانى بپرسید (43)
بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿44﴾
[و آنان را] همراه با پدیدههاى شگرف و کتابهاى آسمانى [فرستادیم]، و بر تو قرآن را نازل کردیم، تا براى مردم آنچه بر ایشان نازل شده است، روشن کنى و باشد که اندیشه کنند (44)
أَفَأَمِنَ الَّذِینَ مَکَرُوا السَّیِّئَاتِ أَنْ یَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ ﴿45﴾
آیا کسانى که بدسگالى کردهاند ایمناند از اینکه خداوند ایشان را [ناگهان] به زمین فرو برد، یا از جایى که اندیشهاش را نمىکنند، عذاب بر سرشان فرود آید؟ (45)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ فِی تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُمْ بِمُعْجِزِینَ ﴿46﴾
یا [خداوند] در [گرماگرم] گشت و گذارشان فروگیردشان و گزیر و گریزى ندارند (46)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّکُمْ لَرَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿47﴾
یا ایشان را در عین ترس و لرز فرو گیرد، [پس] پروردگارتان رئوف و مهربان است (47)
أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَیْءٍ یَتَفَیَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْیَمِینِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ ﴿48﴾
آیا در آنچه خداوند آفریده است نمىنگرند که سایههایشان از راست و چپ مىگسترد و فروتنانه به درگاه خداوند سجده مىکنند؟ (48)
وَلِلَّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مِنْ دَابَّةٍ وَالْمَلَائِکَةُ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ ﴿49﴾
هر آن جنبندهاى که در آسمانها و آنچه در زمین است، و فرشتگان به درگاه خدا سجده مىبرند و گردنکشى نمىکنند (49)
یَخَافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ ﴿50﴾
از پروردگارشان، که بر آنان محیط است، مىترسند و آنچه دستور یافتهاند، انجام مىدهند (50)
وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَیْنِ اثْنَیْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ﴿51﴾
و خداوند فرمود قائل به دو خدا مباشید، جز این نیست که او خداى یگانه است، پس از من پروا کنید (51)
وَلَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّینُ وَاصِبًا أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ﴿52﴾
و آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست، و دین پایدار از آن اوست، آیا از غیر خداوند پروا دارید؟ (52)
وَمَا بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فَإِلَیْهِ تَجْأَرُونَ﴿53﴾
و هر نعمتى که دارید، از جانب خداوند است، سپس چون به شما رنجى رسد به درگاه او مىنالید (53)
ثُمَّ إِذَا کَشَفَ الضُّرَّ عَنْکُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِنْکُمْ بِرَبِّهِمْ یُشْرِکُونَ ﴿54﴾
و چون رنج را از شما باز دارد، آنگاه گروهى از شما براى پروردگارشان شریک مىآورند (54)
لِیَکْفُرُوا بِمَا آتَیْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿55﴾
تا سرانجام [ناسپاسان] در حق آنچه به ایشان بخشیدهایم، ناسپاسى کنند، اینک بهرهمند شوید، زودا که بدانید (55)
وَیَجْعَلُونَ لِمَا لَا یَعْلَمُونَ نَصِیبًا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ تَاللَّهِ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَفْتَرُونَ ﴿56﴾
و براى بىشعوران [بتان]، بهرهاى از آنچه روزیشان دادهایم، [نذر و] تعیین مىکنند، به خدا که درباره آنچه افتراء مىزنید، از شما پرسش خواهد شد (56)
وَیَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَلَهُمْ مَا یَشْتَهُونَ ﴿57﴾
و براى خداوند دخترانى قائل مىشوند، منزه است او، و براى خودشان هر چه بخواهند (57)
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ کَظِیمٌ ﴿58﴾
و چون یکى از ایشان را از دختر [زادن همسرش] خبر دهند، چهرهاش [از خشم و تاسف] سیاه شود و تاسف خود را فرو خورد (58)
یَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَیُمْسِکُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ ﴿59﴾
از ناگوارى خبرى که به او دادهاند، از قوم خود پنهان شود [و با خود بیندیشد] آیا او را به خوارى و زارى نگه دارد، یا [زنده] به خاک بسپارد، هان چه بد است برداشت و برخورد آنان (59)
لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَى وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿60﴾
وصف بد، سزاوار بىایمانان به آخرت، و وصف والا سزاوار خداوند است، و او پیروزمند فرزانه است (60)
وَلَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَکَ عَلَیْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ ﴿61﴾
و اگر خداوند مردمان را به خاطر گناه [و شرک]شان فرو مىگرفت، جنبندهاى بر روى زمین باقى نمىماند، بلکه آنان را تا زمانى معین واپس می دارد، و چون اجلشان فرارسد، نه ساعتى پس و نه ساعتى پیش افتند (61)
وَیَجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا یَکْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْکَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَى لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَأَنَّهُمْ مُفْرَطُونَ ﴿62﴾
و براى خداوند چیزى را که خودشان هم خوش ندارند قائل مىشوند و به زبانشان به دروغ مدعى مىشوند که بهشت از آن آنان است، حقا که آتش [دوزخ] نصیب آنان است و ایشان [در این راه] پیشتازند (62)
تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِیُّهُمُ الْیَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿63﴾
به خدا که براى امتهاى پیش از تو هم [پیامبرانى] فرستادیم، آنگاه شیطان اعمالشان را در نظرشان بیاراست و آن روز او سرور ایشان است و عذابى دردناک [در پیش] دارند (63)
وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ إِلَّا لِتُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی اخْتَلَفُوا فِیهِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿64﴾
و قرآن را جز براى این بر تو فرو نفرستادیم که [حقیقت] آنچه را اختلاف دارند، برایشان روشن کنى، و براى آنکه براى اهل ایمان رهنمود و رحمت باشد (64)
وَاللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْیَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ ﴿65﴾
و خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد و با آن زمین را پس از پژمردنش زنده کرد، بىگمان در این براى سخن شنوایان مایه عبرت هست (65)
وَإِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمَّا فِی بُطُونِهِ مِنْ بَیْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِینَ ﴿66﴾
و در چارپایان براى شما عبرتى است که از شکمهایشان، از میان سرگین و خون، شیرى پاک به شما مىنوشانیم، که گواراى آشامندگان است (66)
وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿67﴾
و از میوههاى خرما و انگور هم [شراب] مستىآور و هم خوراک نیکو به دست مىآورید، بىگمان در این امر براى خردورزان مایه عبرتى است (67)
وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ ﴿68﴾
و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد که از کوهها و درختان و آنچه برمىافرازند [براى خود] خانه بساز (68)
ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿69﴾
سپس از همه میوهها بخور و راه پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى، [آنگاه] از شکمهاى آنها شهدى رنگارنگ مىتراود که در آن شفاى مردمان است، در این براى اندیشهوران مایه عبرتى است (69)
وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَمِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لَا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ ﴿70﴾
و خداوند [است که] شما را آفریده است و سپس جانتان را مىگیرد، و بعضى از شما هستند که به حد اعلاى فرتوتى مىرسند، چندانکه پس از دانستن [بسیارى چیزها] چیزى ندانند، بىگمان خداوند داناى تواناست (70)
وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِی الرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُوا بِرَادِّی رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ﴿71﴾
و خداوند بعضى از شما را بر بعضى دیگر در روزى برترى داده است، و برترى یافتگان بازگرداننده روزیشان به ملک یمینهایشان نیستند، تا در آن برابر شوند پس آیا به نعمت خداوند انکار مىورزند؟ (71)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ بَنِینَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ یُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ یَکْفُرُونَ ﴿72﴾
و خداوند براى شما از خودتان همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوادگانى آفرید و به شما از خوراکهاى پاکیزه روزى داد، آیا به باطل ایمان مىآورند، و به نعمت الهى کفران مىورزند (72)
وَیَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَمْلِکُ لَهُمْ رِزْقًا مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ شَیْئًا وَلَا یَسْتَطِیعُونَ ﴿73﴾
و به جاى خداوند چیزى را مىپرستند که در آسمانها و زمین هیچگونه اختیار روزى آنان را ندارند و نمىتوانند داشته باشند (73)
فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿74﴾
پس براى خداوند مثل مزنید، چرا که خداوند مىداند و شما نمىدانید (74)
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوکًا لَا یَقْدِرُ عَلَى شَیْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ یَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿75﴾
خداوند مثلى مىزند بین بردهاى مملوک که قدرت بر هیچ کارى ندارد و بین کسى که از سوى خویش به او روزى نیکویى بخشیدهایم و او از همان پنهان و آشکار مىبخشد، آیا این دو برابرند؟ سپاس خداوند را، آرى بیشترینهشان در نمىیابند (75)
