- 1174
- 1000
- 1000
- 1000
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم
جلسه سوم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه‌میوه اصفهانی
در این برنامه با توجه به بافت لحنی قراء، صدایشان و برنامه هایی که در حوزه تلاوت در خواندن آنها مشاهده می کنیم، طبقه بندی جدیدی را ارائه می نماییم.
در کشور مصر هرکس که بخواهد در حوزه تلاوت قرآن وارد عرصه صداوسیما شود، باید دارای سبک مستقلی باشد که بر این اساس بسیاری از قراء خود را صاحب سبک می دانند. اما بسیاری از افرادی که داعیه داشتن سبکی مستقل را دارند، صاحب سبک نیستند، بلکه دارای طریق جدید در تلاوت قرآن هستند.
تلاوت های قراء مصری از ابتدا تاکنون را می توانیم به سه گروه تقسیم کنیم. گروه اول کسانی که دارای مکتب مستقل هستند. گروه دوم کسانی که دارای سبک مستقل هستند و گروه سوم کسانی که دارای طریق مستقل هستند.
وقتی از مکتب صحبت می کنیم می تواند هم پایگاه منطقه ای و هم جغرافیایی داشته باشد. به طور مثال استاد منشاوی از پایگاهی سبک خود را ارائه می کند که منطقه ای است. این منطقه در جنوب مصر دراستان سوهاج می باشد و پدر و برادر ایشان نیز همین سبک را ارائه نمودند. اما تجلی کامل آن در صدای استاد محمد صدیق منشاوی است. بنابراین مکتب منشاوی ها، مکتبی موروثی و منطقه ای است که در خانواده آنها بوده است.
گاهی نیز در مکتب های تلاوت قرآن، به مکتب هایی برمی خوریم که ناشی از تفکر یک فرد نسبت به هنر تلاوت است.مثل مکتب استاد شعشاعی که بیشتر بر اساس القاء معانی یا تصویر المعانی شکل گرفته است. در این مکتب هدف قاری این نیست که جشنواره ای از نغمات را راه بیاندازد، بلکه با القاء معانی، الحان خود را ارائه می کند و هیچ تقیدی به این که مقامی را به شکل کامل اجرا کند، ندارد و بر اساس تعبیرات مختلف آیات قرآن و فراز و فرودهای مفهومی آیات، دست به اجرای نغمات و مقامات مختلف می زند.
در بخش مکتب شاهد ظهور افرادی هستیم که از پایگاه منطقه ای و جغرافیایی سبک خود را ارائه نمودند. هم چنین افرادی که به شکل انفرادی و تفکر فطری خود نسبت به هنر تلاوت و هدفی که دنبال می کردند، سبک یا مکاتب جدید را ارائه نمودند.
مکتب در حقیقت شکل اولیه ای است که در ذهن یک نفر برای طراحی یک بنا ترسیم می شود و سبک ها از دل مکاتب بیرون می آیند. به طور مثال مکتب شرقیه، صعید، غربیه و ... جزو مهم ترین مکاتب کشور مصر هستن که هر کدام از آنها در درون خود قراء مختلف با سبک های گوناگون دارند.
بسیاری از افراد صاحب سبک چیزی فراتر از سبک بوده و دارای مکتب مستقل هستند. اما خیلی ها دارای سبکی هستند که متفاوت از دیگران است و در دل مکاتب قبل جای می‌گیرد. خیلی ها نیز دارای طریق هستند که ظاهری از سبک‌های مختلف را تغییر داده و در این بخش صاحب اسم و عنوان شدند.
طبق پژوهشی که در سال 86 انجام دادیم، دریافتیم که یکی دیگر از دلایل تفاوت در خوانش قراء مختلف، این است که از استان های مختلف مصر هستند و در حقیقت قراء هم استانی، علیرغم تفاوت های موجود، در خوانش شباهت هایی نیز دارند. بر همین اساس است که طبق منطقه جغرافیایی استان های مختلف مصر، شاهد بروز مکاتب مختلفی همچون غربیه، شرقیه، صعید و .... هستیم که در هر یک از این مکتب ها نیز قاریان برجسته و به نامی حضور دارند.
مکاتب در هنر تلاوت بیشتر از تعداد انگشتان دست نیستند و بین 8 تا 10 مکتب داریم. ولی در حوزه سبک چون منشعب از مکاتبند، بیش از20 سبک داریم. قراء امروزی نیز بیشتر صاحب طریقند چون بیشتر در نما و ظاهر سبک ها، تفاوت ایجاد کردند.
