- 315
صفحه ﴿71﴾
قرآن ترجمه، سوره آل عمران آیات 158 تا 165
وَلَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿158﴾
اگر بمیرید یا شهید شوید، آن پایان زندگی نیست؛ بلکه شما را دسته‌جمعی به محضر خدا می‌برند. (158)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ﴿159﴾
به‌لطف خدا بود که با فراری‌های جنگ اُحد به‌نرمی و ملایمت رفتار کردی. اگر خشن و سنگدل بودی، از دوروبرت پراکنده می‌شدند! پس، از خطاهایشان چشم بپوش و برایشان آمرزش بخواه. تازه، در کارها با آن‌ها مشورت کن. وقتی هم تصمیم به انجام کاری گرفتی، به خدا توکل کن که خدا اهل توکل را دوست دارد. (159)
إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَکُمْ وَإِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿160﴾
اگر خدا کمکتان کند، کسی حریفتان نمی‌شود و اگر رهایتان کند، جز او چه کسی کمکتان می‌کند؟! بنابراین، مؤمنان باید فقط به خدا توکل کنند. (160)
وَمَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَمَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿161﴾
در ضمن، محال است پیامبری در تقسیم غنائم خیانت کند. هرکه خیانت کند، روز قیامت با همان خیانتش حاضر می‌شود! بعد، در عدالت محض، کارهای هرکس را کامل به او پس می‌دهند. (161)
أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ کَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿162﴾
آیا آنانی که دنبال رضای خدایند، مثل آن‌هایی‌اند که گرفتار خشم خدا شده و جایشان جهنم است؟! آن بد سرانجامی است! (162)
هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿163﴾
بله، آنان که در طلب رضای خدایند، پیش خدا بلندمرتبه‌اند و خدا می‌بیند چه می‌کنند.(163)
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿164﴾
به‌یقین، خدا به مسلمانان نعمتی بزرگ بخشید: در بینشان پیامبری از خودشان فرستاد که آیه‌هایش را به‌دقت برایشان بخواند و جانشان را از آلودگی‌ها پاک کند و کتاب آسمانی و حکمت یادشان دهد؛ درحالی‌که قبلش واقعاً غرق گمراهی بودند,1- {قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرت‌های راهگشا، به‌خاطر «محکم»بودنشان با نام «حکمت» یاد می‌کند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و به‌ویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی به‌سبک دین، نکشتن انسان‌های بی‌گناه، پرداختن به یتیمان و... .} 2- {در اینجا تزکیه جلوتر از تعلیم آمده و در آیۀ 129 سورۀ بقره، به‌عکس. شاید علتش این باشد: تزکیه مقدم بر تعلیم است و تعلیم مقدمۀ تزکیه.} (164)
أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿165﴾
به شما در جنگ اُحد تلفاتی وارد شد؛ با آنکه در جنگ بَدر تلفات سنگین‌تری به دشمن وارد کرده بودید. آن‌وقت باز هم لب به اعتراض گشودید: «آخر، این تلفات چطور بر ما وارد شد؟!» بگو: «به‌دلیل حرف‌نشنوی خودتان بود!» وگرنه، خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید.(165)
وَلَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿158﴾
اگر بمیرید یا شهید شوید، آن پایان زندگی نیست؛ بلکه شما را دسته‌جمعی به محضر خدا می‌برند. (158)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ﴿159﴾
به‌لطف خدا بود که با فراری‌های جنگ اُحد به‌نرمی و ملایمت رفتار کردی. اگر خشن و سنگدل بودی، از دوروبرت پراکنده می‌شدند! پس، از خطاهایشان چشم بپوش و برایشان آمرزش بخواه. تازه، در کارها با آن‌ها مشورت کن. وقتی هم تصمیم به انجام کاری گرفتی، به خدا توکل کن که خدا اهل توکل را دوست دارد. (159)
إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَکُمْ وَإِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿160﴾
اگر خدا کمکتان کند، کسی حریفتان نمی‌شود و اگر رهایتان کند، جز او چه کسی کمکتان می‌کند؟! بنابراین، مؤمنان باید فقط به خدا توکل کنند. (160)
وَمَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَمَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿161﴾
در ضمن، محال است پیامبری در تقسیم غنائم خیانت کند. هرکه خیانت کند، روز قیامت با همان خیانتش حاضر می‌شود! بعد، در عدالت محض، کارهای هرکس را کامل به او پس می‌دهند. (161)
أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ کَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿162﴾
آیا آنانی که دنبال رضای خدایند، مثل آن‌هایی‌اند که گرفتار خشم خدا شده و جایشان جهنم است؟! آن بد سرانجامی است! (162)
هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿163﴾
بله، آنان که در طلب رضای خدایند، پیش خدا بلندمرتبه‌اند و خدا می‌بیند چه می‌کنند.(163)
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿164﴾
به‌یقین، خدا به مسلمانان نعمتی بزرگ بخشید: در بینشان پیامبری از خودشان فرستاد که آیه‌هایش را به‌دقت برایشان بخواند و جانشان را از آلودگی‌ها پاک کند و کتاب آسمانی و حکمت یادشان دهد؛ درحالی‌که قبلش واقعاً غرق گمراهی بودند,1- {قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرت‌های راهگشا، به‌خاطر «محکم»بودنشان با نام «حکمت» یاد می‌کند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و به‌ویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی به‌سبک دین، نکشتن انسان‌های بی‌گناه، پرداختن به یتیمان و... .} 2- {در اینجا تزکیه جلوتر از تعلیم آمده و در آیۀ 129 سورۀ بقره، به‌عکس. شاید علتش این باشد: تزکیه مقدم بر تعلیم است و تعلیم مقدمۀ تزکیه.} (164)
أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿165﴾
به شما در جنگ اُحد تلفاتی وارد شد؛ با آنکه در جنگ بَدر تلفات سنگین‌تری به دشمن وارد کرده بودید. آن‌وقت باز هم لب به اعتراض گشودید: «آخر، این تلفات چطور بر ما وارد شد؟!» بگو: «به‌دلیل حرف‌نشنوی خودتان بود!» وگرنه، خدا از عهدۀ هر کاری برمی‌آید.(165)