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَیْنِ أَحَدُهُمَا أَبْکَمُ لَا یَقْدِرُ عَلَى شَیْءٍ وَهُوَ کَلٌّ عَلَى مَوْلَاهُ أَیْنَمَا یُوَجِّهْهُ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ هَلْ یَسْتَوِی هُوَ وَمَنْ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿76﴾
و [همچنین] خداوند از دو مرد مثلى مىزند که یکى از آن دو گنگ است و قدرت بر هیچ کارى ندارد و سربار سرور خویش است، هر جا که مىفرستدش، خیرى به بار نمىآورد، آیا او و کسى که به داد فرمان مىدهد و در راه راست مىرود، برابرند؟ (76)
وَلِلَّهِ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿77﴾
و [علم] غیب آسمانها و زمین خداوند راست، و کار [قیام] قیامت، جز [به سرعت] چشم بر هم زدنى نیست، یا بلکه کمتر، که خداوند بر هر کارى تواناست (77)
وَاللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿78﴾
و خداوند [است] که شما را از شکمهاى مادرانتان، در حالى که هیچ چیز نمىدانستید، بیرون آورد، و [از پیش] براى شما گوش و چشم و قلب آفرید، باشد که سپاس گزارید (78)
أَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِی جَوِّ السَّمَاءِ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿79﴾
آیا به پرندگان ننگریستهاند که در فضاى آسمان رام شدهاند، و کسى جز خداوند آنها را [در آن حال] نگاه نمىدارد، بىگمان در این براى اهل ایمان مایههاى عبرت است (79)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَنًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُیُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا یَوْمَ ظَعْنِکُمْ وَیَوْمَ إِقَامَتِکُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِینٍ ﴿80﴾
و خداوند از خانههایتان براى شما مایه آرامش پدید آورد، و براى شما از پوستهاى چارپایان خیمههایى پدید آورد که در روز کوچیدنتان و روز اقامتتان آن را سبکبار مىیابید، و از پشمها و کرکها و موهاى آنها اثاثیه و مایه بهرهورى تا هنگامى معین پدید آورد (80)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبَالِ أَکْنَانًا وَجَعَلَ لَکُمْ سَرَابِیلَ تَقِیکُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِیلَ تَقِیکُمْ بَأْسَکُمْ کَذَلِکَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُونَ ﴿81﴾
و خداوند براى شما از آنچه آفریده است، سایهسارها و از کوهها براى شما غارها پدید آورد، و براى شما تنپوشهایى که شما را از گرما [و سرما] نگه دارد، و تنپوشهایى که شما را از آسیب همدیگر نگه مىدارد، بدینسان نعمتش را بر شما تمام مىکند باشد که تسلیم پیشه کنید (81)
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿82﴾
و اگر روى برتافتند [بدان] که بر تو پیام رسانى آشکار است (82)
یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَهَا وَأَکْثَرُهُمُ الْکَافِرُونَ ﴿83﴾
[آنان] نعمت الهى را مىشناسند، سپس انکارش مىکنند، و بیشترینهشان ناسپاسند (83)
وَیَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا ثُمَّ لَا یُؤْذَنُ لِلَّذِینَ کَفَرُوا وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ ﴿84﴾
و روزى که از هر امتى شاهدى برانگیزیم، سپس به کافران اجازه [عذرخواهى] داده نشود، و عذرشان را نپذیرند (84)
وَإِذَا رَأَى الَّذِینَ ظَلَمُوا الْعَذَابَ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ﴿85﴾
و چون ستمپیشگان عذاب را بنگرند، آنگاه نه [عذابشان] سبک گردد و نه مهلت داده شوند (85)
وَإِذَا رَأَى الَّذِینَ أَشْرَکُوا شُرَکَاءَهُمْ قَالُوا رَبَّنَا هَؤُلَاءِ شُرَکَاؤُنَا الَّذِینَ کُنَّا نَدْعُو مِنْ دُونِکَ فَأَلْقَوْا إِلَیْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّکُمْ لَکَاذِبُونَ ﴿86﴾
و چون مشرکان شریکانى را که [به جاى خداوند] قائلند بنگرند، گویند پروردگارا اینان شریکانى هستند که ما به جاى تو مىپرستیدیم، آنگاه به آنان پاسخ دهند که شما دروغگویید (86)
وَأَلْقَوْا إِلَى اللَّهِ یَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿87﴾
و در چنین روزى با خداوند از در تسلیم درآیند و بر ساخته هایشان [بر باد رود و] از دید آنان ناپدید شود (87)
الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ زِدْنَاهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا کَانُوا یُفْسِدُونَ ﴿88﴾
کسانى که کفرورزیدند و [مردمان را] از راه خدا باز داشتند، به خاطر فتنه و فسادشان عذابى بر عذابشان بیفزاییم (88)
وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ ﴿89﴾
و روزى که از هر امتى شاهدى از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان شاهد آوریم [تا چه خواهند کرد] و کتاب آسمانى [قرآن] را بر تو نازل کردیم که روشنگر همه چیز است، و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت است (89)
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿90﴾
به راستى خداوند به عدل و احسان و اداى حق خویشاوندان فرمان مى دهد، و از ناشایستى و کار ناپسند و سرکشى باز مى دارد، او شما را اندرز مى دهد باشد که پند گیرید (90)
وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدْتُمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْأَیْمَانَ بَعْدَ تَوْکِیدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَیْکُمْ کَفِیلًا إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿91﴾
و به عهد الهى چون پیمان بستید وفا کنید و سوگندهایتان را پس از مؤکد داشتن آنها، مشکنید، حال آنکه خداوند را بر خود [در آن سوگندها] ضامن گرفته اید، بىگمان خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (91)
وَلَا تَکُونُوا کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْکَاثًا تَتَّخِذُونَ أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا یَبْلُوکُمُ اللَّهُ بِهِ وَلَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿92﴾
و همانند زنى مباشید که پشمهایى را که مىبافت، پس از محکم داشتنش، رشته رشته وامى تافت، تا سوگندهایتان را دستاویز دغلى کنید، به خیال اینکه امتى از امت دیگر بیشتر و پیشتر است، جز این نیست که خداوند به آن مىآزمایدتان، و سرانجام در روز قیامت، [حقیقت] آنچه را در آن اختلاف داشتید برایتان روشن خواهد ساخت (92)
وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَکِنْ یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿93﴾
و اگر خداوند مىخواست شما را امت یگانهاى قرار مىداد، ولى هر که را بخواهد بیراه مىگذارد، و هر که را بخواهد به راه مىآورد، و از چون و چند آنچه مىکردید، از شما خواهند پرسید (93)
وَلَا تَتَّخِذُوا أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَلَکُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿94﴾
و سوگندهایتان را دستاویز دغلى در بین خودتان قرار مدهید که لغزش قدمى، پس از استوارىاش پیش آید، و به خاطر آنکه از راه خدا باز داشتید، عذاب بچشید و برایتان عذابى سهمگین [در پیش] است (94)
وَلَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا إِنَّمَا عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿95﴾
و پیمان الهى را به بهاى ناچیزى مفروشید، زیرا اگر بدانید آنچه در نزد خداوند است، برایتان بهتر است (95)
مَا عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿96﴾
آنچه نزد شماست، به پایان مىرسد و آنچه نزد خداوند است، پاینده است، و به کسانى که شکیبایىورزیدهاند، به بهتر از آنچه کردهاند پاداششان را مىپردازیم (96)
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿97﴾
هر کس از مرد یا زن که کار نیک کند و مؤمن باشد، به زندگانى پاک و پسندیدهاى زندهاش مىداریم و به بهتر از آنچه کردهاند پاداششان را مىپردازیم (97)
فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ﴿98﴾
پس چون خواهى قرآن بخوانى، از [شر] شیطان مطرود به خداوند پناه ببر (98)
إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿99﴾
آرى او بر کسانى که ایمان آوردهاند و بر پروردگارشان توکل کرده اند، دست ندارد (99)
إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ ﴿100﴾
سلطه او فقط بر کسانى است که دوستدارش هستند و کسانى که به خداوند شرک مىورزند (100)
وَإِذَا بَدَّلْنَا آیَةً مَکَانَ آیَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿101﴾
و چون آیهاى را به جاى آیه دیگر آوریم -و خداوند به آنچه نازل کرده است، آگاه تر است گویند تو فقط افترازنى، چنین نیست بلکه بیشترین شان در نمى یابند (101)
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ ﴿102﴾
بگو آن را روح القدس [جبرئیل] به راستى و درستى از سوى پروردگارت نازل کرده است، تا مؤمنان را ثابت قدم بدارد و براى مسلمانان ره نمود و بشارتى باشد (102)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّمَا یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسَانُ الَّذِی یُلْحِدُونَ إِلَیْهِ أَعْجَمِیٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِیٌّ مُبِینٌ ﴿103﴾
و به خوبى مىدانیم که ایشان مىگویند همانا بشرى او را آموزش مىدهد [حاشا، چرا که] زبان کسى که اینان کژاندیشانه ادعا مىکنند، گنگ و بیگانه است و این زبان [زبان قرآن] عربى [شیوا و] روشن است (103)
إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ لَا یَهْدِیهِمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ﴿104﴾
کسانى که به آیات الهى ایمان ندارند، خداوند هدایت شان نمىکند و عذابى دردناک [در پیش] دارند (104)
إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْکَاذِبُونَ﴿105﴾
جز این نیست که دروغ پردازى را کسانى مىکنند که به آیات الهى ایمان ندارند و اینان دروغگو هستند (105)
مَنْ کَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ وَلَکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿106﴾