در این برنامه با توجه به بافت لحنی قراء، صدایشان و برنامه هایی که در حوزه تلاوت در خواندن آنها مشاهده می کنیم، طبقه بندی جدیدی را ارائه می نماییم.
در کشور مصر هرکس که بخواهد در حوزه تلاوت قرآن وارد عرصه صداوسیما شود، باید دارای سبک مستقلی باشد که بر این اساس بسیاری از قراء خود را صاحب سبک می دانند. اما بسیاری از افرادی که داعیه داشتن سبکی مستقل را دارند، صاحب سبک نیستند، بلکه دارای طریق جدید در تلاوت قرآن هستند.
تلاوت های قراء مصری از ابتدا تاکنون را می توانیم به سه گروه تقسیم کنیم. گروه اول کسانی که دارای مکتب مستقل هستند. گروه دوم کسانی که دارای سبک مستقل هستند و گروه سوم کسانی که دارای طریق مستقل هستند.
وقتی از مکتب صحبت می کنیم می تواند هم پایگاه منطقه ای و هم جغرافیایی داشته باشد. به طور مثال استاد منشاوی از پایگاهی سبک خود را ارائه می کند که منطقه ای است. این منطقه در جنوب مصر دراستان سوهاج می باشد و پدر و برادر ایشان نیز همین سبک را ارائه نمودند. اما تجلی کامل آن در صدای استاد محمد صدیق منشاوی است. بنابراین مکتب منشاوی ها، مکتبی موروثی و منطقه ای است که در خانواده آنها بوده است.
گاهی نیز در مکتب های تلاوت قرآن، به مکتب هایی برمی خوریم که ناشی از تفکر یک فرد نسبت به هنر تلاوت است.مثل مکتب استاد شعشاعی که بیشتر بر اساس القاء معانی یا تصویر المعانی شکل گرفته است. در این مکتب هدف قاری این نیست که جشنواره ای از نغمات را راه بیاندازد، بلکه با القاء معانی، الحان خود را ارائه می کند و هیچ تقیدی به این که مقامی را به شکل کامل اجرا کند، ندارد و بر اساس تعبیرات مختلف آیات قرآن و فراز و فرودهای مفهومی آیات، دست به اجرای نغمات و مقامات مختلف می زند.
در بخش مکتب شاهد ظهور افرادی هستیم که از پایگاه منطقه ای و جغرافیایی سبک خود را ارائه نمودند. هم چنین افرادی که به شکل انفرادی و تفکر فطری خود نسبت به هنر تلاوت و هدفی که دنبال می کردند، سبک یا مکاتب جدید را ارائه نمودند.
مکتب در حقیقت شکل اولیه ای است که در ذهن یک نفر برای طراحی یک بنا ترسیم می شود و سبک ها از دل مکاتب بیرون می آیند. به طور مثال مکتب شرقیه، صعید، غربیه و ... جزو مهم ترین مکاتب کشور مصر هستن که هر کدام از آنها در درون خود قراء مختلف با سبک های گوناگون دارند.
بسیاری از افراد صاحب سبک چیزی فراتر از سبک بوده و دارای مکتب مستقل هستند. اما خیلی ها دارای سبکی هستند که متفاوت از دیگران است و در دل مکاتب قبل جای می‌گیرد. خیلی ها نیز دارای طریق هستند که ظاهری از سبک‌های مختلف را تغییر داده و در این بخش صاحب اسم و عنوان شدند.
طبق پژوهشی که در سال 86 انجام دادیم، دریافتیم که یکی دیگر از دلایل تفاوت در خوانش قراء مختلف، این است که از استان های مختلف مصر هستند و در حقیقت قراء هم استانی، علیرغم تفاوت های موجود، در خوانش شباهت هایی نیز دارند. بر همین اساس است که طبق منطقه جغرافیایی استان های مختلف مصر، شاهد بروز مکاتب مختلفی همچون غربیه، شرقیه، صعید و .... هستیم که در هر یک از این مکتب ها نیز قاریان برجسته و به نامی حضور دارند.
مکاتب در هنر تلاوت بیشتر از تعداد انگشتان دست نیستند و بین 8 تا 10 مکتب داریم. ولی در حوزه سبک چون منشعب از مکاتبند، بیش از20 سبک داریم. قراء امروزی نیز بیشتر صاحب طریقند چون بیشتر در نما و ظاهر سبک ها، تفاوت ایجاد کردند.
