- 1230
- 1000
- 1000
- 1000
سبک شناسی در هنر تلاوت قرآن کریم
جلسه سیزدهم، به کارشناسی استاد غلامرضا شاه میوه اصفهانی
در این برنامه به بررسی ویژگی های سبکی استاد محمودعلی الحکم می پردازیم. ایشان یکی از قاریان کم کار در حوزه تلاوت های مجلسی است. اما در بخش استودیویی کارنامه پرباری دارد. بیشتر تلاوت های مجلسی ایشان مربوط به کشورهایی همچون کویت، لیبی و عراق که به آنها سفر نموده و کم تر از کشور مصر است که جمعا به 40 عدد نمی‌رسد.
مجموعا حدود یازده تلاوت نیم ساعته استودیویی، تعداد زیادی 15 دقیقه‌ای و یک دوره ترتیل از کشور کویت از ایشان به یادگار مانده است. صدای ایشان از حیث اصوات در حوزه بم قرار داشته و از لحاظ طنین صدا بسیار زیباست که کم تر شبیه دارد. صدایی دارای زنگ مطلوب و مناسب همراه با قدرت و حجم بالا که وسعت صدای ایشان به 13 درجه هم در برخی تلاوت ها می‌رسد اما معمولا تا 12 درجه را مورد استفاده قرار می‌دهد. وی علیرغم صدای بم از حیث تحریر و انعطاف هم صدایی بسیار پرتحریر و منعطف دارد.
ایشان در حوزه بافت لحنی از همه مقامات اصلی و مهم استفاده نموده و محوریت در مقامات و سبک او مقاماتی مثل حجاز، بیات، صبا و راست است اما به صورت موردی از نهاوند، سه گاه و عجم استفاده نموده است. ترکیباتی هم در حوزه مقامات مرکب یا ترکیبات اجناس در تلاوت ایشان وجود دارد. از جمله ترکیب بیات، راست یا ترکیب صبا، بیات که یکی از شگردهای اصلی ایشان در تلاوت است.
از جمله ردیف هایی که در تلاوت وی به عنوان ردیف‌های شاخص و ثبت شده به نام ایشان است، فرودی است که معمولا در مقام بیات می آید و از قسمت های بالای بیات با اشاره به کرد به شکل نزولی فرود می آید، با استفاده از تحریرهای مکرری که در این فرود مورد استفاده قرار می دهد. ایشان تمایل به فرود را دائما پس از هر بار بالا بردن صدا و اوج گرفتن نشان داده که از قراء نسل اول به ارث برده است. وی تحرک لحنی بسیار بالایی دارد و قاری است که تحریر محور خوانده و از تحریرهای بسیار متنوع، سریع و مدل تحریرهای انتقالی که شگرد اوست زیاد استفاده می کند.
از جمله ویژگی های سبکی ایشان استفاده از روش اوج گیری اوکتاوی است اما هرگز در اوکتاو دوم به جواب الجواب نمی رسد. در حوزه تکنیک هایی که برای بیان مقامات استفاده می شود ایشان از فواصل بسیار کمتر استفاده کرده و بیشتر به روش پلکانی مقامات را اجرا نموده است. یکی از مختصات سبکی ایشان استفاده از تکنیک بم خوانی است که بعد از آنکه ردیف هایی را در اوج می خواند به بم صدا بازگشته و در یک اوکتاو پایین تر بم را به صورت مجزا اجرا می کند در عین حال فرودهایی نیز از جواب به قرار در تلاوت او دیده می شود.
تمایل به غفلات یا پایانه هایی که به فرود ختم می شود، ابداع و یکی دیگر از ویژگی های سبک ایشان است. ردیف های ابداعی در تلاوت های ایشان بسیار وجود دارد به ویژه در بیات و راست که خاص خود ایشان است، عدم استفاده از جواب الجوابات در اجرای مقامات است که ممکن است از وسعت صدا یا شیوه ایشان نشأت بگیرد.
وی همانند بسیاری از قراء نسل اول و دوم تقید زیادی به بحث تشویق و اشباع دارد که در جاهایی که مفهوم کامل نبوده و قاری مجبور به وقف روی آن آیه می شود، وقتی که معنا کامل نیست، لحن را به شکل انتظاری ارائه می کند، یعنی غفله ای که ارائه می کند، غفله ای معلق است که شنونده را در انتظار شنیدن مابقی آیه قرار می دهد و این یکی از ویژگی های بارز ایشان در حوزه توجه به معناست.