هر کس که بعد از ایمانش به خداوند کفرورزد [بازخواست شود] مگر کسى که وادار شود، و دلش به ایمان آرام و استوار باشد، ولى کسانى که دل بر کفر نهاده باشند، خشم خداوند بر آنان است و عذابى سهمگین [در پیش] دارند (106)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَةِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ ﴿107﴾
این از آن است که ایشان زندگى دنیا را از آخرت خوشتر دارند، و خداوند خدا نشناسان را هدایت نمىکند (107)
أُولَئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ ﴿108﴾
اینان کسانى هستند که خداوند بر دلها و گوشها و دیدگانشان مهر نهاده است و اینانند که غافلند (108)
لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِی الْآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿109﴾
حقا که ایشان در آخرت زیانکارند (109)
ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ هَاجَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا فُتِنُوا ثُمَّ جَاهَدُوا وَصَبَرُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿110﴾
از سوى دیگر، پروردگارت در حق کسانى که پس از شکنجه دیدن، هجرت کردند، سپس به جهاد پرداختند و شکیبایى پیشه کردند، بدان که پروردگارت پس از آن آمرزگار مهربان است (110)
یَوْمَ تَأْتِی کُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَنْ نَفْسِهَا وَتُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿111﴾
روزى [فرارسد] که هر کس [فقط] به دفاع از خویش بپردازد، و جزاى هرکسى بر وفق کارى که کرده است، تمام و کمال داده شود، و بر ایشان ستم نرود (111)
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ ﴿112﴾
و خداوند [اهل] شهرى را مثل زند که امن و آسوده به سر مىبرد و روزى آن از هر سو به خوشى و فراوانى مىرسید، آنگاه به نعمتهاى الهى کفران ورزید، و سپس خداوند به کیفر کار و کردارشان بلاى فراگیر گرسنگى و ناامنى را به آنان چشانید (112)
وَلَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظَالِمُونَ﴿113﴾
و به راستى که پیامبرى از خودشان به سوى آنان آمد، آنگاه او را دروغ زن انگاشتند، و سرانجام در حالى که ستمکار [مشرک] بودند، عذاب آنان را فرو گرفت (113)
فَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَیِّبًا وَاشْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿114﴾
از آنچه خداوند روزیتان کرده است، حلال و پاکیزه بخورید، و اگر فقط او را مىپرستید، بر نعمت الهى شکر کنید (114)
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿115﴾
بدانید [که خداوند] بر شما مردار و خون و گوشت خوک و آنچه نامى جز نام خدا [به هنگام ذبحش] برده باشند، حرام کرده است، اما اگر کسى درمانده شود، و تجاوزکار و زیاده خواه نباشد [و از آنها بخورد، بداند که] خداوند آمرزگار مهربان است (115)
وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هَذَا حَلَالٌ وَهَذَا حَرَامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ إِنَّ الَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ لَا یُفْلِحُونَ ﴿116﴾
و با هر دروغى که به زبانتان مى آید، مگویید که این حلال است و این حرام، تا بر خداوند دروغ بسته باشید، زیرا کسانى که بر خداوند دروغ ببندند رستگار نمىشوند (116)
مَتَاعٌ قَلِیلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿117﴾
برخوردارى اندکى است و [سپس] بر ایشان عذابى دردناک [در پیش] است (117)
وَعَلَى الَّذِینَ هَادُوا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿118﴾
و بر یهودیان، آنچه را پیشتر بر تو خوانده ایم، حرام کرده ایم، و ما در حق ایشان ستم نکردیم، بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (118)
ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿119﴾
آنگاه پروردگارت در حق کسانى که از روى نادانى مرتکب کار ناشایستى شده اند، و سپس توبه و درستکارى کرده اند، پس از آن، آمرزگار مهربان است (119)
إِنَّ إِبْرَاهِیمَ کَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِیفًا وَلَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿120﴾
بى گمان ابراهیم پیشوایى فروتن در برابر خداوند و پاکدین بود و از مشرکان نبود (120)
شَاکِرًا لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿121﴾
که در برابر نعمتهاى او سپاسگزار بود [و خداوند] او را برگزید و به راه راست هدایت کرد (121)
وَآتَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿122﴾
و به او در دنیا نیکى بخشیدیم و او در آخرت هم از شایستگان است (122)
ثُمَّ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ﴿123﴾
سپس به تو وحى کردیم که از آیین ابراهیم پاکدین پیروى کن که از مشرکان نبود (123)
إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ وَإِنَّ رَبَّکَ لَیَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ ﴿124﴾
حرمت نهادن به شنبه [ سبت] فقط بر کسانى مقرر شد که در آن [و در صید ماهى و نظایر آن] اختلاف ورزیدند، و بى گمان پروردگارت در روز قیامت در آنچه اختلاف مىداشتند، در میان آنان داورى خواهد کرد (124)
ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ﴿125﴾
به راه پروردگارت با حکمت و پند[هاى] پسندیده فراخوان، و با آنان به شیوهاى که بهتر است مجادله [و مقابله] کن، چرا که پروردگارت داناتر است که چه کسانى از راه او به در افتاده اند و هم او به رهیافتگان داناتر است (125)
وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِلصَّابِرِینَ ﴿126﴾
و اگر خواستید کسى را مکافات کنید، نظیر آنچه مکافات دیده اید، مکافات دهید، و اگر شکیبایى [و خویشتندارى]ورزید، بدانید که این شیوه براى شکیبایان بهتر است (126)
وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُکَ إِلَّا بِاللَّهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَلَا تَکُ فِی ضَیْقٍ مِمَّا یَمْکُرُونَ ﴿127﴾
شکیبایى پیشه کن و شکیبایى تو جز به توفیق الهى نیست و بر آنان اندوه مخور و از مکرى که مى ورزند دلتنگ مباش (127)
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا وَالَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ ﴿128﴾
بى گمان خداوند با پرهیزگاران و نیکوکاران است (128)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الر تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَقُرْآنٍ مُبِینٍ ﴿1﴾
الر الف لام راء این آیات کتاب آسمانى و قرآن مبین است (1)
رُبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کَانُوا مُسْلِمِینَ ﴿2﴾
چه بسا کافران آرزو کنند که کاش مسلمان بودند (2)
ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَیَتَمَتَّعُوا وَیُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿3﴾
رهایشان کن تا بخورند و بهرهمند شوند، و آرزوها سرگرمشان بدارد، زودا که بدانند (3)
وَمَا أَهْلَکْنَا مِنْ قَرْیَةٍ إِلَّا وَلَهَا کِتَابٌ مَعْلُومٌ ﴿4﴾
و ما [اهل] هیچ شهرى را نابود نکردیم مگر آنکه اجل مکتوب و معینى داشت (4)
مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا یَسْتَأْخِرُونَ ﴿5﴾
هیچ امتى از اجلش پیش و پس نیفتد (5)
وَقَالُوا یَا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ ﴿6﴾
و گفتند اى کسى که قرآن بر او نازل شده است، به یقین تو دیوانهاى (6)
لَوْ مَا تَأْتِینَا بِالْمَلَائِکَةِ إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿7﴾
و اگر راست مىگویى چرا فرشتگان را براى ما نمىآورى؟ (7)
مَا نُنَزِّلُ الْمَلَائِکَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا کَانُوا إِذًا مُنْظَرِینَ ﴿8﴾
[باید بدانند که] ما فرشتگان را جز به حق نازل نمىکنیم، و در آن صورت هم [که نازل کنیم] مهلت نخواهند یافت (8)
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿9﴾
همانا ما قرآن را نازل کردهایم و ما خود نگهبان آنیم (9)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ فِی شِیَعِ الْأَوَّلِینَ ﴿10﴾
و به راستى پیش از تو [پیامبرانى] به میان امتهاى نخستین فرستادهایم (10)
وَمَا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿11﴾
و هیچ پیامبرى براى آنان نیامد مگر آنکه او را ریشخند مىکردند (11)
کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ ﴿12﴾
بدینسان آن را در دل گناهکاران راه مىدهیم (12)
لَا یُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ ﴿13﴾
[که] به آن ایمان نمىآورند، و سنت پیشینیان [نیز چنین] گذشته است (13)
وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَابًا مِنَ السَّمَاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ ﴿14﴾
و اگر بر آنان درى از [درهاى] آسمان مىگشودیم و آنان به آن عروج مىکردند (14)
لَقَالُوا إِنَّمَا سُکِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ ﴿15﴾
باز بىشبهه مىگفتند ما فقط چشمبندى شدهایم، بلکه قومى جادوزده هستیم (15)
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ ﴿16﴾
به راستى در آسمان برجهایى آفریدیم و آن را در چشم تماشاگران آراستیم (16)
وَحَفِظْنَاهَا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ ﴿17﴾
و از [دستبرد] هر شیطان مطرودى محفوظ داشتیم (17)
إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِینٌ ﴿18﴾
مگر کسى که دزدانه [رازى] بشنود، که شهابى روشن در پى او خواهد افتاد (18)
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَوْزُونٍ ﴿19﴾
و زمین را گسترانیدیم و در آن کوههاى استوار در انداختیم و در آن از هر چیز سنجیدهاى رویانیدیم (19)
وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِینَ ﴿20﴾
و در آن براى شما و براى آنان که شما روزىدهشان نیستید، زیستمایهها پدید آوردیم (20)
وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ ﴿21﴾
و هیچ چیز نیست مگر آنکه گنجینههایش نزد ماست، و جز به اندازه معین از آن پدید نمىآوریم (21)
وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَیْنَاکُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِینَ ﴿22﴾
و بادهاى بارآور را فرستادیم و از آسمان آبى فرو فرستادیم، آنگاه شما را از آن سیراب کردیم و شما خزانهدار آن نیستید (22)
وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿23﴾
و ماییم که زنده مىداریم و مىمیرانیم و ما بازمانده [جاوید]ایم (23)
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِینَ مِنْکُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِینَ ﴿24﴾
و پیشینیان و پسینیانشما را به خوبى مىشناسیم (24)
وَإِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿25﴾
و بىگمان پروردگارت آنان را محشور مىگرداند، که او فرزانه داناست (25)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿26﴾
و انسان [/ آدم] را از گل خشک بازمانده از لجنى بویناک آفریدهایم (26)
وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَارِ السَّمُومِ ﴿27﴾
و پیشتر جن [/ابلیس] را از آتشباد آفریده بودیم (27)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ﴿28﴾
و چنین بود که پروردگارت به فرشتگان فرمود من آفریننده انسانى از گل خشک بازمانده از لجنى بویناک هستم (28)
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ ﴿29﴾
پس چون او را سامان دادم و در آن از روح خود دمیدم در برابر او به سجده در افتید (29)
فَسَجَدَ الْمَلَائِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿30﴾
آنگاه فرشتگان همگى سجده بردند (30)
إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى أَنْ یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿31﴾
مگر ابلیس که از اینکه از سجدهکنندگان باشد، سر باززد (31)
قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا لَکَ أَلَّا تَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿32﴾
فرمود اى ابلیس تو را چه مىشود که از سجدهکنندگان نیستى؟ (32)
قَالَ لَمْ أَکُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ﴿33﴾
فت من کسى نیستم که به انسانى که از گل خشک بازمانده از لجنى بویناکش آفریدهاى، سجده برم (33)
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ ﴿34﴾
فرمود پس از آن [بهشت] بیرون شو که تو مطرودى (34)
وَإِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَةَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ ﴿35﴾
و تا روز جزا بر تو لعنت باد (35)
قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿36﴾
گفت پروردگارا پس مرا تا روزى که [همگان] برانگیخته شوند، مهلت ده (36)
قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ ﴿37﴾
فرمود تو از مهلت یافتگانى (37)
إِلَى یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿38﴾
تا روز و هنگام معین (38)
قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَلَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ﴿39﴾
گفت پروردگارا از آنجا که مرا فریفتى، در روى زمین در نظر آنان [بدى را نیک] خواهم آراست، و همگى آنان را به گمراهى خواهم کشاند (39)
إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ﴿40﴾
مگر آن بندگان اخلاص یافتهات را (40)
قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ ﴿41﴾
فرمود این راهى است که تا به پیشگاه من مستقیم است (41)
إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ﴿42﴾
بدان که بر بندگان [خالص] من دست نخواهى یافت، مگر کسانى از گمراهان که از تو پیروى کنند (42)
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿43﴾
و بىگمان جهنم میعادگاه همگى آنان است (43)
لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِکُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿44﴾
که هفت طبقه دارد و بخشى جدا کرده از آنان خاص هر طبقه است (44)
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿45﴾
[اما] پرهیزگاران در باغها[ى بهشتى] و چشمهسارانند (45)
ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِینَ ﴿46﴾
[به آنان گویند] به سلامت و در امن و امان به آنجا درآیید (46)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِینَ ﴿47﴾
و از سینههاى آنان هر گونه کینهاى را مىزداییم، و دوستانه بر تختها رویاروى بنشینند (47)
لَا یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِینَ ﴿48﴾
نه به آنان در آنجا خستگى و ماندگى رسد، و نه از آنجا بیرونشان کنند (48)
نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿49﴾
به بندگان من خبر ده که من آمرزگار مهربانم (49)
وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ ﴿50﴾
و [در جاى خود] عذاب من هم عذابى دردناک است (50)
وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ ﴿51﴾
و به آنان از مهما[نا]ن ابراهیم خبر ده (51)
إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ إِنَّا مِنْکُمْ وَجِلُونَ ﴿52﴾
هنگامى که [فرشتگان] بر او وارد شدند و سلام گفتند، گفت ما از شما هراسانیم (52)
قَالُوا لَا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ عَلِیمٍ ﴿53﴾
گفتند مترس ما تو را به فرزندى دانا بشارت مىدهیم (53)
قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِی عَلَى أَنْ مَسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿54﴾
گفت با وجود اینکه پیرى من بالا گرفته است به من بشارت مىدهید، چگونه بشارتى به من مىدهید؟ (54)
قَالُوا بَشَّرْنَاکَ بِالْحَقِّ فَلَا تَکُنْ مِنَ الْقَانِطِینَ ﴿55﴾
گفتند ما به راستى و درستى به تو بشارت مىدهیم، از نومیدان مباش (55)
قَالَ وَمَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴿56﴾
گفت و جز گمراهان کسى از رحمت پروردگارش نومید نمىشود (56)
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿57﴾
گفت اى فرشتگان حال، کار و بار شما چیست؟ (57)
قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِینَ ﴿58﴾
گفتند ما به سروقت قومى گنهکار فرستاده شدهایم (58)
إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿59﴾
غیر از آل لوط که ما رهاننده همگى آنان هستیم (59)
إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِینَ ﴿60﴾
مگر همسرش که مقدر کردهایم که از واپسماندگان [در عذاب] باشد (60)
فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿61﴾
آنگاه چون فرشتگان به نزد آل لوط آمدند (61)
قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿62﴾
[لوط] گفت شما گروهى ناشناس هستید (62)
قَالُوا بَلْ جِئْنَاکَ بِمَا کَانُوا فِیهِ یَمْتَرُونَ ﴿63﴾
گفتند نه، بلکه ما چیزى را که آنان در آن تردید مىکردند، براى تو آوردهایم (63)
وَأَتَیْنَاکَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿64﴾
و [همان] حق را برایت آوردهایم و ما راستگوییم (64)
فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلَا یَلْتَفِتْ مِنْکُمْ أَحَدٌ وَامْضُوا حَیْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿65﴾
پس پاسى از شب گذشته، خانوادهات را همراه ببر و از پى آنان روان شو، و هیچ یک از شما باز پس ننگرد، و به جایى که به شما دستور داده مىشود روانه شوید (65)
وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِکَ الْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلَاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِینَ ﴿66﴾
و این امر را با او در میان گذاشتیم که بامدادان ریشه اینان برکنده خواهد شد (66)
وَجَاءَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿67﴾
و [از سوى دیگر] مردم شهر شادى کنان باز آمدند (67)
قَالَ إِنَّ هَؤُلَاءِ ضَیْفِی فَلَا تَفْضَحُونِ ﴿68﴾
[لوط] گفت اینان مهمانان من هستند، مرا رسوا مسازید (68)
وَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ ﴿69﴾
و از خداوند پروا کنید و مرا خوار و خفیف مسازید (69)
قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿70﴾
گفتند مگر تو را از [مهمان کردن] مردمان نهى نکرده بودیم؟ (70)
قَالَ هَؤُلَاءِ بَنَاتِی إِنْ کُنْتُمْ فَاعِلِینَ ﴿71﴾
گفت اگر [از طریق مشروع] کارى دارید، اینها دختران من هستند (71)
لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿72﴾
سوگند به جان تو که آنان [قوم لوط] در سر مستىشان سرگشته بودند (72)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُشْرِقِینَ ﴿73﴾
آنگاه هنگام طلوع آفتاب، بانگ مرگبار آنان را فرو گرفت (73)
فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِنْ سِجِّیلٍ ﴿74﴾
و آن را زیر و زبر کردیم و بر آن سنگپارههایى از سنگ گل فرو باریدیم (74)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ ﴿75﴾
در این امر براى اشارتدانان مایههاى عبرت است (75)
وَإِنَّهَا لَبِسَبِیلٍ مُقِیمٍ ﴿76﴾
و [آثار] آن [شهر] بر سرراهى پایدار است (76)
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿77﴾
بىگمان در این امر براى مؤمنان مایه عبرت است (77)
وَإِنْ کَانَ أَصْحَابُ الْأَیْکَةِ لَظَالِمِینَ ﴿78﴾
و اهل ایکه ستمکار بودند (78)
فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُبِینٍ ﴿79﴾
از این روى از آنان انتقام گرفتیم و آنها بر سر راهى آشکار هستند (79)
وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ ﴿80﴾
و به راستى که "اهل حجر" پیامبران را دروغزن شمردند (80)
وَآتَیْنَاهُمْ آیَاتِنَا فَکَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِینَ ﴿81﴾
و معجزات خود را به آنان بخشیدیم ولى از آنها رویگردان بودند (81)
وَکَانُوا یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا آمِنِینَ ﴿82﴾
و از کوهها خانههایى [براى خود] مىتراشیدند که در امان بمانند (82)
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِینَ ﴿83﴾
آنگاه بامدادان بانگ مرگبار آنان را فرو گرفت (83)
فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿84﴾
و دستاوردشان [عذاب الهى را] از آنان باز نداشت (84)