در این برنامه به بررسی ویژگی های سبکی استاد محمودعلی الحکم می پردازیم. ایشان یکی از قاریان کم کار در حوزه تلاوت های مجلسی است. اما در بخش استودیویی کارنامه پرباری دارد. بیشتر تلاوت های مجلسی ایشان مربوط به کشورهایی همچون کویت، لیبی و عراق که به آنها سفر نموده و کم تر از کشور مصر است که جمعا به 40 عدد نمی‌رسد.
مجموعا حدود یازده تلاوت نیم ساعته استودیویی، تعداد زیادی 15 دقیقه‌ای و یک دوره ترتیل از کشور کویت از ایشان به یادگار مانده است. صدای ایشان از حیث اصوات در حوزه بم قرار داشته و از لحاظ طنین صدا بسیار زیباست که کم تر شبیه دارد. صدایی دارای زنگ مطلوب و مناسب همراه با قدرت و حجم بالا که وسعت صدای ایشان به 13 درجه هم در برخی تلاوت ها می‌رسد اما معمولا تا 12 درجه را مورد استفاده قرار می‌دهد. وی علیرغم صدای بم از حیث تحریر و انعطاف هم صدایی بسیار پرتحریر و منعطف دارد.
ایشان در حوزه بافت لحنی از همه مقامات اصلی و مهم استفاده نموده و محوریت در مقامات و سبک او مقاماتی مثل حجاز، بیات، صبا و راست است اما به صورت موردی از نهاوند، سه گاه و عجم استفاده نموده است. ترکیباتی هم در حوزه مقامات مرکب یا ترکیبات اجناس در تلاوت ایشان وجود دارد. از جمله ترکیب بیات، راست یا ترکیب صبا، بیات که یکی از شگردهای اصلی ایشان در تلاوت است.
از جمله ردیف هایی که در تلاوت وی به عنوان ردیف‌های شاخص و ثبت شده به نام ایشان است، فرودی است که معمولا در مقام بیات می آید و از قسمت های بالای بیات با اشاره به کرد به شکل نزولی فرود می آید، با استفاده از تحریرهای مکرری که در این فرود مورد استفاده قرار می دهد. ایشان تمایل به فرود را دائما پس از هر بار بالا بردن صدا و اوج گرفتن نشان داده که از قراء نسل اول به ارث برده است. وی تحرک لحنی بسیار بالایی دارد و قاری است که تحریر محور خوانده و از تحریرهای بسیار متنوع، سریع و مدل تحریرهای انتقالی که شگرد اوست زیاد استفاده می کند.
از جمله ویژگی های سبکی ایشان استفاده از روش اوج گیری اوکتاوی است اما هرگز در اوکتاو دوم به جواب الجواب نمی رسد. در حوزه تکنیک هایی که برای بیان مقامات استفاده می شود ایشان از فواصل بسیار کمتر استفاده کرده و بیشتر به روش پلکانی مقامات را اجرا نموده است. یکی از مختصات سبکی ایشان استفاده از تکنیک بم خوانی است که بعد از آنکه ردیف هایی را در اوج می خواند به بم صدا بازگشته و در یک اوکتاو پایین تر بم را به صورت مجزا اجرا می کند در عین حال فرودهایی نیز از جواب به قرار در تلاوت او دیده می شود.
تمایل به غفلات یا پایانه هایی که به فرود ختم می شود، ابداع و یکی دیگر از ویژگی های سبک ایشان است. ردیف های ابداعی در تلاوت های ایشان بسیار وجود دارد به ویژه در بیات و راست که خاص خود ایشان است، عدم استفاده از جواب الجوابات در اجرای مقامات است که ممکن است از وسعت صدا یا شیوه ایشان نشأت بگیرد.
وی همانند بسیاری از قراء نسل اول و دوم تقید زیادی به بحث تشویق و اشباع دارد که در جاهایی که مفهوم کامل نبوده و قاری مجبور به وقف روی آن آیه می شود، وقتی که معنا کامل نیست، لحن را به شکل انتظاری ارائه می کند، یعنی غفله ای که ارائه می کند، غفله ای معلق است که شنونده را در انتظار شنیدن مابقی آیه قرار می دهد و این یکی از ویژگی های بارز ایشان در حوزه توجه به معناست.