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لَآتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ ﴿85﴾
و ما آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست جز به حق نیافریدهایم، و قیامت آمدنى است، پس [از آنان] در گذر و گذشتى نیکو پیشه کن (85)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ ﴿86﴾
همانا پروردگارت آفرینشگر داناست (86)
وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ ﴿87﴾
و به راستى که به تو سبعالمثانى و [همگى] قرآن عظیم را بخشیدیم (87)
لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿88﴾
به چیزى که اصنافى از آنان را به آن بهرهمند گرداندهایم، چشم مدوز، و غمخوار آنان مباش و با مؤمنان فروتنى کن (88)
وَقُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ ﴿89﴾
و بگو منم که هشداردهنده آشکارم (89)
کَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِینَ ﴿90﴾
همچنانکه [عذاب را] بر تفرقهگرایان نیز نازل کردهایم (90)
الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿91﴾
کسانى که قرآن را بخش بخش کردند (91)
فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿92﴾
سوگند به پروردگارت که از همگى آنان خواهیم پرسید (92)
عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿93﴾
از آنچه مىکردهاند (93)
فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ ﴿94﴾
پس آنچه دستور یافتهاى آشکار کن و از مشرکان روى بگردان (94)
إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ ﴿95﴾
ما تو را از [شر] ریشخندکنندگان کفایت [و حمایت] مىکنیم (95)
الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿96﴾
کسانى که در جنب خداوند به خدایى دیگر قائلند، زودا که [حقیقت را] بدانند (96)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یَقُولُونَ ﴿97﴾
و به خوبى مىدانیم که از آنچه مىگویند دلتنگ مىشوى (97)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَکُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ ﴿98﴾
پس سپاسگزارانه پروردگارت را تسبیح گوى و از ساجدان باش (98)
وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ ﴿99﴾
و پروردگارت را بپرست تا تو را مرگ فرارسد (99)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿1﴾
عذاب الهى فرا مىرسد، در طلب آن شتاب مکنید، او پاک و فراتر است از آنچه با او شریک مىسازند (1)
یُنَزِّلُ الْمَلَائِکَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ ﴿2﴾
فرشتگان را با وحى به امر خویش بر هرکس از بندگانش که بخواهد فرو مىفرستد، که هشدار دهید که خدایى جز من نیست، پس از من پروا کنید (2)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿3﴾
آسمانها و زمین را به حق آفریده است، فراتر است از آنچه با او شریک مىسازند (3)
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُبِینٌ ﴿4﴾
انسان را از نطفهاى [بىمقدار] آفریده است، آنگاه او ستیزهجویى آشکار است (4)
وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَکُمْ فِیهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿5﴾
و چارپایان را براى شما آفرید که براى شما در آنها گرما و سودهاى دیگر هست، و هم از آنها مىخورید (5)
وَلَکُمْ فِیهَا جَمَالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَحِینَ تَسْرَحُونَ ﴿6﴾
و هنگامى که آنها را [شامگاهان] از چرا باز مىگردانید، یا [بامدادان] به چرا مىبرید، شما را در آن تجملى هست (6)
وَتَحْمِلُ أَثْقَالَکُمْ إِلَى بَلَدٍ لَمْ تَکُونُوا بَالِغِیهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّکُمْ لَرَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿7﴾
و بارهایتان را تا شهرى که جز با به رنج انداختن تن خویش به آن نمىتوانید رسید، مىبرند، بىگمان پروردگارتان رئوف و مهربان است (7)
وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً وَیَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿8﴾
و نیز اسبان و استران و درازگوشان را [آفرید] تا بر آنها سوار شوید و مایه تجمل نیز هست، و نیز چیزهاى دیگر که شما نمىدانید مىآفریند (8)
وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿9﴾
و [بیان] راه میانه با خداوند است، و بعضى از آن [راهها] بیراهه است، و اگر مىخواست همگى شما را هدایت مىکرد (9)
هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَکُمْ مِنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ ﴿10﴾
او کسى است که از آسمان آبى فرو فرستاد که آشامیدنى شما از آن است و از همان گیاهان مىروید که در آن [چارپایانتان را] مىچرانید (10)
یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿11﴾
با آن براى شما زراعت و زیتون و خرما و انگور و از هر گونه محصولات [دیگر] مىرویاند، بىگمان در این براى اندیشهوران مایه عبرتى هست (11)
وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿12﴾
و براى شما شب و روز و خورشید و ماه را رام کرد، و ستارگان به فرمان او رام شدهاند، بىگمان در این براى خردورزان مایه عبرتى هست (12)
وَمَا ذَرَأَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ﴿13﴾
و آنچه در زمین براى شما رنگارنگ آفرید، بىگمان در این براى پندگیران مایه عبرتى هست (13)
وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿14﴾
او کسى است که دریا را رام کرد تا از [صید] آن گوشتى تر و تازه بخورید و از آن زیورهایى بیرون آورید که آنها را "مىپوشید" و کشتىها را مىبینى که در آن دریا شکافند، و چنین کرد تا از فضل و کرم او معاش خود فراهم آورید و باشد که سپاس بگزارید (14)
وَأَلْقَى فِی الْأَرْضِ رَوَاسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿15﴾
و کوهها را در زمین بیفکند تا شما را نجنباند و نیز رودها و راههایى [پدید آورد] باشد که راه یابید (15)
وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ ﴿16﴾
و نیز نشانههایى [دیگر]، و آنان با نظر به ستارگان [در دریا] راه مىیابند (16)
أَفَمَنْ یَخْلُقُ کَمَنْ لَا یَخْلُقُ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ ﴿17﴾
پس آیا کسى که مىآفریند همانند کسى است که نمىآفریند؟ آیا پند نمىگیرید؟ (17)
وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿18﴾
و اگر نعمت الهى را بشمارید، نمىتوانید آن را [چنانکه هست] شمارش کنید، بىگمان خداوند آمرزگار مهربان است (18)
وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ ﴿19﴾
و خداوند آنچه پنهان و آنچه آشکار مىدارید، مىداند (19)
وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ ﴿20﴾
و کسانى که [مشرکان به ناحق] به جاى خداوند مىپرستند، چیزى نیافریدهاند و خودشان آفریده شدهاند (20)
أَمْوَاتٌ غَیْرُ أَحْیَاءٍ وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ ﴿21﴾
[اینان] مردگانى بىجانند، و خود نمىدانند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد (21)
إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَةٌ وَهُمْ مُسْتَکْبِرُونَ ﴿22﴾
خداى شما خدایى یگانه است، و کسانى که به آخرت ایمان ندارند، دلهایشان انکارگر است و خود مستکبرند (22)
لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ﴿23﴾
حقا که خداوند آنچه پوشیده و آنچه آشکار مىدارند، مىداند، [و] او مستکبران را دوست ندارد (23)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قَالُوا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿24﴾
و چون به ایشان گویند پروردگارتان چه نازل کرده است؟ گویند این افسانههاى پیشینیان است (24)
لِیَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یُضِلُّونَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ أَلَا سَاءَ مَا یَزِرُونَ ﴿25﴾
تا سرانجام هم بار گناهان خودشان را به تمامى در روز قیامت بر دوش کشند و هم بخشى از بارگناهان کسانى را که از روى نادانى گمراهشان کردهاند، هان چه بد است آنچه بر دوش مىکشند (25)
قَدْ مَکَرَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْیَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَیْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ ﴿26﴾
کسانى هم که [بر همین شیوه و] پیش از آنان بودند، مکرورزیدند، آنگاه فرمان خداوند در رسید که بنیادشان را از پایه برانداخت و سقف از فرازشان بر آنان فرود آمد، و عذاب از جایى که اندیشهاش را نمىکردند، بر سرشان نازل شد (26)
ثُمَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یُخْزِیهِمْ وَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکَائِیَ الَّذِینَ کُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِیهِمْ قَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْیَ الْیَوْمَ وَالسُّوءَ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿27﴾
سپس در روز قیامت آنان را خوار سازد و فرماید کجا هستند شریکان من که شما درباره آنان مناقشه مىکردید؟ دانشوران گویند امروز خوارى و عذاب نصیب کافران است (27)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَةُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ مَا کُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿28﴾
کسانى که فرشتگان جانشان را مىگیرند و آنان بر خود ستم روا داشتهاند، از در تسلیم درآیند [و گویند] ما هیچ بد و بیراهى نکردهایم، ولى بىگمان خداوند به آنچه کردهاید، داناست (28)
فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿29﴾
پس، از دروازههاى جهنم وارد شوید، و جاودانه در آن خواهید بود، و جایگاه متکبران چه بد است (29)
وَقِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قَالُوا خَیْرًا لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ ﴿30﴾
و به پرهیزگاران گویند پروردگارتان چه نازل کرده است؟ گویند [آنچه نازل کرده است] خیر است، براى نیکوکاران در این دنیا نیکى است و سراى آخرت بهتر است، و سراى پرهیزگاران چه نیکوست (30)
جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللَّهُ الْمُتَّقِینَ ﴿31﴾
همان بهشتهاى عدن که به آن در آیند، که جویباران از فرودست آن جارى است، در آنجا هر چه خواهند برایشان هست، خداوند بدین گونه به پرهیزگاران پاداش مىدهد (31)
الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَیْکُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿32﴾
کسانى [از مؤمنان] که پاکند چون فرشتگان جانشان را بگیرند گویند سلام بر شما، به خاطر کار و کردارتان وارد بهشت شوید (32)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلَائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ أَمْرُ رَبِّکَ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ﴿33﴾
انتظارى جز این ندارند که فرشتگان به نزد آنان بیایند یا امر پروردگارت نازل گردد، کسانى هم که پیش از آنان بودند، به همین شیوه رفتار کردند، و خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (33)
فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿34﴾
کیفر آنچه کرده بودند، گریبانگیرشان شد، و [کیفر] آنچه به ریشخند گرفته بودند، فراگیرشان شد (34)
وَقَالَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَیْءٍ نَحْنُ وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَیْءٍ کَذَلِکَ فَعَلَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿35﴾
و مشرکان گفتند اگر خدا مىخواست نه ما و نه پدرانمان چیزى را جز او نمىپرستیدیم، و چیزى را جز به امر او حرام نمىکردیم، پیشینیان آنان هم به همین شیوه رفتار کردند، و آیا جز پیامرسانى آشکار چیزى بر عهده پیامبران است؟ (35)
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ ﴿36﴾
و به راستى که در میان هر امتى پیامبرى برانگیختیم [تا بگویند] که خداوند را بپرستید و از طاغوت پرهیز کنید و از ایشان کسانى هستند که خداوند هدایتشان کرده و از ایشان کسانى هستند که سزاوار گمراهىاند، پس در روى زمین سیر و سفر کنید و بنگرید که سرانجام دروغ دارندگان چگونه بوده است (36)
إِنْ تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ یُضِلُّ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿37﴾
اگر بر هدایت آنان حریص باشى [بدان] که خداوند کسى را که بیراه گذارد، به راه نمىآورد، و ایشان یاورى ندارند (37)
وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَا یَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ یَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ ﴿38﴾
و سختترین سوگندهایشان را به نام خدا مىخوردند که خداوند کسانى را که مردهاند، از نو زنده نخواهد کرد، آرى [خواهد کرد]، این است وعدهاى که به حق بر عهده اوست، ولى بیشترینه مردم نمىدانند (38)
لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی یَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ کَانُوا کَاذِبِینَ﴿39﴾
تا سرانجام براى آنان [حقیقت] آنچه را اختلاف دارند روشن سازد و تا کافران بدانند که دروغگو بودهاند (39)
إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿40﴾
سخن ما درباره چیزى که ارادهاش را کردهایم فقط این است که به آن مىگوییم موجود شو، و بىدرنگ موجود مىشود (40)
وَالَّذِینَ هَاجَرُوا فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿41﴾
و کسانى که پس از ستم دیدنشان، در راه خدا هجرت کردهاند، در دنیا، [در سرا و سرزمین] نیکویى جایشان مىدهیم و اگر بدانند بىگمان پاداش اخروى بزرگتر است (41)
الَّذِینَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿42﴾
همانان که شکیبایىورزیده و بر پروردگارشان توکل کردهاند (42)
وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿43﴾
و ما پیش از تو جز مردانى که به آنان وحى مىکردیم، نفرستادهایم، پس اگر نمىدانید از پژوهندگان کتابهاى آسمانى بپرسید (43)
بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿44﴾
[و آنان را] همراه با پدیدههاى شگرف و کتابهاى آسمانى [فرستادیم]، و بر تو قرآن را نازل کردیم، تا براى مردم آنچه بر ایشان نازل شده است، روشن کنى و باشد که اندیشه کنند (44)
أَفَأَمِنَ الَّذِینَ مَکَرُوا السَّیِّئَاتِ أَنْ یَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ ﴿45﴾
آیا کسانى که بدسگالى کردهاند ایمناند از اینکه خداوند ایشان را [ناگهان] به زمین فرو برد، یا از جایى که اندیشهاش را نمىکنند، عذاب بر سرشان فرود آید؟ (45)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ فِی تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُمْ بِمُعْجِزِینَ ﴿46﴾
یا [خداوند] در [گرماگرم] گشت و گذارشان فروگیردشان و گزیر و گریزى ندارند (46)
أَوْ یَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّکُمْ لَرَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿47﴾
یا ایشان را در عین ترس و لرز فرو گیرد، [پس] پروردگارتان رئوف و مهربان است (47)
أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَیْءٍ یَتَفَیَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْیَمِینِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ ﴿48﴾
آیا در آنچه خداوند آفریده است نمىنگرند که سایههایشان از راست و چپ مىگسترد و فروتنانه به درگاه خداوند سجده مىکنند؟ (48)
وَلِلَّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مِنْ دَابَّةٍ وَالْمَلَائِکَةُ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ ﴿49﴾
هر آن جنبندهاى که در آسمانها و آنچه در زمین است، و فرشتگان به درگاه خدا سجده مىبرند و گردنکشى نمىکنند (49)
یَخَافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ ﴿50﴾
از پروردگارشان، که بر آنان محیط است، مىترسند و آنچه دستور یافتهاند، انجام مىدهند (50)
وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَیْنِ اثْنَیْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ﴿51﴾
و خداوند فرمود قائل به دو خدا مباشید، جز این نیست که او خداى یگانه است، پس از من پروا کنید (51)
وَلَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّینُ وَاصِبًا أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ﴿52﴾
و آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست، و دین پایدار از آن اوست، آیا از غیر خداوند پروا دارید؟ (52)
وَمَا بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فَإِلَیْهِ تَجْأَرُونَ﴿53﴾
و هر نعمتى که دارید، از جانب خداوند است، سپس چون به شما رنجى رسد به درگاه او مىنالید (53)
ثُمَّ إِذَا کَشَفَ الضُّرَّ عَنْکُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِنْکُمْ بِرَبِّهِمْ یُشْرِکُونَ ﴿54﴾
و چون رنج را از شما باز دارد، آنگاه گروهى از شما براى پروردگارشان شریک مىآورند (54)
لِیَکْفُرُوا بِمَا آتَیْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿55﴾
تا سرانجام [ناسپاسان] در حق آنچه به ایشان بخشیدهایم، ناسپاسى کنند، اینک بهرهمند شوید، زودا که بدانید (55)
وَیَجْعَلُونَ لِمَا لَا یَعْلَمُونَ نَصِیبًا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ تَاللَّهِ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَفْتَرُونَ ﴿56﴾
و براى بىشعوران [بتان]، بهرهاى از آنچه روزیشان دادهایم، [نذر و] تعیین مىکنند، به خدا که درباره آنچه افتراء مىزنید، از شما پرسش خواهد شد (56)
وَیَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَلَهُمْ مَا یَشْتَهُونَ ﴿57﴾
و براى خداوند دخترانى قائل مىشوند، منزه است او، و براى خودشان هر چه بخواهند (57)
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ کَظِیمٌ ﴿58﴾
و چون یکى از ایشان را از دختر [زادن همسرش] خبر دهند، چهرهاش [از خشم و تاسف] سیاه شود و تاسف خود را فرو خورد (58)
یَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَیُمْسِکُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ ﴿59﴾
از ناگوارى خبرى که به او دادهاند، از قوم خود پنهان شود [و با خود بیندیشد] آیا او را به خوارى و زارى نگه دارد، یا [زنده] به خاک بسپارد، هان چه بد است برداشت و برخورد آنان (59)
لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَى وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿60﴾
وصف بد، سزاوار بىایمانان به آخرت، و وصف والا سزاوار خداوند است، و او پیروزمند فرزانه است (60)
وَلَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَکَ عَلَیْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ ﴿61﴾
و اگر خداوند مردمان را به خاطر گناه [و شرک]شان فرو مىگرفت، جنبندهاى بر روى زمین باقى نمىماند، بلکه آنان را تا زمانى معین واپس می دارد، و چون اجلشان فرارسد، نه ساعتى پس و نه ساعتى پیش افتند (61)
وَیَجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا یَکْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْکَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَى لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَأَنَّهُمْ مُفْرَطُونَ ﴿62﴾
و براى خداوند چیزى را که خودشان هم خوش ندارند قائل مىشوند و به زبانشان به دروغ مدعى مىشوند که بهشت از آن آنان است، حقا که آتش [دوزخ] نصیب آنان است و ایشان [در این راه] پیشتازند (62)
تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِیُّهُمُ الْیَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿63﴾
به خدا که براى امتهاى پیش از تو هم [پیامبرانى] فرستادیم، آنگاه شیطان اعمالشان را در نظرشان بیاراست و آن روز او سرور ایشان است و عذابى دردناک [در پیش] دارند (63)
وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ إِلَّا لِتُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی اخْتَلَفُوا فِیهِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿64﴾
و قرآن را جز براى این بر تو فرو نفرستادیم که [حقیقت] آنچه را اختلاف دارند، برایشان روشن کنى، و براى آنکه براى اهل ایمان رهنمود و رحمت باشد (64)
وَاللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْیَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ ﴿65﴾
و خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد و با آن زمین را پس از پژمردنش زنده کرد، بىگمان در این براى سخن شنوایان مایه عبرت هست (65)
وَإِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمَّا فِی بُطُونِهِ مِنْ بَیْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِینَ ﴿66﴾
و در چارپایان براى شما عبرتى است که از شکمهایشان، از میان سرگین و خون، شیرى پاک به شما مىنوشانیم، که گواراى آشامندگان است (66)
وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ ﴿67﴾
و از میوههاى خرما و انگور هم [شراب] مستىآور و هم خوراک نیکو به دست مىآورید، بىگمان در این امر براى خردورزان مایه عبرتى است (67)
وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ ﴿68﴾
و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد که از کوهها و درختان و آنچه برمىافرازند [براى خود] خانه بساز (68)
ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿69﴾
سپس از همه میوهها بخور و راه پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى، [آنگاه] از شکمهاى آنها شهدى رنگارنگ مىتراود که در آن شفاى مردمان است، در این براى اندیشهوران مایه عبرتى است (69)
وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَمِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لَا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ ﴿70﴾
و خداوند [است که] شما را آفریده است و سپس جانتان را مىگیرد، و بعضى از شما هستند که به حد اعلاى فرتوتى مىرسند، چندانکه پس از دانستن [بسیارى چیزها] چیزى ندانند، بىگمان خداوند داناى تواناست (70)
وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِی الرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُوا بِرَادِّی رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ﴿71﴾
و خداوند بعضى از شما را بر بعضى دیگر در روزى برترى داده است، و برترى یافتگان بازگرداننده روزیشان به ملک یمینهایشان نیستند، تا در آن برابر شوند پس آیا به نعمت خداوند انکار مىورزند؟ (71)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ بَنِینَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ یُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ یَکْفُرُونَ ﴿72﴾
و خداوند براى شما از خودتان همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوادگانى آفرید و به شما از خوراکهاى پاکیزه روزى داد، آیا به باطل ایمان مىآورند، و به نعمت الهى کفران مىورزند (72)
وَیَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَمْلِکُ لَهُمْ رِزْقًا مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ شَیْئًا وَلَا یَسْتَطِیعُونَ ﴿73﴾
و به جاى خداوند چیزى را مىپرستند که در آسمانها و زمین هیچگونه اختیار روزى آنان را ندارند و نمىتوانند داشته باشند (73)
فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿74﴾
پس براى خداوند مثل مزنید، چرا که خداوند مىداند و شما نمىدانید (74)
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوکًا لَا یَقْدِرُ عَلَى شَیْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ یَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿75﴾
خداوند مثلى مىزند بین بردهاى مملوک که قدرت بر هیچ کارى ندارد و بین کسى که از سوى خویش به او روزى نیکویى بخشیدهایم و او از همان پنهان و آشکار مىبخشد، آیا این دو برابرند؟ سپاس خداوند را، آرى بیشترینهشان در نمىیابند (75)
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَیْنِ أَحَدُهُمَا أَبْکَمُ لَا یَقْدِرُ عَلَى شَیْءٍ وَهُوَ کَلٌّ عَلَى مَوْلَاهُ أَیْنَمَا یُوَجِّهْهُ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ هَلْ یَسْتَوِی هُوَ وَمَنْ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿76﴾
و [همچنین] خداوند از دو مرد مثلى مىزند که یکى از آن دو گنگ است و قدرت بر هیچ کارى ندارد و سربار سرور خویش است، هر جا که مىفرستدش، خیرى به بار نمىآورد، آیا او و کسى که به داد فرمان مىدهد و در راه راست مىرود، برابرند؟ (76)
وَلِلَّهِ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿77﴾
و [علم] غیب آسمانها و زمین خداوند راست، و کار [قیام] قیامت، جز [به سرعت] چشم بر هم زدنى نیست، یا بلکه کمتر، که خداوند بر هر کارى تواناست (77)
وَاللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿78﴾
و خداوند [است] که شما را از شکمهاى مادرانتان، در حالى که هیچ چیز نمىدانستید، بیرون آورد، و [از پیش] براى شما گوش و چشم و قلب آفرید، باشد که سپاس گزارید (78)
أَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِی جَوِّ السَّمَاءِ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿79﴾
آیا به پرندگان ننگریستهاند که در فضاى آسمان رام شدهاند، و کسى جز خداوند آنها را [در آن حال] نگاه نمىدارد، بىگمان در این براى اهل ایمان مایههاى عبرت است (79)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَنًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُیُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا یَوْمَ ظَعْنِکُمْ وَیَوْمَ إِقَامَتِکُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِینٍ ﴿80﴾
و خداوند از خانههایتان براى شما مایه آرامش پدید آورد، و براى شما از پوستهاى چارپایان خیمههایى پدید آورد که در روز کوچیدنتان و روز اقامتتان آن را سبکبار مىیابید، و از پشمها و کرکها و موهاى آنها اثاثیه و مایه بهرهورى تا هنگامى معین پدید آورد (80)
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبَالِ أَکْنَانًا وَجَعَلَ لَکُمْ سَرَابِیلَ تَقِیکُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِیلَ تَقِیکُمْ بَأْسَکُمْ کَذَلِکَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُونَ ﴿81﴾
و خداوند براى شما از آنچه آفریده است، سایهسارها و از کوهها براى شما غارها پدید آورد، و براى شما تنپوشهایى که شما را از گرما [و سرما] نگه دارد، و تنپوشهایى که شما را از آسیب همدیگر نگه مىدارد، بدینسان نعمتش را بر شما تمام مىکند باشد که تسلیم پیشه کنید (81)
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿82﴾
و اگر روى برتافتند [بدان] که بر تو پیام رسانى آشکار است (82)
یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَهَا وَأَکْثَرُهُمُ الْکَافِرُونَ ﴿83﴾
[آنان] نعمت الهى را مىشناسند، سپس انکارش مىکنند، و بیشترینهشان ناسپاسند (83)
وَیَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا ثُمَّ لَا یُؤْذَنُ لِلَّذِینَ کَفَرُوا وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ ﴿84﴾
و روزى که از هر امتى شاهدى برانگیزیم، سپس به کافران اجازه [عذرخواهى] داده نشود، و عذرشان را نپذیرند (84)
وَإِذَا رَأَى الَّذِینَ ظَلَمُوا الْعَذَابَ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ﴿85﴾
و چون ستمپیشگان عذاب را بنگرند، آنگاه نه [عذابشان] سبک گردد و نه مهلت داده شوند (85)
وَإِذَا رَأَى الَّذِینَ أَشْرَکُوا شُرَکَاءَهُمْ قَالُوا رَبَّنَا هَؤُلَاءِ شُرَکَاؤُنَا الَّذِینَ کُنَّا نَدْعُو مِنْ دُونِکَ فَأَلْقَوْا إِلَیْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّکُمْ لَکَاذِبُونَ ﴿86﴾
و چون مشرکان شریکانى را که [به جاى خداوند] قائلند بنگرند، گویند پروردگارا اینان شریکانى هستند که ما به جاى تو مىپرستیدیم، آنگاه به آنان پاسخ دهند که شما دروغگویید (86)
وَأَلْقَوْا إِلَى اللَّهِ یَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿87﴾
و در چنین روزى با خداوند از در تسلیم درآیند و بر ساخته هایشان [بر باد رود و] از دید آنان ناپدید شود (87)
الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ زِدْنَاهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا کَانُوا یُفْسِدُونَ ﴿88﴾
کسانى که کفرورزیدند و [مردمان را] از راه خدا باز داشتند، به خاطر فتنه و فسادشان عذابى بر عذابشان بیفزاییم (88)
وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ ﴿89﴾
و روزى که از هر امتى شاهدى از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان شاهد آوریم [تا چه خواهند کرد] و کتاب آسمانى [قرآن] را بر تو نازل کردیم که روشنگر همه چیز است، و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت است (89)
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿90﴾
به راستى خداوند به عدل و احسان و اداى حق خویشاوندان فرمان مى دهد، و از ناشایستى و کار ناپسند و سرکشى باز مى دارد، او شما را اندرز مى دهد باشد که پند گیرید (90)
وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدْتُمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْأَیْمَانَ بَعْدَ تَوْکِیدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَیْکُمْ کَفِیلًا إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿91﴾
و به عهد الهى چون پیمان بستید وفا کنید و سوگندهایتان را پس از مؤکد داشتن آنها، مشکنید، حال آنکه خداوند را بر خود [در آن سوگندها] ضامن گرفته اید، بىگمان خداوند از آنچه مىکنید آگاه است (91)
وَلَا تَکُونُوا کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْکَاثًا تَتَّخِذُونَ أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا یَبْلُوکُمُ اللَّهُ بِهِ وَلَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿92﴾
و همانند زنى مباشید که پشمهایى را که مىبافت، پس از محکم داشتنش، رشته رشته وامى تافت، تا سوگندهایتان را دستاویز دغلى کنید، به خیال اینکه امتى از امت دیگر بیشتر و پیشتر است، جز این نیست که خداوند به آن مىآزمایدتان، و سرانجام در روز قیامت، [حقیقت] آنچه را در آن اختلاف داشتید برایتان روشن خواهد ساخت (92)
وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَکِنْ یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿93﴾
و اگر خداوند مىخواست شما را امت یگانهاى قرار مىداد، ولى هر که را بخواهد بیراه مىگذارد، و هر که را بخواهد به راه مىآورد، و از چون و چند آنچه مىکردید، از شما خواهند پرسید (93)
وَلَا تَتَّخِذُوا أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَلَکُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿94﴾
و سوگندهایتان را دستاویز دغلى در بین خودتان قرار مدهید که لغزش قدمى، پس از استوارىاش پیش آید، و به خاطر آنکه از راه خدا باز داشتید، عذاب بچشید و برایتان عذابى سهمگین [در پیش] است (94)
وَلَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا إِنَّمَا عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿95﴾
و پیمان الهى را به بهاى ناچیزى مفروشید، زیرا اگر بدانید آنچه در نزد خداوند است، برایتان بهتر است (95)
مَا عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿96﴾
آنچه نزد شماست، به پایان مىرسد و آنچه نزد خداوند است، پاینده است، و به کسانى که شکیبایىورزیدهاند، به بهتر از آنچه کردهاند پاداششان را مىپردازیم (96)
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿97﴾
هر کس از مرد یا زن که کار نیک کند و مؤمن باشد، به زندگانى پاک و پسندیدهاى زندهاش مىداریم و به بهتر از آنچه کردهاند پاداششان را مىپردازیم (97)
فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ﴿98﴾
پس چون خواهى قرآن بخوانى، از [شر] شیطان مطرود به خداوند پناه ببر (98)
إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿99﴾
آرى او بر کسانى که ایمان آوردهاند و بر پروردگارشان توکل کرده اند، دست ندارد (99)
إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ ﴿100﴾
سلطه او فقط بر کسانى است که دوستدارش هستند و کسانى که به خداوند شرک مىورزند (100)
وَإِذَا بَدَّلْنَا آیَةً مَکَانَ آیَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿101﴾
و چون آیهاى را به جاى آیه دیگر آوریم -و خداوند به آنچه نازل کرده است، آگاه تر است گویند تو فقط افترازنى، چنین نیست بلکه بیشترین شان در نمى یابند (101)
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ ﴿102﴾
بگو آن را روح القدس [جبرئیل] به راستى و درستى از سوى پروردگارت نازل کرده است، تا مؤمنان را ثابت قدم بدارد و براى مسلمانان ره نمود و بشارتى باشد (102)
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّمَا یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسَانُ الَّذِی یُلْحِدُونَ إِلَیْهِ أَعْجَمِیٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِیٌّ مُبِینٌ ﴿103﴾
و به خوبى مىدانیم که ایشان مىگویند همانا بشرى او را آموزش مىدهد [حاشا، چرا که] زبان کسى که اینان کژاندیشانه ادعا مىکنند، گنگ و بیگانه است و این زبان [زبان قرآن] عربى [شیوا و] روشن است (103)
إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ لَا یَهْدِیهِمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ﴿104﴾
کسانى که به آیات الهى ایمان ندارند، خداوند هدایت شان نمىکند و عذابى دردناک [در پیش] دارند (104)
إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْکَاذِبُونَ﴿105﴾
جز این نیست که دروغ پردازى را کسانى مىکنند که به آیات الهى ایمان ندارند و اینان دروغگو هستند (105)
مَنْ کَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ وَلَکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿106﴾
هر کس که بعد از ایمانش به خداوند کفرورزد [بازخواست شود] مگر کسى که وادار شود، و دلش به ایمان آرام و استوار باشد، ولى کسانى که دل بر کفر نهاده باشند، خشم خداوند بر آنان است و عذابى سهمگین [در پیش] دارند (106)
ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَةِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ ﴿107﴾
این از آن است که ایشان زندگى دنیا را از آخرت خوشتر دارند، و خداوند خدا نشناسان را هدایت نمىکند (107)
أُولَئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ ﴿108﴾
اینان کسانى هستند که خداوند بر دلها و گوشها و دیدگانشان مهر نهاده است و اینانند که غافلند (108)
لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِی الْآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿109﴾
حقا که ایشان در آخرت زیانکارند (109)
ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ هَاجَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا فُتِنُوا ثُمَّ جَاهَدُوا وَصَبَرُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿110﴾
از سوى دیگر، پروردگارت در حق کسانى که پس از شکنجه دیدن، هجرت کردند، سپس به جهاد پرداختند و شکیبایى پیشه کردند، بدان که پروردگارت پس از آن آمرزگار مهربان است (110)
یَوْمَ تَأْتِی کُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَنْ نَفْسِهَا وَتُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿111﴾
روزى [فرارسد] که هر کس [فقط] به دفاع از خویش بپردازد، و جزاى هرکسى بر وفق کارى که کرده است، تمام و کمال داده شود، و بر ایشان ستم نرود (111)
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ ﴿112﴾
و خداوند [اهل] شهرى را مثل زند که امن و آسوده به سر مىبرد و روزى آن از هر سو به خوشى و فراوانى مىرسید، آنگاه به نعمتهاى الهى کفران ورزید، و سپس خداوند به کیفر کار و کردارشان بلاى فراگیر گرسنگى و ناامنى را به آنان چشانید (112)
وَلَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظَالِمُونَ﴿113﴾
و به راستى که پیامبرى از خودشان به سوى آنان آمد، آنگاه او را دروغ زن انگاشتند، و سرانجام در حالى که ستمکار [مشرک] بودند، عذاب آنان را فرو گرفت (113)
فَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَیِّبًا وَاشْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿114﴾
از آنچه خداوند روزیتان کرده است، حلال و پاکیزه بخورید، و اگر فقط او را مىپرستید، بر نعمت الهى شکر کنید (114)
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿115﴾
بدانید [که خداوند] بر شما مردار و خون و گوشت خوک و آنچه نامى جز نام خدا [به هنگام ذبحش] برده باشند، حرام کرده است، اما اگر کسى درمانده شود، و تجاوزکار و زیاده خواه نباشد [و از آنها بخورد، بداند که] خداوند آمرزگار مهربان است (115)
وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هَذَا حَلَالٌ وَهَذَا حَرَامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ إِنَّ الَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ لَا یُفْلِحُونَ ﴿116﴾
و با هر دروغى که به زبانتان مى آید، مگویید که این حلال است و این حرام، تا بر خداوند دروغ بسته باشید، زیرا کسانى که بر خداوند دروغ ببندند رستگار نمىشوند (116)
مَتَاعٌ قَلِیلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿117﴾
برخوردارى اندکى است و [سپس] بر ایشان عذابى دردناک [در پیش] است (117)
وَعَلَى الَّذِینَ هَادُوا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿118﴾
و بر یهودیان، آنچه را پیشتر بر تو خوانده ایم، حرام کرده ایم، و ما در حق ایشان ستم نکردیم، بلکه خود بر خویشتن ستم کردند (118)
ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿119﴾
آنگاه پروردگارت در حق کسانى که از روى نادانى مرتکب کار ناشایستى شده اند، و سپس توبه و درستکارى کرده اند، پس از آن، آمرزگار مهربان است (119)
إِنَّ إِبْرَاهِیمَ کَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِیفًا وَلَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿120﴾
بى گمان ابراهیم پیشوایى فروتن در برابر خداوند و پاکدین بود و از مشرکان نبود (120)
شَاکِرًا لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿121﴾
که در برابر نعمتهاى او سپاسگزار بود [و خداوند] او را برگزید و به راه راست هدایت کرد (121)
وَآتَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿122﴾
و به او در دنیا نیکى بخشیدیم و او در آخرت هم از شایستگان است (122)
ثُمَّ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ﴿123﴾
سپس به تو وحى کردیم که از آیین ابراهیم پاکدین پیروى کن که از مشرکان نبود (123)
إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ وَإِنَّ رَبَّکَ لَیَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ ﴿124﴾
حرمت نهادن به شنبه [ سبت] فقط بر کسانى مقرر شد که در آن [و در صید ماهى و نظایر آن] اختلاف ورزیدند، و بى گمان پروردگارت در روز قیامت در آنچه اختلاف مىداشتند، در میان آنان داورى خواهد کرد (124)
ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ﴿125﴾
به راه پروردگارت با حکمت و پند[هاى] پسندیده فراخوان، و با آنان به شیوهاى که بهتر است مجادله [و مقابله] کن، چرا که پروردگارت داناتر است که چه کسانى از راه او به در افتاده اند و هم او به رهیافتگان داناتر است (125)
وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِلصَّابِرِینَ ﴿126﴾
و اگر خواستید کسى را مکافات کنید، نظیر آنچه مکافات دیده اید، مکافات دهید، و اگر شکیبایى [و خویشتندارى]ورزید، بدانید که این شیوه براى شکیبایان بهتر است (126)
وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُکَ إِلَّا بِاللَّهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَلَا تَکُ فِی ضَیْقٍ مِمَّا یَمْکُرُونَ ﴿127﴾
شکیبایى پیشه کن و شکیبایى تو جز به توفیق الهى نیست و بر آنان اندوه مخور و از مکرى که مى ورزند دلتنگ مباش (127)
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا وَالَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ ﴿128﴾
بى گمان خداوند با پرهیزگاران و نیکوکاران است (128)
